������� ��������� � ������ � ����. ��������� �������� ������������� � ���������� � ������� (original) (raw)

������� �.-�.�.

BRESLAUX Boris M. - sovetiano,� hebreo,� jxurnalisto-redaktoro.� Nask.�� 1891. Esperantisto depost� 1909.� En 1918 aperigis ruslingvan brosxuron "Lingvo internacia kaj proletaro". De post 1923 membro de CK SEU, en 1930 kaj en 1933 redaktoro de ruslingva SEU-revuo [_"Mejxdunarodnyj Jazyk"_]. Auxtoro de diversaj artikoloj pri E�kaj� felietonoj ("Amerikanino" k.a.).
���� En 1934 aperis ruslingva brosxuro de li: "E - sensencajxo?" (��. �������� � �������: "������������� ����".��

"Enciklopedio de Esperanto", 1934, p.66


��������� ������������� ���������� ���������� ���������
�����-������ ��������� ��������,
������������ �� ��������, 1-�� ���������� ���. 9, ��. 4. ������.

������������������ � � � � � � � � �

���� ��������� ���������� ����� ����������� ���� ��������� � �������� ��������� ��� ��������� ������������� � ������ ���� ������������ ����� ��[���] ���������.
���� ��� ��� �������� ��������� [N 62, la 28 de auxgusto 1917] � ������ ���� 10 ������ � ������ ��������� ���������.

���� ������, 10/9. 1917 �.��������������_�.�.�������._


������������� � ��������������� ����

� �� Por la ekzamenoj cxe l'Instituto "Esperanto", Moskvo

���������������� Mia auxtobiografio.

���� Mi naskigxis� la� 1-an� de� marto� (malnovstile)�� 1891�� en malgranda urbo Rejxica,� de Vitebska gubernio. Mia patrino estas Kurlandanino, naskita Berger.� Mia� patro, nun� mortinta,� estis nericxa, sed� tiutempe� relative tre klera kaj progresema hebreo. Li penis doni al mi bonan edukadon kaj precipe edukis en mi inklinon al� memlernado� kaj� progresemon [substrekita lasta vorto per krajono]. De frua infaneco mi komencis lerni,� unue hejme kaj� en "hxedero" [1] kaj poste en malsupera hebrea lernejo kaj en la urba lernejo,� kies kurson mi kun plej bona atesto kaj premio finis en la jaro 1906. Ankoraux estante lernanto de la lasta klaso de l'urba lernejo, mi devis mem perlabori monon por miaj vivrimedoj. Poste, precipe post la morto de mia patro en 1908 jaro, mi cxiam samtempe lernadis kaj perlaboradis miajn vivrimedojn.� De� somero 1912 gxis� auxtuno� 1915 mi estis servanta en mia naskigxurbo cxe lineksportisto _Ribusx_� kiel� librotenisto kaj� korespondanto� de germana kaj angla lingvoj.
���� Auxtune 1915 mi etis mobilizita kaj militservis en� diversaj lokoj de� la� malfronto� jen� en� kavalerio,� jen� en� infanteria bataliono kaj� jen� kiel� skribisto� en� kancelario�� de�� milita
panbakejo. Cxi-tiun printempon mi trafis en hospitalon en la urbo Porhxov, de Pskova gubernio, kaj post monata restado tie kaj [provado al] (forstrekita kaj superskribita per krajono: "esploro de") miaj okuloj,� la kuracista komisiono de l'malsanulejo min pro miopeco� tute� liberigis de militservado.� Nun mi servas kiel oficisto en Sveda teknika oficejo, en Moskvo. La oficon mi ricevis pere de� Esperanto.� Kusxante� en la nomita hospitalo mi legis en
"La Ondo de Esperanto" la anoncon de� s-ro� ingxeniero� Hokanson, sercxanta oficiston, kiu [forstrekita] bonstile skriba [s antan] ruse kaj scia [s� antan]� kelkajn� alilandajn� lingvojn.� Mi� tuj skribis al li kaj post kelka interkorespondo mi, jam ripozante en mia naskigxurbo, ricevis de li inviton alveturi Moskvon.
���� Mi esperant_IVTIGXIS_� (la� fino de la vorto estas substrekita per krajono) en la fino de l'jaro 1909.� Mi estis fondinta en mia naskigxurbo junulan� kaj� poste� laboristan grupon esperantistan, organizis ekspozicion esperantan,� lekcion priesperantan de� s-ro **Valentinov,**invitita� el� Kovno,� gvidis kursojn k.t.p.� [2].� Mi estas abonanto� de�� "La�� Ondo" de�� gxia�� ekapero.�� Mia�� unua korespondajxo aperis� en� la� N 4(1910) de "La Ondo".� Krome,� mi
estis aktiva� kunlaboranto� de� la� jxurnaloj� _"Riga� Stelo"_� kaj "Juneco".

