Dogon languages (original) (raw)
Das Dogon ist, je nach Standpunkt, eine Einzelsprache oder Unter-Sprachfamilie der Niger-Kongo-Sprachen, die einen eigenen Primärzweig bildet. Dogon wird von etwa 600.000 Menschen in Mali und Burkina Faso gesprochen.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Das Dogon ist, je nach Standpunkt, eine Einzelsprache oder Unter-Sprachfamilie der Niger-Kongo-Sprachen, die einen eigenen Primärzweig bildet. Dogon wird von etwa 600.000 Menschen in Mali und Burkina Faso gesprochen. (de) Dogona lingvo, ankaŭ: dogonaj lingvoj estas grupo de dekkelkaj lingvovarioj, tradicie klasifikataj kiel dialektoj de unu lingvo el gura lingvaro, kadre de niĝerkonga lingvaro. Lastatempe oni tamen postulas rekonon de dogonaj dialektoj kiel apartaj lingvoj, kreantaj memstaran lingvan familion, ene de la gura-kongaj, kaj eĉ apartan de la niĝerkonga lingvaro. Doganaj lingvoj estas uzataj sume de ĉirkaŭ 600 mil dogonoj, sur teritorio de nord-orienta parto de Malio, oriente de Mopti ĝis la rivero Niĝero kaj sur apudlimaj terenoj de Burkino. Tipologie tiuj ĉi lingvoj apartenas al tonlingvoj kun du manieroj de la intonacio de vokaloj. Fone de niĝer-kongaj lingvoj ilin karakterizas relative malriĉa sistemo de substantivaj klasoj. Tipa vortordo estas Subjekto Objekto Verbo. Dogonaj lingvoj, pro kulturaj kaj geografiaj kialoj, estas sub forta influo de bambara lingvo kaj fulana lingvo. (eo) The Dogon languages are a small closely-related language family that is spoken by the Dogon people of Mali and may belong to the proposed Niger–Congo family. There are about 600,000 speakers of its dozen languages. They are tonal languages, and most, like Dogul, have two tones, but some, like Donno So, have three. Their basic word order is subject–object–verb. (en) Las lenguas dogón constituyen una familia de unas veinte lenguas emparentadas habladas por los diversos pueblos dogón que usualmente se clasifican como una rama divergente de las familia Níger-Congo, aunque el lugar preciso que ocupan las lenguas dogón en el árbol filogenético es muy inseguro. Ocasionalmente se habla de un idioma dogón, pero la enorme divergencia interna no justifica el considerar que todas las variedades dogón como dialectos de una misma lengua. (es) Les langues dogon sont une branche de la famille des langues nigéro-congolaises. Elles sont parlées par 600 000 locuteurs au Burkina Faso et au Mali. (fr) Il dogon (Endonimo: dɔgɔsɔ) è la lingua parlata dal popolo Dogon. Secondo Vladimir Plungian, nel 1995, la lingua dogon era parlata da circa 600.000 persone, principalmente nel Mali, ma anche nel Burkina Faso. Si tratta in realtà di una macro-lingua, formata da una ventina di dialetti o lingue (non sempre inter-comprensibili), con numerose varianti dialettali a seconda del villaggio. Uno sforzo di standardizzazione è in corso. I tre dialetti considerati più arcaici sono lo jámsay, il tommo sò ed il tòro sò. (it) 도곤어파(영어: Dogon languages)는 말리의 도곤인들이 사용하는 언어들이 이루는 어족이다. 일반적으로 니제르콩고어족에 속한다고 여겨진다. 십여 개의 언어가 속하며 화자 수는 총 60만 명 정도이다. 도곤어파 언어는 모두 성조 언어로 대부분은 처럼 2개의 성조를 지니며 일부는 처럼 3개의 성조를 지녔다. 기본 어순은 SOV형이다. (ko) ドゴン諸語（DonogまたはKaador、Kaado）は、マリのドゴン族によって話されている小さな語族であり、より大きなニジェール・コンゴ語族に属す可能性がある。その十数言語か成り、約60万人の話者がいる。声調言語であり、Dogul語のようにほとんどが2つの声調を持っているが、DonnoSo語のように3つ持っているものもある。 基本語順は、主語-目的語-動詞である。 (ja) Догонские языки (или языки догон) — семья в составе нигеро-конголезских языков. Распространены среди догонов в Мали (проживающих компактно или смешанно с фульбе в районе уступа Бандиагара и прилегающего к нему плато на северо-западе, а также равнины Сено на юго-востоке) и в пограничных сёлах Буркина-Фасо. Число говорящих около 800 тыс. чел. (2007, оценка). Традиционно считалось, что догонские языки — это группа диалектов одного языка, взаимопонимание между носителями которых во многих случаях затруднено или полностью отсутствует. Их включали в состав языков гур, в ранних африканистических исследованиях — и в языки манде. Многие современные исследователи склоняются к мнению, что это отдельная семья из 15-20 близкородственных языков, не обнаруживающих существенной близости к другим языкам Западной Африки. (ru) Język dogoński, także: języki dogońskie – grupa kilkunastu etnolektów, tradycyjnie klasyfikowanych jako dialekty jednego języka w obrębie grupy woltyjskiej (gur) języków nigero-kongijskich. Nowsza propozycja postuluje jednak uznanie dialektów dogońskich za osobne języki, tworzące samodzielną rodzinę językową, w obrębie języków wolta-kongijskich, a nawet odrębną od języków nigero-kongijskich. Językami dogońskimi posługuje się łącznie około 600 tys. Dogonów, na terytorium północno-wschodniej części Republiki Mali, na wschód od Mopti aż do rzeki Niger i przygranicznych terenach Burkina Faso. Typologicznie języki te zaliczają się do języków tonalnych z dwoma sposobami intonacji samogłosek. Na tle języków nigero-kongijskich charakteryzują się stosunkowo ubogim systemem klas nominalnych. Typowy szyk zdania to SOV. Języki dogońskie, ze względów kulturowych i geograficznych, naznaczone są silnym wpływem języków bambara i fulfulde. (pl) Dogonspråken talas av dogonfolket i Mali. Det finns omkring 600 000 talare och minst 15 varieteter, av vilka vissa inte är ömsesidigt förståeliga. De är tonspråk med två nivåtoner. Dogonspråkens ställning inom Niger-Kongospråken är oklar. Olika teorier har framförts som placerar dem bland gurspråken, bland mandespråken eller som en självständig gren. Den senare teorin är den som nu föredras. Dogonspråken uppvisar endast några rester av ett (ett är att mänskliga substantiv tar ett särskilt pluralsuffix). Detta har lett lingvister till slutsatsen att dogonspråken troligen avskilde sig från Niger-Kongofamiljen mycket tidigt. Den grundläggande ordföljden är subjekt objekt verb. Språken bambara och fula har utövat betydande inflytande på dogon, på grund av deras nära kulturella och geografiska band. (sv) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Map_of_the_Dogon_languages.svg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://web.archive.org/web/20130615111624/http:/www.rogerblench.info/Language/Niger-Congo/Dogon/Dogon%20page.htm http://www.dogonlanguages.org/ http://www.dogonlanguages.org https://web.archive.org/web/20081119133829/http:/dogonlanguages.org/docs/Dogon_bibliography_12_2007.pdf https://www.sil.org/system/files/reapdata/16/86/70/16867030534241382251180921508916674123/silesr2004_004.pdf https://www.zora.uzh.ch/id/eprint/84673/ http://www.ogmios.org/ogmios_files/266.htm |
| dbo:wikiPageID | 1822271 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 18738 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1088524397 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Ampari_Dogon dbc:Dogon_languages dbr:Ben_Tey_Dogon dbr:Roger_Blench dbr:Sangha,_Mali dbr:Noun_class dbr:Toro_So_Dogon dbr:Toro_Tegu_Dogon dbr:Bondum_Dogon dbr:Bozo_language dbc:Languages_of_Mali dbr:Vladimir_Plungian dbr:Duleri_Dogon dbr:Jamsai_Dogon dbr:Penange_Dogon dbr:Ana_Dogon dbr:Fula_language dbr:Glottolog dbr:Mopti_Region dbr:Mossi_language dbr:Labial–velar_consonant dbr:Toro-tegu_Dogon