Yasa'ur (original) (raw)
Yasaur (+ 1320) fou un príncep txagataïda revoltat contra el seu kan i per un temps kan vassall dels il-kànides. Era fill de Chübei o Tchobei, net d'Alghu, besnet de Baydar i rebesnet de Txagatai Khan Yasaur vivia al Kanat de Txagatai i el 1314 es va enllistar a l'exèrcit de Kebek que el 1315 va fer campanya contra els il-kànides de Pèrsia amb el suport dels karaunes (o neguderis) manats pel seu cap Daud Hoja (un fill de Kutlugh Khwaja i net de Duwa) que havia estat expulsat dels seus territoris per l'Il-kan el 1314. L'exèrcit txagataïda va derrotar els persomongols al riu Murgab i va avançar cap a Herat. El Il-kan Öljeitü va enviar llavors un exèrcit a l'est, mentre les forces txagataïdes es retiraven cridades per Esen Buka I a causa d'un atac de la dinastia Yuan al kanat de Txagatai. Keb
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Yasaur (+ 1320) fou un príncep txagataïda revoltat contra el seu kan i per un temps kan vassall dels il-kànides. Era fill de Chübei o Tchobei, net d'Alghu, besnet de Baydar i rebesnet de Txagatai Khan Yasaur vivia al Kanat de Txagatai i el 1314 es va enllistar a l'exèrcit de Kebek que el 1315 va fer campanya contra els il-kànides de Pèrsia amb el suport dels karaunes (o neguderis) manats pel seu cap Daud Hoja (un fill de Kutlugh Khwaja i net de Duwa) que havia estat expulsat dels seus territoris per l'Il-kan el 1314. L'exèrcit txagataïda va derrotar els persomongols al riu Murgab i va avançar cap a Herat. El Il-kan Öljeitü va enviar llavors un exèrcit a l'est, mentre les forces txagataïdes es retiraven cridades per Esen Buka I a causa d'un atac de la dinastia Yuan al kanat de Txagatai. Kebek, el cap de l'exèrcit, ja havia acusat a Yasaur de cooperar amb els il-kànides durant la invasió, i Yasaur va optar per fer defecció i va passar al servei de l'Il-kan amb els seus homes, amb les que va lliurar combat als txagataïdes; un exèrcit il-kànida va creuar l'Oxus i va arribar per ajudar a Yasaur que així va aconseguir la victòria. Escortat pels il-kànides va retornar cap al Khurasan on Öljeitü li va concedir les terres de pastura de Badghis. Öljeitü va morir el desembre del 1316 i fou succeït pel seu fill Abu Said Bahadur Khan. Yasaur inicialment va fer homenatge al nou Il-kan. Abu Said era fins llavors el nominal virrei de Khurasan i Mazanderan i estava sota custòdia del noble Sevindj, però no fou coronat immediatament, demorant almenys fins a la primavera o l'estiu del 1317 a causa de les maquinacions de Sevindj, que inútilment va voler desplaçar (gener de 1318) al amir al-ulus Čoban (Čuban) del que sospitava havia instigat els disturbis a Khurasan quan va sortir el jove i que el març de 1318 van causar la mort de l'amir Yasaul, deixat al càrrec de la província el 1317. Suposava a Čoban al seu torn instigat per Bagtüt, ajudant de Yasaul, i pel príncep Yasaur que restava refugiat a la província i dominava el seu feu al sud de l'Oxus (al Badghis). El 1318 Bagtüt i Yasaur es van revoltar obertament i van envair Mazanderan. Des de Tus, Yasaur va enviar forces per ocupar Herat però es va trobar amb la resistència del sobirà local de la dinastia dels kurts d'Herat, Malik Ghiyath al-Din, lleial