112 (original) (raw)

112

�������� �������� ������ ����������� � �������������

�.�. ���������

�.�. ����������

����� �������� �������� (1884� 1941) � ���������� ��������� ������, ������� � ��������, ���������� ����� 200 ����� �� ��������� ��������� ���������, ���������� � ����������. ������� ����� �� ��� ��������� ��������� ������� � �������������� ����������; ������ ������ � ���� ������� ���������� ��� �������� �������������� ����������.

����� �.�. ��������� �� ������ �������� ���������� ������ �� �������

113

������� ��������������. � ������ ����������� ��������� ������ ���, ��� �������, ����������� ���������, � ��� ��������������� ������������ ���������� ������������ � ��������������� �������� � ������, � ��������� �.�. ��������, �.�. ������������, �.�. ������������. �� ����� ������ � ���� � 1936 �. ������������� �� ���(�) �� �������������� ����������� � ������� ������������ �.�. �������� ��� ������ ����������� ������� �������, ����� ���������� �� ������� ��������� �������������� �������� ��� ������.

���������� ��������� ��������� �������� �������������� ����� ��������� �.�. ��������� �� ������ ���� ���� ������ �� �������� ���������. ��� �� ����� �� ��������� ������������ �� ��������� ������������ �� ��������� ������� � �������������� ����������. ������ ���� ������, �������, �������� �� ������� ����� ����������� �������, ���������� ���������� ��������� ���������� �������� �.�. ���������. � ����� ������, ������ �����, ���� ������� �.�. ���������, �.�. ���������.

������ ������ ����� ������������ ������� � ��������� ��� ����� � ������� � � ����������� �������� ���������� ������ 30-� ��., � ��� ����� � �.�. ���������. ��������� ������� ����������� �������� �.�. ��������� ��������������� ������������. �� �� ���� �� ����� �� ���� ������� ��������� ������������ �������� �������� ������ ����������� � �������� �.�. ���������. ��� �������� �������� ������ ���������� ��� ����������� �������������� ����������. ������ �.�. ��������� � �� ����������, ���������������� �������� ��� ������������, ������, ������������ ��������� �� ��� ��� ������� � ������������ ��������.

�������� �������� ������ ����������� �������� ������� ����� ����� �������� ���������� �������� � ������� �������. �� ���������� �.�. �������� ������ �������� ��� � 20-� ��. � �������� ����������� [3], � ������ ���������� � �������� ����� 1-� ������� [5] �.�. �������� ��� ������ ��������� � �� ����� � ����� ������������ �������� �������� �������� ������������ ���� � ������. �� ������ �������� �������� ��������� ��������� ������� ������������ ���������, ������ �� ������ ���������, ������������ � ����������� ����������, ������� ����������� �������� �������� �� ��������� ���������, ������������������ � ��������, �� ����������, ���� �������� � ������� ������������, ������ ���������� ��������� � �������� ��������.

� 20-� ��. � ��������� �.�. �������� �������� �������� ������ ����������� ���� ��� ������ ����� � ���� ���������� � �������� �������� �������� ������, ��� � �����, ���������� ���������������� ��������� ������������ �� ���� �������� �������, ���������� �������� ������� �������-���������������� �������� ��������� �� ����������� ��������.

� ����� ������� ����� ������� (����������� [4], ������� � �������� [2], ��������� �������� ��������� [7], ���������������� ������ ������������� [6]) �.�. �������� ������������ �������� �������� ������ ����������� �� ������ ��������������� �������� ����������� ����� ����������� ���������, ��� ����������, ������, �������� � ����, �� ������ ��������� �������� ������ ��� �������� ���� ������������. ������ �������� ��� ������ � ������ �������� � ����� ������ �������� ���� ��������� ����������� ��������� � �������� �� ������ ������ ����������� ��������.

