John By (original) (raw)
Lieutenant-Colonel John By (7 August 1779 – 1 February 1836) was an English military engineer, best remembered for supervising the construction of the Rideau Canal and founding Bytown in the process. It developed and was designated as the Canadian capital, Ottawa.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Lieutenant-Colonel John By (7 August 1779 – 1 February 1836) was an English military engineer, best remembered for supervising the construction of the Rideau Canal and founding Bytown in the process. It developed and was designated as the Canadian capital, Ottawa. (en) Le lieutenant-colonel John By né le 7 août 1779 Lambeth, près de Londres en Grande-Bretagne était un ingénieur militaire britannique. Il fut le superviseur des travaux entourant la construction du Canal Rideau et est, conséquemment, le fondateur de ce qui deviendra la ville d'Ottawa, au Canada. (fr) John By (ur. prawdopod. 7 sierpnia 1779 r. w Lambeth niedaleko Londynu, zm. 1 lutego 1836 w miejscowości Frant w East Sussex) – angielski wojskowy, podpułkownik armii brytyjskiej, specjalista z zakresu inżynierii wojskowej. Był organizatorem i kierownikiem budowy Kanału Rideau w Kanadzie oraz założycielem miasta, będącego dziś stolicą tego kraju – Ottawy. Był synem George’a By i Mary Bryan. Studiował w . Po uzyskaniu patentu oficerskiego 1 sierpnia 1799 r. wstąpił do Artylerii Królewskiej, by następnie, 20 grudnia tegoż roku zostać przeniesionym do korpusu . W sierpniu 1802 r. został wysłany do brytyjskiej prowincji Kanady, gdzie pracował przy rozbudowie oraz przy usprawnianiu żeglugi na Rzece Świętego Wawrzyńca. Tam też 24 czerwca 1809 r. uzyskał stopień kapitana. W czasie wojen napoleońskich wrócił do Europy i w latach 1810-1812 walczył w Hiszpanii pod dowództwem księcia Wellingtona, uczestnicząc m.in. w 1811 r. w oblężeniu Badajoz. Wezwany w 1812 r. do Anglii, kierował fabrykami prochu w Waltham Abbey, Faversham i . 23 czerwca 1814 r. został awansowany do stopnia majora. W tym samym roku zaprojektował nową fabrykę broni w Enfield Lock (dziś Londyn), której budową następnie kierował. Po upadku Napoleona przeszedł w stan spoczynku, a w 1821 r., w ramach oszczędności podjętych w armii brytyjskiej, został przeniesiony na połowę należnego żołdu. 2 grudnia 1824 r. otrzymał awans na podpułkownika. W marcu 1826 r., z uwagi na znaczne doświadczenie inżynierskie w zakresie budownictwa, generał , generalny inspektor do spraw fortyfikacji w brytyjskim Sztabie Generalnym, znów powołał go do armii i skierował ponownie do Kanady z tytułem inżyniera-superintendenta. By miał zaprojektować i wybudować drogę wodną łączącą rzekę Ottawa z jeziorem Ontario – dzisiejszy Kanał Rideau. Ponieważ kanał miał przebiegać przez niezamieszkałe dotąd tereny, pierwszym zadaniem By’a była budowa obozu nad rzeką Ottawa, który mógłby pomieścić przyszłych pracowników. Obóz ten wkrótce zmienił się w rozległą osadę, nazwaną na cześć jej założyciela Bytown. Z czasem rozwinęła się ona w miasto, zwane dziś Ottawą. John By wylądował w porcie Québec 30 maja 1826 r. Latem tego samego roku przemierzył łodzią całą dwustukilometrową trasę planowanego kanału, korygując pewne jego odcinki oraz czyniąc szkice do szczegółowego projektu tej wielkiej budowli hydrotechnicznej, która bez większych zmian funkcjonuje do dziś dnia. Przekonał też swoich przełożonych do znacznego powiększenia pierwotnie założonych wymiarów śluz, dzięki czemu kanał mógł w niedalekiej przyszłości przyjmować również wchodzące w użycie większe statki z napędem parowym. Kanał