als il-kànides, i la ciutat d'Herat no va poder ser ocupada; el govern persa no havia pogut enviar forces a causa de la invasió d'Uzbeg Khan de l'Horda d'Or, però Čoban li va fer front amb vint mil homes i llavors es va poder enviar un exèrcit menor a l'est dirigit per l'amir Husayn (pare d'Hasan Buzurg, i per tant ancestre dels djalayírides); al saber l'arribada de l'exèrcit d'Husayn, Yasaur va haver de retornar cap al Khurasan i la seva revolta es va enfonsar (primavera del 1319). Una de les primeres accions del kan de Txagatai Kebek quan va succeir per aquest temps al seu germà Esen Buka I, fou atacar a Yasa'ur, que seguia revoltat contra els Il-kans i es trobava en un destret a la frontera; Kebek el va derrotar i matar el juny del 1320. Les severs forces foren la base dels yasauris, un grup que va obtenir influència al Kanat de Txagatai a la meitat del segle i van portar al tron al fill de Yasaur, Qazan Khan ibn Yasaur (1343). (ca) Yasa'ur (died 1320) was a Chagatai prince who launched a revolt against the Ilkhan Abu Sa'id. He was the son of Chübei, and a great-great-grandson of Chagatai Khan. Yasa'ur had originally resided within the Chagatai ulus. In 1314 he participated in a campaign against the Ilkhanate, together with the Chagatai Khan's brother Kebek and a Neguderi prince (a son of Qutlugh Khwaja) who had been expelled from his territories by the Ilkhan the previous year. Their forces defeated the Ilkhan army near the banks of the Murgab River; they then marched to Herat. The Ilkhan Öljeitü then set off with an army for the east, while the Chagataiid forces were recalled by the khan Esen Buqa. Around this time Yasa'ur, who had been accused by Kebek of cooperated with the Ilkhanid forces during the invasion, defected to Öljeitü. His forces engaged in battle with the Chagataiid troops; an Ilkhanid army that had crossed the Oxus joined the fighting and secured victory for Yasa'ur. He, escorted by the Ilkhanid force, entered Khorasan; Öljeitü then allowed him to take control of the pasture lands of the Badghis. Öljeitü died in 1316 and was succeeded as Ilkhan by his son Abu Sa'id. Yasa'ur initially pledged loyalty to the new Ilkhan, but was apparently uncooperative with Ilkhanid authorities. In early 1319 he openly revolted against Abu Sa'id, invading the province of Mazandaran. This revolt coincided with an invasion by Uzbeg Khan, forcing the Ilkhanids to defend against two attacks simultaneously. Amir Husain (the father of Hasan Buzurg, who founded the Jalayirid dynasty in Baghdad) was sent to deal with Yasa'ur. The Amir Coban, overestimating the strength of Yasa'ur, also planned to march against the Chagataiid prince at the head of a 20,000-strong army, but eventually decided to defend against Uzbeg's forces. Amir Husain's approach caused Yasa'ur to retreat from Mazandaran. From Tus he then sent a force to take Herat, whose ruler, the Kartid Giyath al-Din, had declared his loyalty to the Ilkhanids. The siege of Herat was unsuccessful, however, as Yasa'ur decided to withdraw upon hearing of the approach of the Ilkhanid army and withdrew into southern Afghanistan. In the following year, he was killed by Kebek, who had recently become Chagatai