Senatus consultum (original) (raw)
Un sénatus-consulte ou senatus consultum (latin pour « décret du sénat », au pluriel senatus consulta) est un texte émanant du sénat : un simple avis du sénat romain durant l’Antiquité ou ayant force de loi sous le consulat français et les deux Empires napoléoniens.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Un senatconsult (Senatusconsultum) era una decisió del senat romà que no era estrictament una llei però que tenia la mateixa validesa. El seu nom deriva de "senat" i de "cònsol" perquè la iniciativa per la decisió senatorial la prenia el cònsol. Els senatusconsultum eren confiats als tribuns i edils fins al temps d'August que aquesta funció va passar als qüestors. Un tribú de la plebs podia aturar una mesura proposada per un senatusconsultum, i després ho va poder fer l'emperador que tenia l'autoritat tribunícia. Durant el període republicà es van emetre gran nombre de senatusconsultum i alguns de fets foren lleis encara que no tenien aquesta consideració i altres van esdevenir lleis al passar pels comicis. Els senatusconsultum eren referits generalment a l'administració, el manteniment de la religió, la suspensió o abrogació de lleis en cas d'urgència o necessitat pública, qüestions entre l'erari i els publicans, i el tractament d'italians i provincials. Progressivament totes aquestes matèries van quedar dins la jurisdicció del senat en forma legislació aplicada (administració, policia, religió, afers provincials i relacions exteriors) mentre la resta romania en mans de les assemblees. A mesura que era més difícil reunir les assemblees el poder legislatiu va anar passant al senat. El més antic dels senatusconsultum (i dels documents romans) coneguts és el de Triburtibus; el segueix el de Bacchanalibus; d'alguns ha quedat referència a la Digesta. A partir d'August les lleis sovint foren fetes en forma de senatusconsultum que es designaven pel nom dels cònsols anyals o pel nom de l'emperador. En alguns casos força estranys prenien altres designacions com el famós . (ca) Senatus consultum (SC, Plural: senatus consulta, deutsch auch „Senatskonsult“) war im römischen Reich der übergeordnete, staatsrechtliche Begriff für das Ergebnis förmlicher Beschlussverfahren, die eine gesetzesgleiche Entscheidung des Römischen Senats nach sich zog. Nach einer erwägenden Sitzung der Senatoren (consilium) wurden auf der Grundlage einer Mehrheitsfindung durch namentliche Abstimmung der Wille und die Überzeugung des Senats in einem Beschluss – dem senatus consultum – zusammengefasst. Das Ergebnis bestand darin, dass zu einem regelungsbedürftigen Fall, so auch bei der Mitwirkung des Gremiums im Rahmen der Volksgesetzgebung, ein empfehlendes Gutachten erstellt wurde. Die Anträge einzelner Personen, im Regelfall von Magistraten, konnten zum einen privat- und zum anderen staatsrechtliche Obliegenheiten betreffen. In der Römischen Republik zählten neben innenpolitischen Angelegenheiten auch die außenpolitischen Anliegen und Interessen regelmäßig zu den Gegenständen eines Beschlussverfahrens. In der Kaiserzeit, nach dem Ende der Volksgesetzgebung, ersetzten die senatus consulta sukzessive die vormals durch Volksbeschluss entstandenen leges. Schließlich traten sie als iura an deren Stelle. (de) El Senadoconsulto (en latín: Senatusconsultum) es una de las fuentes del derecho romano. En la época republicana consistía en un parecer u opinión de carácter consultivo y no vinculante dado por el Senado a un magistrado. En la época imperial deviene un acto con fuerza de ley, emanado del Senado, previo y en algunos casos muy raros (por ejemplo, o ), de otros sujetos. Es famosa