Yali people (original) (raw)
شعب يالي هم مجموعة قبلية رئيسة في بابوا، إندونيسيا. في عام 1991م قدر عددهم ب 15 ألف أو 30 ألف نسمة.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | شعب يالي هم مجموعة قبلية رئيسة في بابوا، إندونيسيا. في عام 1991م قدر عددهم ب 15 ألف أو 30 ألف نسمة. (ar) Yaliové jsou kmenová skupina žijící na Nové Guineji v oblasti rozsáhlých hor relativně hodně vzdálených od . Yaliové byli objeveni roku 1976. Západním světem byli objeveni teprve nedávno, kvůli náročnému terénu, který vede ke kmeni Yali. Cesta pešky k nim trvá několik dní a vede přes hřebeny hor ve výšce 3 600 m n. m. Jednotlivé klany Yaliů obývají vždy jedno údolí ve výšce 2000–2500 m n. m. Yaliové jsou pravděpodobně vzrůstem nejmenším papuánským národem. Patří mezi tzv. negrity, trpasličí černošské populace. Dospělí muž dosahuje výšky 120–150 cm. Barva kůže Yaliů je tmavá. (cs) Die Yali sind ein melanesischer Volksstamm in Papua, Indonesien. Sie leben im Osten des Baliem-Tals im gebirgigen Hochland von Papua. Das Dani-Wort für östliche Nachbarn lautet Yali, weshalb sich das Wort bei den Yali eingebürgert hat, ohne Eigenbezeichnung für ihren Stamm zu sein. Das Siedlungsgebiet der Yali liegt zwischen der östlichen Begrenzung durch den Fluss Ubahak, und der westlichen durch die Flüsse Sibi, Yahuli und Podeng. Wichtigste Orte im als Yalimo bekannten Gebiet sind und . Die Bevölkerungszahl wurde 1991 auf 15.000 geschätzt. Die Hauptorte sind nur durch provisorische Kleinflugplätze mit der Außenwelt verbunden. Die Dörfer sind nur durch mehrstündige Fußmärsche auf Trampelpfaden von den Hauptorten zu erreichen. Das Gebiet ist touristisch noch nicht erschlossen. Benachbart leben im Westen die Dani und im Nordwesten, teils bereits im Gebirge, die Lani. Im Osten und Süden leben die Eipo und Mek. Die Yali sind heute christlich, vor allem evangelischer Konfession. Bis in die 1970er Jahre wird von Kannibalismus-Praktiken berichtet. Die christlichen Missionare stoppten die früher zahlreichen Dorffehden, die alten Kriegsrituale und der Ahnenkult gerieten in Vergessenheit. Die Yali leben in Dörfern in Rundhäusern auf Pfählen, wobei Frauen- und Männerhäuser die Geschlechter voneinander trennen. Trinkwasser, Brauchwasser und Abwasser sind streng voneinander separiert. Die Yali sind wie viele Bergpapuas klein von Statur (teilweise unter 150 cm). Traditionell sind die Männer nur mit Penisfutteral (Koteka) und Rattanring um die Hüfte bekleidet. Ihr Haupt schmückt gelegentlich ein mittels Baumsäften schwarzglänzend getränktes Kopfnetz mit einer im Nacken spitz zulaufenden Form. Die Frauen tragen nur einen Schilfgrasrock. Allerdings sind zunehmend T-Shirt und Hose bzw. Rock und Bluse zu sehen.Die Yali ernähren sich hauptsächlich vom Anbau der Süßkartoffel. An Festtagen wie Hochzeiten werden rituell Schweine geschlachtet, die allerdings nur extensiv gehalten werden. Obst zählt nicht zu den gebräuchlichen Nahrungsmitteln. Die Yali sprechen eine der Sprache der Dani ähnliche Sprache der -Untersprachfamilie. (de) La Jalioj estas Papua popolo de Melanezio kiu loĝas en la indonezia provinco Papuo en Okcidenta Nov-Gvineo. Oni ĉirkaŭkalkulas inter 15 000 kaj 50 000 jalioj, depende de la fontoj.redaktataIli loĝas oriente de la Valo Baliem en la papuaj altaj teroj. La dania vorto por "orientaj teroj" estas "jali", el kio deveas la terminon "jalioj" sen certa memidentigo. La teritorio de la jalioj estas inter la riveroj Ubahak oriente kaj Sibi, Yahulie kaj Podeng okcidente. Iliaj ĉefaj urboj estas Angguruk kaj Kosarek, kiuj estas tre izolaj pro la