Bicentenaria (original) (raw)
Bicentenaria (na počest 200. výročí Květnové revoluce a vzniku první nezávislé argentinské vlády) byl menší teropodní célurosaurní dinosaurus, žijící na území dnešní Argentiny v době asi před 90 miliony let (období svrchní křídy). Jediným známým druhem rodu je B. argentina, popsaný kolektivem paleontologů v roce 2012 z argentinské Patagonie (provincie Río Negro, geologické souvrství Candeleros).
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Bicentenaria (na počest 200. výročí Květnové revoluce a vzniku první nezávislé argentinské vlády) byl menší teropodní célurosaurní dinosaurus, žijící na území dnešní Argentiny v době asi před 90 miliony let (období svrchní křídy). Jediným známým druhem rodu je B. argentina, popsaný kolektivem paleontologů v roce 2012 z argentinské Patagonie (provincie Río Negro, geologické souvrství Candeleros). (cs) Bicentenaria (meaning "two hundred year anniversary"; named after the 200th anniversary of the 1810 May Revolution in Argentina) is a genus of carnivorous coelurosaurian theropods which lived during the early Late Cretaceous (about 90 million years ago) in what is now Argentina. It contains the type species, Bicentenaria argentina. Estimates suggest that it was 2.5 to 3 metres (8 to 10 ft) in length. This name was first reported in news articles in June 2012, and the paper describing it was formally published in August 2012. (en) Bicentenaria argentina ("del bicentenario argentino") es la única especie conocida del género extinto Bicentenaria de dinosaurio terópodo celurosauriano, que vivió a finales del período Cretácico, hace aproximadamente 90 millones de años, en el Turoniense, en lo que hoy es Sudamérica. Debido a que se encontraron varios ejemplares juntos, inclusive un juvenil los autores han llegado a la conclusión de que Bicentenaria vivía en grupos. Ellos interpretaron el sitio no como un trampa natural, donde se concentraron restos de individuos solitarios por casualidad, sino como depositados por una inundación que mató a una manada. (es) Bicentenaria est un genre de dinosaures théropodes ayant vécu à la fin du Crétacé (il y a environ 90 millions d'années) dans l'Argentine actuelle. Argentina. Il ne contient actuellement que l'espèce type, Bicentenaria argentina. On estime qu'il devait faire entre 2,5 et 3 m de long. Son nom est d'abord apparu dans des articles en juin 2012 et sa description formelle a été publiée en août 2012. (fr) La bicentenaria (Bicentenaria argentina) è un dinosauro carnivoro estinto, appartenente ai celurosauri. Visse all'inizio del Cretaceo superiore (circa 90 milioni di anni fa) e i suoi resti fossili sono stati ritrovati in Argentina. (it) Bicentenaria is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Coelurosauria, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. De enige benoemde soort is Bicentenaria argentina. (nl) Bicentenaria – rodzaj teropoda z grupy celurozaurów żyjącego w późnej kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej. Gatunkiem typowym jest B. argentina, którego holotypem jest tylna część czaszki oznaczona MPCA 865. Oprócz holotypu odkryto też ok. 130 innych kości przedstawicieli tego gatunku należących do osobników różnej wielkości i prawdopodobnie będących w różnym wieku, w tym dwie kości przedszczękowe z zachowanymi zębami, niekompletną prawą kość szczękową z zachowanym zębem, 14 kręgów krzyżowych i 20 ogonowych, kawałki 17 kręgów grzbietowych, części dwóch łopatek, kawałek prawej kości kruczej, części lewych i prawych kości ramiennych, końce bliższe trzech kości łokciowych, koniec dalszy kości promieniowej, kawałki lewej kości biodrowej, części pięciu trzonków łonowych (ang. pubic shaft), pięć niekompletnych kości udowych, części dwóch lewych i jednej prawej kości piszczelowej, prawą kość skokową, kawałki pięciu kości śródstopia, paliczki palców przednich i tylnych kończyn oraz kawałki żeber. Skamieniałości B. argentina odkryto w osadach na terenie argentyńskiej prowincji Río Negro. Bicentanaria argentina był niewielkim teropodem, którego długość ciała