Yawalapiti (original) (raw)
Die Yawalapiti (auch Jaulapiti, Yaulapiti, Iaualapiti) sind eine indigene Bevölkerungsgruppe, die in der zentralbrasilianischen Region Alto Xingu im brasilianischen Teil des Amazonasbeckens lebt, im Parque Indígena do Xingu, im Mato Grosso.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Els yawalapitís (també jaulapiti, yaulapiti, o yawalapití) són una tribu indígena de la Conca amazònica del Brasil. El nom també s'escriu Iaualapiti en portuguès. L'actual poble yawalapiti està situat més al sud, entre el riu Tuatuari i el riu Kuluene. La seva població el 2011 era de 156 individus respecte a la població de 237 del 2010, però la baixa de 25 el 1954. Els yawalapitís viuen al Parc indígena del Xingu, a la regió Alt Xingu juntament amb les tribus Kiabi, Yudja i Suya. Les formes de vida d’aquestes quatre tribus són força similars tot i tenir idiomes diferents. Els seus pobles es troben al voltant del llac Ipavu, que es troba a sis quilòmetres del . (ca) Die Yawalapiti (auch Jaulapiti, Yaulapiti, Iaualapiti) sind eine indigene Bevölkerungsgruppe, die in der zentralbrasilianischen Region Alto Xingu im brasilianischen Teil des Amazonasbeckens lebt, im Parque Indígena do Xingu, im Mato Grosso. (de) Gli Yawalapiti sono un gruppo etnico del Brasile che ha una popolazione stimata in 156 individui (2011). (it) Les yawalapiti sont un peuple du Haut-Xingu (région et système culturel), vivant dans le Parc Indigène Xingu, état du Mato Grosso, au Brésil. (fr) The Yawalapiti (also Jaulapiti, Yaulapiti, or Yawalapití) are an indigenous tribe in the Amazonian Basin of Brazil. The name is also spelled Iaualapiti in Portuguese. The current village Yawalapiti is situated more to the south, between the Tuatuari and Kuluene River. Their population in 2011 was 156, down from a 2010 population of 237 (2010) but up from a low of 25 in 1954. The Yawalapiti live in the Xingu Indian Park, in Upper Xingu region along with Kiabi, Yudja and Suya tribes. The ways of life of these four tribes are quite similar despite having different languages. Their villages are situated around , which is six kilometres from the Kuluene River. (en) De Yawalapiti zijn een inheemse stam in het Amazonegebied van Brazilië. De naam wordt ook gespeld Yawalapiti, en Iaualapiti in het Portugees. Het huidige dorp Yawalapiti ligt meer naar het zuiden, tussen de Tuatuari en Kuluene rivier. Ze spreken een Arawaktaal en hebben een bevolking van 237 zielen (2010), een stijging van het dieptepunt van 25 in 1954. De wijze van leven van deze vier Xingu-stammen lijkt veel op elkaar, ondanks de verschillende talen. Hun dorpen zijn gelegen rond het Meer van Ipavu, dat is zes kilometer van de Kuluene rivier. Typische Boven Xingu-kenmerken: het Yawalapiti-dorp is rond van vorm en heeft gemeenschappelijke huizen rond een plein (uikúka) vrijgemaakt van vegetatie. In het midden van het plein is het mannenhuis: het wordt alleen bezocht door de mannen en de heilige fluiten worden daar opgeslagen en bespeeld. Het is in dit huis, of op zijn oevers in de buurt, dat de mannen samenkomen om te praten in de schemering en waar ze zichzelf beschilderen voor hun ceremonies. Het mannenhuis is vergelijkbaar met de woonhuizen. Het heeft slechts een of twee deuren, altijd kleiner dan die van woningen. De fluiten zijn opgehangen aan de balken en tijdens de dag kunnen ze alleen worden afgespeeld in het interieur van het huis, 's nachts (nadat de vrouwen hebben gerust) kunnen de mannen op de fluiten spelen in de patio. Het Kuarup- of Quarup-ritueel wordt uitgevoerd ter ere van de overleden stamleden en het wordt gehouden met naburige stammen. Het eerste historische contact tussen de Yawalapiti en Europeanen vond plaats in 1887, toen zij werden bezocht door expeditie. In deze periode werden ze gelokaliseerd in de hoge loop van de Tuatuari rivier, in een gebied tussen de lagunes en modderpoelen die door de Yawalapiti een kleine boerderij worden genoemd. De Duitse antropoloog kwam onder de indruk van deze inheemsen, van hun armoede en onvermogen om voldoende voedsel aan te bieden aan bezoekers. Momenteel zijn de bewoners van dit inheems volk erg bezorgd over de plannen om de langs hun gebied stromende rivier af te dammen. De Belo Monte Stuwdam is de voorgestelde waterkrachtcentrale aan de rivier Xingu in de staat Pará, in het midden van het Amazoneregenwoud. De inheemsen uit de regio vechten al tientallen jaren tegen de bouw van deze en andere dammen. In 1990 werd van het project afgezien door de vele protesten er tegen, maar de regering zegt dat het nu afgerekend heeft met de impact op het milieu, inclusief het met 90 procent terugbrengen van het onder water lopen van het oerwoud. (nl) Os iaualapitis são um grupo indígena que habita o estado brasileiro do Mato Grosso, mais precisamente o sul do Parque Indígena do Xingu. (pt) |
| dbo:language | dbr:Portuguese_language dbr:Yawalapiti_language |