������ �� ����, ��� ���������� �������� �������������� ������� ��������, �.�. �������� ����� ������������ �������� �������� ������ � ��������� ����� ����� ��������� � ������������ ����������. ��� ����������� ���������� � ���, ��� ����������� ������������ ������������, ��� ������ � ���� �������. ���� ��������, ��� ������ ���������� ���� ��������� �� ����� ������� ������������. ��� �.�. �������� ��������� ����� ����������������: ������������ ���� ���������� ������������ ��������� � ������� ��� ������� ������������

114

������������. � ���������� ����� ���� ������� �������� ������ ������� ��� �����, � ������ ����������� � ��� ��������� �����. �������� � ���������� ����������� �� ��������. � ���� ������� ���������� ��� ����������� ������� ����������������, � ��� �������� �������� �������� ��� ���������� ���������������� � �����������, ���������� �������� � ����������.

� ���������� �������������� �������������, ������������ �� ��������� ����������� ���������� � �������� � �������� ������ ����������� ��������� ���������, �.�. �������� ������ � �������: 1) ��� ������ ��������, ��� �������� � ���� ���������� ����������� ���� � ����������������, � ��� �������� �������� ����������� ���������� � ���������������� ��������; 2) ��� ������ � ��� ����� ������ ����������, ��� ���������������� �� ����������, ������ ��� ���������� � ������. �������� ���������� ���������� ����������, ��������� ���� ���������� ������ �������� ���������������.

��������� � ������ � ����� �������������� �������� � ������� �.�. �������� ��������������� ������ � ���, ��� �������� � ������ � ��������� �������. �� ������ �������� ���������� ������ ������������ ������� ��� ������ �������,

��������� ����� ������ � ���������� ������������ �������� � ����� 9 � 14 ���, �.�. �������� ������ � ������ ��� �� �� ����� ��� ��� ���������� ������������ ������ ������������� � �������� �������� �������������� � 1,5 ����, � ��� ���������� ���������� �������� � 2 ����, �������� �������� ���������, ����������� ���������� ������������ ������ (����������� �����), ������������� �������������� � 2 ����, ��������, ����������� ��������� ������, ������, ��� ���������� (�������������), ������������� �������������� � 2,5 ����, � �������� �������� ���������, �� ���������� ���������� ��������, ������������� � 5 � ������ ���. ������ �������, ��� �������� ������ � �������� �������� � ��������� �������� � ��� �������� � �������� �������� ���������� � ������� ������� �������, ��� ������� [1;61].

� ��������� ������ ��� �������� ������������ ��� ������. � ���� ������� �������� ������� ���������� �������� ������������� ���, �� ��������, ��� ��������� �.�. ��������, �� ����������� � ���������� �� ������ (� ������ ������ �� ����� � ���� ������������, �������������, ������������ ������, ������� � ��������� �������� ����� ������, ���������� ��� ��������� ��������, �. �. ���������� ������).

������� ����� � ������������ �������� ��������� ������ �� ������, �� ������ �.�. ���������, �� �������� �������� ���������, ��� ��� � ���� �������� ���������� ����������� ��������, ������� �������� ������ � �������� ��� ������� � ������� ����.

�.�. �������� ������ �� ������ ����� �������� ���������� � ���������� ���������, �� �� � �������. �� �������, ��� ������������ ������� ����� ���������� ���������� ������ � ���� ��������: ������� ����� ����� ������ �������� ����������� ������������ ������� ��� ���������� ������. ����� �������� ��������� �������, ���� �� �� �������� ����������� ��� ���� �� ��������, �� ������ ����������� ���� ��� ������, ������, ��������, �� ��������, � ���� �� �� �������� � ��������, �� ����������� ������ ������, ��� ������ ��� ������ ������, ��� ������������ ������� ��������, ������� ������ ���������� ��������� ���������� [1; 69].

������ � ��� �.�. �������� ����������, ��� �������� ������ ����� ������� � ��������� ���������� ������ � ���������� ������, ������� �� ������������ ��� ���������� ������, ���������� ��� ��������� ��������. ������� ���������, ���������� ��� �� �������������� �������� ��������, �������� ��, ������� �� ����������������� ������, � ������ ������� ������ ������������ ��������� ������, ��� ������ ������ ���������. ������������� ����� ��������� ������� � ���, ��� ������� ������ ��

115

����������: ��� ������ ����� � ������ ����� ��� ������, ��� ����� �������� ��� ����������� [2; 172]. ������� ����������� �.�. ��������� � ���, ��� �...�������� ���������� ����� ����������� � ���������� ���������, �� � �������, ��� �������, ��� ������� �����������, �������� �� ������ ������. ��������, � ������ ����� �.�. �������� ��������� ����������� ��������������� � �������� �������� ���� �������� � ��������� ��������� ������, � �������� ������. (� ��������� �������, ��� �������� �.�. ��������, ��� ��� �������, ����� � ���� ������������ ������).

