Tai Situ Changchub Gyaltsen (original) (raw)
Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibétain : ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie : ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, THL : té situ changchub gyaltsen), chinois traditionnel : 大司徒絳曲堅贊 ; pinyin : dà sītú jiàngqǔ jiānzàn), parfois appelé plus simplement Changchub Gyaltsen, né en 1302 et décédé le 21 novembre 1364), est un Tai Situpa (Du chinois, 大司徒 (Grand chancelier, Grand ministre, Grand précepteur)), et un personnage clé de l'histoire du Tibet. Il est le fondateur de la dynastie Phagmodrupa et a gouverné le Tibet central de 1354 à 1364 (ou 1374).
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibetano: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, Chinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302–1364 o 1371) fue una figura clave en la Historía del Tíbet. Fue fundador de la dinastía Phagmodrupa y gobernante del Tíbet desde 1354 a 1364 o 1371. Changchub Gyaltsen fue el Phagmodru Tripon o Nedong Ghongma quien en 1354 derrocó a los gobernantes Sakya asignados por los mongoles y se volvió gobernante de todo el Tíbet central antes de que la dinastía Ming fuese establecida en China en 1368. El y sus sucesores independientemente gobernaron el Tíbet durante ochenta años hasta que fueran remplazados por el . Como gobernante Changchub Gyaltsen se aplicó a revivir las glorias del Imperio tibetano de Songtsen Gampo y afirmar la independencia tibetana de la dinastía Yuan mongol y la dinastía Ming china. Tomó el título tibetano de “Desi” (sde-srid), reorganizó las trece miriarquías de los previos gobernantes Yuan-Sakya en numerosos distrítos (rdzong), abolió la ley mongol a favor del viejo código legal tibetano, y la vestimenta de la corte mongol a favor de la tradicional tibetana. Pero evitó resistirse a la corte Yuan hasta su caída en 1368, y fue reconocido por lo último durante este período. Tai Situ Changchub Gyaltsen murió en 1364 y fue sucedido por su sobrino Jamyang Shakya Gyaltsen (tibetano: ཇམ་དབྱངས་ཤ་ཀྱ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: jam dbyangs sha kya rgyal mtshan, Chinese: 章陽沙加監藏) (1340-1373), también monje. El subsecuente gobierno del linaje Phagmodrupa duro hasta 1435. Desde 1435 a 1481 el poder del Phagmodrupa declinó mientras eran eclipsados por el , quien fue patrono de la escuela rival Karma Kagyu. Fueron seguidos por tres reyes Tsangpa que gobernaron de 1566-1641 (hasta el quinto Dalai Lama), con el apoyo de (1582-1655), un gobernante mongol de Kokonor, que tomó control del Tíbet. (es) Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibétain : ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie : ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, THL : té situ changchub gyaltsen), chinois traditionnel : 大司徒絳曲堅贊 ; pinyin : dà sītú jiàngqǔ jiānzàn), parfois appelé plus simplement Changchub Gyaltsen, né en 1302 et décédé le 21 novembre 1364), est un Tai Situpa (Du chinois, 大司徒 (Grand chancelier, Grand ministre, Grand précepteur)), et un personnage clé de l'histoire du Tibet. Il est le fondateur de la dynastie Phagmodrupa et a gouverné le Tibet central de 1354 à 1364 (ou 1374). (fr) Tai Situ Changchub Gyaltsen (Tibetan: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan; Chinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302 – 21 November 1364) was the founder of the Phagmodrupa Dynasty that replaced the Mongol-backed Sakya dynasty, ending Tibet under Yuan rule. He ruled most of Tibet as desi (regent) from 1354 to 1364 (alt. 1371, 1373 or 1374). As a law-giver, politician and religious patron, he created a heritage that lasted centuries. (en) Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibetano: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན; Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan; cinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302 – 1364 o 1371) fu una figura chiave della storia tibetana. Fu il fondatore della dinastia Phagmodrupa e sovrano del Tibet dal 1354 al 1364 o al 1371. Changchub Gyaltsen fu il Phagmodru