dbo:abstract
- Η τέχνη στην Πολωνία αναφέρεται σε όλες τις μορφές εικαστικών τεχνών που συνδέονται με την Πολωνία. (el)
- Die Bildende Kunst umfasst Werke der Malerei, der Bildhauerkunst sowie weiterer, und ist ein wichtiger Bestandteil der Kultur und Kunst in Polen. (de)
- Art in Poland refers to all forms of visual art in or associated with Poland. (en)
- Sztuka Polski – działalność artystyczna na terenach związanych z państwem polskim od pradziejów po dzień dzisiejszy. Od powstania państwa, sztuka kształtowała się przede wszystkim na kulturze zachodniej (łacińskiej), od późnego średniowiecza we wschodnich obszarach, łącznie z dawnymi Kresami Wschodnimi także na kulturach wschodnich. Oprócz Polaków znaczącą rolę w sztuce Polski odgrywali artyści europejscy, zwłaszcza w okresie średniowiecza i nowożytności, a ponadto w dziełach dostrzegane są częstokroć wpływy sztuki, krajów ościennych lub wielkich centr artystycznych w całej Europie, głównie we Francji, Niderlandach dawnych krajów Niemiec i Włoch, często kosztem innowacji artystycznych, które na szeroką skalę miały miejsce dopiero od XIX wieku. Pomimo utrudniających jasną klasyfikację dzieł polskiej sztuki licznych zmian terytorialnych i 123 lat utraty niepodległości na ziemiach polskich działalność budowlana i artystyczna była nieprzerwana. Co więcej w latach zaborów miał miejsce gwałtowny wzrost zainteresowania sztuką i znaczny progres twórców rodowitych, sztuka obok literatury była głównym katalizatorem umacniającym pozycję narodu polskiego i jego dążeń do ponownej wolności. XIX wiek to także początki polskiego muzealnictwa, historii sztuki, a także konserwacji zabytków. Już od pradziejów na ziemiach polskich dzięki obecności rozmaitych kultur, zachowały się przedmioty mające cenną wartość nie tylko historyczną, ale także artystyczną oraz relikty osad. Po założeniu państwa, w okresie przedromańskim zaczęły powstawać pierwsze dzieła architektury i rzemiosła (głównie metaloplastyki), malarstwa książkowego, w romanizmie rozwinęła się rzeźba i malarstwo ścienne, u schyłku romanizmu zaś malarstwo tablicowe. W następnych okresach preferowano sztukę pod każdą postacią. Podział na style historyczne jest trudny do sklasyfikowania, bowiem obraz sztuki ma charakter poligeniczny, co było skutkiem różnorodnych uwarunkowań geograficznych, politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych. W XIII wieku trwała wciąż tradycja romańska, a jednocześnie powstawały pierwsze dzieła o formach gotyckich. Za panowania ostatnich Jagiellonów gotyk i renesans współistniały, nawet w Krakowie, gdzie myśl Odrodzenia dotarła najszybciej. Tradycja średniowieczna, zwłaszcza gotycka trwała nieprzerwanie, nawet w XVII i XVIII wieku pojawiają się pojedyncze elementy mające związek z gotykiem. Na początku XVII stulecia ma miejsce zmierzch renesansu, apogeum manieryzmu i świt lansowanej przez Wazów sztuki barokowej. Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego miała miejsce paralela późnego baroku, rokoka i wczesnego klasycyzmu. Sztuka Polski charakteryzuje się łatwo czytelnymi podziałami na „regiony” artystyczne, co jest rezultatem politycznej niestabilności i licznych zmian terytorialnych. Rozbicie dzielnicowe stało się początkiem wyodrębniania się Śląska, Pomorza, także zjednoczone przez Władysława Łokietka Wielkopolska i Małopolska cechowała pewna artystyczna niezależność. Wcielenie do granic Rzeczypospolitej wschodnich rubieży zgoła nie zniwelowało pewnej odrębności artystycznej historycznych regionów takich jak Ruś czy Litwa. Do najważniejszych ośrodków reprezentujących zabytki architektury i sztuki na obecnych ziemiach Polski zalicza się Warszawę, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Toruń, Szczecin, Lublin, Zamość, Sandomierz w których zachowały się duże miejskie zespoły zabytkowe, ponadto miasta te posiadają bogate zbiory muzealne. Natomiast na Kresach Wschodnich prym wiodły Lwów i Wilno. (pl)
rdfs:comment
- Η τέχνη στην Πολωνία αναφέρεται σε όλες τις μορφές εικαστικών τεχνών που συνδέονται με την Πολωνία. (el)
- Die Bildende Kunst umfasst Werke der Malerei, der Bildhauerkunst sowie weiterer, und ist ein wichtiger Bestandteil der Kultur und Kunst in Polen. (de)
- Art in Poland refers to all forms of visual art in or associated with Poland. (en)
- Sztuka Polski – działalność artystyczna na terenach związanych z państwem polskim od pradziejów po dzień dzisiejszy. Od powstania państwa, sztuka kształtowała się przede wszystkim na kulturze zachodniej (łacińskiej), od późnego średniowiecza we wschodnich obszarach, łącznie z dawnymi Kresami Wschodnimi także na kulturach wschodnich. Oprócz Polaków znaczącą rolę w sztuce Polski odgrywali artyści europejscy, zwłaszcza w okresie średniowiecza i nowożytności, a ponadto w dziełach dostrzegane są częstokroć wpływy sztuki, krajów ościennych lub wielkich centr artystycznych w całej Europie, głównie we Francji, Niderlandach dawnych krajów Niemiec i Włoch, często kosztem innowacji artystycznych, które na szeroką skalę miały miejsce dopiero od XIX wieku. (pl)
owl:sameAs
foaf:depiction