����������� ����������� �������������� � ����� ����������� � �������� ������ (� �����������) ����� �������� ������. ���, �.�. �������� ������������� ������ ��� ��������� ����� ������������, � �.�. ������ � ��� ��������� ����������� ������������. � ������� ��������� ���������� (�.�. ���������� [12], �.�. ��������, �.�. ������� [10], �.�. �������� [11] � ��.) ������������ ������������� ����������� ����� ������������ � ��������������� ������������� ������, ������������ � ���, ��� � ���������� � ����� ������� ������������ ����������� � ����� �������� ������.

������ ����������� ����� ������� � ������������ ���������� ���������� � ����������� ���������� ��������� (13).

������ ������� ���������������, ����������� � �������� �������� ����� ������� � ���������, �.�. �������� �������, ��� ��� ��������� ������ �������� �������� ���������� ����� �� ������, ��� ��� �������� ����������� �� ������ ��������� ������. ������� � �������� ��������, ����� ������ ��������� ���������������� ������ ������ ��������, ������������� ������ ��������. �.�. �������� ����������, ��� �������� �������� � �������� �������� ������� � ������������ ������� � ��� ����������, � ���, ��� ��� ���������� ��������������, � ����� ����������� � ����������������, � ���, ��� �������� ������������� �������� ���������� � �� ��������. ��� ��� � ������ ������� ������������ ������� ��������. ������ � �������� �������� � ������� ���������� ������ ��������������� ����, � ������� ���� ����������� ��������, ������, ������� ��������������� ����������, � ����� �������������� �� ��� ������ ���������������, ������������ � ����������������� ��������, ��������, ����������� ���������� � �� ��������.

������ ������� �.�. ��������� � � ���, ��� �� �������, ��� ������������ � ��������� ��������� ����� ��������� � ������� ������ �� ����������� �������� �����������. ����� �.�. ���������, ����������� ��� ������ ��������� ���������, ��������������� � ���, ��� ������� �� �������� � ���������� ������ � ����� � ���, ��� ��� ������ ������� �����, ��� ��������, ������ ������� ���������� ���������� ���, ������ ���������� ������������ (������ ��� ��������). ����� �� �������� � �������� �������� ���������� ��������� � ��� ���������� ������. ��� �������� ��� ���������� �������, ����� ��������� ����������� � �����������, �������� ����������� ����������� ��������, ��������� � ������������� � ��� �����, �������������� ������������ ����������. ����������� � ������ ������ ������������ � ������ ������� �� ���������� ������, � ��������������� ������ ��������, �������, �. �. ��������������� ���������� ��������� ����������������.

�.�. �������� ����������� ������� �������� �������� � �� ������� ������������. �� �������, ��� ��� �������� �� �������� � ������������� ����������� ������ ���-�� � ������ ���������� ������. � ����� ��������� � ����� ��������� ������� ������� ����������� ��������������� ������� ��� ������ ��������, ����� ��, ��������� ��������� � ���� �������� �������, ��� �� ���������� �� ������ ������ ������� ����� ��������������� ������������� ������� �� ���������� ������, ����� ��� ��������� �������� ��������������� � �����-�� ������� ���, �������������. ���� ��������

116

� ������������ ���������� � ����������������� ������ �������� ��������� ������ �������, ��� ������� ���������� ������ �������������, � ����������������� ����������� ���������� �� ����� ������� ����� ������������� � �������, ��� ���� ����������� � ������� �������� �������� ���������� ��� ��������� ���������. ��� ������������ ������� ����������� � ������������ ������ ������, � � �������� ����� � ������� ��������.

