Gbaya people (original) (raw)
La gbajaoj (bajaoj, Baya, ankaŭ nomataj Baya-Mandjia aŭ Gbaya) estas etno en Centr-Afrika Respubliko, en orient-centra Kameruno, en la nordo de la Respubliko Kongo kaj la nordokcidento de Demokratia Respubliko Kongo. Fine de la 20-a jarcento ili estis 970.000 homoj. Ili konistigas 34 % de la loĝantaro de la Centr-Afrika Respubliko.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Die Gbaya (auch Gbaja, Baja, Baya) sind ein Volk in Zentralafrika. Die Volksgruppen der Gbaya leben hauptsächlich in der Zentralafrikanischen Republik, daneben auch im östlichen Zentral-Kamerun, dem Norden der Republik Kongo und dem Nordwesten der Demokratischen Republik Kongo. Insgesamt gab es um 2000 etwa 970.000 Gbaya. Sie sind die größte Volksgruppe in der Zentralafrikanischen Republik und stellen dort mittlerweile 34 % der Bevölkerung. Etwa 20 % sind Moslems, die übrigen sind Anhänger von traditionelle Religionen oder Christen (Katholiken, wenige Evangelikale). Die wichtigen Gbaya-Untergruppen sind Mbodomo, Kara, Lai, Dooka, Buli, Bofi, Biyanda, Gbeya, Suma, Ali, Gbanu (auch Banu; ca. 150.000 Menschen), Mbusuku, Yangere, Bokare, Yayuwe und Bokoto. Die Kulturen der Untergruppen sind verschieden, aber dennoch ähnlich genug, dass man auf einen gemeinsamen Ursprung schließen kann. (de) La gbajaoj (bajaoj, Baya, ankaŭ nomataj Baya-Mandjia aŭ Gbaya) estas etno en Centr-Afrika Respubliko, en orient-centra Kameruno, en la nordo de la Respubliko Kongo kaj la nordokcidento de Demokratia Respubliko Kongo. Fine de la 20-a jarcento ili estis 970.000 homoj. Ili konistigas 34 % de la loĝantaro de la Centr-Afrika Respubliko. (eo) The Gbaya, also Gbeya or Baya, are a people of western region of Central African Republic, east-central Cameroon, the north of the Republic of Congo, and the northwest of the Democratic Republic of Congo. In the first half of the 20th century, the Gbaya were involved in several revolt attempts against German and then French colonial rule. In rural areas, the Gbaya cultivate mainly maize, cassava, yams, peanuts, tobacco, coffee and rice, the latter two of which were introduced by the French. Today, many of the Gbaya people are Christians, though witchcraft is practiced, known as dua. (en) Les Gbaya sont une population d'Afrique centrale vivant à l'ouest de la République centrafricaine pour les quatre cinquièmes, au centre-est du Cameroun pour le dernier cinquième,en République du Congo, en République démocratique du Congo, au Nigéria, au Soudan du Sud ou au Soudan et au Libéria. (fr) I Gbaya sono un popolo del'Africa centrale che vivono nell'ovest della Repubblica Centrafricana e nel Camerun centro-orientale. L'80 % vive nella Repubblica Centrafricana ed il 20 % nel Camerun. (it) Gbaja, nazywani także Baja lub Gbeja – grupa etniczna zamieszkująca głównie zachodnią część Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie stanowią 24% populacji, oraz w mniejszym stopniu przygraniczny obszar Kamerunu. Posługują się , z podgrupy językowej atlantycko-kongijskiej. Za podgrupy Gbaja uznawane są ludy: , , , i Mbaka. Gbaja zamieszkujący wioski uprawiają kukurydzę, maniok, ignam, orzeszki ziemne i tytoń. Zajmują się także łowiectwem i rybołówstwem. Kawa i ryż, wprowadzone przez Francuzów, są uprawami na handel. Znaczenie gospodarcze ma także wydobycie diamentów. Na obecny teren przenieśli się na początku XX wieku, uciekając przed dżihadem prowadzonym w północnej Nigerii, przez Usmana dan Fodio. Z plemienia Gbaja pochodził prezydent Republiki Środkowoafrykańskiej – François Bozizé. (pl) Baya, ett folk som lever i västra Centralafrikanska republiken och i angränsande delar av Kamerun. De utgör ungefär en tredjedel av befolkningen i Centralafrikanska republiken. Folket är jordbrukare med kassava som viktigaste gröda. Denna artikel om folkslag eller kulturgrupper saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) Гбайя (также байя, гбейя, гбеа; самоназвание: gbaya) — адамава-убангийский народ, населяющий западные территории Центральноафриканской Республики (до окрестностей города Банги) и соседние с ними районы Камеруна. (ru) |
| dbo:language | dbr:Gbaya_languages |
| dbo:religion | dbr:Christianity |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Gbaya_people_distribution_map.png?width=300 |