Khan and who deemed Yasa'ur to still be a threat. Yasa'ur's personal troops eventually formed the basis of the , a group that gained influence within the Chagatai ulus in the mid-fourteenth century. (en) Jasawur (ur. ok. 1289, zm. 1320) – członek rodu Czagataja i rebeliant walczący z chanami czagatajskimi i ilchanem Abu Sa’idem. Był synem Örüq Temüra i wnukiem , chana czagatajskiego w latach 1272 do 1282. Według Jasawur miał 28 lat w roku 1316/1317 (716 A.H.), stąd musiał się urodzić ok. roku 1289. Jego siedziba (ordo) znajdowała się w pobliżu Samarkandy. Kaszani pisze iż został nawrócony na islam przez Badrmandaniego z Buchary, który być może jest identyczny z Badr ad-Din al-Majdanim opisywanym przez Ibn Battutę. Chociaż moment w którym przyjął islam nie jest znany, wydaje się że stało się to dosyć wcześnie, sądząc z liczby imamów z Samarkandy i Buchary, którzy towarzyszyli mu w jego późniejszej ucieczce do Chorasanu. Po raz pierwszy słyszymy o Jasawurze w kontekście walk jakie kilka lat po śmierci Kajdu (zm. ok. 1303) wybuchły pomiędzy jego następcą Czeperem (1303 - 1306) i chanem czagatajskim (ok. 1282 - 1307). W roku 1305/1306 Jasawur wraz ze swoim wujem ze strony matki, Dżinkszim, walczył z Szahem-Ughulem, synem Kajdu, i Babą Ughulem z rodu Dżoczi Kasara. Według Kaszaniego do konfliktu doszło z powodu działań Küresbe z rodu Ugedeja, który planował splądrowanie Samarkandy i Buchary, został jednak aresztowany przez Babę, ponieważ deklarował iż nie jest on winien posłuszeństwa ugrupowaniu Czepera, gdyż należy do ugrupowania Duwy. Kiedy Jasawur zaprotestował przeciwko temu aktowi Baba odesłał Küresbe do Czepera. Wtedy Jasawur zaatakował go. Chociaż ugrupowania Duwy i Czepera spotkały się nieopodal Szaszu (dzis. Taszkent) w celu rozwiązania sporu w drodze arbitrażu Jasawur, Dżinkszi i inni z dużymi siłami zaatakowali Babę i Szaha, którzy oczekiwali na nich bez broni. Przepędzili oni wtedy Babę do Chorezmu i splądrowali obóz Szaha. Następnie kiedy Zu al-Karnajn z rodu Czagataja został ustanowiony rządcą nad górną doliną Amu-darii i Küresbe odmówił przyjęcia oferowanego mu dowództwa w armii Jasawur zaatakował go i pojmał z pomocą Zu al-Karnajna i Dżinksziego. Jasawur pokonał Küresbe już za panowania (1307-1308), syna Duwy, który jednak zmarł w kwietniu lub maju 1308 roku. Jego następcą został (1308 - 1309), brat Buki Temüra. Mimo że Taliku był jego bliższym krewnym niż członkowie linii Duwy, Jasawur wraz z Dżinkszim podnieśli bunt przeciwko niemu w imieniu tych ostatnich. Jasawur został jednak pokonany w starciu w pobliżu Fergany z przeważającymi siłami wysłanymi przeciwko niemu przez Taliku. Ostatecznie po pobiciu Taliku chanem został Esen Buka (1309–ok. 1320), syn Duwy. Kiedy wysłał on swojego brata Kebeka (ok. 1320 - 1327) z wyprawą na ilchanidzki Chorasan Jasawur wziął w niej udział jako jeden z dowódców. Podczas tej kampanii Jasawur adoptował Ara-Timura, dowódcę ilchanidzkiego minganu, którego Kebek chciał zabić, oraz miał powstrzymywać jego pościg za pokonaną armią Ilchanidów, m.in. nawołując do zaprzestania zabijania muzułmanów w miesiącu ramadan. Wydaje się jednak że w rzeczywistości nie kierowały nim żadne religijne motywy, lecz poprzez