������������ ��� ������� ���� ������������, ����������� �.�. ��������, ��������� ��������� � �������������. ������������ � ��������, ������� ���, ������������ ������� ������ � ������� ���������� ������� �������������-������� �����, � ������� �� ����� ���� � �������, ����������� � ������� �������������� ������ ������������� �������; � ������������ � ��������� �������������� ���, ������� ������������ ��������. ������������ �.�. �������� ������������ ��� ����� ����������� �� ��������� � ������������� ������� � ������, ��� ��� ������ ��������, ��� ������� ���� ����� ��� ���������������� ��������� ������ ������������.

�.�. �������� �������� �������� ���� �������� ���� � ���� �������� ������ �����������. ��� ����� �� ��������������� ����������������� � ���, ��� ������ ���� �� ��������� ������������� �� ������� ������ ������, ��� ����� ������� ������� �����. � �������� ��������� � ������� �� �������� ����� ������ ������������, ���������������� � ������ ��������� ���� ������������� ������ � ��������������� ����������� � ���������������, ������� ���� �����������, �� ����� ����� ������������, �������������� ������������, ��������� �� ��� ������������ ��������. ����� ������������ ��������� �������, ������� ��������� � ��� �������, ����� ��� ������� �����������, ������� ��������������. ��� ����� ������������ ����� ������� ����������� � ��������������� �������� ����� �������. �������� ������� ������� ��� �� ������� ������������ ����������� ���������, �� �������� � ����� ������ ������� ������� ��� �����. ������� ��������������� (� ������, � �����������) ��� �������� ��������� ��������������� ����� �������� �������������. � ���������� �������� ��������������� �������� � ���������� ������ ����������� � ����� �������� ���������� ����������� �������� ������� ������������� � ������� ����� ������.

�.�. �������� �������� �� ������� ���� ��� �������� ������ ������������ ����������, ������� �������, ������������. ��� ������ ���������������� � �������� ��������� ��������. ������� 10�14 ��� (� III �� VII �����) �.�. �������� �������� ��������� ���������� �������������� ���������-���������� ������ � ��������, �. �. ��������� ���������� ������. � ������� ������� �������� ��� ���������� ��� �������. ��������� �������� ����� �������� ������� ����� � ���������� ���� ������������ ���������. ������� ��� �� ����� ������������� ���������� � �� ��� ����� (�� ��������) ������������� �����. ��� ������ �������� (����� �.�. �������� ����� � ���� ������ �����������) ��������������� ������� ���������� ����� ���������� ���� ��������, ��� � �������: ��� �������� ���������������� � ������� �� ������ � ������� ����� ����������.

�� ������ �.�. ���������, ������ �����, ����� ��������, ����������� ���������������� �������� ��������� ���, ��� ��� ���� ������ ������� ���������-���������� ������ � � ��� ���������� ���������� ��������. ����������� �.�. ��������� ����� �������� �������� ������� ���������� ���������� ���������������, ������� ��������� �� ������ ������ ���������������, � ��������������� ������ ��������. � ����� � ���� �.�. �������� ����������� ���������� ����� � ���, ���� ���������� ������ ���� �� �� ���������-���������� ������, ������ ����� ������� [1; 77]. ������������� �� �� ����� ����� ������ ������� ������� ����������, ��� ��� ��� ���� ����, ���������� ����������

117

���� � �� �� �����, ���� � �� �� �������. ��������� ����� ������������� ����� ������ ����� � ������ ������������� ��� ����� � ��� �� ����� ������. �������������� ���������� ������� � �������� �� �� ����� ���������� ��������, ������ �������������� ���������� ������������.

������ �������� ��� ���������� �������� �������� ����� �������� �.�. ��������� �� ����������� �������� �������� ������ �� ���������� ������� � ������������ ������������. �� �����: �� ��������������� ���������� ����������� ��������� �������� ������� �����������, � ��������� �������� ������� �� ���� ��������� ��������, �� ��������������� ���������� ��� ����� ��������, ��� ��������...� [1; 73].

� ������ ������� � ��������, ������� ���������� ������������� �� ���������� ����������� ���������, �.�. �������� ���������, ��� ��� ���������� ����������� �������� ���������� ������������� ������, ��������� � ������� ���������������� � ������������ � ������������� ������������� �����������. � ��������������� ������� ����� ����������� ������������ ����� ����������� ��������� � ������ ����������� �������. � ������ ������� ���������� ��� �����������. ������� ���������������� � ��������� ��� ������� �������� �����.

