Juraj Križanić (original) (raw)
Juraj Križanić ( u Bihaće 1618 – 12. září1683 Vídeň) byl chorvatský misionář, filolog, filozof, spisovatel a barokní panslavista.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Juraj Križanić ( u Bihaće 1618 – 12. září1683 Vídeň) byl chorvatský misionář, filolog, filozof, spisovatel a barokní panslavista. (cs) Juraj Križanić (auch Krizanovic; * 1618 in bei Ribnik; † 12. September 1683 in der Schlacht am Kahlenberg) war ein kroatischer Theologe, Schriftsteller, Politiker und einer der ersten Befürworter des Panslawismus unter russischer Führung. Križanić engagierte sich für die Vereinigung der Slawen unter der Führung Russlands und des Heiligen Stuhls. Ein für die damalige Zeit revolutionärer Gedanke, der unter seinen Zeitgenossen jedoch weitgehend unbekannt blieb, da seine Schriften erst im 19. und 20. Jahrhundert veröffentlicht wurden. (de) Juraj Križanić (c. 1618 – 12 September 1683), also known as Jurij Križanič or Yuriy Krizhanich (Russian: Юрий Крижанич), was a Croatian Catholic missionary who is often regarded as the earliest recorded pan-Slavist. His ideal, often misunderstood - even today - was to bring about a union of the churches, which Rome and Constantinople had tried to do without success for centuries. He believed that this might come about through closer relations between Slav Catholicism and the Russian Orthodox Church, and supported the idea that all Slavs had a common language and ethnic origin. However, he was not a pan-Slav if this meant seeking the political unity of all Slav people under Russian leadership. He considered that the only possible role for the Tsar to 'correct' or unify the orthography and script used in Slav-language books and awaken Slav consciousness was through works conducive to education and logic. In extremis the South Slavs might join with the Russian tsar as a sovereign of the same language and people if the Catholic rulers supported his leadership in a war against the Ottomans. After lengthy travels and fifteen years of exile in Siberia, Križanić died, misunderstood and disappointed, in battle during the Ottoman siege of Vienna in 1683. Although he had no direct followers, Križanić's work influenced many later South Slav thinkers who championed both reliance on Russia and South Slav cultural and political unification. (en) Juraj Križanić (Obrh bij Ribnik, ca. 1618 – Wenen, 12 september 1683) was een Kroatisch edelman, Rooms-katholiek priester, theoloog en missionaris. Hij wordt beschouwd als een van de voorlopers van het panslavisme. Križanić werd geboren in een familie van lage adel. In de jaren 1629-1635 bezocht hij Jezuïtische scholen in Ljubljana en Zagreb en studeerde theologie in Bologna en Rome, waar hij vervolgens werd opgeleid om als Rooms-katholiek missionaris onder orthodoxe christenen te gaan werken. In 1647 reisde hij voor het eerst naar Moskou, waar hij het idee van een religieuze unie van de Rooms-katholieke en orthodoxe kerken bepleitte. In 1659 vertrok hij opnieuw naar Moskou, ditmaal voor een langer verblijf, en zette zich in voor vereniging van de Slaven onder de hegemonie van de tsaar. In 1661 werd hij om onbekende redenen naar Siberië verbannen en Križanić zou tot 1676 in Tobolsk blijven. Hier schreef hij zijn belangrijkste werken: * Gramatíčno izkâzanje ob rúskom jezíku (1659-1666), een ontwerp voor een op de Slavische talen gebaseerde taal en als zodanig de eerste grammatica van het Interslavisch, * Razgowôri ob wladátelystwu (1663-1666, later uitgegeven onder de titel Politika), een in dezelfde Interslavische taal geschreven traktaat over de politiek, waarin hij de absolute monarchie in Rusland verdedigt. In 1676 werd Križanić vrijgelaten, waarop hij eerst naar Moskou terugkeerde, vervolgens enkele jaren in Vilnius verbleef en