swoją wielkoduszność chciał wejść w przyjacielskie stosunki z Ilchanidami. Kiedy później uciekał do Iranu, Ara-Timur pośredniczył pomiędzy nim a ilchanem. Według Kebek już kilka lat wcześniej miał przejrzeć intencje Jasawura, donosząc Esenowi Buce że ten szuka przyjaźni ilchana Oldżajtu (1304–1316), chcąc osiedlić się w Chorasanie. Esen Buka wówczas zlekceważył jednak tę opinię. Biorąc to pod uwagę należy uznać, że antagonizm pomiędzy Jasawurem a Kebekiem sięgał czasów sprzed wyprawy. Esen Buka kiedy został chanem miał oddać Ferganę i Mawarannahr pod administrację Kebeka, który osiedlił się w dolinie Kaszka-darii, co bezpośrednio zagrażało wpływom Jasawura w regionie. Kiedy ekspedycja do Chorasanu poniosła ostatecznie fiasko, Kebek przypisał odpowiedzialność za to właśnie jemu. Kaszani i Sajfi podają sprzeczne informacje na temat tego jakie kroki Esen Buka przedsięwziął przeciwko Jasawurowi, przy czym prawdopodobnie musiał on odłożyć ostateczne podporządkowanie go sobie z powodu toczącej się wojny z ilchanatem i Wielkim Chanem. W rezultacie Kebek zaatakował Jasawura dopiero w roku 1316, przy czym ten był na to przygotowany, ponieważ został uprzedzony o planowanym ataku przez Dżinksziego. W rezultacie Jasawur odparł atak Kebeka i przejął wielu z należących do niego emirów i wojowników. Następnie wysłał do Oldżajtu Ara-Timura i szybko opuścił Samarkandę podążając wraz ze swoimi siłami do Termezu. Po drodze jego armia złupiła m.in. Samarkandę, Kesz (dzis. Shahrisabz) i Nachszab (dzis. ) zabierając ich mieszkańców ze sobą. Tymczasem Oldżajtu na prośbę Ara-Timura zgodził się ofiarować Jasawurowi na siedzibę terytoria Balchu i Szuburkanu (dzis. Szeberghan) i wysłał armię dowodzoną przez emira Chorasanu Jasawula za Amu-Darię. W międzyczasie Esen Buka wysłał Kebekowi posiłki, jednak mimo to ten przegrał w walce z połączonymi siłami Jasawura i armii Chorasanu. Ostatecznie we wrześniu/październiku 1316 roku Jasawur przekroczył Amu-Darię i dotarł na równinę Szuburkan wraz z armią Chorasanu, która zabrała ze sobą wielką ilość zdobyczy i pojmanych ludzi. Po tym jak Jasawur przybył do Chorasanu i poddał się Oldżajtu ten oddał mu w zarząd ziemie od Amu-Darii aż do Mazandaranu, każąc miejscowym emirom aby ci byli mu posłuszni. Pomiędzy Oldżajtu a Jasawurem został wówczas zawarty pisemny kontrakt ('ahd-nama), a po śmierci Oldżajtu analogiczny kontrakt został zawarty pomiędzy Jasawurem a kolejnym ilchanem, małoletnim Abu Sa’idem (1317 - 1335). Bez wątpienia Oldżajtu podjął powyższe kroki w celu zapewnienia sobie obrony przed atakami Chanatu Czagatajskiego i wkrótce po usadowieniu się w regionie Jasawur wraz z chorasańskimi emirami przedsięwziął wyprawę na Mawarannahr i uprowadził z niego wielką liczbę ludzi, osiedlając ich w Chorasanie. W marcu 1317 roku Jasawur wraz z emirem Begtütem doprowadził do zabójstwa namiestnika Chorasanu Jasawula, co pozwoliło mu na zajęcie większej części dzisiejszego Afganistanu. W tym momencie zapewniał on jeszcze ilchana o swojej lojalności, jednak w roku 1318 podjął otwartą rewoltę zajmując Mazandaran. Prawdopodobnie zamierzał on sam zostać ilchanem, a sytuacja sprzyjała mu o tyle, że w roku 1319 na Zakaukazie uderzył chan Złotej Ordy