la definición del senadoconsulto formulada por el jurista romano Gayo en sus Institutiones: G. 1.4 Senatus consultum est quod senatus iubet atque constituit; idque legis vicem optinet, quamvis fuerit quaesitum» (Traducido al español sería: "El senadoconsulto tiene fuerza de ley, por más que alguien lo haya puesto como objeto de discusión") (es) Un sénatus-consulte ou senatus consultum (latin pour « décret du sénat », au pluriel senatus consulta) est un texte émanant du sénat : un simple avis du sénat romain durant l’Antiquité ou ayant force de loi sous le consulat français et les deux Empires napoléoniens. (fr) A senatus consultum (Latin: decree of the senate, plural: senatus consulta) is a text emanating from the senate in Ancient Rome. It is used in the modern phrase senatus consultum ultimum. Translated into French as sénatus-consulte, the term was also used during the French Consulate, the First French Empire and the Second French Empire. (en) Il senatoconsulto (in latino senatusconsultum, parere del senato) era una deliberazione del senato dell'antica Roma concernente un tema politico. Con l'evolvere della costituzione romana e dell'organizzazione istituzionale del governo (dalla monarchia al dominato passando per la libera Res Publica) mutò radicalmente nel valore attraverso i secoli, mantenendo però la forma di "decisione" o di "parere" del senato, quindi dei "migliori" della città. (it) Een senatus consultum of senatusconsultum was een formele kenbron van het Romeins recht. Het kan vertaald worden met de term senaatsbesluit, hoewel dit niet het volledige begrip ontsluit. Het ging om formele besluiten van de senaat die de facto – en later ook de iure – golden als wetten. (nl) Senatus consultum (łac. senatus 'starszyzna' i consulere 'radzić') — w starożytnym Rzymie uchwała senatu. W okresie republiki miało ono jedynie charakter doradczy. Na początku okresu pryncypatu senat przejął funkcje ustawodawcze, wówczas senatus consulta nabrały moc prawa obowiązującego. Jak określił Gajus w swych Institutiones senatus consultum jest tym, co senat nakazuje i ustanawia; ma ono moc ustawy, choć co do tego były wątpliwości. Współczesny mu Pomponiusz Sekstus podaje: senatus ... quidquid constituisset observabatur, idque ius appellabatur senatus consultum (senat ... cokolwiek postanowił, było to przyjmowane, a prawo to nazywano senatus consultum), zaś wyliczając źródła prawa wymienia jako jedno z nich senatus consultum, quod solum senatu constituente inducitur sine lege (senatus consultum, które jest wprowadzane nie na mocy ustawy, ale z woli senatu). Inicjatywę uchwałodawczą posiadał cesarz, pod koniec pryncypatu posiadł on tą możność na wyłączność. Głosowanie senatu było de facto formalnością, w późniejszym okresie zastąpione zostało przyjęciem przez aklamację. Przejawem dominującej pozycji cesarza był m.in. fakt, że od końca II wieku senatus consultum określano oratio principis in senatu habita (mowa princepsa mająca miejsce w senacie). Poniższe zestawienie przedstawia listę najważniejszych senatus consulta: * Senatus consultum Silanianum - uchwała senatu z 10 r. pozwalająca na wydanie na tortury wszystkich niewolników właściciela, który został zamordowany, a sprawcy nie ujęto; * Senatus consultum Velleianum - uchwała senatu z 46 r. zabraniająca kobietom poręczania za dług osób trzecich; * Senatus consultum Claudianum (I) - uchwała senatu z 49 r. pozwalające na zawarcie małżeństwa między stryjem i bratanicą (celem tej uchwały było umożliwienie ślubu Klaudiusza z Agrypiną Młodszą); * Senatus consultum Claudianum (II) - uchwała senatu z 52 r. stanowiąca, że kobieta wolna żyjąca w związku