Lapidary (text) (original) (raw)
Un lapidari és un tractat sobre pedres precioses o pedres notables i preuades per les seves propietats. Els lapidaris exposen les propietats físiques de les pedres (color, duresa, ...), n'indiquen les suposades virtuds i enumeren els usos possibles. En les obres sobre aquest tema la definició de pedra inclou materials no minerals que poden ser assimilats a les pedres veritables. Hi ha dues menes de lapidaris: els científics i els esotèrics. Els primers poden ser mineralógics, geogràfics o mèdics. Els segons es poden classificar en màgics, astrològics o simbòlics.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Un lapidari és un tractat sobre pedres precioses o pedres notables i preuades per les seves propietats. Els lapidaris exposen les propietats físiques de les pedres (color, duresa, ...), n'indiquen les suposades virtuds i enumeren els usos possibles. En les obres sobre aquest tema la definició de pedra inclou materials no minerals que poden ser assimilats a les pedres veritables. Hi ha dues menes de lapidaris: els científics i els esotèrics. Els primers poden ser mineralógics, geogràfics o mèdics. Els segons es poden classificar en màgics, astrològics o simbòlics. (ca) Lapidario (hispane: "gema") estas priŝtona traktaĵo (rilate al astronomio) fama pro esti la unua konata traduko hispanlingven de la periodo de Alfonso la 10-a. Ĝi estas libro pri , do la medicinaj trajtoj de diversaj ŝtonoj kaj gemoj. Li libro estis verkita fare de Jehudo ben Moŝe Kohen helpita fare de Garci Pérez, kiam la estonta reĝo Alfonso daŭre estis infanto. Alfonso akiris la libron de judo kiu tenis ĝin kaŝita, kaj komandis Jehudon por traduki ĝin de la araba en la kastilian lingvon en 1250. estis unu el la plej famaj judaj tradukistoj, kiu ankaŭ laboris kiel la kuracisto de la reĝo, eĉ antaŭ ol Alfonso estis kronita. (eo) El Lapidario es un tratado acerca de las propiedades mágicas de las piedras en relación con la astrología. El más conocido es el traducido al castellano por el rey Alfonso X el Sabio, a quien presuntamente se le adjudica el tratado, y redactado hacia 1250, aunque pudo ser traducido de nuevo, enmendado, añadido y reorganizado entre 1276 y 1279. (es) A lapidary is a text in verse or prose, often a whole book, that describes the physical properties and virtues of precious and semi-precious stones, that is to say, a work on gemology. It was frequently used as a medical textbook since it also comprises practical information about each stone's medical application. Several lapidaries also provide information about countries or regions where some rocks were thought to originate, and others speculate about the natural forces in control of their formation. Lapidaries were very popular in the Middle Ages when belief in gems' inherent power for various purposes was widely held. Among the wealthy, collecting jewels was often an obsession and a popular way to store and transport capital. In the Middle Ages, scholars often distinguish "three different kinds of lapidaries: 1. the scientific lapidary 2. the magical or astrological lapidary that sets the relationship between the Signs of the zodiac and a particular gemstone and 3. the Christian lapidary, which describes the symbolism of gems mentioned in the bible", although contemporary readers would have regarded both the first two categories as representing scientific treatments. Lapidaries are often found in conjunction with herbals, and as part of larger encyclopedic works. Belief in the powers of particular types of jewel to achieve effects such as protecting the wearer against diseases or other kinds of harm was strong in the Middle Ages, and explaining these formed much of the material in lapidaries. The medieval world had little systematic geological knowledge and found it difficult to distinguish between many stones with similar colors or the same stone found in a variety of colors. The objects regarded as "stones" in the classical, medieval Renaissance periods included many now classified as metallic compounds such as cinnabar, hematite, calamine, or organic or fossil