malfacilaj terenkondiĉoj. La ĉefa alireblo estas per aero. La vilaĝoj estas alireblaj nur post piedirado dum horoj. Ilia teritorio estas konata kolektive kiel Yalimo. Okcidente loĝas la Danioj; nordokcidente, parte en montaroj, la Lanioj; oriente kaj sude estas la teritorioj de Eipo kaj Mek. Nuntempe la jalioj estas kristanigitaj ĉefe fare de protestantaj misiistoj. Ĝis la 1970-aj jaroj estis informoj pri kanibalismo. Nuntempe la jalioj loaĝs en vilaĝoj de rondoformaj domoj sur fostoj, kun domoj por virinoj kaj domoj apartaj por viroj. La trinkakvo, la akvo por hejma uzado kaj la forĵetenda akvo estas tre strikte separataj. La jalioj estas ĝenerale tre malaltaj (parte pli malalta ol 150 cm). Tradicie viroj vestas sin nur per penisingo ("koteka") kaj ŝnuroj ĉirkaŭ la talio. Ili uzas foje hararretojn kun pinto al kolo. Virinoj vestas jupojn el vegetalaj kareksaj fibroj. Tamen nun oni uzas ankaŭ ĉemizojn kaj pantalonojn. Ili manĝas ĉefe batatojn kaj tarojn, kiuj estas kultivataj pere de migra kampokultivado. Aliaj manĝofontoj estas tipaj de ĉasistoj-kolektistoj. Por festoj kiel nuptoj, oni buĉas porkojn, kiuj estas bredataj libere. Fruktoj ne estas kutime parto de la dieto. Temas pri patriarkeca socio, en kiuj viroj zorgas pri domkonstruado kaj ĉasado, dum virinoj pri kultivado kaj kolektado. (eo) Suku Yali membentuk kampung-kampung kecil yang tersebar di daerah pegunungan tengah, di sekitar lembah raksasa Baliem. Namun, orang Yali juga terbagi-bagi menurut bahasa, dialek, dan budayanya, di antaranya Yali Mek dan Yali Moo. Masyarakat Anggruk sendiri memilih disebut Yali saja. Kisahnya, dulu sebagian orang Yali pergi meninggalkan kampung dan turun ke lembah. Mereka membuat kampung-kampung yang baru dan menetap di sana. Pakaian adat bagi laki laki suku Yali berupa lilitan rotan yang menyerupai rok. (in) Le peuple Yali est un groupe ethnique de Papouasie occidentale (ancienne Irian Jaya), province d’Indonésie située dans la partie extrême-occidentale de la Nouvelle-Guinée. Ils sont souvent comparés aux Dani, tribu voisine aux mœurs similaires. En raison de leur petite taille – en moyenne 1,50 mètre - ils sont classés parmi les pygmées. (fr) Yali are a major tribal group in Papua, Indonesia, and live to the east of the Baliem Valley in the Papuan highlands. The Dani word for "lands of the east" is "yali", from where the Yali took it, without it being a self-identification for their tribe. The settlement territory of the Yali lies between the rivers Ubahak to the East and Sibi, Yahulie and Podeng to the West. Their major towns are Angguruk and Kosarek, which are isolated by challenging geography. The major access to their territory is by air. The villages are only accessible by walking for several hours. Their territory is known collectively as Yalimo. To the West live the Dani, to the Northwest, partially in the mountains, the Lani. To the East and South are the territories of the Eipo and Mek. Accounts of the population size vary according to the source. In 1991 it was estimated to be 15,000 or 30,000. The Yali speak a language that is related to that of the Dani, although it has significant differences. The language is in the Ngalik-Nduga subfamily. Today the Yali are of Christian religion, mainly Protestant. Until the 1970s there were reports of cannibalism. The Christian missionaries stopped several feuds between villages; old war rituals and ancestor cult were forgotten. The Yali live in villages with round houses on poles, where houses for women and men separate the sexes. Water for drinking, domestic use