autorzy jego opisu szacują na ok. 3 m, a masę – na ok. 40 kg. Długość największych zachowanych kości udowych przedstawicieli tego gatunku wynosiła ok. 31 cm i była porównywalna z długością kości udowych takich celurozaurów jak Tanycolagreus (35,6 cm), Zuolong (33,6 cm) i Aniksosaurus (24,7 cm); wskazuje to, że pod względem wielkości B. argentina był porównywalny z innymi bazalnymi celurozaurami. Teropod ten miał długie i wysmukłe kości kończyn tylnych; budową ciała generalnie przypominał szereg innych bazalnych celurozaurów, takich jak Tanycolagreus, Coelurus, Ornitholestes, Aniksosaurus, czy Santanaraptor. Autapomorfiami B. argentina są m.in. zęby wyrastające z kości przedszczękowej mające ząbki mezjalne (wyrastające z powierzchni stycznej bliższej zębów, tj. zwróconej do środka łuku zębowego) tylko u podstawy korony; kość kwadratowo–jarzmowa z wyrostkiem rostralnym (przednim) dwa razy dłuższym od dorsalnego (górnego) – odwrotnie niż u większości celurozaurów, w tym tyranozauroidów, ornitomimów i kompsognatów, u których wyrostek rostralny jest krótszy od dorsalnego; kość kwadratowa z kłykciem bocznym znacznie większym od przyśrodkowego; niski, szeroki wyrostek pozastawowy (processus retroarticularis) przypominający kształtem łyżkę (podobny do wyrostka pozastawowego u Ornitholestes hermanni); kość kątowa górna (ang. surangular) z krawędzią dorsalną mającą w widoku bocznym kształt zbliżony do trapezu; a także kość ramienna, której koniec bliższy jest spłaszczony kraniokaudalnie (na linii równoległej do linii przeprowadzonej od głowy do ogona zwierzęcia), a koniec dalszy ma na swojej powierzchni kranialnej (zwróconej ku głowie zwierzęcia) głęboki dół. W osadach formacji Candeleros poza kośćmi bicentenarii odkryto również skamieniałości innych teropodów: abelizauryda Ekrixinatosaurus novasi, karcharodontozauryda Giganotosaurus carolini i maniraptora z grupy Paraves Buitreraptor gonzalezorum. Od dwóch pierwszych z wymienionych gatunków B. argentina różni się znacznie mniejszymi rozmiarami, a także niewystępowaniem w jego szkielecie cech budowy charakterystycznych dla przedstawicieli rodzin Abelisauridae i Carcharodontosauridae; nie występowały też u niego charakterystyczne cechy budowy blisko spokrewnionego z ptakami i podobnego do nich Buitreraptor. Do pewnego stopnia B. argentina przypomina budową ciała brazylijskiego Santanaraptor placidus; w budowie ich szkieletów występują jednak także różnice pozwalające na uznanie ich za odrębne gatunki (np. znane kości santanaraptora są mniejsze i smuklejsze od odpowiadających im kości bicentenarii; inaczej niż u B. argentina na kości udowej santanaraptora nie ma czwartego krętarza). Z przeprowadzonej przez autorów opisu bicentenarii analizy filogenetycznej (w oparciu o macierz danych z analizy Zhenga i współpracowników z 2010 r.) wynika, że teropod ten był jednym z najbardziej bazalnych znanych celurozaurów; według tej analizy był on taksonem siostrzanym do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli tej grupy poza najbardziej bazalnym znanym celurozaurem, tuguluzaurem. Na końcu dalszym kości piszczelowej tuguluzaura powierzchnia tej kości stykająca się z wyrostkiem wznoszącym kości skokowej ma wyraźnie wyodrębnioną krawędź zewnętrzną, która nie występuje u bicentenarii i pozostałych celurozaurów (poza aniksozaurem). Bicentenarię z pozostałymi celurozaurami łączy też zwężenie końca dalszego kości łonowej oraz – w porównaniu z teropodami nienależącymi do celurozaurów – gęściej rozstawione ząbki na mezjalnej krawędzi koron zębów wyrastających z kości szczękowej (w przypadku tych dwóch cech nie wiadomo czy występowały one u tuguluzaura). Z drugiej strony u bicentenarii nie występują cechy budowy szkieletu spotykane u celurozaurów bliżej spokrewnionych z ptakami, takie jak koniec dalszy kości udowej bez kostnego grzebienia mediodystalnego (przyśrodkowo–dalszego) czy kość skokowa z szerokim i wysokim wyrostkiem wznoszącym. Potwierdza to, że B. argentina jest bazalnym przedstawicielem celurozaurów; takiej pozycji filogenetycznej tego gatunku dowodzą też