substances including pearl, coral, amber, and the mythical lyngurium. There were traditions of lapidary texts outside Europe, in the Islamic world as well as East Asia. The Chinese tradition was for long essentially concerned with the aesthetic qualities of stones, but by the later Middle Ages were influenced by the classical Western tradition, as transmitted through Islamic texts. (en) Un lapidaire est un texte encyclopédique rassemblant les connaissances du temps sur les pierres précieuses et fines. Les lapidaires anciens, grecs, latins et ceux du Moyen Âge sont des traités décrivant les vertus médicinales ou magiques de ces pierres. Il s'agit plutôt d'un genre littéraire ou médical que d'un traité de géologie. (fr) I lapidari erano trattati che descrivevano le virtù delle pietre. Essi alimentarono un cospicuo genere letterario che ebbe una prima fioritura già nella tarda epoca ellenistica, ma i cui prodotti furono ampiamente diffusi almeno fino al Rinascimento. Dal punto di vista letterario, non si trattò di un nuovo genere, poiché riprendeva teorie e credenze già descritte da autori classici, quali Cesare, Plinio il Vecchio, Tacito, Varrone, Strabone, Origene, ecc., e da autori medievali quali Solino o Isidoro da Siviglia. Già in epoca classica, infatti, si consideravano spesso le pietre come esseri viventi, alla stregua dei vegetali, solo che caratterizzati da un metabolismo e un ciclo vitale ancora più lento. Nel De lapidibus di Marbodo di Rennes (XI secolo) i minerali erano considerati come materia organica e suddivisi in maschi e femmine, domestici e selvaggi; inoltre talvolta si attribuiva loro la secrezione di sostanze organiche, quali il latte di , indicato come sostituto di quello materno. Le proprietà di ciascuna roccia erano quindi del tutto paragonabili a quelli delle erbe. Al contrario, in genere ne era differente l'uso: nei lapidari, salvo poche eccezioni, le pietre sono viste quali amuleti e quindi da tenere in contatto col corpo ma non da ingerire. Fu Paracelso a recuperare il valore medicinale dei minerali. Nei lapidari confluirono conoscenze dotte e popolari: lo stesso linguaggio latino con il quale erano scritti, all'epoca delle prime compilazioni non era ancora incomprensibile al popolo rurale non essendosi ancora sviluppati i volgari. I lapidari, a differenza di erbari e bestiari, non presentavano solitamente illustrazioni, poiché era quasi impossibile rappresentare le differenze tra le varie pietre con la miniatura; le poche illustrazioni presenti raffiguravano, in genere, i procedimenti di raccolta o di lavorazione delle pietre stesse e risalgono, a parte qualche raro disegno, a dopo l'introduzione, in Europa, del processo di stampa a caratteri mobili. (it) Lapidarium (łac. lapidarius = dotyczący kamieni) – alegoryczny traktat poetycki o właściwościach kamieni szlachetnych. Najstarsze znane lapidaria pochodzą z dalekiego Wschodu (Mahabharata, Ramajana); wspomina o nich Pliniusz Starszy w dziele . W IV lub V w. n.e powstał łaciński przekład anonimowego greckiego dzieła pt Physiologus, który stał się wzorem dla wszystkich późniejszych lapidariów. Jednym z najwcześniejszych średniowiecznych utworów tego typu, które zachowało się do czasów współczesnych, jest dzieło Ambrozjusza Teodozjusza Makrobiusza pisane po łacinie. Na przełomie XI/XII w. opis szlachetnych kamieni wraz z ich szczególnymi właściwościami przedstawił , biskup Rennes, w 743 heksametrach. Opisy kamieni szlachetnych zestawiane z wykładem o charakterze alegoryczno-moralnym zaczęły pojawiać się później, np. ok. 1125 roku dołączył do dzieła krótkie wierszyki, wydzielone w osobnej części zatytułowanej Lapidaire. Porównywał w nich np. twardość diamentu do niezłomności Chrystusa. Na początku XIII w. spisano kamienie pojawiające się w biblijnej Księdze Wyjścia i w Apokalipsie św. Jana, nadając im alegoryczne znaczenie. W tamtym okresie również męka Jezusa była przyrównywana do wielu kamieni (np. onyksu, agatu itp.). W XIII w. lapidaria były szczególnie popularne we Francji – pojawiły się wówczas liczne przekłady dzieła Marboda na język francuski, szybko popularyzowały