dbr:Mali dbr:Mande_languages dbr:Subject–object–verb dbr:Stratum_(linguistics) dbr:Marcel_Griaule dbr:Bambara_language dbr:Bandiagara_Escarpment dbr:Bangime_language dbr:Bankan_Tey_Dogon dbr:Tommo_So dbr:Tommo_So_Dogon dbr:Tongo-Tongo dbr:Toro_So_dialect dbr:Dogon_country dbr:Language_family dbr:Language_isolate dbr:Western_Plains_Dogon dbr:Escarpment_Dogon dbc:Languages_of_Burkina_Faso dbr:Niger–Congo_languages dbr:Gur_languages dbr:Tamasheq_language dbr:Jeffrey_Heath dbc:Subject–object–verb_languages dbc:Language_families dbr:John_Bendor-Samuel dbr:Kay_Williamson dbr:Languages_of_Mali dbr:ISO_639:dbg dbr:ISO_639:dbu dbr:ISO_639:dds dbr:ISO_639:dts dbr:ISO_639:dtt dbr:Dogon_people dbr:Dogul_Dogon dbr:Donno_so dbr:Douentza dbr:Dogul_Dom_Dogon dbr:Tengou-Togo_Dogon dbr:Institut_Fondamental_d'Afrique_Noire dbr:Budu_Dogon dbr:Word_order dbr:Tebul_Sign_Language dbr:Nanga_Dogon dbr:National_language dbr:Mombo_Dogon dbr:Tebul_Dogon dbr:Yanda_Dogon dbr:Nilo-Saharan dbr:Mutually_intelligible dbr:Yanda_Dom_Dogon dbr:Togo_Kan_Dogon dbr:Tomo_Kan_Dogon dbr:Tonal_languages dbr:Jamsay_Dogon dbr:Ana_Tinga_Dogon dbr:Niger–Congo_family dbr:Tebul_Ure_Dogon dbr:Donno_So_Dogon dbr:Yorno_So_Dogon dbr:Walo–Kumbe_Dogon dbr:Bunoge_Dogon dbr:Najamba-Kindige dbr:Najamba_Dogon dbr:Tiranige_Diga_Dogon dbr:Geneviève_Calame-Griaule dbr:Wiktionary:Appendix:Dogon_word_lists |
| dbp:child | dbr:Escarpment_Dogon North Plateau (en) ? Ana Dogon (en) Naŋa–Walo (en) Plains Dogon (en) Tebul Dogon (en) West Dogon (en) |
| dbp:ethnicity | dbr:Dogon_people |
| dbp:fam | dbr:Niger–Congo_languages |
| dbp:familycolor | Niger-Congo (en) |
| dbp:glotto | dogo1299 (en) |
| dbp:glottorefname | Dogon (en) |
| dbp:mapcaption | Map of the Dogon languages (en) |
| dbp:name | Dogon (en) |
| dbp:region | Dogon country, Mali (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Infobox_language_family dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Cite_book dbt:Cite_journal dbt:Legend dbt:Quote dbt:Short_description dbt:Sm dbt:Wikivoyage dbt:Languages_of_Mali dbt:Dogon_languages dbt:Niger-Congo_branches dbt:Dogon_topics |
| dcterms:subject | dbc:Dogon_languages dbc:Languages_of_Mali dbc:Languages_of_Burkina_Faso dbc:Subject–object–verb_languages dbc:Language_families |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language yago:WikicatLanguagesOfBurkinaFaso yago:WikicatLanguagesOfMali yago:WikicatTonalLanguages yago:WikicatSubject–object–verbLanguages yago:Abstraction100002137 yago:Class107997703 yago:Collection107951464 yago:Communication100033020 yago:Group100031264 yago:Language106282651 yago:NaturalLanguage106904171 yago:ToneLanguage106904943 yago:WikicatDogonLanguages |
| rdfs:comment | Das Dogon ist, je nach Standpunkt, eine Einzelsprache oder Unter-Sprachfamilie der Niger-Kongo-Sprachen, die einen eigenen Primärzweig bildet. Dogon wird von etwa 600.000 Menschen in Mali und Burkina Faso gesprochen. (de) The Dogon languages are a small closely-related language family that is spoken by the Dogon people of Mali and may belong to the proposed Niger–Congo family. There are about 600,000 speakers of its dozen languages. They are tonal languages, and most, like Dogul, have two tones, but some, like Donno So, have three. Their basic word order is subject–object–verb. (en) Las lenguas dogón constituyen una familia de unas veinte lenguas emparentadas habladas por los diversos pueblos dogón que usualmente se clasifican como una rama divergente de las familia Níger-Congo, aunque el lugar preciso que ocupan las lenguas dogón en