and wastewater are strictly separated. The Yali are of rather small stature (partially smaller than 150 cm). Traditionally the men are only clothed with a penis sheath (koteka) and rattan rings around the waist. Their heads are occasionally covered with hair nets, which have a pointed end at the neck. The women only wear a skirt made of reed. However, T-shirts and trousers or skirts and blouses are becoming more common. The Yali use sweet potatoes and taro as their staple foods, which are grown using shifting cultivation. Other food sources are hunting and gathering. For festivities such as weddings pigs are slaughtered, which are only being kept extensively. Fruits are not part of the common diet. A patriarchal society, the men are responsible for building houses and hunting, while women take care growing and gathering food. (en) Gli Yali sono un gruppo etnico che vive nelle valli della catena montuosa di Jayawijaya, nella provincia autonoma indonesiana di Papua, sull'isola di Nuova Guinea. (it) Yali lub Yaly – lud papuaski żyjący w indonezyjskiej prowincji Papua, w dolinie Baliem. Yali zamieszkują trudno dostępne górzyste tereny przy skraju doliny. Są karłowatym ludem negroidalnym, cechują się najniższym wzrostem wśród Papuasów. Przed nadejściem misjonarzy nie utrzymywali kontaktu ze światem zewnętrznym. Społeczność Yali została odkryta dopiero w 1976 r. Są wyraźnie odrębni od ludu Dani, zarówno pod względem języka, jak i kultury. Posługują się językiem yali, który jest dość zróżnicowany dialektalnie i bywa rozpatrywany jako grupa kilku języków. Nazwa yali (jale, jali) pochodzi od wyrażenia jale-mo w mowie ludu Dani, które oznacza „tereny na wschód”. Ich rodzime terytorium określane jest mianem yalimo. Łącznie zamieszkuje je ok. 30 tys. osób. Członkowie ludu mieszkają w tradycyjnych domkach honai, zbudowanych z drewna. Mężczyźni i kobiety żyją osobno. Kobiety zajmują się rolnictwem, mężczyźni zaś polowaniem. Istotną rolę odgrywa hodowla świń. Yali dawniej praktykowali kanibalizm. Działalność misjonarzy doprowadziła jednak do znacznej zmiany w ich stylu życia. (pl) Яли — большая племенная группа, живущая в индонезийской провинции Папуа на острове Новая Гвинея. Словом «яли» их называют представители соседнего народа дани, но сами яли сначала не использовали это слово в качестве самоназвания. Оценка численности населения 1991 года говорит о 15 000 яли или 30 000. Считаются христианами (в основном протестантами). До 1970-х годов поступали сообщения о каннибализме. Общество яли патриархально — мужчины ответственны за строительство домов и охоту, а женщины за выращивание еды и собирательство. (ru) 耶里人，是分布在印尼巴布亞省和西巴布亞省高地的巴布亞人部落，人口約49000人。他們主要是新教徒和天主教徒，少數人保留萬物有靈信仰。 他們的主要聚居城鎮是Angguruk和Kosarek,陸上交通難以到達，前往主要靠空運。他們的傳統聚居地稱耶里莫。 他們的語言稱耶里語，與另一部落達尼人也屬巴布亞語系中的Ngalik-Nduga分支。 耶里男性衹會穿陰莖鞘，身體其他部位則會保持裸露；女性則祇穿以蘆葦織成的裙。 (zh) |
| dbo:language | dbr:Yali_language dbr:Indonesian_language |
| dbo:populationPlace | dbr:Papua_(province) |
| dbo:related | dbr:Moni_people dbr:Damal_people dbr:Dani_people dbr:Hubula_people |
| dbo:religion | dbr:Dynamism_(metaphysics) dbr:Animism dbr:Totemism dbr:Protestant_Christian |
| dbo:wikiPageID | 22639075 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 4139 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1119442077 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Protestantism dbr:Dynamism_(metaphysics) dbr:Indigenous_people_of_New_Guinea dbr:Mek_people dbr:Christianity dbr:Moni_people dbr:Animism dbr:Colocasia_esculenta dbr:Koteka dbr:Patriarchy dbr:Catholicism dbr:Damal_people dbr:Dani_people dbr:Baliem_Valley dbr:Papua_(province) dbr:Rattan dbr:Reed_(plant) dbc:Ethnic_groups_in_Indonesia dbc:Indigenous_ethnic_groups_in_Western_New_Guinea dbr:Lani_people dbr:Sweet_potato dbr:Yali_language dbr:Papua_(Indonesian_province) dbr:Indonesian_language dbr:Cannibalism dbr:Shifting_cultivation dbr:Totemism dbr:Protestant_Christian dbr:Hubula_people |