się także i w innych krajach Europy. Lapidaria zaniknęły wraz z końcem średniowiecza (ostatnie ślady tego gatunku można odnaleźć w XVI-wiecznej twórczości ). W XX w. Ryszard Kapuściński zatytułował zbiór swoich notatek, niedokończonych reportaży, spostrzeżeń itp. Lapidarium – nie było to jednak nawiązanie do średniowiecznych opisów kamieni szlachetnych, a do innego znaczenia tego słowa (miejsce będące zbiorem muzealnych eksponatów, zniszczonych rzeźb itp., zob. lapidarium). (pl) Лапидарий (от лат. lapidarius — каменотёс) — жанр дидактической литературы, относящийся к периоду европейского Средневековья. В лапидариях описывается внешний вид, магические или лечебные свойства простых, полудрагоценных и драгоценных камней; им приписывается символическое значение и даётся аллегорическое истолкование. (ru) Лапіда́рність, лапіда́рний (лат. lapidarium — «висічений у камені») — стислість, лаконічність, ясність і виразність стилю. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Fotothek_df_tg_000496..._^_Gestein_^_Schmuck_^_Ring.jpg?width |
| dbo:wikiPageID | 39925218 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 17164 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1122965168 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Calamine dbr:Amethyst dbr:Ruby dbr:Sapphire dbr:Engraved_gem dbr:Priestly_breastplate dbr:Book_of_Exodus dbr:Book_of_Revelation dbr:De_Materia_Medica dbr:History_of_astrology dbr:Coral dbr:Gemology dbr:New_Jerusalem dbr:Vincent_of_Beauvais dbr:Cinnabar dbr:Georgius_Agricola dbr:Theophrastus dbr:Thomas_Aquinas dbr:Anglo-Saxon dbr:Lynx dbr:Magnetite dbr:Calamine_(mineral) dbr:Emerald dbr:Pearl dbr:Avicenna dbr:Gaius_Julius_Solinus dbr:Albertus_Magnus dbr:Alfonso_X_of_Castile dbr:Amber dbr:Hebrew_language dbr:Irish_language dbr:Isidore_of_Seville dbr:Aristotle dbr:Abnu_šikinšu dbr:Jerome dbr:Herbal dbr:Jean_d'Outremeuse dbr:Diamond_(gemstone) dbr:Pliny_the_Elder dbr:Kingdom_of_Castile dbr:Mesopotamia dbr:Mineralogy dbr:Ointment dbr:Natural_History_(Pliny) dbr:Middle_Ages dbr:Vulgate dbr:Old_English_Lapidary dbr:Lyngurium dbr:Toadstone dbr:List_of_precious_stones_in_the_Bible dbr:Haemetite dbr:Dioscurides dbr:Signs_of_the_Zodiac dbr:Augustine dbr:Marbode_of_Rennes dbr:File:Fotothek_df_tg_0004965_Bergbau_^_Geologie_^_Gestein_^_Schmuck_^_Ring.jpg dbr:File:Lapidario_del_Rey_D._Alfonso_X_-_códice_original_1881.jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Bibleverse dbt:Main |
| gold:hypernym | dbr:Text |
| rdf:type | dbo:Book |
| rdfs:comment | Un lapidari és un tractat sobre pedres precioses o pedres notables i preuades per les seves propietats. Els lapidaris exposen les propietats físiques de les pedres (color, duresa, ...), n'indiquen les suposades virtuds i enumeren els usos possibles. En les obres sobre aquest tema la definició de pedra inclou materials no minerals que poden ser assimilats a les pedres veritables. Hi ha dues menes de lapidaris: els científics i els esotèrics. Els primers poden ser mineralógics, geogràfics o mèdics. Els segons es poden classificar en màgics, astrològics o simbòlics. (ca) El Lapidario es un tratado acerca de las propiedades mágicas de las piedras en relación con la astrología. El más conocido es el traducido al castellano por el rey Alfonso X el Sabio, a quien presuntamente se le adjudica el tratado, y redactado hacia 1250, aunque pudo ser traducido de nuevo, enmendado, añadido y reorganizado entre 1276 y 1279. (es) Un lapidaire est un texte encyclopédique rassemblant les connaissances du temps sur les pierres précieuses et fines. Les lapidaires anciens, grecs, latins et ceux du Moyen Âge sont des traités décrivant les vertus médicinales ou magiques de ces pierres. Il s'agit plutôt d'un genre littéraire ou médical que d'un traité de géologie. (fr) Лапидарий (от лат. lapidarius — каменотёс) — жанр дидактической литературы, относящийся к периоду европейского Средневековья. В лапидариях описывается внешний вид, магические или лечебные свойства простых, полудрагоценных и драгоценных камней; им приписывается символическое значение и даётся аллегорическое