Jean de la Valette (original) (raw)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jean Parisot de La Valette

Ilustracja
ilustracja herbu
49. Wielki mistrz Zakonu Maltańskiego
Okres od 1557do 1568
Poprzednik Claude de la Sengle
Następca Pietro del Monte
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia 1494 Parisot, Prowansja
Data i miejsce śmierci 21 sierpnia 1568 Malta
Miejsce spoczynku Katedra św. Jana w Valletcie
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jean Parisot de La Valette (ur. 1494, zm. 21 sierpnia 1568) – czterdziesty dziewiąty wielki mistrz zakonu joannitów.

Urodził się w Parisot w Prowansji (obecnie departament Tarn i Garonna). Pochodził ze starej, szlacheckiej rodziny z południa Francji, posiadającej rozległe dobra w okolicach Tuluzy. W 1514 wstąpił do zakonu joannitów. W 1522 jako jeden z młodszych dowódców brał udział w obronie Rodos. Po upadku Rodos wraz z ocalałymi kawalerami i grupą Rodyjczyków, którzy postanowili im towarzyszyć, udał się na tułaczkę, zakończoną dopiero w 1530 na Malcie, oddanej w lenno joannitom przez cesarza Karola V. W 1541 został wzięty do niewoli przez muzułmanów po zatopieniu jego galeonu przez afrykańskich korsarzy Turguta Reisa. Przez kilka miesięcy był galernikiem na muzułmańskich okrętach, aż został wykupiony z niewoli przez swój zakon. W latach 1546–1549 był komendantem twierdzy i gubernatorem Trypolisu, należącego wówczas do zakonu maltańskiego, a w latach 1554–1556 sprawował urząd generała galer.

Po wybraniu na wielkiego mistrza (21 sierpnia 1557) zajął się pogłębieniem dyscypliny w zakonie i zwiększeniem mocy obronnych Malty. Nałożył w tym celu na miejscową ludność i komandorie zakonu w Europie dodatkowe podatki, a z opornymi zdecydowanie się rozprawiał.

Kulminacją jego rządów była słynna obrona Malty przed wojskami tureckimi Lali Mustafy Paszy, jednego z dowódców Sulejmana Wspaniałego, w 1565 r. Czteromiesięczne oblężenie, zakończone odparciem najeźdźców wykazało ogromny hart ducha wielkiego mistrza oraz jego wybitne talenty wojskowe i organizacyjne, poparte osobistą odwagą. Rozsławiło też zakon w całym chrześcijańskim świecie. Sam wielki mistrz otrzymał od papieża Piusa V godność kardynała, ale odmówił jej przyjęcia. W 1566 na półwyspie Sciberras wielki mistrz rozpoczął budowę miasta, nazwanego później od nazwiska założyciela Valletta.

Mistrz La Valette był poliglotą – mówił płynnie po francusku, włosku, hiszpańsku, grecku, arabsku i turecku. Swobodnie posługiwał się również łaciną.

Jean de la Valette zmarł 21 sierpnia 1568 r., w 11 rocznicę swojego wyboru na urząd wielkiego mistrza, na skutek udaru słonecznego, jakiego doznał podczas oddawaniu się swojej ulubionej rozrywce: polowaniu z sokołem. Został pochowany początkowo, zgodnie ze swoim życzeniem, w krypcie kościoła Matki Bożej Zwycięskiej, później jego prochy przeniesiono do konkatedry św. Jana w Valletcie.