wspomniane już wyżej różnice w budowie kości kwadratowo–jarzmowej między nim a pozostałymi celurozaurami, oraz występowanie u niego częściowo podzielonych wyrostków kolczystych na kręgach ogonowych – podobnie jak u allozauroidów oraz niektórych bazalnych celurozaurów, takich jak santanaraptor czy sinozauropteryks, ale inaczej niż u celurozaurów bliżej spokrewnionych z ptakami, u których wyrostki te były niepodzielone. Z przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej wynika, że B. argentina nie był jedynym bazalnym celurozaurem zasiedlającym Gondwanę w kredzie; według tej analizy santanaraptor był celurozaurem o bardzo niepewnej pozycji filogenetycznej, południowoamerykański Mirischia i afrykański Nqwebasaurus należały do rodziny Compsognathidae, zaś aniksozaur był taksonem siostrzanym do kladu obejmującego maniraptory i ornitomimozaury. Jeśli taką pozycję filogenetyczną tych taksonów potwierdzą przyszłe badania, oznaczać to będzie, że w kredzie Gondwanę zasiedlali przedstawiciele co najmniej czterech grup bazalnych celurozaurów (Compsognathidae oraz linii ewolucyjnych prowadzących do aniksozaura, santanaraptora i bicentenarii), które wyodrębniły się jeszcze w środkowej lub późnej jurze. Autorzy oceniają, że linia ewolucyjna prowadząca do B. argentina wyodrębniła się spośród celurozaurów ok. 70 milionów lat przed okresem istnienia tego gatunku. Odkrycie na niewielkim obszarze kości należących więcej niż jednego osobnika, a co więcej prawdopodobnie należących do osobników w różnym wieku, zdaniem autorów opisu bicentenarii sugeruje, że teropod ten był zwierzęciem stadnym, lub przynajmniej że grupa tych dinozaurów tworzyła stado tuż przed śmiercią. Nazwa Bicentenaria argentina nawiązuje do dwusetnej rocznicy argentyńskiej rewolucji majowej z 1810 roku. (pl) Bicentenaria é um gênero fóssil de dinossauro terópode do Cretáceo Superior da Argentina. Há uma única espécie descrita para o gênero Bicentenaria argentina. Seus restos fósseis foram encontrado nas proximades do lago Ramos Mexía ao sul da província de Río Negro em 1998. O nome científico é em homenagem ao bicentenário do . (pt) Bicentenaria (лат.) — род плотоядных динозавров, принадлежащих к группе целурозавров и живших в конце мелового периода (около 95 миллионов лет назад) на территории современной Аргентины. Типовым и единственным видом является Bicentenaria argentina. В 1998 году Рауль Спедале (Raúl Spedale), контролёр качества на предприятии занимающимся производством бетона, в компании друзей на небольшом островке водохранилища Эсекьель-Рамос-Мехия в провинции Рио-Негро из-за маловодья обнаружили торчащие кости и когти. Откопав часть костей Спедале отнёс их домой. В 1999 и 2000 годах молотком и долотом он извлёк дополнительные кости на глубине до полуметра, которые впоследствии выставил у себя дома. Последующее повышение уровня воды сделало дальнейшие раскопки невозможными. Палеонтолог Рауль Ортис, после знакомства со Спедале, пришел к выводу, что кости могут принадлежать неизвестному ранее виду динозавров, и занялся изучением находки вместе командой учёных из Аргентинского музея естественных наук. Род и единственный вид описаны в 2012 году аргентинским коллективом палеонтологов: Фернандо Новасом, Мартином Эскуррой, Федерико Агнолином, Диего Полом и Раулем Ортисом. Название вида было приурочено к двухсотлетию Аргентины. Окаменелости были найдены в слоях формации Канделерос, датируемых сеноманом. Голотип, MPCA 865, состоит из задней части черепа ,а также задних частей нижних челюстей. Паратип, MPCA 866, представляет собой набор отдельных костей по крайней мере четырёх особей, включая части посткраниального скелета (часть скелета за исключением черепа). В общей сложности известно более сотни костей, принадлежащих особям разного размера. Представлял собой небольшого двуногого (по способу передвижения) динозавра, длина тела которого составляла 2,5—3 метра, а масса около 40 килограммов. Исходя из обнаружения несколько экземпляров (в том числе молодых) в одном местонахождении, авторы описания сделали вывод, что представители вида B. argentina могли образовывать группы, черта, также зарегистрированная среди других клад теропод. Они интерпретировали место находки не как высохший речной бассейн, в котором случайно сконцентрировались остатки одиночных особей, а как отложение в результате наводнения, унёсшее жизни охотничьей или же семейной группы. * Фрагменты черепа голотипа * В сравнении с человеком (ru) 双百龙属（学名：Bicentenaria，意思是“两百周年纪念日”；以1810年阿根廷五月革命两百周年纪念日命名）是一属肉食性虚骨龙类兽脚亚目恐龙，生存于晚白垩世（大约9000万年前）的阿根廷。