został ukończony w ciągu sześciu lat (w 1832 r.) i okrzyknięty triumfem ówczesnej inżynierii. Pierwotny koszt jego budowy, szacowany na 169 tys. funtów, zamknął się ostatecznie w kwocie nieco ponad 800 tys. funtów. Prawdopodobnie w wyniku wewnętrznych rozgrywek między dowództwem armii a Skarbem Państwa John By został w niejasny sposób oskarżony o nadużycia finansowe przy budowie. Chociaż w 1832 r. powrócił do Anglii, nie został nigdy oficjalnie wezwany do stawienia się przed komisją Skarbu Państwa celem złożenia wyjaśnień i oczyszczenia się z zarzutów. Pomimo iż prywatnie wiele prominentnych osób wspierało Johna By’a, jednak nigdy nie otrzymał on oficjalnej pochwały za stworzenie tak doniosłego dzieła. John By zmarł w 1836 r. i został pochowany w miejscowości Frant w East Sussex, w południowo-wschodniej Anglii. Imię Johna By’a zostało upamiętnione w nazwie handlowej dzielnicy Ottawy . Jego postać przypomina też posąg dłuta , usytuowany w 1971 r. w . W Ottawie istnieje również Colonel By Secondary School, a imię pułkownika By’a nosi pawilon Wydziału Inżynierii Uniwersytetu Ottawy. W 1979 r., z okazji dwusetnej rocznicy urodzin Johna By’a, poczta kanadyjska wydała znaczek z jego podobizną. (pl) Подполковник Джон Бай, англ. John By (7 августа 1779, Ламбет, Лондон — 1 февраля 1836, , Восточный Сассекс) — британский военный инженер, главным достижением которого является сооружение канала Ридо, вокруг которого вырос названный в его честь город Байтаун, позднее под именем Оттава ставший столицей Канады. В оттавской топонимике и фольклоре известен как Полковник Бай. (ru) |
| dbo:battle | dbr:Peninsular_War |
| dbo:militaryBranch | dbr:Board_of_Ordnance |
| dbo:militaryCommand | CRE, Royal Gunpowder Mills, 1812– Rideau Canal, 1826–32 |
| dbo:militaryUnit | dbr:Royal_Artillery dbr:Corps_of_Royal_Engineers |
| dbo:restingPlace | dbr:Frant |
| dbo:serviceEndYear | 1836-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:serviceNumber | 298 |
| dbo:serviceStartYear | 1799-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/John_By.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.todayinsci.com/B/By_John/ByJohn-Bio.htm http://www.biographi.ca/009004-119.01-e.php%3F&id_nbr=3282 |
| dbo:wikiPageID | 615322 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 18225 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1082717522 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Canada_Post dbr:Quebec_City dbr:Rochester_Cathedral dbr:Royal_Artillery dbr:Royal_Engineers dbr:Royal_Engineers_Museum dbr:Royal_Military_Academy,_Woolwich dbr:Peninsular_War dbr:Rideau_Canal dbr:University_of_Ottawa dbr:Byward_Market dbr:Colonel_By_Secondary_School dbr:Colonel_By_Valley dbr:Saint_Lawrence_River dbc:Pre-Confederation_Ontario_people dbr:Frant dbr:George_Ramsay,_9th_Earl_of_Dalhousie dbr:Hogs_Back_Falls dbr:Lower_Town dbr:Malaria dbr:Board_of_Ordnance dbr:Sir_Thomas_Rich's_School dbr:Colonel_By_Drive dbr:Madron dbr:Major's_Hill_Park dbc:1836_deaths dbc:Graduates_of_the_Royal_Military_Academy,_Woolwich dbc:Persons_of_National_Historic_Significance_(Canada) dbc:Royal_Engineers_officers dbr:Brixton dbr:Bytown dbc:British_Army_personnel_of_the_Napoleonic_Wars dbr:Waltham_Abbey dbr:West_Hoathly dbc:People_from_Frant dbc:Rideau_Canal dbr:Ottawa dbr:Ottawa_River dbr:Joseph-Émile_Brunet dbr:Waltham_Abbey_Royal_Gunpowder_Mills dbc:English_civil_engineers dbc:People_from_Lambeth dbc:1779_births dbc:Canadian_city_founders dbr:Cheshunt dbr:Lambeth dbr:Lambeth_Town_Hall dbr:Plymouth dbr:Napoleonic_wars dbr:Ontario dbr:Holidays_in_Canada dbr:Corps_of_Royal_Engineers dbr:Colonel_By_Secondary_School_(Gloucester) dbr:File:John_By_statue.jpg dbr:File:Placaottawa2.jpg dbr:File:Sculpture_to_John_By's_residence,_Major's_Hill_Park.jpg |
