Cryptomelane (original) (raw)
La criptomelana és un mineral de la classe dels òxids, que pertany al grup de la coronadita. Va ser anomenada l'any1942 per part de Wallace E. Richmon i Forrest A. Gonyer a partir de les paraules gregues κρυπτός, kryptos, "amagat, secret"; i μέλας, melas, "negre, obscur" degut al fet que la identitat d'aquest mineral comú, negre, de manganès havia passat desapercebuda dins d'un grup d'òxids de manganès; tot i que no va ser aprovada com a espècie vàlida per l'Associació Mineralògica Internacional fins a l'any 1982.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | La criptomelana és un mineral de la classe dels òxids, que pertany al grup de la coronadita. Va ser anomenada l'any1942 per part de Wallace E. Richmon i Forrest A. Gonyer a partir de les paraules gregues κρυπτός, kryptos, "amagat, secret"; i μέλας, melas, "negre, obscur" degut al fet que la identitat d'aquest mineral comú, negre, de manganès havia passat desapercebuda dins d'un grup d'òxids de manganès; tot i que no va ser aprovada com a espècie vàlida per l'Associació Mineralògica Internacional fins a l'any 1982. (ca) Ο κρυπτομέλας (αγγλ. cryptomelane) είναι ορυκτό οξείδιο του μαγγανίου. Οφείλει το όνομά του στις ελληνικές λέξεις «κρυπτός» και «μέλας», επειδή εύκολα συγχέεται με άλλα, μέλανος χρώματος, ορυκτά του μαγγανίου μη ξεχωρίζοντας από αυτά. Στην παλαιότερη βιβλιογραφία αναφερόταν ως ψιλομέλας (psilomelane), ο οποίος, όμως είναι διαφορετικό ορυκτό. Είναι ευρέως διαδεδομένος σε οξειδούμενες μαγγανιούχες αποθέσεις, όπου γεμίζει τα κενά ή αντικαθιστά τα πρωτογενή μαγγανιούχα ορυκτά. Υποκαθίσταται και ο ίδιος συχνά από άλλα, δευτερογενή ορυκτά του μαγγανίου. Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται είναι ο πυρολουσίτης, ο , ο χαλκοφανίτης, ο μαγγανίτης και άλλα οξείδια του μαγγανίου. Εμφανίσεις του οι οποίες έχουν μελετηθεί καλά είναι στις ΗΠΑ (Πολιτείες Αριζόνα, Μοντάνα, Κολοράντο, Νέο Μεξικό, στη Βραζιλία (Urucum, Matto Grosso), Κούβα, Ινδία, Γκάνα, Γκαμπόν, Μαρόκο, Αυστραλία, Κεντρική Ευρώπη (Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Γερμανία) και Βρετανία. Στην Ελλάδα απαντά στη νήσο Μήλο και σχεδόν σε όλα τα μεταλλεία της περιοχής Λαυρίου (Καμάριζα, Σουρέζα, Μπότσαρη, Έλαφος, Λαύριο, Μεγάλα Πεύκα). (el) Kryptomelan (auch Ebelmenit) ist ein relativ häufiges Mineral der Mineralklasse der Oxide und Hydroxide mit der chemischen Zusammensetzung K(Mn4+7Mn3+)O16 und damit chemisch gesehen ein Kalium-Mangan-Oxid. Kryptomelan kristallisiert im monoklinen Kristallsystem und entwickelt selten subhedrale Kristalle mit bis zu 2 mm Größe, häufiger sind es fein gemahlene Körner oder traubenförmige bis fasrige Aggregate. (de) Cryptomelane is a potassium manganese oxide mineral with formula K(Mn4+,Mn2+)8O16. In 1942 the name cryptomelane was proposed as part of an effort to sort out the manganese oxide minerals referred to as psilomelane. Cryptomelane was identified and defined based on X-ray diffraction studies of samples from Tombstone, Arizona; Deming, New Mexico; Mena, Arkansas; and Philipsburg, Montana. Cryptomelane was approved in 1982 by the International Mineralogical Association (IMA). The type locality is the Tombstone District, Cochise County, Arizona, US. The name comes from the Greek for hidden and black, in reference to the confusion and difficulty in recognition of the various black manganese oxide minerals referred to as psilomelane, the collective term for hard manganese oxides. It is of rather common occurrence in oxidized manganese deposits where it occurs as replacements and open space fillings in veins and vugs. It occurs in association with pyrolusite, nsutite, braunite, , manganite and various other manganese oxides. (en) Kriptomelana mineral bat da eta coronadite taldearen kidea da. (eu) El criptomelano o criptomelana es un mineral óxido de composición K(Mn4+,Mn3+)8O16.Su nombre, asignado por Wallace E. Richmond y Forrest A. Gonyer en 1942, proviene de los términos griegos κρυπτοζ, «oculto», y ρελαζ, «negro», ya que la identidad de este mineral común era ignorada al formar parte del «psilomelano», nombre colectivo que