| dbo:related | dbr:Suya_people dbr:Kiabi_people dbr:Yudja_people |
| dbo:wikiPageID | 12722956 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 3687 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1092660131 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Brazil dbr:Indigenous_peoples dbr:Mehináku_language dbr:Kuluene_River dbr:Arawakan_languages dbc:Indigenous_peoples_in_Brazil dbr:Waurá_language dbr:Amazon_Basin dbc:Xingu_peoples dbr:Suya_people dbc:Indigenous_peoples_of_the_Amazon dbr:Karl_von_den_Steinen dbr:Portuguese_language dbr:Xingu_River dbr:Yawalapiti_language dbr:Quarup dbr:Paresi–Waura_languages dbr:Kiabi_people dbr:Yudja_people dbr:Maipuran_language dbr:Xingu_Indian_Park dbr:Lake_Ipavu |
| dbp:group | Yawalapiti (en) |
| dbp:langs | dbr:Portuguese_language dbr:Yawalapiti_language |
| dbp:related | Kiabi, Suya, and Yudja (en) |
| dbp:rels | traditional tribal religion (en) |
| dbp:total | 262 (xsd:integer) |
| dbp:totalYear | 2014 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Flag dbt:Flagcountry dbt:Infobox_ethnic_group dbt:Reflist dbt:Xingu dbt:Indigenous_peoples_of_Brazil |
| dcterms:subject | dbc:Indigenous_peoples_in_Brazil dbc:Xingu_peoples dbc:Indigenous_peoples_of_the_Amazon |
| gold:hypernym | dbr:Tribe |
| rdf:type | owl:Thing wikidata:Q41710 yago:WikicatXinguPeoples yago:Abstraction100002137 yago:EthnicGroup107967382 yago:Group100031264 yago:People107942152 yago:WikicatIndigenousPeoplesInBrazil yago:WikicatIndigenousPeoplesOfTheAmazon dbo:EthnicGroup dbo:Insect yago:WikicatEthnicGroupsInBrazil yago:WikicatEthnicGroupsInSouthAmerica |
| rdfs:comment | Die Yawalapiti (auch Jaulapiti, Yaulapiti, Iaualapiti) sind eine indigene Bevölkerungsgruppe, die in der zentralbrasilianischen Region Alto Xingu im brasilianischen Teil des Amazonasbeckens lebt, im Parque Indígena do Xingu, im Mato Grosso. (de) Gli Yawalapiti sono un gruppo etnico del Brasile che ha una popolazione stimata in 156 individui (2011). (it) Les yawalapiti sont un peuple du Haut-Xingu (région et système culturel), vivant dans le Parc Indigène Xingu, état du Mato Grosso, au Brésil. (fr) Os iaualapitis são um grupo indígena que habita o estado brasileiro do Mato Grosso, mais precisamente o sul do Parque Indígena do Xingu. (pt) Els yawalapitís (també jaulapiti, yaulapiti, o yawalapití) són una tribu indígena de la Conca amazònica del Brasil. El nom també s'escriu Iaualapiti en portuguès. L'actual poble yawalapiti està situat més al sud, entre el riu Tuatuari i el riu Kuluene. La seva població el 2011 era de 156 individus respecte a la població de 237 del 2010, però la baixa de 25 el 1954. (ca) The Yawalapiti (also Jaulapiti, Yaulapiti, or Yawalapití) are an indigenous tribe in the Amazonian Basin of Brazil. The name is also spelled Iaualapiti in Portuguese. The current village Yawalapiti is situated more to the south, between the Tuatuari and Kuluene River. Their population in 2011 was 156, down from a 2010 population of 237 (2010) but up from a low of 25 in 1954. (en) De Yawalapiti zijn een inheemse stam in het Amazonegebied van Brazilië. De naam wordt ook gespeld Yawalapiti, en Iaualapiti in het Portugees. Het huidige dorp Yawalapiti ligt meer naar het zuiden, tussen de Tuatuari en Kuluene rivier. Ze spreken een Arawaktaal en hebben een bevolking van 237 zielen (2010), een stijging van het dieptepunt van 25 in 1954. De wijze van leven van deze vier Xingu-stammen lijkt veel op elkaar, ondanks de verschillende talen. Hun dorpen zijn gelegen rond het Meer van Ipavu, dat is zes kilometer van de Kuluene rivier. (nl) |
| rdfs:label | Yawalapitís (ca) Yawalapiti (de) Yawalapiti (fr) Yawalapiti (it) Yawalapiti (nl) Iaualapitis (pt) Yawalapiti (en) |
| owl:sameAs | freebase:Yawalapiti yago-res:Yawalapiti wikidata:Yawalapiti dbpedia-ca:Yawalapiti dbpedia-de:Yawalapiti dbpedia-fr:Yawalapiti dbpedia-hr:Yawalapiti dbpedia-it:Yawalapiti dbpedia-nl:Yawalapiti dbpedia-no:Yawalapiti dbpedia-pnb:Yawalapiti dbpedia-pt:Yawalapiti dbpedia-sh:Yawalapiti dbpedia-vi:Yawalapiti https://global.dbpedia.org/id/2PGej |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Yawalapiti?oldid=1092660131&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Yawalapiti |
| foaf:name | Yawalapiti (en) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Yaulapiti dbr:Yawalapiti_people dbr:Yawalapitis dbr:Yawalapití dbr:Jaulapiti dbr:Iaualapiti dbr:Iaualapitis |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_indigenous_peoples_of_Brazil dbr:List_of_indigenous_peoples_of_South_America dbr:Nudity dbr:Folk_wrestling dbr:Aritana_Yawalapiti dbr:Classification_of_Indigenous_peoples_of_the_Americas dbr:Xingu_Indigenous_Park dbr:Xingu_peoples dbr:Yaulapiti dbr:Yawalapiti_people dbr:Yawalapitis dbr:Yawalapití dbr:Jaulapiti dbr:Iaualapiti dbr:Iaualapitis |
| is dbp:population of | dbr:Xingu_peoples |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Yawalapiti |