Kustosze Szpitala Gérard Tonque (1113–1120) Raymond du Puy (1120–1158/60) Auger de Balben (1158/60–1162/63) Arnaud de Comps (1162–1163) Gilbert de Aissailly (1163–1169/70) Gastone de Murols (ok. 1170–ok. 1172) Gilbert z Syrii (ok. 1172–1177) Roger de Moulins (1177–ok. 1187) Hermangard d’Asp (1188–ok. 1190) Garnier de Naplouse (1189/90–1192) Geoffrey de Donjon (1193–1202) Alfons z Portugalii (1203–1206) Geoffrey le Rat (1206–1207) Guerin de Montaigu (1207–1227/28) Bertrand de Thessy (ok. 1228–1231) Guerin de Montacute (1231–1236) Bertrand de Comps (1236–1239/40) Pierre de Vielle-Bride (1239/40–1242) Guillaume de Chateauneuf (1242–1258) Hugues de Revel (1258–1277) Nicolas Lorgne (1277–1284) Jean de Villiers (1284/85–1293/94) Odon de Pins (1294–1296) Guillaume de Villaret (1296–1305)
Wielcy mistrzowie Foulques de Villaret (1305–1319) Maurice de Pagnac (nieuznawany, 1317–1319) Helion de Villeneuve (1319–1346) Dieudonné de Gozon (1346–1353) Pierre de Corneillan (1353–1355) Roger de Pins (1355–1365) Raymond Berenger (1365–1374) Robert de Juliac (1374–1376) Jean Fernandez de Heredia (1376–1396) Riccardo Caracciolo (antymistrz, 1383–1395) Philibert de Naillac (1396–1421) Antonio Fluvian de Riviere (1421–1437) Jean de Lastic (1437–1454) Jacques de Milly (1454–1461) Piero Raimondo Zacosta (1461–1467) Giovanni Battista Orsini (1467–1476) Pierre d’Aubusson (1476–1503) Emery d’Amboise (1503–1512) Guy de Blanchefort (1512–1513) Fabrizio del Carretto (1513–1521)
Mistrzowie (od ok. 1623Wielcy mistrzowie) Philippe Villiers de L’Isle Adam (1521–1534) Piero de Ponte (1534–1535) Didier de Saint-Jaille (1535–1536) Juan de Homedes (1536–1553) Claude de la Sengle (1553–1557) Jean de la Valette (1557–1568) Pietro del Monte (1568–1572) Jean L’Evesque de la Cassière (1572–1581) Mathurin Romegas (namiestnik, 1577–1581) Mathurin Romegas (antymistrz, 1581) Hugues Loubenx de Verdalle (1581–1595) Martin Garzez (1595–1601) Alof de Wignacourt (1601–1622) Luís Mendes de Vasconcellos (1622–1623) Antoine de Paule (1623–1636) Juan de Lascaris-Castellar (1636–1657) Martin de Redin (1657–1660) Annet de Clermont-Gessant (1660) Raphael Cotoner (1660–1663) Nicolas Cotoner (1663–1680) Gregorio Carafa (1680–1690) Adrien de Wignacourt (1690–1697) Ramon Perellos y Roccaful (1697–1720) Marc’Antonio Zondadari (1720–1722) Antonio Manoel de Vilhena (1722–1736) Ramon Despuig (1736–1741) Manuel Pinto da Fonseca (1741–1773) Francisco Ximenes de Texada (1773–1775) Emmanuel de Rohan-Polduc (1775–1797) Ferdinand von Hompesch zu Bolheim (1797–1799)
Książęta i wielcy mistrzowie Paweł I (de facto, 1798–1801) Nikołaj Iwanowicz Sałtykow (de facto namiestnik, 1801–1803) Giovanni Battista Tommasi (1803–1805) Innico Maria Guevara-Suardo (namiestnik, 1805–1814) André Di Giovanni (namiestnik, 1814–1821) Antoine Busca (namiestnik, 1821–1834) Carlo Candida (namiestnik, 1834–1845) Philippe di Colloredo-Mels (namiestnik, 1845–1864) Alessandro Borgia (namiestnik, 1865–1871) Giovanni Battista Ceschi a Santa Croce (namiestnik, 1871–1879) Giovanni Battista Ceschi a Santa Croce (1879–1905) Caleazzo von Thun und Hohenstein (1905–1931) Pio Franchi de’ Cavalieri (namiestnik, 1929–1931) Ludovico Chigi della Rovere Albani (1931–1951) Antonio Hercolani Fava Simonetti (namiestnik, 1951–1955) Ernesto Paterno Castello di Carcaci (namiestnik, 1955–1962) Angelo de Mojana di Cologna (1962–1988) Jean Charles Pallavicini (namiestnik, 1988) Andrew Willoughby Ninian Bertie (1988–2008) Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto (namiestnik, 2008) Matthew Festing (2008–2017) Ludwig Hoffmann von Rumerstein (namiestnik, 2017) Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto (namiestnik, 2017–2018) Giacomo dalla Torre del Tempio di Sanguinetto (2018–2020) Ruy Gonçalo do Valle Peixoto de Villas Boas (namiestnik, 2020) Marco Luzzago (namiestnik, 2020–2022) Ruy Gonçalo do Valle Peixoto de Villas Boas (namiestnik, 2022) John T. Dunlap (namiestnik, 2022–2023; od 2023)

Herb Zakonu Maltańskiego