agrupa varios óxidos de manganeso.Otro nombre que recibe este mineral es el de ebelmenita. (es) Le cryptomélane est un minéral, oxyde de potassium et de manganèse de formule K(Mn4+,Mn2+)8O16. En 1942, le nom cryptomélane a été proposé dans le cadre de travaux destinés à trier les minéraux oxyde de manganèse appelés psilomélane. Le cryptomélane a été identifié et défini sur la base d'études de cristallographie aux rayons X d'échantillons provenant de Tombstone en Arizona, Deming au Nouveau-Mexique, Mena en Arkansas et Philipsburg dans le Montana. Le cryptomélane a été approuvé en 1982 par l'association internationale de minéralogie (IMA). Le topotype est le , comté de Cochise en Arizona aux USA. Le nom vient des termes grecs pour "caché" et "noir", en référence à la confusion et à la difficulté de reconnaître les multiples minéraux oxyde de manganèse noirs appelés , nom donné collectivement au oxydes de manganèse durs. Il est d'occurrence assez commune dans les gisements de manganèse oxydés où il se trouve en remplacement et en remplissage de cavités dans des veines et des vugs. On le trouve en association avec la pyrolusite, la , la braunite, la , la manganite et plusieurs autres oxydes de manganèse. (fr) Il criptomelano è un minerale appartenente al gruppo della coronadite. (it) Криптомелан (рос. криптомелан; англ. cryptomelane; нім. Kryptomelan m) — мінерал, оксид калію і марганцю ланцюжкової будови. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Kryptomelan2,_Maroko.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 34388349 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 3985 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1071856883 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Potassium dbr:Psilomelane dbr:Braunite dbr:Deming,_New_Mexico dbr:International_Mineralogical_Association dbr:Nsutite dbr:Mena,_Arkansas dbr:Pyrolusite dbr:Cochise_County,_Arizona dbr:Manganese dbr:Tombstone,_Arizona dbr:Redox dbc:Tetragonal_minerals dbc:Oxide_minerals dbr:X-ray_diffraction dbc:Minerals_in_space_group_87 dbc:Manganese(II,IV)_minerals dbr:Philipsburg,_Montana dbr:Manganite dbr:Type_locality_(geology) dbr:Vein_(geology) dbr:Vug dbr:Tetragonal dbr:H-M_symbol dbr:Oxide_mineral dbr:Tombstone_District dbr:Greek_(language) dbr:Chalcophanite |
| dbp:alteration | Tarnishes to dull grayish black (en) |
| dbp:category | dbr:Oxide_mineral |
| dbp:class | dbr:H-M_symbol Dipyramidal (en) |
| dbp:color | Steel-gray to bluish gray; light tan or gray in reflected light (en) |
| dbp:diaphaneity | Opaque (en) |
| dbp:formula | K8O16 (en) |
| dbp:fracture | Conchoidal (en) |
| dbp:gravity | 4.170000 (xsd:double) |
| dbp:habit | Rare as subhedral crystals, commonly as compact fine-grained masses, banded colloform, botryoidal, or radial fibrous aggregates (en) |
| dbp:imagesize | 260 (xsd:integer) |
| dbp:imasymbol | Cml (en) |
| dbp:luster | Metallic to dull (en) |
| dbp:mohs | 6 (xsd:integer) |
| dbp:name | Cryptomelane (en) |
| dbp:streak | Brownish black (en) |
| dbp:strunz | 4 (xsd:integer) |
| dbp:symmetry | I4/m (en) |
| dbp:system | dbr:Tetragonal |
| dbp:tenacity | Brittle (en) |
| dbp:twinning | Twinning developed on and resulting in a pseudotetragonal unit cell. (en) |
| dbp:unitCell | a = 9.956 Å, (en) b = 2.8705 Å, (en) c = 9.706 Å; β = 90.95°; Z = 1 (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Reflist dbt:Infobox_mineral dbt:Oxide-mineral-stub |
| dcterms:subject | dbc:Tetragonal_minerals dbc:Oxide_minerals dbc:Minerals_in_space_group_87 dbc:Manganese(II,IV)_minerals |
| gold:hypernym | dbr:Mineral |
| rdf:type | owl:Thing dul:ChemicalObject dbo:ChemicalSubstance wikidata:Q7946 dbo:Mineral yago:WikicatManganeseMinerals yago:WikicatMonoclinicMinerals yago:WikicatOxideMinerals yago:Abstraction100002137 yago:Material114580897 yago:Matter100020827 yago:Mineral114662574 yago:Part113809207 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Relation100031921 yago:Substance100019613 |
