Tobelo language (original) (raw)
Le tobelo est une langue de la famille des langues papoues occidentales parlée dans l'île de Halmahera et plusieurs îles voisines dans les Moluques, en Indonésie. Il appartient à la branche des langues Halmahera du Nord de cette famille. Le cœur du pays tobelo est le kecamatan (district) de Tobelo, situé sur la côte occidentale de la baie de Kao.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Le tobelo est une langue de la famille des langues papoues occidentales parlée dans l'île de Halmahera et plusieurs îles voisines dans les Moluques, en Indonésie. Il appartient à la branche des langues Halmahera du Nord de cette famille. Le cœur du pays tobelo est le kecamatan (district) de Tobelo, situé sur la côte occidentale de la baie de Kao. (fr) Bahasa Tobelo adalah sebuah bahasa dari rumpun bahasa Halmahera Utara yang dituturkan di pulau Halmahera dan di beberapa pulau di sekitarnya. Pusat penuturan bahasa Tobelo berada di kecamatan Tobelo dan Tobelo Selatan, Halmahera Utara yang terletak di pantai barat Teluk Kao. (in) Tobelo (Indonesian: bahasa Tobelo) is a North Halmahera language spoken on the eastern Indonesian island of Halmahera and on parts of several neighboring islands. The Tobelo-speaking heartland is in the six administrative districts (Indonesian: kecamatan) of Tobelo, located on the western shore of and forming the central part of Halmahera Utara Regency. Other Tobelo-speaking areas are the five districts of Wasile (the northwestern half of Halmahera Timur Regency) on the southern and eastern shores of Kao Bay, and the northern half of Morotai Island. The district capital, also known as Tobelo, serves as a regional commercial and administrative center and is the largest settlement on Halmahera. (en) 토벨로어(Tobelo, 인도네시아어: bahasa Tobelo)는 인도네시아의 할마헤라섬 동부 및 주변 도서에서 사용되는 서파푸아어족의 언어이다. 토벨로어가 사용되는 중심지역은 카오 만 서쪽 해안의 토벨로 군이다. 수도 토벨로는 할마헤라섬의 가장 큰 도시이자 지역의 상업, 행정 중심지이다. 포르후버(1988년)에 따라 제시된 토벨로어의 주요 6가지 방언은 다음과 같다: * 헬레오루루 * 보엥 * 도딩가 * 파카 호수 * 쿠쿠무툭 * 포폰 투구틸, 혹은 "숲지 토벨로"는 7번째 방언으로 제시되고 있으나 아직 충분히 기록되지 않았다. 포어후버는 기초 단어의 유사성에 따라 , , , , 를 다른 북할마헤라제어로 포함했다. 이 언어들의 화자들은 각각의 언어를 토벨로와는 다른 별개의 언어로 간주하고 있으나 어느정도의 상호 이해가 가능하다는 점은 인정한다. (ko) Język tobelo – język zachodniopapuaski używany w prowincji Moluki Północne w Indonezji, m.in. na wyspie Halmahera i w północnej części Morotai. Według danych z 2000 roku posługuje się nim ok. 30 tys. osób, członków grupy etnicznej Tobelo. Należy do grupy języków północnohalmaherskich (peryferyjna rodzina języków papuaskich). Wyróżnia się sześć dialektów: heleworuru, boeng, dodinga, dialekt jeziora Paca (Talaga Paca), kukumutuk i popon. W literaturze opisano przede wszystkim dialekt heleworuru. Dialekty ludu Togutil nie zostały dobrze przebadane, według publikacji Ethnologue (wyd. 18) są wyraźnie odrębne. Autorzy publikacji klasyfikują tugutil (togutil) jako oddzielny język z dialektami kusuri i teluk lili. Publikacja Glottolog (4.6) rozpatruje tobelo i tugutil jako dwa języki w ramach grupy tobelo-tugutil. Wczesne prace dokumentacyjne nad językiem tobelo przeprowadzili misjonarze, którzy sporządzili opis jego gramatyki oraz słownik (1908, 1936), poświęcając uwagę dialektowi heleworuru. Wydano także zbiór baśni ludowych oraz literaturę religijną. C.L. Voorhoeve (1988) klasyfikuje języki tobelo, galela oraz pozostałych przedstawicieli grupy galela-loloda (Ethnologue) jako dialekty jednego języka „północno-wschodniohalmaherskiego” (North-east Halmaheran), na podstawie analizy leksykostatystycznej. Pod względem typologii ma charakter wysoce konserwatywny. Zachował szereg archaicznych cech, które zanikły w niektórych spokrewnionych językach regionu (szyk zdania SOV, rozbudowana morfologia czasownika – wyrażanie podmiotu i dopełnienia przy użyciu przedrostków, obecność poimków). Niemniej wciąż wykazuje znaczne wpływy języków austronezyjskich, jako że obie rodziny znajdują się w strefie kontaktów. Jest to najbardziej rozprzestrzeniony język spośród etnolektów północno-wschodniej Halmahery. Jego użytkownicy są w stanie zrozumieć sąsiedni język galela, aczkolwiek