| dbp:group | Yali people (en) |
| dbp:langs | dbr:Yali_language dbr:Indonesian_language |
| dbp:related | dbr:Moni_people dbr:Damal_people dbr:Dani_people dbr:Hubula_people |
| dbp:rels | dbr:Dynamism_(metaphysics) dbr:Animism dbr:Catholicism dbr:Totemism dbr:Protestant_Christian |
| dbp:total | 49000 (xsd:integer) |
| dbp:totalYear | 2009 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Commons_category dbt:Flag dbt:Indonesia-stub dbt:Infobox_ethnic_group dbt:Portal dbt:Short_description dbt:Ethnic_groups_in_Indonesia dbt:Papuan_ethnic_groups dbt:Asia-ethno-group-stub |
| dcterms:subject | dbc:Ethnic_groups_in_Indonesia dbc:Indigenous_ethnic_groups_in_Western_New_Guinea |
| gold:hypernym | dbr:Group |
| rdf:type | owl:Thing wikidata:Q41710 yago:Abstraction100002137 yago:EthnicGroup107967382 yago:Group100031264 yago:WikicatIndigenousEthnicGroupsInWesternNewGuinea dbo:Band dbo:EthnicGroup yago:WikicatEthnicGroupsInIndonesia |
| rdfs:comment | شعب يالي هم مجموعة قبلية رئيسة في بابوا، إندونيسيا. في عام 1991م قدر عددهم ب 15 ألف أو 30 ألف نسمة. (ar) Yaliové jsou kmenová skupina žijící na Nové Guineji v oblasti rozsáhlých hor relativně hodně vzdálených od . Yaliové byli objeveni roku 1976. Západním světem byli objeveni teprve nedávno, kvůli náročnému terénu, který vede ke kmeni Yali. Cesta pešky k nim trvá několik dní a vede přes hřebeny hor ve výšce 3 600 m n. m. Jednotlivé klany Yaliů obývají vždy jedno údolí ve výšce 2000–2500 m n. m. Yaliové jsou pravděpodobně vzrůstem nejmenším papuánským národem. Patří mezi tzv. negrity, trpasličí černošské populace. Dospělí muž dosahuje výšky 120–150 cm. Barva kůže Yaliů je tmavá. (cs) Suku Yali membentuk kampung-kampung kecil yang tersebar di daerah pegunungan tengah, di sekitar lembah raksasa Baliem. Namun, orang Yali juga terbagi-bagi menurut bahasa, dialek, dan budayanya, di antaranya Yali Mek dan Yali Moo. Masyarakat Anggruk sendiri memilih disebut Yali saja. Kisahnya, dulu sebagian orang Yali pergi meninggalkan kampung dan turun ke lembah. Mereka membuat kampung-kampung yang baru dan menetap di sana. Pakaian adat bagi laki laki suku Yali berupa lilitan rotan yang menyerupai rok. (in) Le peuple Yali est un groupe ethnique de Papouasie occidentale (ancienne Irian Jaya), province d’Indonésie située dans la partie extrême-occidentale de la Nouvelle-Guinée. Ils sont souvent comparés aux Dani, tribu voisine aux mœurs similaires. En raison de leur petite taille – en moyenne 1,50 mètre - ils sont classés parmi les pygmées. (fr) Gli Yali sono un gruppo etnico che vive nelle valli della catena montuosa di Jayawijaya, nella provincia autonoma indonesiana di Papua, sull'isola di Nuova Guinea. (it) Яли — большая племенная группа, живущая в индонезийской провинции Папуа на острове Новая Гвинея. Словом «яли» их называют представители соседнего народа дани, но сами яли сначала не использовали это слово в качестве самоназвания. Оценка численности населения 1991 года говорит о 15 000 яли или 30 000. Считаются христианами (в основном протестантами). До 1970-х годов поступали сообщения о каннибализме. Общество яли патриархально — мужчины ответственны за строительство домов и охоту, а женщины за выращивание еды и собирательство. (ru) 耶里人，是分布在印尼巴布亞省和西巴布亞省高地的巴布亞人部落，人口約49000人。