Jędrzejów Abbey (original) (raw)
Klášter Jędrzejów, původně latinsky Morimondus minor, později Andreovia (polsky Arcyopactwo cystersów w Jędrzejowie, česky Ondřejov), je významný cisterciácký klášter v polském městě , ve Svatokřížském vojvodství, pocházející z morimondské filiační řady.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Klášter Jędrzejów, původně latinsky Morimondus minor, později Andreovia (polsky Arcyopactwo cystersów w Jędrzejowie, česky Ondřejov), je významný cisterciácký klášter v polském městě , ve Svatokřížském vojvodství, pocházející z morimondské filiační řady. (cs) Kloster Jędrzejów (lateinisch Abbatia B.M.V. de Andreovia) ist eine der Gottesmutter und dem hl. Adalbert geweihte Zisterzienserabtei in Polen. Es liegt in der Stadt Jędrzejów in der Woiwodschaft Heiligkreuz (świętokrzyskie), 38 km südwestlich von Kielce. (de) Jędrzejów Abbey is a former Cistercian abbey founded in the 12th century in Poland. The town of Jędrzejów grew around it. Blessed Polish bishop of Kraków and historian, Wincenty Kadłubek, lived in this monastery for 5 years and was buried there. In the 15th century, the sculptor Veit Stoss (Polish: Wit Stwosz) worked there. (en) Het Cisterciënzenklooster in Jędrzejów (Pools: Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie) is een 12e-eeuwse Cisterciënzenklooster nabij Jędrzejów. Het klooster is een beschermd architectonisch monument. (nl) Archiopactwo Cystersów – ufundowany w 1140 roku klasztor cystersów w Jędrzejowie. Na początku XII w. w pobliżu źródeł Białej Nidy, nad Brzeźnicą (dziś tereny Jędrzejowa) został wzniesiony przez Jaksów-Gryfitów rodowy kościół św. Wojciecha wraz z rezydencją. Kościół ten konsekrował biskup krakowski Maurus, a uposażył jego następca Radost Gaudensjusz herbu Poraj. Przypuszczalnie rezydencja i kościół mogły być siedzibą kanonika krakowskiego Janika Jaksy-Gryfity, który, wraz ze swym bratem , palatynem krakowskim, ufundował pierwszy klasztor cystersów na ziemiach polskich. Miejsce to określane było w dokumencie fundacyjnym cystersów jako Brynsich, Bryszyn, Brzeźnica. W 1114 r. przybył tu z opactwa Morimond w Szampanii konwent cystersów pod przewodnictwem o. Mikołaja, sprowadzony przez późniejszego arcybiskupa gnieźnieńskiego Janika. Klasztor w Brzeźnicy założono w 1140 r. jako 21 filię Morimondu. Otrzymał on nazwę Morimondus Minor (Morimond Mniejszy). Cystersi zorganizowali osadę dla ludności, którą później nazwano Jędrzejowem (Andreovia). Nazwa prawdopodobnie pochodzi od imienia patrona wschodu św. Andrzeja Apostoła, gdzie cystersi prowadzili misję, stąd Andreovia, czyli Droga św. Andrzeja. Fundator, Jan Gryfita, uposażył klasztor częścią swego majątku rodowego. Klasztor jędrzejowski w roku 1149 otrzymał akt erekcji do rangi opactwa. Bolesław Kędzierzawy nadał wówczas przywilej fundacyjny, zwalniając od danin i ciężarów książęcych. Uroczystej konsekracji nowego kościoła, poświęconego Wniebowziętej Najświętszej Maryi Pannie, patronce zakonu cysterskiego, dokonał w 1210 roku biskup krakowski Wincenty Kadłubek. Opatowi Janowi II Jędrzejów zawdzięcza, że z klasztornej osady stał się miastem. Przywilej lokacyjny na prawie średzkim otrzymał w 1271 roku od księcia Bolesława Wstydliwego. Klasztor zachował obowiązek udzielania stacji. Pod koniec średniowiecza, w roku 1447, opatem został Mikołaj Odrowąż z Rembieszyc. Wytyczył on plan gruntownej przebudowy klasztoru oraz modernizacji kościoła