Berlinka - autostrada Berlin - Kr�lewiec (original) (raw)
 |
 Ostatnia aktualizacja 31.XII.2010 r. historia i tera�niejszo�� autostrada Berlin - Kr�lewiec |
|---|
Berlinka to popularna obecnie nazwa hitlerowskiej autostrady, kt�ra mia�a po��czy� niemieck� stolic� z pozostaj�cym na rubie�ach III Rzeszy Kr�lewcem (K�nigsberg, obecnie Kaliningrad). Ide� takiej inwestycji przedstawi� w 1933 roku w Kr�lewcu Generalny Inspektor Niemieckich Dr�g ( Generalinspektor f�r das deutsche Stra�enwesen ) dr in�. Fritz Todt [1]. Natychmiast przyst�piono do jej realizacji rozpoczynaj�c budow� na odcinkach Berlin - Szczecin i Elbl�g -Kr�lewiec, gdzie pierwsze szpadle wbili odpowiednio �wczesny premier Prus Hermann G�ring w grudniu 1933 roku (ko�o Finowfurt**)** [2] i Gauleiter Erich Koch w dniu 12 grudnia 1933 roku (w okolicy Pomorskiej Wsi) [3].
Berlinka by�a jedn� z wielu realizowanych w tym czasie inwestycji drogowych w Niemczech. Hitler przejmuj�c ze swoj� parti� (NSDAP) w�adz� w Niemczech, w 1933 roku, rozwin�� program budowy pa�stwowych autostrad (tzw. Reichsautobahn, w skr�cie RAB), wykorzystuj�c finanse Kas Bezrobotnych (Reichsarbeitslosenversicherung) oraz wcze�niejsze plany (towarzystwo HAFRABA)). We wrze�niu 1936 roku III Rzesza mia�a ju� 1000 kilometr�w autobahn�w[4]. W tym�e roku (w dniu 27 wrze�nia) oddano do u�ytku autostrad� z Berlina do Szczecina, a w 1938 z Elbl�ga do Kr�lewca (jednojezdniow�). W czasie wojny budowano kolejny odcinek berlinki ze Szczecina do Lisowa ( ZOBACZ: DATY) oraz wykonano prace ziemne a� do okolic Ko�cierzyny na Pomorzu Gda�skim. Roboty te prowadzili wi�niowie i je�cy wojenni w obozach pracy (ZOBACZ spis oboz�w). W 1945 roku, w momencie kapitulacji, III Rzesza zostawi�a w spadku 3896 kilometr�w[5]. Wi�cej>>>
O zmienno�ci plan�w co do przebiegu berlinki przez Pomorze �wiadcz� te stare, niemieckie mapy: z 1937 roku, czarno-bia�a i kolorowa z 1938, z 1939 (1,2), z 1940, z 1941 (1,2,legenda), kolejowa z 1942, z 1944 oraz plan z niemieckiego czasopisma. Jednak bezdyskusyjne na ich podstawie, w por�wnaniu z obecn� map� dr�g i ich rzeczywistym wygl�dem oraz stanem, jest to, �e za funkcjonuj�ce odcinki berlinki nale�y uzna� nast�puj�ce drogi:
- autostrad� A11, z Berlina (konkretnie z obwodnicy zwanej Ringiem, czyli A10) do granicy z Polsk� w Ko�baskowie,
- autostrad� A6, z Ko�baskowa do Szczecina - D�bie (Kijewo),
- drog� ekspresow� nr 6/3, czyli S6/S3 ze Szczecina - D�bie do Szczecina - Wielgowo (po 8 kilometrach, aby kontynuowa� podr� w ramach dr�g numer 3, albo numer 6 [b�d�cej jednocze�nie drog� mi�dzynarodow� E28 Berlin - Gda�sk] nale�y zjecha� z RABu, w kierunku na Gda�sk i �winouj�cie, na drog� zwan� przed wojn�B�derstra�e),
- drog� wojew�dzk� nr 142 (DW142) ze Szczecina - Wielgowo (Rz�nica) do Lisowa k. Chociwla ,
- drog� krajow� nr 22 (projektowan� S22) z Elbl�ga do granicy z Rosj� w Grzechotkach,
- rosyjsk� drog� P516 (planowan� w przysz�o�ci autostrad�) od granicy z Polsk� do obwodnicy Kaliningradu.
W okolicy Lisowa k. Chociwla, RAB krzy�uje si� z DK20 i tutaj ko�czy si� jako zbudowana droga. Dalej istniej� pozosta�o�ci przygotowanego terenu pod autostrad�, ci�gn�ce si� regularnie przez Pomorze do Barwic (zobacz: mapa z 1975 r. i mapy topograficzne z lat 70-tych, zdj�cia satelitarne) k. Szczecinka. �lady po pracach ziemnych mo�na napotyka� tak�e dalej, nawet pod Ko�cierzyn�!
Je�li przyjrzymy si� wspomnianym wy�ej mapom z 1938 i 1939, to dostrze�emy, �e w okresie poprzedzaj�cym II Wojn� �wiatow�, planowano poprowadzi� autostrad� przez Szczecinek w rejon Cz�uchowa i Chojnic. I z Chojnic do Malborka jeszcze ci�gle mo�emy je�dzi� po drodze z betonowych p�yt, z nie�le wyprofilowanymi zakr�tami, jednak�e z kolizyjnymi skrzy�owaniami, w dodatku przecinaj�ca cz�� miejscowo�ci wyst�puj�cych na tej trasie. Dla wielu os�b to tak�e jest berlinka, jednak niekt�rzy tak okre�laj� nawet ca�� drog� krajow� nr 22. ZOBACZ: artyku� "Droga do wojny".