����������������������������������_B.Breslaux (�.-�.�.�������)_

Moskvo, la 10/23-an de septembro 1917.

Rim. 1.� "Hxedero" estas� speciala� hebrea� lernejo,� kie� oni precipe instruas� la� antikvan� hebrean lingvon,� la Biblion,� la Talmudon k.t.p. - B.Br. ��

Rim. 2.� Rigardu� la korespondajxojn el Rejxica en la malnovaj jarkolektoj de "La Ondo". - B.Br.
_________________________________________________________________

���������� Kial mi estas fervora adepto de Esperanto?

���� Mi konatigxis kun Esperanto jam� en� mia� knabeco.� Unu� mia amiko kaj� kunlernanto,� kies hejmanoj estis abonantoj de la rusa porjunula jxurnalo "Cxirkaux la mondo" (������ �����),� alportis al mi suplementon de cxi-tiu jxurnalo la lernolibron de Esperanto de Bastojenickij (substrekita per� krajono� kaj� margxene� staras demando:

"?� de� Devjatnin"

).� Ni� kun� granda intereso,� sed tre rapide kaj suprajxe trarigardis la libreton,� tamen� tre� baldaux forgesis pri la afero. Mi vere esperantigxis en la jaro 1909 post lego de gazetartikolo de Skitalec (en�_"Gazeto-kopeko"_).� De� tiu tempo mi farigxis fervora esperantisto.� Mi abonis jxurnalojn, en kelkaj esperantaj jxurnaloj aktive kunlaboradis, kolektis suficxe grandan bibliotekon� da� eperantajxoj,� sed� antaux� cxio fervore cxiam kaj cxie propagandis Esperanton.
���� Mi altiras al Esperanto kaj fervorigas ne gxia jama praktika utilo, cxar mi ne havas ankoraux profiton el gxi, sed precipe la interna ideo de Esperanto, la profunda konvinko pri la grandega utilo kaj pri la fina venko de Esperanto kaj la morala kontentigxo kaj gxuado per la plena uzado kaj uzebleco de cxi-tiu lastatempa kultura faktoro de l'homa progresado.
���� Dum mia juneco mi estis lernanta kelkajn alilandajn lingvojn. Konatigxinte kun Esperanto mi komprenis,� ke la� lernado� de multaj lingvoj� estas senutila kaj ecx malutila.� Cxar kiel prave
diris la fama filozofo Nietsche (Nicsxe),� la homa cerbo kaj liaj kapablecoj ne� estas� elastaj (substrekita per krajono kaj antaux la vorto estas aldonita "senfine"),� sed limigitaj kaj� ne� povas enteni cxion,� kion� ni� volas� ensorbigi al ili (korektita:� "en ilin"). Do la lernado de multaj� lingvoj� nur� elvekas� malutilan memestimon kaj� lasas� malpli da loko al pli utilaj konoj.� Tamen dum kelka,� tre mallonga tempo,� mi kredis, ke la kono de lingvoj alinaciaj ne estas senutila, dum la mondo ankoraux ne akceptis la lingvon internacian.� Sed eksciinte pri la jam vasta� disvastigxo de Esperanto, mi ekkredis, ke la alilandaj lingvoj jam estas forjxeteblaj el la lernejoj,� oficejoj k.t.p.� kaj� ans[ta]tauxeblaj per Esperanto.� Oni ne povas ankaux timi, ke eble en la estonteco la lernado de Esperanto farigxos senutila, cxar la mondo akceptos alian nacian� lingvon,� cxar� Esperanto� estas� estas� tiel genie verkita de gxia auxtoro sur filozofe� scienca� bazo,� ke� estonta internacia lingvo� ne� povas esti alia ol Esperanto aux Esperanto
reformita.
���� Sed en� la� lasta� okazo� la reformoj farigxas iom post iom, eble tra jarcentoj,� per senrompa evolua vojo kaj sub kontrolo de lingvokompetentuloj.
���� Do se� mi� estas� lerninta� Esperanton,� mia�� kono�� neniam perdigxos kaj� mi� eniras� en la progreseman mondon kun unu el la plej gravaj progresiloj, kun la komuna interkomprenilo, la lingvo internacia.
���� La praktika� utilo� de� Esperanto,� [kiu]� (forstrekita� per krajono) en� estonteco povas esti grandega kaj estas nerefutebla, kiel nerefutebla estas ekzemple la utilo de telefono aux� aviado.
Sed, kiel� [dirite] (forstrekita kaj superskribita:� "jam diris") mi ne interesigxas pri praktika utilo. Sed mi plene gxuas [per la profito] (substrekita per krajono kaj korektita:� "la profiton"),
kiun Esperanto donas al� mia� spirito,� al� mia� legemo,� al� mia intereso pri tutmonda vivo, arto, kulturo. Ekzemple legante Hamleton en� la� traduko� de�

Zamenhof

,� mi�� pli�� gxuas�� cxi-tiun cxefverkon, ol� legante� gxin en rusa aux alinacia traduko,� cxar kiel diris unu konata rusa _"Sxekspiristo"_ne� ekzista[s]� plibona nacilingva traduko de _Hamleto_ol tiu de

Zamenhof

en Esperanto. Mi ne povas legi cxiujn diverslandajn gazetojn por scii la tutmondan politikon kaj� novajxojn el le originala fonto,� mi ne povas legi cxiujn diverslingvajn verkojn pri ia min interesata� scienco� aux afero; sed per esperanto, per la esperantaj jxurnaloj, per esperanta interkorespondado mi havas la tutan mondon malfermita.
���� Fine, min fervorigas kaj kore amigas [al] (forstrekita) Esperanto[n] (aldonita per� krajono)� gxia� "interna� ideo",� tiu idealo, kiu gvidis la tutan vivon kaj laboradon de d-ro

Zamenhof

,
[kiu igis al li] (substrekita per krajono) oferi la tutan junecon kaj multon� suferi� dum� lia posta vivo kaj kiu eble lin mortigis dum cxi-tiu _"malesperantema"_milito.� Cxi-tiu interna ideo ankaux min igas multon oferi por Esperanto, la kunfratigo de l'homaro. Parolante kun esperantisto,� mi forgesas,� ke li estas de malsama nacio, klaso,� ofico,� rango;� mi� parolas� kun "samideano",� kun kunfrato.
���� Cxi-tiu idealo�� gvidas� min� ankaux� en� la� propagando� de Esperant[ist]o (forstrekita per krajono) kaj� konsolas,� kiam� mi renkontas malhelpojn kaj malfacilajxojn.

���� Do, vivu Esperanto kaj vivu gxia interna ideo.

������������������������� B.Breslaux (�.-�.�.�������)
���� la 10/23-an de septembro 1917.

�� [Skribita per bela,� karaktera _"ofica"_skribmaniero de 26-jara junulo]

���_Rezolucioj: Kontentige_�DmRomanovicx �������������������������������� ASaharov.

Historio.ru � ������� �������������� �������� ������������� (���������� �������, ����, ��).