klasztornego. W 1475 r. przebudował klasztor z krużgankami, wprowadził gotyk do romańskiego kościoła, zbudował odrębny budynek opatówki z hospicjum. Do prac artystycznych w opactwie zapraszał mistrzów. Pracował tu Wit Stwosz i krakowscy złotnicy: Mikołaj Kregler i Mikołaj Breimer. W miejsce zniszczonego XII-wiecznego kościółka parafialnego zbudował w 1479 nowy, gotycki kościół (dziś św. Trójcy). Centralnymi budowlami powstających opactw były bazylika bezwieżowa na planie krzyża łacińskiego i klasztor skupiony wokół wirydarza. Pozostałe budynki spełniały rolę pomocniczą, głównie gospodarczą. Mocą zawartego ze Stolicą Apostolską konkordatu wschowskiego w 1737 roku, królowie Polski mieli prawo mianować tutaj opatów komendatoryjnych. W 1800 klasztor spłonął, w wyniku pożaru zniszczeniu uległa biblioteka klasztorna. Zakon cysterski skasował car Aleksander I w 1819. W 1831 w budynkach poklasztornych powstał szpital wojenny, a ostatni cysters Wilhelm Ulawski zmarł w roku 1855. Obowiązki duszpasterskie przejęli oo. reformaci. Gdy w 1870 r. Jędrzejów utracił prawa miejskie reformatów usunięto z klasztoru za poparcie powstania styczniowego. W 1872 r. władze rosyjskie umieściły w gmachu poklasztornym seminarium nauczycielskie. Cystersi wrócili do Jędrzejowa dopiero w 1945 roku. W 1953 klasztor jędrzejowski został podniesiony do rangi , a w 1989 nadano mu ponownie rangę opactwa. W roku 1934 w parafii bł. Wincentego Kadłubka odbył się pierwszy diecezjalny Kongres Eucharystyczny. * Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie * Klasztor widziany z boku * Cela bł. Wincentego Kadłubka * Organy barokowe w kościele przyklasztornym * Relikwiarz błogosławionego Wincentego Kadłubka (pl) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Archiopactwo_cystersów_w_Jędrzejowie.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 12613849 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 1117 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1018316023 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Beatification dbc:Abbots_of_Jędrzejów dbc:Buildings_and_structures_in_Świętokrzyskie_Voivodeship dbr:Veit_Stoss dbr:Wincenty_Kadłubek dbc:Jędrzejów_County dbr:Abbey dbc:Christian_monasteries_established_in_the_12th_century dbc:Romanesque_architecture_in_Poland dbr:Jędrzejów dbc:Churches_in_Świętokrzyskie_Voivodeship dbr:Poland dbr:Kraków dbc:Churches_in_Poland dbc:Cistercian_monasteries_in_Poland dbr:Cistercian dbr:File:Archiopactwo_cystersów_w_Jędrzejowie.JPG |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Poland-RC-church-stub dbt:Authority_control dbt:Commons_category-inline dbt:Coord |
| dcterms:subject | dbc:Abbots_of_Jędrzejów dbc:Buildings_and_structures_in_Świętokrzyskie_Voivodeship dbc:Jędrzejów_County dbc:Christian_monasteries_established_in_the_12th_century dbc:Romanesque_architecture_in_Poland dbc:Churches_in_Świętokrzyskie_Voivodeship dbc:Churches_in_Poland dbc:Cistercian_monasteries_in_Poland |
| gold:hypernym | dbr:Abbey |
| georss:point | 50.6383333333 20.3002777778 |
| rdf:type | owl:Thing yago:WikicatBuildingsAndStructuresInŚwiętokrzyskieVoivodeship yago:WikicatChristianMonasteriesEstablishedInThe12thCentury yago:WikicatChristianMonasteriesInPoland yago:WikicatChurchesInPoland yago:WikicatChurchesInŚwiętokrzyskieVoivodeship yago:WikicatCistercianMonasteriesInPoland geo:SpatialThing yago:Artifact100021939 yago:Building102913152 yago:Church103028079 yago:Dwelling103259505 yago:House103544360 yago:Housing103546340 yago:Monastery103781244 yago:Object100002684 yago:PhysicalEntity100001930 yago:PlaceOfWorship103953416 yago:ReligiousResidence104073948 yago:YagoGeoEntity yago:YagoPermanentlyLocatedEntity dbo:ReligiousBuilding yago:Residence104079244 yago:Structure104341686 yago:Whole100003553 |