nie bez przeszkód. Społeczności migranckie Tobelo osiedliły się w różnych zakątkach prowincji (w innych regionach Halmahery oraz na wyspach Morotai, Bacan i Obi), a także na wyspach Raja Ampat, na zachód od półwyspu Ptasia Głowa. Jest w szerokim użyciu na obszarach wiejskich, gdzie służy do komunikacji w sferach życia codziennego. W mieście Tobelo jego użytkowników spotyka się rzadziej, powszechniejsza jest natomiast znajomość regionalnej odmiany języka malajskiego oraz języka indonezyjskiego. Wynika to z dużego napływu ludności z pozostałych części prowincji i oddalonych geograficznie regionów Indonezji. Obecny jest też wpływ środków masowego przekazu, które szerzą język narodowy. Na wyspie Morotai jest wypierany przez język galela. Ma słabo wykształcone piśmiennictwo na bazie alfabetu łacińskiego. Teksty drukowane ograniczają się do pewnej grupy publikacji religijnych. (pl) Тобело — язык западно-папуасской группы, на котором говорят на восточном индонезийском острове Хальмахера и по отдельным частям ещё на нескольких соседних островах. Центр тобело-говорящих находится в районе (индонезийский kecematan) Тобело, расположенный на западном берегу залива Као, района столицы, также известный как Тобело, выступает в качестве регионального, торгового и административного центра и крупнейший населенный пункт на Хальмахера. (ru) |
| dbo:languageFamily | dbr:North_Halmahera_languages dbr:West_Papuan_languages |
| dbo:spokenIn | dbr:Halmahera dbr:Indonesia |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/halmahera_tobelo.png?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://repository.si.edu/handle/10088/1341 https://play.google.com/store/apps/details%3Fid=com.tobelo.maluku.alkitab&hl=de |
| dbo:wikiPageID | 5858659 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 7070 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1068664752 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Semivowel dbr:Morotai_Island dbr:Areal_feature dbr:Velar_consonant dbr:Tabaru_language dbr:Fricative dbr:Front_vowel dbr:Glottal_consonant dbr:Open_vowel dbr:Close_vowel dbc:North_Halmahera_languages dbr:Pagu_language dbr:Tobelo dbr:Togutil_people dbr:Galela_language dbr:Liquid_consonant dbr:Loloda_language dbr:Affricate dbr:Alveolar_consonant dbr:North_Halmahera_languages dbr:Central_vowel dbr:Rhotic_consonant dbr:Halmahera dbr:Back_vowel dbc:Languages_of_Indonesia dbr:Lateral_consonant dbr:Bilabial_consonant dbr:West_Papuan_languages dbr:Modole_language dbr:Indonesia dbr:Nasal_consonant dbr:Mid_vowel dbr:Plosive dbr:Palatal_consonant dbr:Halmahera_Timur_Regency dbr:Halmahera_Utara_Regency dbr:File:Tobelo_directionals.gif dbr:Directionality_(grammar) dbr:Kao_Bay |
| dbp:date | 2000 (xsd:integer) |
| dbp:fam | dbr:North_Halmahera_languages dbr:West_Papuan_languages Galela–Tobelo (en) |
| dbp:familycolor | Papuan (en) |
| dbp:glotto | tobe1251 (en) |
| dbp:glottorefname | Tobelo–Tugutil (en) |
| dbp:lc | tlb (en) tuj (en) |
| dbp:ld | Tobelo (en) Tugutil (en) |
| dbp:mapcaption | The Tobelo speaking region on Halmahera (en) |
| dbp:mapsize | frameless (en) |
| dbp:name | Tobelo (en) |
| dbp:ref | e18 (en) |
| dbp:region | North Halmahera (en) |
| dbp:states | dbr:Indonesia |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Languages_of_Indonesia dbt:Jstor dbt:Cite_book dbt:Doi dbt:For dbt:ISBN dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Small dbt:Sigfig dbt:IPAlink dbt:West_Papuan_languages dbt:Infobox_language dbt:Interlinear |
| dbp:wordnet_type | http://www.w3.org/2006/03/wn/wn20/instances/synset-language-noun-1 |
| dct:subject | dbc:North_Halmahera_languages dbc:Languages_of_Indonesia |
| gold:hypernym | dbr:Language |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 yago:WikicatLanguagesOfIndonesia yago:WikicatWestPapuanLanguages yago:WikicatPapuanLanguages yago:Abstraction100002137 yago:Communication100033020 yago:Language106282651 |