faktycznym z niewolnikiem wbrew woli jego właściciela stawała się niewolnicą; * Senatus consultum Trebellianum - uchwała senatu z 56 lub 57 r., na mocy której fideikomisariusz uniwersalny stawał się następcą ogólnym spadkodawcy; * Senatus consultum Neronianum - uchwała senatu z ok. 60 r. traktująca o legatach; * Senatus consultum Pegasianum - uchwała senatu z 73 r. ustanawiająca tzw. kwartę pegaziańską; * Senatus consultum Macedonianum - uchwała senatu wydana za panowania cesarza Wespazjana, zakazująca udzielania pożyczki znajdującego się pod władzą pater familias (przyczyną wydania uchwały było zabójstwo ojca, jakiego dopuścił się syn imieniem Macedo w celu przyśpieszenia nabycia spadku i spłacenia z niego pożyczki); * Senatus consultum Tertullianum - uchwała senatu z czasów cesarza Hadriana ustanawiająca prawo do dziedziczenia po dzieciach dla kobiety posiadającej ; * Senatus consultum Orfitianum uchwała senatu z 178 r., na mocy której dzieci dziedziczyły po matce przed wszystkimi agnatami; * Oratio Severi - uchwała senatu z 195 r., która zabraniała opiekunowi zbywania i zastawiania gruntów należących do ; * Oratio Severi et Caracallae - uchwała senatu z 206 r. uznająca darowizny między małżonkami pod warunkiem przetrwania małżeństwa do śmierci darczyńcy. (pl) O senatus consultum (latim para "decreto do senado", plural senatus consulta) era o texto produzido pelo senado romano, que evoluiu de um parecer coletivo do senado sobre a aplicação das leis durante a república a decretos legais propriamente ditos durante o império. (pt) Сенатуско́нсульт (лат. senatus consultum, множ. число senatus consulta; сокращённо «SC») — сенатский декрет; формулированное мнение, принятое сенатом и носившее обязательный характер. Термин древнеримского государственного права; сенатусконсульт формулировался сенатом по докладу (лат. relatio, «отчёту») компетентного магистрата при отсутствии законного протеста — «интерцессии» (лат. intercessio). Термин использовался также в XIX веке во Франции: в период Консульства, первой и второй Империи так называли акты, изменявшие или дополнявшие конституцию волей консула, императора и публиковавшиеся от имени сената. (ru) Сенатус-консульт (лат. senatus consultum, множ. Число senatus consulta; скорочено «SC») — сенатський декрет; формульована думка, прийнята Сенатом, яка мала обов'язковий характер. Термін давньоримського державного права; сенатусконсульт формулювався по доповіді (relatio) компетентного магістрата при відсутності законного протесту (intercessio). Термін використовувався також в XIX століттях у Франції: в період Консульства, першої і другої імперії так називали акти, що змінювали або доповнювали конституцію волею консула, імператора і публікувалися від імені сенату. (uk) |
| dbo:wikiPageID | 28748502 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageInterLanguageLink | dbpedia-fi:Senatus_consultum |
| dbo:wikiPageLength | 3007 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1115737039 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Praetor dbr:Roman_Empire dbr:Roman_Kingdom dbr:Roman_Republic dbr:Roman_Senate dbr:Roman_consul dbr:Robert_Byrd dbr:Dominate dbr:Senatus_consultum_Macedonianum dbr:French_Consulate dbr:Frank_Frost_Abbott dbr:Sénatus-consulte dbr:Ancient_Rome dbc:Roman_Senate dbr:First_French_Empire dbr:Second_French_Empire dbc:Roman_law dbr:Aerarium dbr:Latin dbr:Polybius dbr:Senatus_consultum_ultimum dbr:Imperium dbr:Tribune_of_the_plebs dbr:Senatus_consultum_de_Bacchanalibus dbr:Intercessio |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:ISBN dbt:Italic_title dbt:Politics_of_Ancient_Rome |
| dcterms:subject | dbc:Roman_Senate dbc:Roman_law |