| rdfs:comment | Klášter Jędrzejów, původně latinsky Morimondus minor, později Andreovia (polsky Arcyopactwo cystersów w Jędrzejowie, česky Ondřejov), je významný cisterciácký klášter v polském městě , ve Svatokřížském vojvodství, pocházející z morimondské filiační řady. (cs) Kloster Jędrzejów (lateinisch Abbatia B.M.V. de Andreovia) ist eine der Gottesmutter und dem hl. Adalbert geweihte Zisterzienserabtei in Polen. Es liegt in der Stadt Jędrzejów in der Woiwodschaft Heiligkreuz (świętokrzyskie), 38 km südwestlich von Kielce. (de) Jędrzejów Abbey is a former Cistercian abbey founded in the 12th century in Poland. The town of Jędrzejów grew around it. Blessed Polish bishop of Kraków and historian, Wincenty Kadłubek, lived in this monastery for 5 years and was buried there. In the 15th century, the sculptor Veit Stoss (Polish: Wit Stwosz) worked there. (en) Het Cisterciënzenklooster in Jędrzejów (Pools: Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie) is een 12e-eeuwse Cisterciënzenklooster nabij Jędrzejów. Het klooster is een beschermd architectonisch monument. (nl) Archiopactwo Cystersów – ufundowany w 1140 roku klasztor cystersów w Jędrzejowie. Na początku XII w. w pobliżu źródeł Białej Nidy, nad Brzeźnicą (dziś tereny Jędrzejowa) został wzniesiony przez Jaksów-Gryfitów rodowy kościół św. Wojciecha wraz z rezydencją. Kościół ten konsekrował biskup krakowski Maurus, a uposażył jego następca Radost Gaudensjusz herbu Poraj. Przypuszczalnie rezydencja i kościół mogły być siedzibą kanonika krakowskiego Janika Jaksy-Gryfity, który, wraz ze swym bratem , palatynem krakowskim, ufundował pierwszy klasztor cystersów na ziemiach polskich. Miejsce to określane było w dokumencie fundacyjnym cystersów jako Brynsich, Bryszyn, Brzeźnica. (pl) |
| rdfs:label | Klášter Jędrzejów (cs) Kloster Jędrzejów (de) Jędrzejów Abbey (en) Cisterciënzenklooster in Jędrzejów (nl) Archiopactwo Cystersów w Jędrzejowie (pl) |
| owl:sameAs | freebase:Jędrzejów Abbey http://viaf.org/viaf/149797650 http://d-nb.info/gnd/5267880-5 wikidata:Jędrzejów Abbey dbpedia-cs:Jędrzejów Abbey dbpedia-de:Jędrzejów Abbey dbpedia-nl:Jędrzejów Abbey dbpedia-pl:Jędrzejów Abbey dbpedia-ro:Jędrzejów Abbey https://global.dbpedia.org/id/jWLY |
| geo:geometry | POINT(20.300277709961 50.638332366943) |
| geo:lat | 50.638332 (xsd:float) |
| geo:long | 20.300278 (xsd:float) |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Jędrzejów_Abbey?oldid=1018316023&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Archiopactwo_cystersów_w_Jędrzejowie.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Jędrzejów_Abbey |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Jedrzejow_Abbey dbr:Cistercian_Monastery_in_Jedrzejow dbr:Cistercian_Monastery_in_Jędrzejów |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Jedrzejow_Abbey dbr:Architecture_of_Poland dbr:Wincenty_Kadłubek dbr:Cistercian_Monastery_in_Jedrzejow dbr:Janik_(archbishop_of_Gniezno) dbr:List_of_Cistercian_monasteries dbr:Cistercian_Monastery_in_Jędrzejów |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Jędrzejów_Abbey |