el árbol filogenético es muy inseguro. Ocasionalmente se habla de un idioma dogón, pero la enorme divergencia interna no justifica el considerar que todas las variedades dogón como dialectos de una misma lengua. (es) Les langues dogon sont une branche de la famille des langues nigéro-congolaises. Elles sont parlées par 600 000 locuteurs au Burkina Faso et au Mali. (fr) Il dogon (Endonimo: dɔgɔsɔ) è la lingua parlata dal popolo Dogon. Secondo Vladimir Plungian, nel 1995, la lingua dogon era parlata da circa 600.000 persone, principalmente nel Mali, ma anche nel Burkina Faso. Si tratta in realtà di una macro-lingua, formata da una ventina di dialetti o lingue (non sempre inter-comprensibili), con numerose varianti dialettali a seconda del villaggio. Uno sforzo di standardizzazione è in corso. I tre dialetti considerati più arcaici sono lo jámsay, il tommo sò ed il tòro sò. (it) 도곤어파(영어: Dogon languages)는 말리의 도곤인들이 사용하는 언어들이 이루는 어족이다. 일반적으로 니제르콩고어족에 속한다고 여겨진다. 십여 개의 언어가 속하며 화자 수는 총 60만 명 정도이다. 도곤어파 언어는 모두 성조 언어로 대부분은 처럼 2개의 성조를 지니며 일부는 처럼 3개의 성조를 지녔다. 기본 어순은 SOV형이다. (ko) ドゴン諸語（DonogまたはKaador、Kaado）は、マリのドゴン族によって話されている小さな語族であり、より大きなニジェール・コンゴ語族に属す可能性がある。その十数言語か成り、約60万人の話者がいる。声調言語であり、Dogul語のようにほとんどが2つの声調を持っているが、DonnoSo語のように3つ持っているものもある。 基本語順は、主語-目的語-動詞である。 (ja) Dogona lingvo, ankaŭ: dogonaj lingvoj estas grupo de dekkelkaj lingvovarioj, tradicie klasifikataj kiel dialektoj de unu lingvo el gura lingvaro, kadre de niĝerkonga lingvaro. Lastatempe oni tamen postulas rekonon de dogonaj dialektoj kiel apartaj lingvoj, kreantaj memstaran lingvan familion, ene de la gura-kongaj, kaj eĉ apartan de la niĝerkonga lingvaro. Dogonaj lingvoj, pro kulturaj kaj geografiaj kialoj, estas sub forta influo de bambara lingvo kaj fulana lingvo. (eo) Język dogoński, także: języki dogońskie – grupa kilkunastu etnolektów, tradycyjnie klasyfikowanych jako dialekty jednego języka w obrębie grupy woltyjskiej (gur) języków nigero-kongijskich. Nowsza propozycja postuluje jednak uznanie dialektów dogońskich za osobne języki, tworzące samodzielną rodzinę językową, w obrębie języków wolta-kongijskich, a nawet odrębną od języków nigero-kongijskich. Języki dogońskie, ze względów kulturowych i geograficznych, naznaczone są silnym wpływem języków bambara i fulfulde. (pl) Dogonspråken talas av dogonfolket i Mali. Det finns omkring 600 000 talare och minst 15 varieteter, av vilka vissa inte är ömsesidigt förståeliga. De är tonspråk med två nivåtoner. Dogonspråkens ställning inom Niger-Kongospråken är oklar. Olika teorier har framförts som placerar dem bland gurspråken, bland mandespråken eller som en självständig gren. Den senare teorin är den som nu föredras. Dogonspråken uppvisar endast några rester av ett (ett är att mänskliga substantiv tar ett särskilt pluralsuffix). Detta har lett lingvister till slutsatsen att dogonspråken troligen avskilde sig från Niger-Kongofamiljen mycket tidigt. Den grundläggande ordföljden är subjekt objekt verb. (sv) Догонские языки (или языки догон) — семья в составе нигеро-конголезских языков. Распространены среди догонов в Мали (проживающих компактно или смешанно с фульбе в районе уступа Бандиагара и прилегающего к нему плато на северо-западе, а также равнины Сено на юго-востоке) и в пограничных сёлах Буркина-Фасо. Число говорящих около 800 тыс. чел. (2007, оценка). (ru) |
| rdfs:label | Dogon languages (en) Llengües dogon (ca) Dogon (Sprache) (de) Dogona lingvo (eo) Lenguas dogón (es) Lingua dogon (it) Langues dogon (fr) ドゴン諸語 (ja) 도곤어파 (ko) Język dogoński (pl) Догонские языки (ru) Dogonspråk (sv) |