| gold:hypernym | dbr:Text |
| rdf:type | dbo:Book |
| rdfs:comment | Un sénatus-consulte ou senatus consultum (latin pour « décret du sénat », au pluriel senatus consulta) est un texte émanant du sénat : un simple avis du sénat romain durant l’Antiquité ou ayant force de loi sous le consulat français et les deux Empires napoléoniens. (fr) A senatus consultum (Latin: decree of the senate, plural: senatus consulta) is a text emanating from the senate in Ancient Rome. It is used in the modern phrase senatus consultum ultimum. Translated into French as sénatus-consulte, the term was also used during the French Consulate, the First French Empire and the Second French Empire. (en) Il senatoconsulto (in latino senatusconsultum, parere del senato) era una deliberazione del senato dell'antica Roma concernente un tema politico. Con l'evolvere della costituzione romana e dell'organizzazione istituzionale del governo (dalla monarchia al dominato passando per la libera Res Publica) mutò radicalmente nel valore attraverso i secoli, mantenendo però la forma di "decisione" o di "parere" del senato, quindi dei "migliori" della città. (it) Een senatus consultum of senatusconsultum was een formele kenbron van het Romeins recht. Het kan vertaald worden met de term senaatsbesluit, hoewel dit niet het volledige begrip ontsluit. Het ging om formele besluiten van de senaat die de facto – en later ook de iure – golden als wetten. (nl) O senatus consultum (latim para "decreto do senado", plural senatus consulta) era o texto produzido pelo senado romano, que evoluiu de um parecer coletivo do senado sobre a aplicação das leis durante a república a decretos legais propriamente ditos durante o império. (pt) Сенатус-консульт (лат. senatus consultum, множ. Число senatus consulta; скорочено «SC») — сенатський декрет; формульована думка, прийнята Сенатом, яка мала обов'язковий характер. Термін давньоримського державного права; сенатусконсульт формулювався по доповіді (relatio) компетентного магістрата при відсутності законного протесту (intercessio). Термін використовувався також в XIX століттях у Франції: в період Консульства, першої і другої імперії так називали акти, що змінювали або доповнювали конституцію волею консула, імператора і публікувалися від імені сенату. (uk) Un senatconsult (Senatusconsultum) era una decisió del senat romà que no era estrictament una llei però que tenia la mateixa validesa. El seu nom deriva de "senat" i de "cònsol" perquè la iniciativa per la decisió senatorial la prenia el cònsol. Els senatusconsultum eren confiats als tribuns i edils fins al temps d'August que aquesta funció va passar als qüestors. Un tribú de la plebs podia aturar una mesura proposada per un senatusconsultum, i després ho va poder fer l'emperador que tenia l'autoritat tribunícia. (ca) Senatus consultum (SC, Plural: senatus consulta, deutsch auch „Senatskonsult“) war im römischen Reich der übergeordnete, staatsrechtliche Begriff für das Ergebnis förmlicher Beschlussverfahren, die eine gesetzesgleiche Entscheidung des Römischen Senats nach sich zog. (de) El Senadoconsulto (en latín: Senatusconsultum) es una de las fuentes del derecho romano. En la época republicana consistía en un parecer u opinión de carácter consultivo y no vinculante dado por el Senado a un magistrado. En la época imperial deviene un acto con fuerza de ley, emanado del Senado, previo y en algunos casos muy raros (por ejemplo, o ), de otros sujetos. Es famosa la definición del senadoconsulto formulada por el jurista romano Gayo en sus Institutiones: G. 1.4 (es) Senatus consultum (łac. senatus 'starszyzna' i consulere 'radzić') — w