ten slotte in Warschau terechtkwam. In 1683 reisde hij met de Poolse koning Jan III Sobieski mee naar Wenen om het Ottomaanse Rijk te bestrijden en kwam om het leven tijdens het Beleg van Wenen. De meeste werken van Križanić zijn pas in de 19e eeuw gepubliceerd. (nl) Juraj Križanić (ur. ok. 1618, zm. 12 września 1683) – chorwacki szlachcic, kapłan katolicki, misjonarz, uważany za prekursora panslawizmu. (pl) Юрий Крижанич (хорв. Juraj Križanić; около 1618 — 12 сентября 1683) — хорватский богослов, философ, писатель, лингвист, историк, этнограф, публицист и энциклопедист, священник-миссионер, выступал за унию католической и православной церквей и за единство славянских народов. Прибыл в Москву в 1659. В 1661 году был обвинён в поддержке униатов и отправлен в ссылку в Тобольск, где провёл 16 лет. В Тобольске Крижанич написал свои основные труды: «Политика», «О божественном Провидении», «Толкование исторических пророчеств», «О святом крещении», «Грамматическое изыскание о русском языке (идея всеславянского языка)». (ru) Juraj Križanić, född omkring 1617 i Obrh vid Lipnik, död 12 september 1683 i Wien, var en kroatisk författare. Han har kallats "den förste store panslavisten". Križanić studerade i Wien, Bologna och Rom och författade 1656 en skrift om den kyrkliga söndringen, Bibliotheca Schismaticorum universa. Under vistelsen i Florens 1657 fick han genom bekantskap med de ryska sändebuden Tjemodanov och Postnikov idén att resa till Ryssland för att verka för den slaviska enheten. År 1659 kom Križanić över Lwów till Ukraina, som han beskrev i reseskildringarna Putno opisanic od Lewowa do Moswki och Besida ko Czerkasom w osobi Czerkasa upisana. Knappt anländ till Moskva, blev han 1661 för sin politiska frispråkighet skickad till Tobolsk, där han i nödtvungen landsflykt ägnade sig åt politiskt författarskap. Križanićs dels på latin, dels på kroatiska skrivna Politika utgavs 1859–60 av Pjotr Bessonov, De providentia Dei 1860 av densamme och hans slaviska grammatik av Osip Bodjanskij 1848 samt av Đuro Daničić (i "Rad jugoslavenske akademije") 1871. Dessutom författade han en skrift i dopfrågan, Ob svetom kreščeniju. Efter tsar Alexejs död (1676) återfick han friheten och återvände till Moskva. I sina högst märkliga skrifter utarbetade han en hel samhällslära, höll starkt på den ryska autokratin och på den slaviska enheten, ivrade för ekonomiska reformer, fördömde ryssarnas "främlingsmani" och svärmade för en försoning mellan den öster- och västerländska kyrkan på romersk-katolsk grund. (sv) Ю́рій Крижа́нич (хорв. Juraj Križanić, рос. Юрий Крижанич, *1618, Обрх — †12 вересня 1683, поблизу Відня) — хорватський релігійний і політичний діяч, просвітник, священик, історик, філософ (мислитель), мовознавець, учений-енциклопедист. (uk) |
| dbo:birthPlace | dbr:Croatia dbr:Ozalj |
| dbo:deathDate | 1683-09-12 (xsd:date) |
| dbo:deathPlace | dbr:Vienna |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.nytimes.com/1985/12/29/books/the-first-kremlinologist.html%3Fpagewanted=all |
| dbo:wikiPageID | 5975808 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 13166 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1116567905 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Rome dbr:Battle_of_Vienna dbr:Patriarch_Nikon_of_Moscow dbr:Ukraine dbr:University_of_Bologna dbr:Vatroslav_Jagić dbr:Vienna dbr:Vilnius dbc:Croatian_expatriates_in_Russia dbr:Public_administration dbr:Constantinople dbr:Croat dbr:Croatia dbr:Russian_Orthodox_Church dbr:Serfdom_in_Russia dbr:Greek_language dbr:Moscow dbr:Ljubljana dbr:Siberia dbr:Slavs dbr:Zagreb dbc:Constructed_language_creators dbc:Pan-Slavism dbc:Writers_about_Russia dbr:Catholic_Church dbr:Tobolsk dbr:Tsardom_of_Russia dbr:Warsaw dbr:Alexis_of_Russia dbr:Feodor_III_of_Russia dbc:17th-century_Croatian_Roman_Catholic_priests dbr:Ottoman_Empire dbr:Ozalj dbr:Pan-Slavism dbr:Grammar dbr:Athanasius_of_Alexandria dbc:1683_deaths dbc:Tsardom_of_Russia_people dbc:1618_births dbc:Croatian_writers dbc:Croats_of_Bosnia_and_Herzegovina dbc:Linguists_from_Croatia dbr:John_III_Sobieski dbr:Latin dbr:Economic_policy dbr:Poland dbr:South_Slavs dbr:Peter_Bezsonov dbr:Kingdom_of_Croatia_(Habsburg) dbr:Society_of_Jesus dbr:Gymnasium_(school) dbr:Peter_I_of_Russia dbr:Orthodox_Serb dbr:Siege_of_Vienna_(1683) dbr:South_Slav dbr:Ottomans dbr:Ständestaat |