本属只含有一个物种，即模式种阿根廷双百龙（Bicentenaria argentina）。据估计，它的体长约为2.5至3米（8至10英尺）。这个名字最早在2012年6月份报导于新闻之中，描述它的论文在8月份正式发表。 (zh) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Bicentenaria_skull_elements.png?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 36260992 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 2052 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1095193640 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:Candeleros_Formation dbc:Prehistoric_coelurosaurs dbr:May_Revolution dbr:Genus dbr:Coelurosauria dbr:Carnivorous dbr:Argentina dbc:Cretaceous_Argentina dbc:Late_Cretaceous_dinosaurs_of_South_America dbc:Taxa_named_by_Fernando_Novas dbc:Fossil_taxa_described_in_2012 dbr:Late_Cretaceous dbr:Type_species dbr:Theropod dbr:File:Bicentenaria.jpg dbr:File:Bicentenaria_Scale.svg |
| dbp:authority | Novas et al., 2012 (en) |
| dbp:displayParents | 2 (xsd:integer) |
| dbp:fossilRange | Late Cretaceous, (en) |
| dbp:genus | Bicentenaria (en) |
| dbp:imageCaption | Holotype skull elements (en) |
| dbp:name | Bicentenaria (en) |
| dbp:parentAuthority | Novas et al., 2012 (en) |
| dbp:species | argentina (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Convert dbt:Expand_Dutch dbt:Italic_title dbt:Portal dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Speciesbox dbt:Taxonbar dbt:Theropoda dbt:Fossilrange |
| dcterms:subject | dbc:Candeleros_Formation dbc:Prehistoric_coelurosaurs dbc:Cretaceous_Argentina dbc:Late_Cretaceous_dinosaurs_of_South_America dbc:Taxa_named_by_Fernando_Novas dbc:Fossil_taxa_described_in_2012 |
| gold:hypernym | dbr:Theropods |
| rdf:type | yago:WikicatCretaceousDinosaurs yago:Animal100015388 yago:Archosaur101695681 yago:Chordate101466257 yago:Diapsid101661818 yago:Dinosaur101699831 yago:LivingThing100004258 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Reptile101661091 dbo:Reptile yago:Vertebrate101471682 yago:Whole100003553 yago:WikicatDinosaursOfSouthAmerica |
| rdfs:comment | Bicentenaria (na počest 200. výročí Květnové revoluce a vzniku první nezávislé argentinské vlády) byl menší teropodní célurosaurní dinosaurus, žijící na území dnešní Argentiny v době asi před 90 miliony let (období svrchní křídy). Jediným známým druhem rodu je B. argentina, popsaný kolektivem paleontologů v roce 2012 z argentinské Patagonie (provincie Río Negro, geologické souvrství Candeleros). (cs) Bicentenaria (meaning "two hundred year anniversary"; named after the 200th anniversary of the 1810 May Revolution in Argentina) is a genus of carnivorous coelurosaurian theropods which lived during the early Late Cretaceous (about 90 million years ago) in what is now Argentina. It contains the type species, Bicentenaria argentina. Estimates suggest that it was 2.5 to 3 metres (8 to 10 ft) in length. This name was first reported in news articles in June 2012, and the paper describing it was formally published in August 2012. (en) Bicentenaria argentina ("del bicentenario argentino") es la única especie conocida del género extinto Bicentenaria de dinosaurio terópodo celurosauriano, que vivió a finales del período Cretácico, hace aproximadamente 90 millones de años, en el Turoniense, en lo que hoy es Sudamérica. Debido a que se encontraron varios ejemplares juntos, inclusive un juvenil los autores han llegado a la conclusión de que Bicentenaria vivía en grupos. Ellos interpretaron el sitio no como un trampa natural, donde se concentraron restos de individuos solitarios por casualidad, sino como depositados por una inundación que mató a una manada. (es) Bicentenaria est un genre de dinosaures théropodes ayant vécu à