Tripon o Nedong Ghongma che nel 1354 rovesciò i sovrani Sakya nominati dai Mongoli e divenne sovrano di tutto il Tibet Centrale - prima che in Cina fosse stabilita la dinastia Ming nel 1368. Egli ed i suoi successori dominarono indipendentemente il Tibet per oltre ottanta anni finché non furono sostituiti dalla dinastia Rinpungpa. Come sovrano Changchub Gyaltsen fu desideroso di far rivivere le glorie dell'Impero tibetano di Songtsen Gampo e di rivendicare l'indipendenza tibetana dalla dinastia Yuan dei Mongoli e dalla Cina della dinastia Ming. Prese il titolo tibetano di Desi (sde-srid), riorganizzò le tredici miriarchie dei precedenti sovrani Yuan-Sakya in numerosi distretti (rdzong), abolì la legge mongola in favore del vecchio codice giuridico tibetano e gli abiti di corte mongoli in favore dei tradizionali abiti tibetani. Ma evitò di opporsi alla corte Yuan fino alla sua caduta nel 1368, e fu riconosciuto da quest'ultima durante questo periodo. Tai Situ Changchub Gyaltsen morì nel 1364 gli succedette suo nipote (tibetano: འཇམ་དབྱངས་ཤ་ཀྱ་རྒྱལ་མཚན; Wylie: 'jam dbyangs sha kya rgyal mtshan; cinese: 章陽沙加監藏) (1340-1373), anche lui un monaco. Il successivo dominio della stirpe Phagmodrupa durò fino al 1435. Dal 1435 al 1481 il potere dei Phagmodrupa declinò quando essi furono soppiantati dai , che proteggevano la scuola rivale Karma Kagyü. Furono seguiti dai tre re che dominarono dal 1566-1641 fino a Lozang Gyatso, il V Dalai Lama (1617-1682), con il sostegno di Güshi Khan (1582-1655), un sovrano mongolo di Kokonor, prese il controllo di Tibet. (it) Changchub Gyaltsen (1302-1364/1371) was de oprichter van de Phagmodru-dynastie en maakte het tot de leidende dynastie in Tibet, die uiteindelijk tachtig jaar over Tibet zou heersen van 1354 tot 1435. Changchub Gyaltsen was de Phagmodru Tripon of Nedong Ghongma die in 1354 de sakya trizin-vorsten omver wierp die zich hadden kunnen vestigen met behulp van de Mongoolse khans uit de Yuan-dynastie. Hij werd hiermee de heerser over geheel U-Tsang (Centraal-Tibet), kort voor de Ming-dynastie in China werd gevestigd. Hij en zijn opvolgers regeerden meer dan tachtig jaar totdat hun macht werd overgenomen door de Rinpung-dynastie. Als vorst toonde Changchub Gyaltsen zich bekwaam door de glorie van het Tibetaanse rijk tijdens Songtsen Gampo te laten herleven en de onafhankelijkheid te bewaren van zowel de Yuan- als de Ming-dynastie. Hij mat zich de Tibetaanse titel desi aan, reorganiseerde de dertien tienduizendschappen in Tibet, schafte de Mongoolse wetgeving af ten gunste van de oude Tibetaanse wetgeving en verruilde de Mongoolse hofkleding voor traditionele Tibetaanse tenue. (nl) Джанчуб Гьялцен (тиб. ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Вайли ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, кит. 大司徒絳曲堅贊; 1302, Кхам — 1364) — правитель Тибета с 1354 по 1364 годы, основатель династии . Буддийский монах традиции кагью. Известен как реформатор, достигший значительных успехов во внутренней политике Тибета в области благосостояния и безопасности населения, а также установивший де-факто независимость Тибета от монгольской империи Юань. (ru) 大司徒絳曲堅贊（藏文：ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན，威利转写：ta'i si tu byang chub rgyal mtshan，1302年－1364年），又譯為降曲堅贊、松秋堅贊，西藏帕竹王朝建立者，是政教合一的領袖，被稱為。元顺帝曾册封他為大司徒。 (zh) Чанчуб (Джангчуб) Г'ялцен (тиб. ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན; 1302– 21 листопада 1364) — 1-й десі (регент-володар) Тибету в 1357—1364 роках, провів адміністративні, законодавчі й політичні реформи, домігшись відновлення незалежності держави. Засновник династії . (uk) |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://web.archive.org/web/20090802162134/http:/www.tbrc.org/kb/tbrc-detail.xq http://www.thdl.org/texts/reprints/bot/bot_1981_01_02.pdf |