| dbp:birthDate | c. 1618 (en) |
| dbp:birthPlace | Obrh, near Ozalj, Croatia (en) |
| dbp:deathDate | 1683-09-12 (xsd:date) |
| dbp:deathPlace | Vienna (en) |
| dbp:name | Juraj Križanić (en) |
| dbp:page | 613 (xsd:integer) |
| dbp:religion | Roman Catholicism (en) |
| dbp:title | Krizhanitch, Yuri (en) |
| dbp:volume | 11 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Cite_news dbt:Cn dbt:In_lang dbt:Reflist dbt:Wikiquote dbt:Reign dbt:Infobox_noble dbt:NIE dbt:Pan-Slavism |
| dct:subject | dbc:Croatian_expatriates_in_Russia dbc:Constructed_language_creators dbc:Pan-Slavism dbc:Writers_about_Russia dbc:17th-century_Croatian_Roman_Catholic_priests dbc:1683_deaths dbc:Tsardom_of_Russia_people dbc:1618_births dbc:Croatian_writers dbc:Croats_of_Bosnia_and_Herzegovina dbc:Linguists_from_Croatia |
| gold:hypernym | dbr:Croatian |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Noble dbo:Species yago:WikicatCroatianRomanCatholicPriests yago:WikicatCroatianWriters schema:Person yago:WikicatLinguistsFromCroatia yago:WikicatRussianWriters yago:Aristocrat109807754 yago:CausalAgent100007347 yago:Clergyman109927451 yago:Communicator109610660 yago:Leader109623038 yago:Linguist110264437 yago:LivingThing100004258 yago:MaleAristocrat110285135 yago:Noble110271677 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Priest110470779 yago:Writer110794014 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:Scientist110560637 yago:SpiritualLeader109505153 yago:Whole100003553 yago:Wikicat17th-centuryCroatianPeople yago:Wikicat17th-centuryRomanCatholicPriests |
| rdfs:comment | Juraj Križanić ( u Bihaće 1618 – 12. září1683 Vídeň) byl chorvatský misionář, filolog, filozof, spisovatel a barokní panslavista. (cs) Juraj Križanić (auch Krizanovic; * 1618 in bei Ribnik; † 12. September 1683 in der Schlacht am Kahlenberg) war ein kroatischer Theologe, Schriftsteller, Politiker und einer der ersten Befürworter des Panslawismus unter russischer Führung. Križanić engagierte sich für die Vereinigung der Slawen unter der Führung Russlands und des Heiligen Stuhls. Ein für die damalige Zeit revolutionärer Gedanke, der unter seinen Zeitgenossen jedoch weitgehend unbekannt blieb, da seine Schriften erst im 19. und 20. Jahrhundert veröffentlicht wurden. (de) Juraj Križanić (ur. ok. 1618, zm. 12 września 1683) – chorwacki szlachcic, kapłan katolicki, misjonarz, uważany za prekursora panslawizmu. (pl) Ю́рій Крижа́нич (хорв. Juraj Križanić, рос. Юрий Крижанич, *1618, Обрх — †12 вересня 1683, поблизу Відня) — хорватський релігійний і політичний діяч, просвітник, священик, історик, філософ (мислитель), мовознавець, учений-енциклопедист. (uk) Juraj Križanić (c. 1618 – 12 September 1683), also known as Jurij Križanič or Yuriy Krizhanich (Russian: Юрий Крижанич), was a Croatian Catholic missionary who is often regarded as the earliest recorded pan-Slavist. His ideal, often misunderstood - even today - was to bring about a union of the churches, which Rome and Constantinople had tried to do without success for centuries. He believed that this might come about through closer relations between Slav Catholicism and the Russian Orthodox Church, and supported the idea that all Slavs had a common language and ethnic origin. (en) Juraj