истолкование. (ru) Лапіда́рність, лапіда́рний (лат. lapidarium — «висічений у камені») — стислість, лаконічність, ясність і виразність стилю. (uk) Lapidario (hispane: "gema") estas priŝtona traktaĵo (rilate al astronomio) fama pro esti la unua konata traduko hispanlingven de la periodo de Alfonso la 10-a. Ĝi estas libro pri , do la medicinaj trajtoj de diversaj ŝtonoj kaj gemoj. Li libro estis verkita fare de Jehudo ben Moŝe Kohen helpita fare de Garci Pérez, kiam la estonta reĝo Alfonso daŭre estis infanto. Alfonso akiris la libron de judo kiu tenis ĝin kaŝita, kaj komandis Jehudon por traduki ĝin de la araba en la kastilian lingvon en 1250. (eo) A lapidary is a text in verse or prose, often a whole book, that describes the physical properties and virtues of precious and semi-precious stones, that is to say, a work on gemology. It was frequently used as a medical textbook since it also comprises practical information about each stone's medical application. Several lapidaries also provide information about countries or regions where some rocks were thought to originate, and others speculate about the natural forces in control of their formation. (en) I lapidari erano trattati che descrivevano le virtù delle pietre. Essi alimentarono un cospicuo genere letterario che ebbe una prima fioritura già nella tarda epoca ellenistica, ma i cui prodotti furono ampiamente diffusi almeno fino al Rinascimento. Dal punto di vista letterario, non si trattò di un nuovo genere, poiché riprendeva teorie e credenze già descritte da autori classici, quali Cesare, Plinio il Vecchio, Tacito, Varrone, Strabone, Origene, ecc., e da autori medievali quali Solino o Isidoro da Siviglia. (it) Lapidarium (łac. lapidarius = dotyczący kamieni) – alegoryczny traktat poetycki o właściwościach kamieni szlachetnych. Najstarsze znane lapidaria pochodzą z dalekiego Wschodu (Mahabharata, Ramajana); wspomina o nich Pliniusz Starszy w dziele . W IV lub V w. n.e powstał łaciński przekład anonimowego greckiego dzieła pt Physiologus, który stał się wzorem dla wszystkich późniejszych lapidariów. Jednym z najwcześniejszych średniowiecznych utworów tego typu, które zachowało się do czasów współczesnych, jest dzieło Ambrozjusza Teodozjusza Makrobiusza pisane po łacinie. Na przełomie XI/XII w. opis szlachetnych kamieni wraz z ich szczególnymi właściwościami przedstawił , biskup Rennes, w 743 heksametrach. Opisy kamieni szlachetnych zestawiane z wykładem o charakterze alegoryczno-moralnym zaczęły p (pl) |
| rdfs:label | Lapidari (ca) Lapidario (eo) Lapidario (es) Lapidaire (texte) (fr) Lapidari (it) Lapidary (text) (en) Lapidarium (literatura) (pl) Лапидарий (жанр литературы) (ru) Лапідарність (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Lapidary (text) yago-res:Lapidary (text) wikidata:Lapidary (text) dbpedia-ca:Lapidary (text) dbpedia-eo:Lapidary (text) dbpedia-es:Lapidary (text) dbpedia-fr:Lapidary (text) dbpedia-it:Lapidary (text) dbpedia-la:Lapidary (text) dbpedia-pl:Lapidary (text) dbpedia-ru:Lapidary (text) dbpedia-uk:Lapidary (text) https://global.dbpedia.org/id/3vvm6 |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Lapidary_(text)?oldid=1122965168&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Fotothek_df_tg_000496...ologie_^_Gestein_^_Schmuck_^_Ring.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Lapidario_del_Rey_D._Alfonso_X_-_códice_original_1881.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Lapidary_(text) |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Lapidary_(disambiguation) |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Priestly_breastplate dbr:Crystal_healing dbr:The_Nabataean_Agriculture dbr:Theophrastus dbr:Ottonian_art dbr:Berechiah_ha-Nakdan dbr:Pearl_(poem) dbr:Marbodius_of_Rennes dbr:Medieval_jewelry dbr:Ahmad_al-Tifashi dbr:Lapidary dbr:Lapidary_medicine dbr:Abnu_šikinšu dbr:Codex_Aureus_of_Echternach dbr:Holy_Chalice dbr:Jean_d'Outremeuse dbr:Lynx_(mythology) dbr:Lapidary_(disambiguation) dbr:Old_English_Lapidary dbr:Lyngurium dbr:Treasure_binding dbr:Philip_de_Thaun |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Lapidary_(text) |