| dbo:totalPopulation | 1200000 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageID | 9619555 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 10822 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1124424372 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Cameroon dbr:Prophet dbr:Rubber dbr:Scorched_earth dbr:Bwaka dbr:Bertoua dbr:Republic_of_Congo dbr:Peanut dbr:Rainforest dbr:Christianity dbr:Coffee dbr:Gbaya_languages dbr:Northwest_Gbaya_language dbr:Antoine_Mizon dbr:Lobaye_River dbr:Maize dbr:Slave_raiding dbr:To_language dbr:Central_African_Republic dbr:Tobacco dbc:African_witchcraft dbc:Ethnic_groups_in_Cameroon dbc:Ethnic_groups_in_the_Central_African_Republic dbc:Ethnic_groups_in_the_Democratic_Republic_of_the_Congo dbr:First_World_War dbr:Force_Publique dbr:Forced_labor dbr:Rice dbc:Ethnic_groups_in_the_Republic_of_the_Congo dbr:Kaka,_Central_African_Republic dbr:Kamerun_Campaign dbr:Sokoto_Caliphate dbr:Human_cannibalism dbr:Cassava dbr:Yam_(vegetable) dbr:Sangha_River dbr:Congo-Ocean_Railway dbr:Urbanization dbr:Fulani dbr:German_Kamerun dbr:Scramble_for_africa dbr:Democratic_Republic_of_Congo dbr:Bokoto dbr:Niger-Congo_language dbr:Buli,_Central_African_Republic dbr:File:Baya_man.jpg dbr:File:Gbaya_Throwing_Knife_2.jpg dbr:File:Gbaya_tribesmen_of_the_Ubangi-Shari_region_circa_1900.jpg |
| dbp:group | Gbaya (en) |
| dbp:imageCaption | Gbaya people distribution map . (en) |
| dbp:languages | dbr:Gbaya_languages |
| dbp:population | 1200000 (xsd:integer) |
| dbp:religions | dbr:Christianity |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Ethnic_groups_in_the_Central_African_Republic dbt:Ethnic_groups_in_the_Republic_of_the_Congo dbt:Authority_control dbt:Infobox_ethnic_group dbt:Reflist dbt:Sfn dbt:Use_dmy_dates dbt:Ethnic_groups_in_the_Democratic_Republic_of_the_Congo dbt:Ethnic_groups_in_Cameroon |
| dct:subject | dbc:Ethnic_groups_in_Cameroon dbc:Ethnic_groups_in_the_Central_African_Republic dbc:Ethnic_groups_in_the_Democratic_Republic_of_the_Congo dbc:Ethnic_groups_in_the_Republic_of_the_Congo |
| rdf:type | owl:Thing wikidata:Q41710 yago:Abstraction100002137 yago:EthnicGroup107967382 yago:Group100031264 dbo:EthnicGroup yago:WikicatEthnicGroupsInAfrica yago:WikicatEthnicGroupsInCameroon yago:WikicatEthnicGroupsInTheCentralAfricanRepublic yago:WikicatEthnicGroupsInTheDemocraticRepublicOfTheCongo yago:WikicatEthnicGroupsInTheRepublicOfTheCongo |
| rdfs:comment | La gbajaoj (bajaoj, Baya, ankaŭ nomataj Baya-Mandjia aŭ Gbaya) estas etno en Centr-Afrika Respubliko, en orient-centra Kameruno, en la nordo de la Respubliko Kongo kaj la nordokcidento de Demokratia Respubliko Kongo. Fine de la 20-a jarcento ili estis 970.000 homoj. Ili konistigas 34 % de la loĝantaro de la Centr-Afrika Respubliko. (eo) The Gbaya, also Gbeya or Baya, are a people of western region of Central African Republic, east-central Cameroon, the north of the Republic of Congo, and the northwest of the Democratic Republic of Congo. In the first half of the 20th century, the Gbaya were involved in several revolt attempts against German and then French colonial rule. In rural areas, the Gbaya cultivate mainly maize, cassava, yams, peanuts, tobacco, coffee and rice, the latter two of which were introduced by the French. Today, many of the Gbaya people are Christians, though witchcraft is practiced, known as dua. (en) Les Gbaya sont une population d'Afrique centrale vivant à l'ouest de la République centrafricaine pour les quatre cinquièmes, au centre-est du Cameroun pour le dernier cinquième,en République du Congo, en République démocratique du Congo, au Nigéria, au Soudan du Sud ou au Soudan et au Libéria. (fr) I Gbaya sono un popolo del'Africa centrale che vivono nell'ovest della Repubblica Centrafricana e nel Camerun centro-orientale. L'80 % vive nella Repubblica Centrafricana ed il 20 % nel Camerun. (it) Baya, ett folk som lever i västra Centralafrikanska republiken och i angränsande delar av Kamerun. De utgör ungefär en tredjedel av befolkningen i Centralafrikanska republiken. Folket är jordbrukare med kassava som viktigaste gröda. Denna artikel om folkslag eller kulturgrupper saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) Гбайя (также байя, гбейя, гбеа; самоназвание: gbaya) — адамава-убангийский народ, населяющий западные