| rdfs:comment | La criptomelana és un mineral de la classe dels òxids, que pertany al grup de la coronadita. Va ser anomenada l'any1942 per part de Wallace E. Richmon i Forrest A. Gonyer a partir de les paraules gregues κρυπτός, kryptos, "amagat, secret"; i μέλας, melas, "negre, obscur" degut al fet que la identitat d'aquest mineral comú, negre, de manganès havia passat desapercebuda dins d'un grup d'òxids de manganès; tot i que no va ser aprovada com a espècie vàlida per l'Associació Mineralògica Internacional fins a l'any 1982. (ca) Kryptomelan (auch Ebelmenit) ist ein relativ häufiges Mineral der Mineralklasse der Oxide und Hydroxide mit der chemischen Zusammensetzung K(Mn4+7Mn3+)O16 und damit chemisch gesehen ein Kalium-Mangan-Oxid. Kryptomelan kristallisiert im monoklinen Kristallsystem und entwickelt selten subhedrale Kristalle mit bis zu 2 mm Größe, häufiger sind es fein gemahlene Körner oder traubenförmige bis fasrige Aggregate. (de) Kriptomelana mineral bat da eta coronadite taldearen kidea da. (eu) El criptomelano o criptomelana es un mineral óxido de composición K(Mn4+,Mn3+)8O16.Su nombre, asignado por Wallace E. Richmond y Forrest A. Gonyer en 1942, proviene de los términos griegos κρυπτοζ, «oculto», y ρελαζ, «negro», ya que la identidad de este mineral común era ignorada al formar parte del «psilomelano», nombre colectivo que agrupa varios óxidos de manganeso.Otro nombre que recibe este mineral es el de ebelmenita. (es) Il criptomelano è un minerale appartenente al gruppo della coronadite. (it) Криптомелан (рос. криптомелан; англ. cryptomelane; нім. Kryptomelan m) — мінерал, оксид калію і марганцю ланцюжкової будови. (uk) Ο κρυπτομέλας (αγγλ. cryptomelane) είναι ορυκτό οξείδιο του μαγγανίου. Οφείλει το όνομά του στις ελληνικές λέξεις «κρυπτός» και «μέλας», επειδή εύκολα συγχέεται με άλλα, μέλανος χρώματος, ορυκτά του μαγγανίου μη ξεχωρίζοντας από αυτά. Στην παλαιότερη βιβλιογραφία αναφερόταν ως ψιλομέλας (psilomelane), ο οποίος, όμως είναι διαφορετικό ορυκτό. Είναι ευρέως διαδεδομένος σε οξειδούμενες μαγγανιούχες αποθέσεις, όπου γεμίζει τα κενά ή αντικαθιστά τα πρωτογενή μαγγανιούχα ορυκτά. Υποκαθίσταται και ο ίδιος συχνά από άλλα, δευτερογενή ορυκτά του μαγγανίου. (el) Cryptomelane is a potassium manganese oxide mineral with formula K(Mn4+,Mn2+)8O16. In 1942 the name cryptomelane was proposed as part of an effort to sort out the manganese oxide minerals referred to as psilomelane. Cryptomelane was identified and defined based on X-ray diffraction studies of samples from Tombstone, Arizona; Deming, New Mexico; Mena, Arkansas; and Philipsburg, Montana. (en) Le cryptomélane est un minéral, oxyde de potassium et de manganèse de formule K(Mn4+,Mn2+)8O16. En 1942, le nom cryptomélane a été proposé dans le cadre de travaux destinés à trier les minéraux oxyde de manganèse appelés psilomélane. Le cryptomélane a été identifié et défini sur la base d'études de cristallographie aux rayons X d'échantillons provenant de Tombstone en Arizona, Deming au Nouveau-Mexique, Mena en Arkansas et Philipsburg dans le Montana. (fr) |
| rdfs:label | Cryptomelane (en) Criptomelana (ca) Kryptomelan (de) Κρυπτομέλας (el) Criptomelano (es) Kriptomelana (eu) Cryptomélane (fr) Criptomelano (it) Криптомелан (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Cryptomelane yago-res:Cryptomelane wikidata:Cryptomelane dbpedia-ca:Cryptomelane dbpedia-de:Cryptomelane dbpedia-el:Cryptomelane dbpedia-es:Cryptomelane dbpedia-eu:Cryptomelane dbpedia-fr:Cryptomelane dbpedia-it:Cryptomelane dbpedia-uk:Cryptomelane https://global.dbpedia.org/id/3HJpt |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Cryptomelane?oldid=1071856883&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Kryptomelan2,_Maroko.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Cryptomelane |
| foaf:name | Cryptomelane (en) |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_mineral_symbols dbr:List_of_minerals dbr:List_of_minerals_recognized_by_the_International_Mineralogical_Association_(C) dbr:Collinsite dbr:Compagnie_minière_de_l'Ogooué dbr:Classification_of_non-silicate_minerals dbr:Dendrite_(crystal) dbr:Todorokite dbr:Akhtenskite dbr:Aluminium-ion_battery dbr:Tambao dbr:Oxide_mineral |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Cryptomelane |