| rdfs:comment | Le tobelo est une langue de la famille des langues papoues occidentales parlée dans l'île de Halmahera et plusieurs îles voisines dans les Moluques, en Indonésie. Il appartient à la branche des langues Halmahera du Nord de cette famille. Le cœur du pays tobelo est le kecamatan (district) de Tobelo, situé sur la côte occidentale de la baie de Kao. (fr) Bahasa Tobelo adalah sebuah bahasa dari rumpun bahasa Halmahera Utara yang dituturkan di pulau Halmahera dan di beberapa pulau di sekitarnya. Pusat penuturan bahasa Tobelo berada di kecamatan Tobelo dan Tobelo Selatan, Halmahera Utara yang terletak di pantai barat Teluk Kao. (in) Tobelo (Indonesian: bahasa Tobelo) is a North Halmahera language spoken on the eastern Indonesian island of Halmahera and on parts of several neighboring islands. The Tobelo-speaking heartland is in the six administrative districts (Indonesian: kecamatan) of Tobelo, located on the western shore of and forming the central part of Halmahera Utara Regency. Other Tobelo-speaking areas are the five districts of Wasile (the northwestern half of Halmahera Timur Regency) on the southern and eastern shores of Kao Bay, and the northern half of Morotai Island. The district capital, also known as Tobelo, serves as a regional commercial and administrative center and is the largest settlement on Halmahera. (en) 토벨로어(Tobelo, 인도네시아어: bahasa Tobelo)는 인도네시아의 할마헤라섬 동부 및 주변 도서에서 사용되는 서파푸아어족의 언어이다. 토벨로어가 사용되는 중심지역은 카오 만 서쪽 해안의 토벨로 군이다. 수도 토벨로는 할마헤라섬의 가장 큰 도시이자 지역의 상업, 행정 중심지이다. 포르후버(1988년)에 따라 제시된 토벨로어의 주요 6가지 방언은 다음과 같다: * 헬레오루루 * 보엥 * 도딩가 * 파카 호수 * 쿠쿠무툭 * 포폰 투구틸, 혹은 "숲지 토벨로"는 7번째 방언으로 제시되고 있으나 아직 충분히 기록되지 않았다. 포어후버는 기초 단어의 유사성에 따라 , , , , 를 다른 북할마헤라제어로 포함했다. 이 언어들의 화자들은 각각의 언어를 토벨로와는 다른 별개의 언어로 간주하고 있으나 어느정도의 상호 이해가 가능하다는 점은 인정한다. (ko) Тобело — язык западно-папуасской группы, на котором говорят на восточном индонезийском острове Хальмахера и по отдельным частям ещё на нескольких соседних островах. Центр тобело-говорящих находится в районе (индонезийский kecematan) Тобело, расположенный на западном берегу залива Као, района столицы, также известный как Тобело, выступает в качестве регионального, торгового и административного центра и крупнейший населенный пункт на Хальмахера. (ru) Język tobelo – język zachodniopapuaski używany w prowincji Moluki Północne w Indonezji, m.in. na wyspie Halmahera i w północnej części Morotai. Według danych z 2000 roku posługuje się nim ok. 30 tys. osób, członków grupy etnicznej Tobelo. Należy do grupy języków północnohalmaherskich (peryferyjna rodzina języków papuaskich). Ma słabo wykształcone piśmiennictwo na bazie alfabetu łacińskiego. Teksty drukowane ograniczają się do pewnej grupy publikacji religijnych. (pl) |
| rdfs:label | Bahasa Tobelo (in) Tobelo (langue) (fr) 토벨로어 (ko) Język tobelo (pl) Тобело (язык) (ru) Tobelo language (en) |
| owl:sameAs | freebase:Tobelo language yago-res:Tobelo language wikidata:Tobelo language dbpedia-fr:Tobelo language dbpedia-id:Tobelo language dbpedia-ko:Tobelo language dbpedia-pl:Tobelo language dbpedia-pms:Tobelo language dbpedia-ru:Tobelo language dbpedia-sw:Tobelo language dbpedia-th:Tobelo language https://global.dbpedia.org/id/CANK |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Tobelo_language?oldid=1068664752&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Tobelo_directionals.gif wiki-commons:Special:FilePath/halmahera_tobelo.png |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Tobelo_language |
| foaf:name | Tobelo (en) |
| is dbo:language of | dbr:Togutil_people |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:ISO_639:tlb dbr:ISO_639:tuj dbr:Tugutil_language |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_Indonesia-related_topics dbr:Cultural_anthropology dbr:Index_of_Indonesia-related_articles dbr:Indo-Pacific_languages dbr:Obi_Islands dbr:Cakalele_dance dbr:Bacan_Islands dbr:Tobelo dbr:Tobelo_people dbr:Togutil_people dbr:Aketajawe-Lolobata_National_Park dbr:North_Halmahera_Regency dbr:North_Halmahera_languages dbr:North_Maluku dbr:Standard_Cross-Cultural_Sample dbr:ISO_639:tlb dbr:ISO_639:tuj dbr:Pimelodendron_amboinicum dbr:Salawaku dbr:Tugutil_language |
| is dbp:languages of | dbr:Obi_Islands |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Tobelo_language |