| dbo:wikiPageID | 19435616 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 16387 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1093290559 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Beijing dbr:David_Snellgrove dbr:History_of_Tibet dbr:Persia dbr:Rinpungpa dbc:Phagmodrupa_dynasty dbr:Jamyang_Shakya_Gyaltsen dbr:List_of_rulers_of_Tibet dbr:Nêdong_(village) dbr:Sakya_(tribe) dbr:Ganden_Phodrang dbr:Mongol_Empire dbr:Lhasa dbr:Lhünzhub_County dbr:Sino-Tibetan_relations_during_the_Ming_dynasty dbr:Yuan_dynasty dbr:Taktsé_Castle dbr:Buddhism dbr:Buton_Rinchen_Drub dbc:1302_births dbc:1364_deaths dbr:Tibetan_Empire dbr:Toghon_Temür dbr:Tsangpa dbr:Tsetang dbc:Phagmodrupa_Kagyu_lamas dbr:Dpon-chen dbr:Güshi_Khan dbr:Hayagriva dbr:Karma_Kagyu dbr:Lama_Dampa_Sonam_Gyaltsen dbr:5th_Dalai_Lama dbr:Drigung_Monastery dbr:Historiography dbr:Khoshut_Khanate dbr:Luciano_Petech dbr:Qinghai_Province dbc:Founding_monarchs dbr:Kagyu dbr:Kangyur dbr:Tibet_under_Yuan_rule dbr:Ü-Tsang dbr:Ilkhanate dbr:Kublai_Khan dbr:Ming_Dynasty dbr:Shigatse dbr:Lotro_Gyaltsen dbr:Situ_(office) dbr:Tai_Situpa dbr:Ü_(region) dbr:Phagmo_Drupa_Dorje_Gyalpo dbr:Phagmodrupa_Dynasty dbr:Rinbung_(village) dbr:Songtsän_Gampo dbr:Hugh_E._Richardson dbr:Yuan_Dynasty dbr:Fifth_Dalai_Lama dbr:Sidibala dbr:Gongkar dbr:Lobsang_Gyatso,_5th_Dalai_Lama dbr:Tsangpo_River dbr:Tsepon_W.D._Shakabpa |
| dbp:after | dbr:Jamyang_Shakya_Gyaltsen |
| dbp:before | (en) Lotro Gyaltsen of Sakya (en) |
| dbp:t | ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན (en) 松秋堅贊 (en) 絳曲堅贊 (en) |
| dbp:tib | ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན (en) |
| dbp:title | dbr:List_of_rulers_of_Tibet |
| dbp:w | ta'i si tu byang chub rgyal mtshan (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Bo dbt:Efn dbt:Infobox_Chinese dbt:Notelist dbt:Portal dbt:Reflist dbt:S-end dbt:S-start dbt:Succession_box dbt:Zh dbt:Phagmodrupa_rulers |
| dbp:wylie | ta'i si tu byang chub rgyal mtshan (en) |
| dbp:years | 1354 (xsd:integer) |
| dct:subject | dbc:Phagmodrupa_dynasty dbc:1302_births dbc:1364_deaths dbc:Phagmodrupa_Kagyu_lamas dbc:Founding_monarchs |
| gold:hypernym | dbr:Figure |
| schema:sameAs | http://viaf.org/viaf/53323798 |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Person yago:WikicatTibetanEmperors yago:CausalAgent100007347 yago:Communicator109610660 yago:Emperor110053004 yago:HeadOfState110164747 yago:Lama110243664 yago:Leader109623038 yago:LivingThing100004258 yago:Negotiator110351874 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Priest110471250 yago:Regent110516117 yago:Representative110522035 yago:WikicatKagyuLamas yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:Ruler110541229 yago:Sovereign110628644 yago:SpiritualLeader109505153 yago:Whole100003553 yago:WikicatPhagmodrupaKagyuLamas yago:WikicatRegentsInTibet |
| rdfs:comment | Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibétain : ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie : ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, THL : té situ changchub gyaltsen), chinois traditionnel : 大司徒絳曲堅贊 ; pinyin : dà sītú jiàngqǔ jiānzàn), parfois appelé plus simplement Changchub Gyaltsen, né en 1302 et décédé le 21 novembre 1364), est un Tai Situpa (Du chinois, 大司徒 (Grand chancelier, Grand ministre, Grand précepteur)), et un personnage clé de l'histoire du Tibet. Il est le fondateur de la dynastie Phagmodrupa et a gouverné le Tibet central de 1354 à 1364 (ou 1374). (fr) Tai Situ Changchub Gyaltsen (Tibetan: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan; Chinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302 – 21 November 1364) was the founder of the Phagmodrupa Dynasty that replaced the Mongol-backed Sakya dynasty, ending Tibet under Yuan rule. He ruled most of Tibet as desi (regent) from 1354 to 1364 (alt. 1371, 1373 or 1374). As a law-giver, politician and religious patron, he created a heritage that lasted centuries. (en) Джанчуб Гьялцен (тиб. ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Вайли ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, кит. 大司徒絳曲堅贊; 1302, Кхам — 1364) — правитель Тибета с 1354 по 1364 годы, основатель династии . Буддийский монах традиции кагью. Известен как реформатор, достигший значительных успехов во внутренней политике Тибета в области благосостояния и безопасности населения, а также установивший де-факто независимость Тибета от монгольской империи Юань. (ru) 大司徒絳曲堅贊（藏文：ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན，威利转写：ta'i si tu byang chub rgyal mtshan，1302年－1364年），又譯為降曲堅贊、松秋堅贊，西藏帕竹王朝建立者，是政教合一的領袖，被稱為。