la fin du Crétacé (il y a environ 90 millions d'années) dans l'Argentine actuelle. Argentina. Il ne contient actuellement que l'espèce type, Bicentenaria argentina. On estime qu'il devait faire entre 2,5 et 3 m de long. Son nom est d'abord apparu dans des articles en juin 2012 et sa description formelle a été publiée en août 2012. (fr) La bicentenaria (Bicentenaria argentina) è un dinosauro carnivoro estinto, appartenente ai celurosauri. Visse all'inizio del Cretaceo superiore (circa 90 milioni di anni fa) e i suoi resti fossili sono stati ritrovati in Argentina. (it) Bicentenaria is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Coelurosauria, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. De enige benoemde soort is Bicentenaria argentina. (nl) Bicentenaria é um gênero fóssil de dinossauro terópode do Cretáceo Superior da Argentina. Há uma única espécie descrita para o gênero Bicentenaria argentina. Seus restos fósseis foram encontrado nas proximades do lago Ramos Mexía ao sul da província de Río Negro em 1998. O nome científico é em homenagem ao bicentenário do . (pt) 双百龙属（学名：Bicentenaria，意思是“两百周年纪念日”；以1810年阿根廷五月革命两百周年纪念日命名）是一属肉食性虚骨龙类兽脚亚目恐龙，生存于晚白垩世（大约9000万年前）的阿根廷。本属只含有一个物种，即模式种阿根廷双百龙（Bicentenaria argentina）。据估计，它的体长约为2.5至3米（8至10英尺）。这个名字最早在2012年6月份报导于新闻之中，描述它的论文在8月份正式发表。 (zh) Bicentenaria – rodzaj teropoda z grupy celurozaurów żyjącego w późnej kredzie (cenoman) na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej. Gatunkiem typowym jest B. argentina, którego holotypem jest tylna część czaszki oznaczona MPCA 865. Oprócz holotypu odkryto też ok. 130 innych kości przedstawicieli tego gatunku należących do osobników różnej wielkości i prawdopodobnie będących w różnym wieku, w tym dwie kości przedszczękowe z zachowanymi zębami, niekompletną prawą kość szczękową z zachowanym zębem, 14 kręgów krzyżowych i 20 ogonowych, kawałki 17 kręgów grzbietowych, części dwóch łopatek, kawałek prawej kości kruczej, części lewych i prawych kości ramiennych, końce bliższe trzech kości łokciowych, koniec dalszy kości promieniowej, kawałki lewej kości biodrowej, części pięciu trzonków łonowych (pl) Bicentenaria (лат.) — род плотоядных динозавров, принадлежащих к группе целурозавров и живших в конце мелового периода (около 95 миллионов лет назад) на территории современной Аргентины. Типовым и единственным видом является Bicentenaria argentina. Представлял собой небольшого двуногого (по способу передвижения) динозавра, длина тела которого составляла 2,5—3 метра, а масса около 40 килограммов. * Фрагменты черепа голотипа * В сравнении с человеком (ru) |
| rdfs:label | Bicentenaria (en) Bicentenaria (cs) Bicentenaria argentina (es) Bicentenaria argentina (it) Bicentenaria (fr) Bicentenaria (nl) Bicentenaria (pl) Bicentenaria (ru) Bicentenaria (pt) 雙百龍屬 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Bicentenaria yago-res:Bicentenaria wikidata:Bicentenaria dbpedia-cs:Bicentenaria dbpedia-es:Bicentenaria dbpedia-fr:Bicentenaria dbpedia-it:Bicentenaria dbpedia-nl:Bicentenaria dbpedia-pl:Bicentenaria dbpedia-pt:Bicentenaria dbpedia-ru:Bicentenaria dbpedia-simple:Bicentenaria dbpedia-vi:Bicentenaria dbpedia-zh:Bicentenaria https://global.dbpedia.org/id/4upad |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Bicentenaria?oldid=1095193640&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Bicentenaria_Scale.svg wiki-commons:Special:FilePath/Bicentenaria_skull_elements.png wiki-commons:Special:FilePath/Bicentenaria.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Bicentenaria |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Bicentenaria_argentina |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Candeleros_Formation dbr:List_of_dinosaur_genera dbr:Coelurosauria dbr:Ekrixinatosaurus dbr:Fukuivenator dbr:2012_in_archosaur_paleontology dbr:Aratasaurus dbr:Tyrannoraptora dbr:List_of_Mesozoic_theropod_type_specimens dbr:List_of_South_American_dinosaurs dbr:2019_in_archosaur_paleontology dbr:Ornitholestes dbr:Bicentenaria_argentina |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Bicentenaria |