他們主要是新教徒和天主教徒，少數人保留萬物有靈信仰。 他們的主要聚居城鎮是Angguruk和Kosarek,陸上交通難以到達，前往主要靠空運。他們的傳統聚居地稱耶里莫。 他們的語言稱耶里語，與另一部落達尼人也屬巴布亞語系中的Ngalik-Nduga分支。 耶里男性衹會穿陰莖鞘，身體其他部位則會保持裸露；女性則祇穿以蘆葦織成的裙。 (zh) Die Yali sind ein melanesischer Volksstamm in Papua, Indonesien. Sie leben im Osten des Baliem-Tals im gebirgigen Hochland von Papua. Das Dani-Wort für östliche Nachbarn lautet Yali, weshalb sich das Wort bei den Yali eingebürgert hat, ohne Eigenbezeichnung für ihren Stamm zu sein. Die Yali sprechen eine der Sprache der Dani ähnliche Sprache der -Untersprachfamilie. (de) La Jalioj estas Papua popolo de Melanezio kiu loĝas en la indonezia provinco Papuo en Okcidenta Nov-Gvineo. Oni ĉirkaŭkalkulas inter 15 000 kaj 50 000 jalioj, depende de la fontoj.redaktataIli loĝas oriente de la Valo Baliem en la papuaj altaj teroj. La dania vorto por "orientaj teroj" estas "jali", el kio deveas la terminon "jalioj" sen certa memidentigo. Temas pri patriarkeca socio, en kiuj viroj zorgas pri domkonstruado kaj ĉasado, dum virinoj pri kultivado kaj kolektado. (eo) Yali are a major tribal group in Papua, Indonesia, and live to the east of the Baliem Valley in the Papuan highlands. The Dani word for "lands of the east" is "yali", from where the Yali took it, without it being a self-identification for their tribe. A patriarchal society, the men are responsible for building houses and hunting, while women take care growing and gathering food. (en) Yali lub Yaly – lud papuaski żyjący w indonezyjskiej prowincji Papua, w dolinie Baliem. Yali zamieszkują trudno dostępne górzyste tereny przy skraju doliny. Są karłowatym ludem negroidalnym, cechują się najniższym wzrostem wśród Papuasów. Przed nadejściem misjonarzy nie utrzymywali kontaktu ze światem zewnętrznym. Społeczność Yali została odkryta dopiero w 1976 r. Są wyraźnie odrębni od ludu Dani, zarówno pod względem języka, jak i kultury. Posługują się językiem yali, który jest dość zróżnicowany dialektalnie i bywa rozpatrywany jako grupa kilku języków. (pl) |
| rdfs:label | شعب يالي (ar) Yaliové (cs) Yali (Volk) (de) Jalioj (eo) Yali (fr) Suku Yali (in) Yali (popolo) (it) Yali (lud) (pl) Яли (народ) (ru) Yali people (en) 耶里人 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Yali people yago-res:Yali people wikidata:Yali people dbpedia-ar:Yali people http://arz.dbpedia.org/resource/شعب_يالى dbpedia-be:Yali people dbpedia-cs:Yali people dbpedia-de:Yali people dbpedia-eo:Yali people dbpedia-fr:Yali people dbpedia-hr:Yali people dbpedia-id:Yali people dbpedia-it:Yali people dbpedia-pl:Yali people dbpedia-ru:Yali people dbpedia-sh:Yali people http://uz.dbpedia.org/resource/Yali dbpedia-zh:Yali people https://global.dbpedia.org/id/57f5d |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Yali_people?oldid=1119442077&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Yali_people |
| foaf:name | Yali people (en) |
| is dbo:related of | dbr:Dani_people dbr:Lani_people |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Yali |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Yali_(people) |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Indigenous_people_of_New_Guinea dbr:Pacific_Islander dbr:Dani_languages dbr:Koteka dbr:Koteka_people dbr:Polyphony dbr:Wamena dbr:Western_New_Guinea dbr:Dani_people dbr:Lani_people dbr:Yali dbr:Yali_language dbr:Yalimo_Regency dbr:Yali_(people) |
| is dbp:ethnicity of | dbr:Yali_language |
| is dbp:related of | dbr:Dani_people dbr:Lani_people |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Yali_people |