| owl:sameAs | freebase:Dogon languages yago-res:Dogon languages http://d-nb.info/gnd/4150371-5 wikidata:Dogon languages http://ast.dbpedia.org/resource/Llingües_dogón dbpedia-br:Dogon languages dbpedia-ca:Dogon languages dbpedia-de:Dogon languages dbpedia-eo:Dogon languages dbpedia-es:Dogon languages dbpedia-fi:Dogon languages dbpedia-fr:Dogon languages dbpedia-hr:Dogon languages dbpedia-it:Dogon languages dbpedia-ja:Dogon languages dbpedia-ko:Dogon languages http://mg.dbpedia.org/resource/Fianakaviam-piteny_dôgôna dbpedia-oc:Dogon languages dbpedia-pl:Dogon languages dbpedia-pms:Dogon languages dbpedia-ru:Dogon languages dbpedia-sv:Dogon languages dbpedia-sw:Dogon languages dbpedia-vi:Dogon languages https://global.dbpedia.org/id/Gi6k |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Dogon_languages?oldid=1088524397&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Map_of_the_Dogon_languages.svg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Dogon_languages |
| is dbo:language of | dbr:Dogon_people |
| is dbo:languageFamily of | dbr:Ampari_Dogon dbr:Ben_Tey_Dogon dbr:Bondum_Dogon dbr:Duleri_Dogon dbr:Jamsai_Dogon dbr:Penange_Dogon dbr:Ana_Dogon dbr:Toro-tegu_Dogon dbr:Bankan_Tey_Dogon dbr:Tommo_So dbr:Western_Plains_Dogon dbr:Escarpment_Dogon dbr:Dogul_Dogon dbr:Budu_Dogon dbr:Nanga_Dogon dbr:Mombo_Dogon dbr:Tebul_Dogon dbr:Yanda_Dogon |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Dogon |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:North_Plateau_Dogon dbr:Dogon_language dbr:Kamma_sɔ dbr:Plains_Dogon dbr:Nanga_languages dbr:Wazouba_(dialect) dbr:West_Dogon |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Ampari_Dogon dbr:Ben_Tey_Dogon dbr:List_of_contemporary_ethnic_groups dbr:North_Plateau_Dogon dbr:Bondum_Dogon dbr:List_of_language_families dbr:Vladimir_Plungian dbr:Defaka_language dbr:Duleri_Dogon dbr:Index_of_Burkina_Faso–related_articles dbr:Index_of_Mali-related_articles dbr:Jamsai_Dogon dbr:List_of_geological_features_on_Venus dbr:Penange_Dogon dbr:Proto-Niger–Congo_language dbr:Ana_Dogon dbr:Glottolog dbr:Nafanan_language dbr:Cross-Linguistic_Linked_Data dbr:Toro-tegu_Dogon dbr:Mande_languages dbr:Subject–object–verb_word_order dbr:Bangime_language dbr:Bankan_Tey_Dogon dbr:Tommo_So dbr:Dogon dbr:Dogon_country dbr:Languages_of_the_Nuba_Mountains dbr:Western_Plains_Dogon dbr:Escarpment_Dogon dbr:Niger–Congo_languages dbr:Atlantic–Congo_languages dbr:Jeffrey_Heath dbr:Languages_of_Africa dbr:Languages_of_Mali dbr:Binou_(Dogon_religion) dbr:Black_Man's_Burden dbr:Tombo dbr:Dogon_people dbr:Dogul_Dogon dbr:Awa_Society dbr:Border,_Breed_nor_Birth dbr:Dogon_language dbr:Koromfe_language dbr:Budu_Dogon dbr:Yobe_language dbr:Sanga dbr:Wazouba dbr:Ijaw_languages dbr:Ijoid_languages dbr:Nanga_Dogon dbr:Mombo_Dogon dbr:Volta–Congo_languages dbr:Tebul_Dogon dbr:Yanda_Dogon dbr:Y-DNA_haplogroups_in_populations_of_Sub-Saharan_Africa dbr:Kamma_sɔ dbr:Plains_Dogon dbr:Nanga_languages dbr:Wazouba_(dialect) dbr:West_Dogon |
| is dbp:child of | dbr:Niger–Congo_languages |
| is dbp:fam of | dbr:Ampari_Dogon dbr:Ben_Tey_Dogon dbr:Bondum_Dogon dbr:Duleri_Dogon dbr:Jamsai_Dogon dbr:Penange_Dogon dbr:Ana_Dogon dbr:Toro-tegu_Dogon dbr:Bankan_Tey_Dogon dbr:Tommo_So dbr:Western_Plains_Dogon dbr:Escarpment_Dogon dbr:Dogul_Dogon dbr:Budu_Dogon dbr:Nanga_Dogon dbr:Mombo_Dogon dbr:Tebul_Dogon dbr:Yanda_Dogon |
| is dbp:langs of | dbr:Dogon_people |
| is dbp:unofficial of | dbr:Languages_of_Mali |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Dogon_languages |