| dbp:almaMater | dbr:Royal_Military_Academy,_Woolwich |
| dbp:battles | Peninsular War, 1811 (en) |
| dbp:battlesLabel | Campaigns (en) |
| dbp:birthDate | 1779-08-07 (xsd:date) |
| dbp:birthPlace | Lambeth, Surrey (en) |
| dbp:branch | dbr:Board_of_Ordnance |
| dbp:branchLabel | Branch (en) |
| dbp:caption | dbr:Royal_Engineers_Museum John By (en) |
| dbp:children | Esther By Ashburnham (en) Harriet Martha By (en) |
| dbp:commands | CRE, Royal Gunpowder Mills, 1812– (en) Rideau Canal, 1826–32 (en) |
| dbp:deathDate | 1836-02-01 (xsd:date) |
| dbp:deathPlace | Shernfold Park, Frant, Sussex (en) |
| dbp:memorials | Major's Hill Park, Ottawa, Ontario, Canada (en) Peninsula and Waterloo Campaigns 1808–15 Memorial, Rochester Cathedral, Rochester, Kent (en) |
| dbp:name | John By (en) |
| dbp:placeofburial | St Alban's Church, Frant, Sussex (en) |
| dbp:placeofburialLabel | Buried (en) |
| dbp:rank | Lieutenant Colonel (en) |
| dbp:rankLabel | Rank (en) |
| dbp:servicenumber | 298 (xsd:integer) |
| dbp:serviceyears | 1799 (xsd:integer) |
| dbp:serviceyearsLabel | Years of service (en) |
| dbp:spouse | 1801 (xsd:integer) 1814 (xsd:integer) 1818 (xsd:integer) 1836 (xsd:integer) (en) Elizabeth Johnson Baines (en) Esther March (en) |
| dbp:unit | dbr:Royal_Artillery Corps of Royal Engineers (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Birth_date dbt:Commonscatinline dbt:Convert dbt:EngvarB dbt:Flagcountry dbt:Reflist dbt:Rp dbt:Short_description dbt:Spoken_Wikipedia dbt:Use_dmy_dates dbt:Death_date_and_age dbt:Infobox_military_person |
| dcterms:subject | dbc:Pre-Confederation_Ontario_people dbc:1836_deaths dbc:Graduates_of_the_Royal_Military_Academy,_Woolwich dbc:Persons_of_National_Historic_Significance_(Canada) dbc:Royal_Engineers_officers dbc:British_Army_personnel_of_the_Napoleonic_Wars dbc:People_from_Frant dbc:Rideau_Canal dbc:English_civil_engineers dbc:People_from_Lambeth dbc:1779_births dbc:Canadian_city_founders |
| gold:hypernym | dbr:Engineer |
| schema:sameAs | http://viaf.org/viaf/1398430 |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Species yago:WikicatCanadianEngineers yago:WikicatCivilEngineers schema:Person yago:WikicatPeopleFromLambeth yago:WikicatRoyalEngineersOfficers dbo:MilitaryPerson yago:Alumnus109786338 yago:CausalAgent100007347 yago:CivilEngineer109924540 yago:Engineer109615807 yago:Intellectual109621545 yago:LivingThing100004258 yago:MilitaryOfficer110317007 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:WikicatGraduatesOfTheRoyalMilitaryAcademy,Woolwich yago:Worker109632518 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:Scholar110557854 yago:Serviceman110582746 yago:SkilledWorker110605985 yago:Whole100003553 yago:WikicatEnglishCivilEngineers yago:WikicatPersonsOfNationalHistoricSignificance(Canada) yago:WikicatPre-ConfederationOntarioPeople |