starożytnym Rzymie uchwała senatu. W okresie republiki miało ono jedynie charakter doradczy. Na początku okresu pryncypatu senat przejął funkcje ustawodawcze, wówczas senatus consulta nabrały moc prawa obowiązującego. Jak określił Gajus w swych Institutiones senatus consultum jest tym, co senat nakazuje i ustanawia; ma ono moc ustawy, choć co do tego były wątpliwości. Współczesny mu Pomponiusz Sekstus podaje: senatus ... quidquid constituisset observabatur, idque ius appellabatur senatus consultum (senat ... cokolwiek postanowił, było to przyjmowane, a prawo to nazywano senatus consultum), zaś wyliczając źródła prawa wymienia jako jedno z nich senatus consultum, quod solum senatu constituente inducitur sine lege (senatu (pl) Сенатуско́нсульт (лат. senatus consultum, множ. число senatus consulta; сокращённо «SC») — сенатский декрет; формулированное мнение, принятое сенатом и носившее обязательный характер. Термин древнеримского государственного права; сенатусконсульт формулировался сенатом по докладу (лат. relatio, «отчёту») компетентного магистрата при отсутствии законного протеста — «интерцессии» (лат. intercessio). (ru) |
| rdfs:label | Senatconsult (ca) Senatus consultum (de) Senadoconsulto (es) Senatoconsulto (it) Sénatus-consulte (fr) Senatus consultum (nl) Senatus consultum (pl) Senatus consultum (en) Senatus consultum (pt) Сенатусконсульт (ru) Сенатусконсульт (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Senatus consultum dbpedia-fr:Senatus consultum yago-res:Senatus consultum wikidata:Senatus consultum dbpedia-ca:Senatus consultum dbpedia-de:Senatus consultum dbpedia-es:Senatus consultum dbpedia-fa:Senatus consultum dbpedia-he:Senatus consultum http://hy.dbpedia.org/resource/Սենատուս_կոնսուլտ dbpedia-io:Senatus consultum dbpedia-it:Senatus consultum dbpedia-nl:Senatus consultum dbpedia-pl:Senatus consultum dbpedia-pt:Senatus consultum dbpedia-ru:Senatus consultum dbpedia-uk:Senatus consultum https://global.dbpedia.org/id/Dk1V |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Senatus_consultum?oldid=1115737039&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Senatus_consultum |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Senatus_Consultum dbr:Senatus_consulta dbr:Senātūs_consulta |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Campaign_in_north-east_France_(1814) dbr:Publius_Cornelius_Scipio_Nasica_Corculum dbr:Roman_Senate dbr:List_of_ancient_Roman_fasti dbr:Archival_Wall_of_Aphrodisias dbr:Julian_calendar dbr:Vesta_(mythology) dbr:Dupondius dbr:Constitution_of_the_Roman_Republic dbr:SPQR dbr:Quintus_Coredius_Gallus_Gargilius_Antiquus dbr:Timeline_of_Roman_history dbr:Claudius dbr:Mocònesi dbr:Arch_of_Dolabella dbr:Ainsworth_O'Brien-Moore dbr:Timeline_of_Italian_history dbr:Gaius_Ateius_Capito_(jurist) dbr:Alexander_II_Zabinas dbr:Panamara dbr:Glossary_of_ancient_Roman_religion dbr:Gnaeus_Aufidius_Orestes dbr:Gnaeus_Egnatius dbr:List_of_Roman_laws dbr:Lucius_Furius_Medullinus_(consular_tribune_432_BC) dbr:Publius_Clodius_Thrasea_Paetus dbr:Court_of_appeal_(France) dbr:August dbr:AD_13 dbr:Aedile dbr:Aerarium dbr:Aes_uxorium dbr:Larino dbr:Titus_Manlius_Torquatus_(consul_165_BC) dbr:Salvius_Julianus dbr:Arulenus_Rusticus dbr:Associations_in_ancient_Rome dbr:Aulus_Didius_Gallus dbr:Pompey dbr:Quintus_Minucius_Thermus_(governor_of_Asia) dbr:Publius_Juventius_Celsus dbr:Servius_Sulpicius_Galba_(consul_108_BC) dbr:Veto dbr:Marcus_Annius_Libo dbr:Narthacium dbr:Senate_of_the_Roman_Republic dbr:Sextilis dbr:Stoic_Opposition dbr:Senatus_Consultum dbr:Senatus_consulta dbr:Senātūs_consulta |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Senatus_consultum |