元顺帝曾册封他為大司徒。 (zh) Чанчуб (Джангчуб) Г'ялцен (тиб. ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན; 1302– 21 листопада 1364) — 1-й десі (регент-володар) Тибету в 1357—1364 роках, провів адміністративні, законодавчі й політичні реформи, домігшись відновлення незалежності держави. Засновник династії . (uk) Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibetano: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan, Chinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302–1364 o 1371) fue una figura clave en la Historía del Tíbet. Fue fundador de la dinastía Phagmodrupa y gobernante del Tíbet desde 1354 a 1364 o 1371. (es) Tai Situ Changchub Gyaltsen (tibetano: ཏའི་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན; Wylie: ta'i si tu byang chub rgyal mtshan; cinese: 大司徒絳曲堅贊) (1302 – 1364 o 1371) fu una figura chiave della storia tibetana. Fu il fondatore della dinastia Phagmodrupa e sovrano del Tibet dal 1354 al 1364 o al 1371. (it) Changchub Gyaltsen (1302-1364/1371) was de oprichter van de Phagmodru-dynastie en maakte het tot de leidende dynastie in Tibet, die uiteindelijk tachtig jaar over Tibet zou heersen van 1354 tot 1435. Changchub Gyaltsen was de Phagmodru Tripon of Nedong Ghongma die in 1354 de sakya trizin-vorsten omver wierp die zich hadden kunnen vestigen met behulp van de Mongoolse khans uit de Yuan-dynastie. Hij werd hiermee de heerser over geheel U-Tsang (Centraal-Tibet), kort voor de Ming-dynastie in China werd gevestigd. Hij en zijn opvolgers regeerden meer dan tachtig jaar totdat hun macht werd overgenomen door de Rinpung-dynastie. (nl) |
| rdfs:label | Tai Situ Changchub Gyaltsen (es) Tai Situ Changchub Gyaltsen (fr) Tai Situ Changchub Gyaltsen (it) Changchub Gyaltsen (nl) Tai Situ Changchub Gyaltsen (en) Джанчуб Гьялцен (ru) Чанчуб Г'ялцен (uk) 絳曲堅贊 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Tai Situ Changchub Gyaltsen yago-res:Tai Situ Changchub Gyaltsen http://viaf.org/viaf/53323798 http://d-nb.info/gnd/1052918662 wikidata:Tai Situ Changchub Gyaltsen http://bn.dbpedia.org/resource/তা'ই-সি-তু-ব্যাং-ছুব-র্গ্যাল-ম্ত্শান dbpedia-es:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-fr:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-it:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-nl:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-ru:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-uk:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-vi:Tai Situ Changchub Gyaltsen dbpedia-zh:Tai Situ Changchub Gyaltsen https://global.dbpedia.org/id/283qk |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Tai_Situ_Changchub_Gyaltsen?oldid=1093290559&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Tai_Situ_Changchub_Gyaltsen |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Janchub_Gyaltsän dbr:Changchub_Gyaltsen dbr:Tai_Situ_Jangchub_Gyeltsen |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:History_of_Tibet dbr:History_of_Tibetan_Buddhism dbr:Phagmodrupa_dynasty dbr:Jamyang_Shakya_Gyaltsen dbr:List_of_rulers_of_Tibet dbr:Timeline_of_the_Yuan_dynasty dbr:1302 dbr:Gonggar_Dzong dbr:Mongol_Empire dbr:Orgyen_Lingpa dbr:Khatsun_Namkha_Lekpa_Gyaltsen dbr:Kunga_Gyaltsen_(Imperial_Preceptor) dbr:Sakya_Pandita dbr:Tai_(given_name) dbr:Tibet dbr:Tibetan_Buddhism dbr:Dpon-chen dbr:Drogön_Chögyal_Phagpa dbr:Lama_Dampa_Sonam_Gyaltsen dbr:Ming–Tibet_relations dbr:Yuan_dynasty_in_Inner_Asia dbr:Tibet_under_Yuan_rule dbr:Gyaltsen dbr:Lotro_Gyaltsen dbr:List_of_state_leaders_in_the_14th_century dbr:Phagdru_Kagyu dbr:Phagmo_Drupa_Dorje_Gyalpo dbr:Janchub_Gyaltsän dbr:Changchub_Gyaltsen dbr:Tai_Situ_Jangchub_Gyeltsen |
| is dbp:after of | dbr:Lotro_Gyaltsen |
| is dbp:before of | dbr:Jamyang_Shakya_Gyaltsen |
| is dbp:leader of | dbr:Phagmodrupa_dynasty |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Tai_Situ_Changchub_Gyaltsen |