| rdfs:comment | Lieutenant-Colonel John By (7 August 1779 – 1 February 1836) was an English military engineer, best remembered for supervising the construction of the Rideau Canal and founding Bytown in the process. It developed and was designated as the Canadian capital, Ottawa. (en) Le lieutenant-colonel John By né le 7 août 1779 Lambeth, près de Londres en Grande-Bretagne était un ingénieur militaire britannique. Il fut le superviseur des travaux entourant la construction du Canal Rideau et est, conséquemment, le fondateur de ce qui deviendra la ville d'Ottawa, au Canada. (fr) Подполковник Джон Бай, англ. John By (7 августа 1779, Ламбет, Лондон — 1 февраля 1836, , Восточный Сассекс) — британский военный инженер, главным достижением которого является сооружение канала Ридо, вокруг которого вырос названный в его честь город Байтаун, позднее под именем Оттава ставший столицей Канады. В оттавской топонимике и фольклоре известен как Полковник Бай. (ru) John By (ur. prawdopod. 7 sierpnia 1779 r. w Lambeth niedaleko Londynu, zm. 1 lutego 1836 w miejscowości Frant w East Sussex) – angielski wojskowy, podpułkownik armii brytyjskiej, specjalista z zakresu inżynierii wojskowej. Był organizatorem i kierownikiem budowy Kanału Rideau w Kanadzie oraz założycielem miasta, będącego dziś stolicą tego kraju – Ottawy. John By zmarł w 1836 r. i został pochowany w miejscowości Frant w East Sussex, w południowo-wschodniej Anglii. W 1979 r., z okazji dwusetnej rocznicy urodzin Johna By’a, poczta kanadyjska wydała znaczek z jego podobizną. (pl) |
| rdfs:label | John By (fr) John By (en) John By (pl) Бай, Джон (ru) |
| owl:sameAs | freebase:John By http://viaf.org/viaf/1398430 yago-res:John By wikidata:John By dbpedia-et:John By dbpedia-fi:John By dbpedia-fr:John By http://hy.dbpedia.org/resource/Ջոն_Բայ http://mg.dbpedia.org/resource/John_By dbpedia-pl:John By dbpedia-ru:John By https://global.dbpedia.org/id/2wXH3 |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:John_By?oldid=1082717522&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/John_By.jpg wiki-commons:Special:FilePath/John_By_statue.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Placaottawa2.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Sculpture_to_John_By's_residence,_Major's_Hill_Park.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:John_By |
| foaf:name | John By (en) |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:By |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:By,_John dbr:Colonel_By dbr:Colonel_John_By |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Cantley,_Quebec dbr:Beaver_hat dbr:Royal_Engineers dbr:Royal_Small_Arms_Factory dbr:By,_John dbr:Hull,_Quebec dbr:List_of_reportedly_haunted_locations_in_Canada dbr:Persons_of_National_Historic_Significance dbr:Rideau_Canal dbr:Rideau_River dbr:Culture_in_Toronto dbr:University_of_Ottawa dbr:By dbr:St._Joseph_(Ottawa) dbr:List_of_people_from_Ottawa dbr:List_of_people_on_the_postage_stamps_of_Canada dbr:15_Field_Squadron_(Search)_RE dbr:Colonel_By_Secondary_School dbr:Colonel_By_Valley dbr:Confederation_Park dbr:1828_in_architecture dbr:1836_in_the_United_Kingdom dbr:1850_in_Canada dbr:Civic_Holiday dbr:Alexander_McMartin dbr:Frant dbr:Gatineau dbr:Gatineau_River dbr:Dam dbr:Colonel_By_Drive dbr:Major's_Hill_Park dbr:ByWard_Market dbr:Bytown dbr:William_Denison dbr:Daniel_Bolton dbr:Ottawa dbr:History_of_Ottawa dbr:Joseph-Émile_Brunet dbr:List_of_National_Historic_Sites_of_Canada_in_Kingston,_Ontario dbr:List_of_National_Historic_Sites_of_Canada_in_Ontario dbr:List_of_National_Historic_Sites_of_Canada_in_Ottawa dbr:LeBreton_Flats dbr:Sussex_Drive dbr:Coat_of_arms_of_Ottawa dbr:Hog's_Back_Falls dbr:Tay_Canal dbr:Dow's_Lake dbr:By_Ward dbr:Bye_(surname) dbr:Merrickville–Wolford dbr:Opinicon_Lake dbr:Cataraqui_River dbr:Metropolitan_Borough_of_Lambeth dbr:Upper_Canada dbr:Robert_Drummond_(businessman) dbr:Colonel_By dbr:Colonel_John_By |
| is dbp:architect of | dbr:Rideau_Canal |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:John_By |
