Af Upplendinga konuingum (original) (raw)

1. Frá Óláfi konungi trételgju

Óláfr, sonr Ingjalds konungs illráða af Svíaríki, ruddi Vermaland. Hann var kallaðr Óláfr trételgja. Hann var fæddr í Vestra-Gautlandi með þeim manni, er Bófi hét. Saxi hét sonr Bófa, er kallaðr var flettir. Móðir Óláfs var Gauthildr, dóttir Algauta konungs, en hann var sonr Gautreks konungs ins milda, sonar Gauts, er Gautland er við kennt. Álöf var móðir Gauthildar, dóttir Óláfs konungs skyggna, konungs af Næríki.

En þá er Ívarr víðfaðmi hafði lagt undir sik allt Danaveldi ok Svíaríki, þá flýði Óláfr ok mikill fjöldi þeira manna, er útlaga urðu fyrir Ívari konungi. Þeir fara norðr um Væni ok ruddu þar markir ok byggðu þar stór heruð ok kölluðu þat Vermaland, ok kölluðu Svíar því Óláf trételgju, ok var hann þar konungr til elli. Kona hans hét Sölva. Hún var systir Sölva ins gamla, er fyrstr ruddi Sóleyjar.

Óláfr ok Sölva áttu tvá syni, hét annarr Ingjaldr, en annarr Hálfdan. Ingjaldr var konungr í Vermalandi eptir föður sinn, en Hálfdan var fæddr upp í Sóleyjum með Sölva, móðurbróður sínum. Hann var kallaðr Hálfdan hvítbein. Hann var konungr í Sóleyjum eptir Sölva konung. Hann fékk Ásu, dóttur Eysteins konungs illráða af Heið. Sá Eysteinn lagði undir sik Eynafylki í Þrándheimi ok fekk þeim til konungs þar hund sinn, er Sórr hét; við hann er kenndr Sórshaugr. Þau Hálfdan ok Ása áttu tvá syni, Eystein ok Guðröð. Hálfdan hvítbein eignaðist Raumaríki ok mikit af Heiðmörk. Hann varð sóttdauðr á Þótni, ok var hann fluttr á Heiðmörk ok heygðr þar.

2. Frá niðjum Hálfdanar hvítbeins

Guðröðr, sonr Hálfdanar, var konungr á Heiðmörk eptir föður sinn. Hans sonr var Helgi, faðir Ingjalds, föður Óláfs hvíta, er átti Unni ina djúpúðgu, dóttur Ketils flatnefs. Þeira sonr var Þorsteinn rauðr, er jarl var í Skotlandi ok fell þar.

Eysteinn, sonr Hálfdanar hvítbeins, var konungr á Raumaríki. Hann átti dóttur Eiríks Agnarssonar, er konungr var á Vestfold. Eiríkr átti engan son. Agnarr, faðir Eiríks, var sonr Sigtryggs konungs af Vindli. Eysteinn konungr fell fyrir borð, ok sló hann beitiáss í sundi einu mjóvu.

Hálfdan hét sonr hans, er konungdóm tók eptir hann. Gerðist hann ríkr maðr ok hermaðr mikill. Hann gaf gull í mála hirð sinni svá mikit sem aðrir menn gáfu silfr, en hann tímdi eigi at gefa mönnum sínum mat. Því var hann kallaðr Hálfdan inn mildi ok inn matarilli. Hann átti Lifu, dóttur Dags konungs af Vestmörum. Hann var sóttdauðr á Vestfold, ok er hann þar heygðr.

Guðröðr hét sonr þeira, er konungdóm tók eptir föður sinn. Hann var kallaðr Guðrödr inn göfugláti. Hann átti Ásu, dóttur Haralds konungs granrauða, er konungr var á Ögðum. Þau áttu tvá sonu. Hét annarr Hálfdan, en annarr Óláfr. Guðröðr inn göfugláti var drepinn á Geirstöðum á Vestfold, svá at hann var lagðr með kesju, er hann gekk af skipi sínu í Stíflusundi seint um kveldit. Hafði Ása, kona hans, eggjat mann til at drepa hann, því at Guðröðr konungr hafði áðr drepa látit Harald konung, föður hennar, ok Gyrð, son hans. Guðröðr konungr hafði fyrr átt dóttur Alfarins af Álfheimum ok hafði heiman með henni hálfa Vingulmörk. Þeira sonr var Óláfr. Hann var þá fulltíða, er faðir hans fell, ok tók hann þá konungdóm eptir föður sinn. Hann var allra manna mestr ok sterkastr ok fríðastr sýnum. Hann var kallaðr Óláfr Geirstaðaálfr.

Ása in stórráða fór norðr á Agðir með Hálfdan, son sinn, hann var þá vetrgamall, ok helt hún þá því ríki, er faðir hennar hafði átt. Hálfdan óx upp með Ásu, móður sinni, ok var hann brátt mikill maðr ok sterkr ok svartr á hár, ok því var hann kallaðr Hálfdan svarti.

Eptir fall Guðröðar konungs tók Álfgeirr konungr undir sik Vingulmörk ok setti þar yfir son sinn, er kallaðr var Gandálfr. Þeir feðgar eignuðust ok mestan hluta Raumaríkis. En Eysteinn konungr, sonr Högna Eysteinssonar ins ríka ok ins illráða, lagði þá undir sik alla Heiðmörk ok Sóleyjar, en Óláfr Geirstaðaálfr hafði Grenland ok Vestfold. Hann Óláfr andaðist af fótarverk á Geirstöðum ok er þar heygðr. Sonr hans var Rögnvaldr, er kallaðr var heiðum-hæri. Hann var konungr á Grenlandi eptir föður sinn. Um hann orti Þjóðólfr hvinverski Ynglingatal, ok segir þar frá þeim konungum, er komnir váru frá Yngvi-Frey í Svíþjóð, ok af hans nafni eru Ynglingar kallaðir.

(Af Upplendinga konungum kemur frá Zoe Borovsky borovsky@darkwing.uoregon.edu)