Križanić (Obrh bij Ribnik, ca. 1618 – Wenen, 12 september 1683) was een Kroatisch edelman, Rooms-katholiek priester, theoloog en missionaris. Hij wordt beschouwd als een van de voorlopers van het panslavisme. * Gramatíčno izkâzanje ob rúskom jezíku (1659-1666), een ontwerp voor een op de Slavische talen gebaseerde taal en als zodanig de eerste grammatica van het Interslavisch, * Razgowôri ob wladátelystwu (1663-1666, later uitgegeven onder de titel Politika), een in dezelfde Interslavische taal geschreven traktaat over de politiek, waarin hij de absolute monarchie in Rusland verdedigt. (nl) Юрий Крижанич (хорв. Juraj Križanić; около 1618 — 12 сентября 1683) — хорватский богослов, философ, писатель, лингвист, историк, этнограф, публицист и энциклопедист, священник-миссионер, выступал за унию католической и православной церквей и за единство славянских народов. (ru) Juraj Križanić, född omkring 1617 i Obrh vid Lipnik, död 12 september 1683 i Wien, var en kroatisk författare. Han har kallats "den förste store panslavisten". Križanić studerade i Wien, Bologna och Rom och författade 1656 en skrift om den kyrkliga söndringen, Bibliotheca Schismaticorum universa. Under vistelsen i Florens 1657 fick han genom bekantskap med de ryska sändebuden Tjemodanov och Postnikov idén att resa till Ryssland för att verka för den slaviska enheten. (sv) |
| rdfs:label | Juraj Križanić (cs) Juraj Križanić (de) Γιούραϊ Κρίζανιτς (el) Juraj Križanić (en) Juraj Križanić (pl) Juraj Križanić (nl) Крижанич, Юрий (ru) Juraj Križanić (sv) Юрій Крижанич (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Juraj Križanić http://d-nb.info/gnd/118724533 http://viaf.org/viaf/64055879 http://viaf.org/viaf/2864151778211418130008 wikidata:Juraj Križanić http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p07024815X http://arz.dbpedia.org/resource/چوراچ_كريزانيك dbpedia-be:Juraj Križanić dbpedia-bg:Juraj Križanić dbpedia-cs:Juraj Križanić dbpedia-de:Juraj Križanić dbpedia-el:Juraj Križanić dbpedia-fi:Juraj Križanić dbpedia-hr:Juraj Križanić dbpedia-la:Juraj Križanić dbpedia-nl:Juraj Križanić dbpedia-pl:Juraj Križanić dbpedia-ru:Juraj Križanić dbpedia-sr:Juraj Križanić dbpedia-sv:Juraj Križanić dbpedia-uk:Juraj Križanić https://global.dbpedia.org/id/PNKR |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Juraj_Križanić?oldid=1116567905&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Juraj_Križanić |
| foaf:name | Juraj Križanić (en) |
| is dbo:influencedBy of | dbr:Vatroslav_Jagić |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Juraj |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Juraj_Krizanic dbr:Krizhanich dbr:Iurii_Krizhanich dbr:Georgius_Crisanius dbr:Georgius_Krisanizh dbr:Yuraj_Krizanic dbr:Yuri_Krizhanitch dbr:Yury_Krizhanich |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_constructed_languages dbr:List_of_foreign_observers_of_Russia dbr:Juraj_Krizanic dbr:List_of_people_from_Croatia dbr:Vatroslav_Jagić dbr:Vinko_Pribojević dbr:International_auxiliary_language dbr:Interslavic dbr:List_of_language_creators dbr:List_of_people_from_Karlovac_County dbr:Croatian-language_grammar_books dbr:Croatia–Russia_relations dbr:Maxim_Suvorov dbr:Tobolsk dbr:Western_Choice dbr:Junije_Palmotić dbr:Juraj dbr:Dybo's_law dbr:Nikola_Krajačević dbr:Ozalj dbr:Pan-Slavic_language dbr:Pan-Slavism dbr:Paradisus_Judaeorum dbr:Vladimir_Picheta dbr:Holy_See–Yugoslavia_relations dbr:Zonal_auxiliary_language dbr:Bugarštica dbr:Greatest_Croatian dbr:Ruthenian_language dbr:Illyrian_(South_Slavic) dbr:Žakanje dbr:Krizhanich dbr:Iurii_Krizhanich dbr:Georgius_Crisanius dbr:Georgius_Krisanizh dbr:Yuraj_Krizanic dbr:Yuri_Krizhanitch dbr:Yury_Krizhanich |
| is dbp:influences of | dbr:Vatroslav_Jagić |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Juraj_Križanić |