Leesmaar.nl Capitel 39 Deel 1 Cruijdeboeck 1554 (original) (raw)

[74] hoe dattet grooter ende meerder wordt/ alzoo dat zijn bladeren somtijts zoo groot worden als ghemeyne Wilghen bladeren.

4 Dat Scorpioen cruyt wijfje/ wast aen die canten van den coren velden/ ende in die hoven.

Tijt

Creeft cruyden bloeyen in dmiddel van den zoomer ende in Hoymaent. Die Scorpioen cruyden bloeyen in Meye ende in Braeckmaent.

Naem

Tgroot Creeftcruyt wordt in Griecx gheheeten Heliotropium mega/ en Scorpiouron. In Latijn Heliotropium magnum/ nu ter tijt Herba cancri. Ende daer naer in Duytsch Creeft cruyt/ ende groot Creeftcruyt Dat andere wordt gheheeten Heliotropium parvum. Ende van ons in Duytsch cleyn Creeftcruyt/ oft cleyne sonnewendt Die Scorpioen cruyden hebben wy Scorpiodes gheheeten/ maer oft die selve zijn dat recht Scorpiodes van Dioscorides beschreven/ en willen wy voor goet ende waerachtich niet toe segghen.

Natuere

Creeftcruyden zijn werm en drooghe van natueren tot inden derden graet.

Cracht en werckinghe

1 A Een hantvol van dat groot Creeftcruyt ghesoden ende ghedroncken/ iaecht af met dunnen camerganck geele heete vochticheden/ en taye fluymachtighe fluymen.

B Tselve cruyt in wijn ghesoden/ es goet ghedroncken teghen die steken van Scorpioenen/ ende van buyten daer op gheleyt.

C Men schrijft van dese cruyde/ dat vier sadekens ghedroncken met wijn voordaen comen van der cortsen/ die vierdedaechse cortse ghenesen/ ende dijsghelijcx drije saden die derdedaechse cortse.

D Tsaet van desen cruyde ghestooten/ ende op die wratten ende dijer ghelijcken aenwassen gheleyt/ doet die afvallen.

E Die bladeren ghestooten/ zijn goet gheleyt op t fledercijn/ gheblustheyt/ ende ghebroken ende ghequetste leden.

2 F Dat cleyn Creeftcruyt met zijnen sade ende met Hysope kersse ende Sal nitri ghesoden ende ghedroncken/ iaecht af die breede ende ronde wormen.

G Tselve cruyt met sout ghewreven/ verdrijft die wratten daerop gheleyt.

3, 4 H Die Scorpion cruyden zijn zy dat recht Scorpiodes/ zoo zijn zy zeer goet gheleyt op die beet van Scorpioenen.