территории Центральноафриканской Республики (до окрестностей города Банги) и соседние с ними районы Камеруна. (ru) Die Gbaya (auch Gbaja, Baja, Baya) sind ein Volk in Zentralafrika. Die Volksgruppen der Gbaya leben hauptsächlich in der Zentralafrikanischen Republik, daneben auch im östlichen Zentral-Kamerun, dem Norden der Republik Kongo und dem Nordwesten der Demokratischen Republik Kongo. Insgesamt gab es um 2000 etwa 970.000 Gbaya. Sie sind die größte Volksgruppe in der Zentralafrikanischen Republik und stellen dort mittlerweile 34 % der Bevölkerung. Etwa 20 % sind Moslems, die übrigen sind Anhänger von traditionelle Religionen oder Christen (Katholiken, wenige Evangelikale). (de) Gbaja, nazywani także Baja lub Gbeja – grupa etniczna zamieszkująca głównie zachodnią część Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie stanowią 24% populacji, oraz w mniejszym stopniu przygraniczny obszar Kamerunu. Posługują się , z podgrupy językowej atlantycko-kongijskiej. Za podgrupy Gbaja uznawane są ludy: , , , i Mbaka. Gbaja zamieszkujący wioski uprawiają kukurydzę, maniok, ignam, orzeszki ziemne i tytoń. Zajmują się także łowiectwem i rybołówstwem. Kawa i ryż, wprowadzone przez Francuzów, są uprawami na handel. Znaczenie gospodarcze ma także wydobycie diamentów. (pl) |
| rdfs:label | Gbaya (Volk) (de) Gbajaoj (eo) Gbaya (peuple) (fr) Suku Gbaya (in) Gbaya people (en) Gbaya (it) Gbaja (pl) Гбайя (ru) Baya (sv) |
| owl:sameAs | freebase:Gbaya people yago-res:Gbaya people wikidata:Gbaya people http://arz.dbpedia.org/resource/شعب_جبايه dbpedia-be:Gbaya people dbpedia-bg:Gbaya people dbpedia-de:Gbaya people dbpedia-eo:Gbaya people dbpedia-fi:Gbaya people dbpedia-fr:Gbaya people dbpedia-id:Gbaya people dbpedia-it:Gbaya people http://lt.dbpedia.org/resource/Gbajai dbpedia-no:Gbaya people dbpedia-pl:Gbaya people dbpedia-ru:Gbaya people dbpedia-sh:Gbaya people dbpedia-sv:Gbaya people dbpedia-vi:Gbaya people https://global.dbpedia.org/id/VbBX |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Gbaya_people?oldid=1124424372&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Baya_man.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gbaya_Throwing_Knife_2.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Gbaya_people_distribution_map.png wiki-commons:Special:FilePath/Gbaya_tribesmen_of_the_Ubangi-Shari_region_circa_1900.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Gbaya_people |
| foaf:name | Gbaya (en) |
| is dbo:ethnicGroup of | dbr:Central_African_Republic |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Baya dbr:Gbaya |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Gbaya_People |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_battles_involving_France_in_modern_history dbr:List_of_contemporary_ethnic_groups dbr:Bawaka dbr:Bembarang dbr:Bertoua dbr:Bossangoa dbr:Bouar dbr:Boybaya dbr:Demographics_of_the_Central_African_Republic dbr:List_of_wars_involving_France dbr:Gbanu_language dbr:Ndogo_language dbr:Enoch_Derant_Lakoué dbr:François_Bozizé dbr:Gangkombol dbr:Gbaya_languages dbr:André_Kolingba dbr:Malingara dbr:Gbaya_People dbr:Suma dbr:To_language dbr:Mbum_languages dbr:Babongo,_Adamawa dbr:Bangui dbr:Central_Africa dbr:Central_African_Armed_Forces dbr:Central_African_Republic dbr:Central_African_Republic_Civil_War dbr:Central_African_nationality_law dbr:Wangou dbr:List_of_Central_African_Republic–related_topics dbr:Adamawa_Region dbr:Alexandre_Banza dbr:Dakkere dbr:Dankali,_Cameroon dbr:Daré dbr:Dozui dbr:East_Region_(Cameroon) dbr:Banda_people dbr:Baya dbr:History_of_the_Central_African_Republic dbr:Gbaya dbr:Gunbela dbr:Jacqueline_Roumeguere-Eberhardt dbr:Kalaldi dbr:Lamou dbr:Djohong dbr:South_Region_(Cameroon) dbr:Kongo-Wara_rebellion dbr:Koundé dbr:Kélasami dbr:Michel_Gbezera-Bria dbr:Nandéké dbr:National_Convergence_"Kwa_Na_Kwa" dbr:Ngaoubela dbr:Ngaoundéré dbr:Women_in_brewing dbr:Mandja_people dbr:Systems_of_social_stratification dbr:List_of_wars:_1900–1944 dbr:List_of_wars_involving_the_Central_African_Republic dbr:Evangelical_Lutheran_Church_of_Cameroon dbr:Rodolphe_Iddi_Lala dbr:Outline_of_the_Central_African_Republic |
| is dbp:ethnicGroups of | dbr:Central_African_Republic |
| is dbp:ethnicity of | dbr:Gbanu_language |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Gbaya_people |