Ozbeg (1313 – 1342). Po śmierci Jasawula Jasawurowi podporządkowała się większość miejscowych emirów z wyjątkiem m.in. Ghijasa ad-Dina (1308 - 1328/1329) z lokalnej dynastii oraz Sistanu Nasira ad-Dina (1261 - 1324). Jasawur zaatakował Herat i Sistan, nie był jednak w stanie podporządkować sobie ich władców. Co więcej poddania się mu odmówiły miasta Chorasanu i w niektórych z nich jego ludzie zostali zabici. Jednocześnie Ghijas ad-Din pokonał wielu z podporządkowanych Jasawurowi emirów, zdobywając ich twierdze. Zagrożony przez wysłaną przez Abu Sa’ida armię emira Husajna Jasawur wycofał się z Mazandaranu i rozpoczął oblężenie Heratu, pod którym pojawił się osobiście w kwietniu 1319 roku. Ghijas ad-Din uciekł do armii ilchana i emira . Pod jej naciskiem Czagataida zwinął oblężenie i wycofał się do południowego Afganistanu. W czerwcu/lipcu 1320 roku Ghijas ad-Din zwrócił się do Kebeka, który w międzyczasie został chanem, o przysłanie armii. W odpowiedzi Kebek miał wysłać 40 tys. jeźdźców i poprzez posłańca powiadomił emira Husajna, że zamierza zaatakować Jasawura wspólnie z armią Chorasanu. Kiedy czagatajska armia podeszła do obozu Jasawura grupa wojowników została potajemnie wysłana by naciskać na jego emirów by zerwali z nim. W rezultacie kiedy obie armie zaczęły walczyć przeszli oni na stronę przeciwnika atakując Begtüta. Jasawur uciekł wraz ze swoją rodziną jednak wysłana przez Ildżikdaja z rodu Czagataja grupa tysiąca jeźdźców doścignęła go i zabiła. Z osobistych sił Jasawura wywodzili się tzw. , jedno z plemion późniejszego chanatu czagatajskiego. Syn Jasawura, , był chanem Czagataidów w latach 1343 do 1346. (pl) |
| dbo:wikiPageID | 3290567 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 3069 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 894615460 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:14th-century_Mongolian_people dbc:Year_of_birth_unknown dbr:Esen_Buqa_I dbr:Greater_Khorasan dbr:Baghdad dbr:Tus,_Iran dbr:Hasan_Buzurg dbr:Afghanistan dbc:Generals_of_the_Mongol_Empire dbr:Kebek dbr:Herat dbc:1320_deaths dbr:Chagatai_Khan dbr:Chagatai_Khanate dbr:Chagatai_Khans dbr:Qutlugh_Khwaja dbr:Badghis dbr:Öljeitü dbr:Ilkhan dbr:Mazandaran dbr:Kartids dbr:Abu_Sa'id_(Ilkhanid_dynasty) dbr:Jalayirid dbr:Murgab_River_(Afghanistan) dbr:Uzbeg_Khan dbr:Coban_(Chobanids) dbr:Neguderi dbr:Oxus dbr:Yasa'uri dbr:Daud_Khwaja |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:ISBN |
| dcterms:subject | dbc:14th-century_Mongolian_people dbc:Year_of_birth_unknown dbc:Generals_of_the_Mongol_Empire dbc:1320_deaths |
| gold:hypernym | dbr:Prince |
| rdf:type | dbo:Person yago:WikicatMongolianPeople yago:CausalAgent100007347 yago:CommissionedMilitaryOfficer109943239 yago:CommissionedOfficer109942970 yago:General110123844 yago:GeneralOfficer110125786 yago:LivingThing100004258 yago:MilitaryOfficer110317007 yago:Object100002684 yago:Organism100004475 yago:Person100007846 yago:PhysicalEntity100001930 yago:WikicatGeneralsOfTheMongolEmpire yago:Worker109632518 yago:YagoLegalActor yago:YagoLegalActorGeo yago:Serviceman110582746 yago:SkilledWorker110605985 yago:Whole100003553 |