Hitler od ko�ca 1938 roku domaga� si� od Polski mi�dzy innymi zgody na zbudowanie eksterytorialnej autostrady przez polsk� cz�� Pomorza Gda�skiego. Mia�a ona po��czy� Prusy z reszt� III Rzeszy. Polacy nie zgodzili si� (cho� koncepcj� samej autostradyrozwa�ano), zatem zamiar (budowy autostrady) mo�na by�o zrealizowa� dopiero po zaj�ciu Pomorza[6] i Polski we wrze�niu 1939 roku. Wtedy to powsta�a w szybkim tempie wspomniana droga p�ytowa oraz most pod Tczewem, by� mo�e planowany wcze�niej jako element autostrady[7]. By� mo�e sta�o si� tak dlatego, poniewa� ten odcinek �wczesnej niemieckiej drogi nr 1 by� w najgorszym stanie, wi�c pilnie potrzebowano zbudowa� drog� o dobrych parametrach.
Od drugiej po�owy lat 90. polskie odcinki (przejezdnej cz�ci) berlinki s� powoli modernizowane. Wyremontowano ju� 22 z 29 kilometr�w kr�tkiej autostrady A6 pod Szczecinem, do przebudowy szykowany jest jej ostatni fragment. Na trasie z Elbl�ga do granicy z Rosj� w Grzechotkach odbudowano cztery kluczowe obiekty: trzy zniszczone mosty oraz uszkodzony wiadukt, dzi�ki czemu przywr�cono jej dro�no��. Po wielu perypetiach modernizacja nawierzchni i pozosta�ych obiekt�w in�ynierskich ruszy�a w 2006 roku i szcz�liwie dobieg�a ko�ca w 2008 roku. Obecnie trwa budowa rosyjskiej cz�ci przej�cia granicznego w Grzechotkach - Mamonowie 2 (polski obiekt uko�czono w 2006 roku). W 2007 roku uko�czono remont oraz budow� drugiej jezdni wok� Elbl�ga (wraz z remontem starej jezdni) . Wcze�niej, bo w 2005 roku sko�czono przebudow� w�z�a Elbl�g-Wsch�d w wyniku kt�rej g��wny kierunek jazdy niestety przeniesiono niestety w stron� Warszawy. Po rosyjskiej stronie na 60 % d�ugo�ci po�o�ono ju� drug� jezdni� (asfaltow�) i wykonano inne prace (np. remont "Czarciego Mostu"), kt�re umo�liwiaj� udost�pnienie drogi dla transgranicznego ruchu. Do ko�ca zbli�a si� te� przebudowa po niemieckiej stronie.
Jednak�e brakuje dobrej drogi z metropolii gda�skiej (a wi�c pasa od Elbl�ga do L�borka, albo nawet S�upska) do granicy z Niemcami. A wystarczy�oby doko�czy� budow� autostrady ze Szczecina do Barwic oraz rozwa�y� jej dalszy przebieg na wsch�d, tj. rozwidlenie na dwie trasy (jedn� do Chojnic i drug� id�c� blisko S�upska i L�borka do Tr�jmiasta) lub poprowadzenie tak jak ju� podczas wojny Niemcy zamierzali (przez Byt�w, Ko�cierzyn�, do Gda�ska). O tym, �e mo�na wykorzysta� pozosta�o�ci po niedoko�czonych niemieckich autostradach pokazuj� inwestycje wykonywane w ostatnich latach na �l�sku. Jako pierwsza zosta�a sfinalizowana budowa autostrady A4 na odcinku Wroc�aw - Gliwice (2003 rok). W 2006 roku oddano po remoncie odcinek A4 Krzywa - Wroc�aw , a w latach 2007-2008 powsta� (na �ladzie niemieckich prac ziemnych) kolejny odcinek autostrady A4 ze Zgorzelca do Krzy�owej. Z ko�cem 2006 roku zosta�a zrealizowana budowa p�nocnej jezdni przysz�ej autostrady A18 z Olszyny (granica z RFN) do Golnic k. Boles�awca. R�wnie� odcinek A2 mi�dzy �wieckiem, a Poznaniem jest budowany (z ma�ymi, ekologicznymi wyj�tkami) po �ladzie niedoko�czonej niemieckiej autostrady.
Warto tak�e podj�� budow� autostrady A6 od Elbl�ga przez Olsztyn, E�k (Via Baltica) i August�w do Grodna, tym samym wytyczaj�c nowy mi�dzynarodowy szlak E28-bis oraz sprawne omini�cie Obwodu Kaliningradzkiego dla obszaru strefy Schengen. Ca�o�� utworzy�aby magistraln� Autostrad� P�nocn�, spinaj�c� ca�� p�nocn� cz�� Polski, zapewniaj�c jej dogodne warunki potrzebne dla rozwoju.
�. Copyright by Bartosz Bajk�w
Udzia� w tworzeniu strony mieli b�d� maj� (alfabetycznie): Dariusz B�kowski, Robert Dr�bka, Piotr Jakubiak, Zbigniew Kucmierz, Adrian Macierzy�ski, S�awomir Mioduszewski, Marcin Rogozi�ski, Marcin Stienss, Piotr Zembrzuski i wiele innych os�b, kt�rym bardzo serdecznie dzi�kuj� za pomoc.