| rdfs:comment | Yasaur (+ 1320) fou un príncep txagataïda revoltat contra el seu kan i per un temps kan vassall dels il-kànides. Era fill de Chübei o Tchobei, net d'Alghu, besnet de Baydar i rebesnet de Txagatai Khan Yasaur vivia al Kanat de Txagatai i el 1314 es va enllistar a l'exèrcit de Kebek que el 1315 va fer campanya contra els il-kànides de Pèrsia amb el suport dels karaunes (o neguderis) manats pel seu cap Daud Hoja (un fill de Kutlugh Khwaja i net de Duwa) que havia estat expulsat dels seus territoris per l'Il-kan el 1314. L'exèrcit txagataïda va derrotar els persomongols al riu Murgab i va avançar cap a Herat. El Il-kan Öljeitü va enviar llavors un exèrcit a l'est, mentre les forces txagataïdes es retiraven cridades per Esen Buka I a causa d'un atac de la dinastia Yuan al kanat de Txagatai. Keb (ca) Yasa'ur (died 1320) was a Chagatai prince who launched a revolt against the Ilkhan Abu Sa'id. He was the son of Chübei, and a great-great-grandson of Chagatai Khan. Yasa'ur had originally resided within the Chagatai ulus. In 1314 he participated in a campaign against the Ilkhanate, together with the Chagatai Khan's brother Kebek and a Neguderi prince (a son of Qutlugh Khwaja) who had been expelled from his territories by the Ilkhan the previous year. Their forces defeated the Ilkhan army near the banks of the Murgab River; they then marched to Herat. The Ilkhan Öljeitü then set off with an army for the east, while the Chagataiid forces were recalled by the khan Esen Buqa. (en) Jasawur (ur. ok. 1289, zm. 1320) – członek rodu Czagataja i rebeliant walczący z chanami czagatajskimi i ilchanem Abu Sa’idem. Był synem Örüq Temüra i wnukiem , chana czagatajskiego w latach 1272 do 1282. Według Jasawur miał 28 lat w roku 1316/1317 (716 A.H.), stąd musiał się urodzić ok. roku 1289. Jego siedziba (ordo) znajdowała się w pobliżu Samarkandy. Kaszani pisze iż został nawrócony na islam przez Badrmandaniego z Buchary, który być może jest identyczny z Badr ad-Din al-Majdanim opisywanym przez Ibn Battutę. Chociaż moment w którym przyjął islam nie jest znany, wydaje się że stało się to dosyć wcześnie, sądząc z liczby imamów z Samarkandy i Buchary, którzy towarzyszyli mu w jego późniejszej ucieczce do Chorasanu. Po raz pierwszy słyszymy o Jasawurze w kontekście walk jakie kilka lat (pl) |
| rdfs:label | Yasaur (ca) Jasawur (pl) Yasa'ur (en) |
| owl:sameAs | freebase:Yasa'ur yago-res:Yasa'ur wikidata:Yasa'ur dbpedia-ca:Yasa'ur dbpedia-pl:Yasa'ur https://global.dbpedia.org/id/3Xaan |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Yasa'ur?oldid=894615460&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Yasa'ur |
| is dbo:parent of | dbr:Qazan_Khan_ibn_Yasaur |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Yasa_(disambiguation) |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Qazan_Khan_ibn_Yasaur dbr:Saray_Mulk_Khanum dbr:Alghu dbr:1320 dbr:Esen_Buqa–Ayurbarwada_war dbr:Nasir_al-Din_Muhammad dbr:Qara'unas dbr:Qurumushi dbr:Chupan dbr:Timur dbr:Kart_dynasty dbr:Kebek dbr:Mughal-Mongol_genealogy dbr:Abu_Sa'id_Bahadur_Khan dbr:Chagatai_Khanate dbr:Yasa_(disambiguation) dbr:Mongol_invasions_of_Azerbaijan |
| is dbp:father of | dbr:Qazan_Khan_ibn_Yasaur |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Yasa'ur |