�.�. �������� �� ��������� ����� ������������ �������� � ������, ��� ����� ��������� ������� �������� ��, ��� ����� ���� ��������� � ���������� ������� ��������� ���������. ������� ������ ����� � �������� �������� ������ ����������� �� ������� �������� ���� ������������.

����������� �.�. �������� ������������ ��������, ��� ������������ ������� ���������� (��� �� ��� � ������������) ������ ���������� ������������ � �� ������, ������ �� ��� ����������, ������ ������ �������������� �����. ��� ������ ��������, ��� ������ �� ��������� � ���������� �������������� ��������, ��� ������ ���� �������� ��� ������������ ������������. ������� I�II ������� ������� ��������, ��� ��������� �������� ����� ������ ���������, ���� ���������� �� ������� ���. �������������� � ����� �������� ����� � ������ ���������� ������������ ��������� � ��� �������� � ������ �������������� ����. � �������� ������������� ������������ � ������� ��������� �������� ������� ���� �������� ������ ������� �������, ������ �� ������� ��������, �� ������ �.�. ���������, ���� �� �� ����� ������������� ����� ��� �������. � ������� ������� ���� ������ �������� ���� �� �������� �������, � ��� �������� ������� ������ ��� �� ������, ��� ��� ������������� ����������, � ����� �������, ���������� ������, ���������, � � ������ �������, ����� ���������� ����� ������, ����� ���������. ���������������� ��� ��� ��������� ��������� ���� ����������� ��������, ��� ������� ��� ��� � ������ ���� � ��������� �������� �� ��������������� �������. ������ ������� �.�. �������� �������� ������ �� ������ ����������, �� � �������������� ������, ����� � ��� ���������. ��� ������������ ���� ��������� ��������. ��� ����������� �������� � ������������, � � III�IV ������ � � �������� � ����������.

�.�. �������� ����������� 4 ������ �������� ������������ � ����������, ������������� ��� �������� ��������. ���� �� ������ ������ ������������ ����������� � ������ II ������ �������� ���������� �������� ����, �� �������� ����, ��� ��������� ���� ������� ������� ������ ����������, �� �� ����������� ������� ����������� � ������������ ����������������.

�� ������ ������ �������� ������������, ������� �.�. �������� ������ �������� ������� �������������, ������ ��������� ���� ����������� ��������� ����������, ����������� ����������� �������� ����, � ����� ���, ���� ��� ��� �������, ����������� ����������������. � ���� ������ �.�. �������� ��������� ��� ���������: �� ������ �� ��� ���������� ������������, ��� �� �� ���������, �� ��������� �� ����, ������������

118

������� �����������; �� ������ � �� ������������ ����� � ������������ ��, �� ��������� �� ����-����. �� ��������� ������ � ������ ����������� ������������ � �������� ��������� ���� ��� ��������, ������� ��� �������� ������ �������. ���������, ��������� ������ �������� ������������ ��������������� ������� ����������� ������������. ������ ����� ���������� ��� �������� ������ ������ � ���, ��� �� ����� �� ��������� ����, ��� �� �������� �������-�� ���, � ����������� ����� �� ������� �������� ����� ����������, ��� �� ��������� ����, ��� ������ ������, � �. �. �.�. �������� �������, ��� ��� ������ �������� ������������ ������� ������ � ����� ������� � ������, � �������� � ������� ������ ������������. ����� �������, �� ���������������� ��������, ������� �������� �� ��������� ����������������� � ����������, �������� ��������� � ��������� ��������, �. �. ������������ ����� �������������.

�.�. �������� ������� ����������� �������� ������������ �� ���������, ������������ � ����������� ����� ������ ������������ ����������, ��� ������ � ��������. �� ����������� ��������������� ���� �������� � �������� � ����������������� ������������ � � �������� ��������. ����� �� ������������� ���: ��������� ��� �������� � �������, ���������� ������������ ������ ������; ��������, �������������� �������������,� ������, ���������� ��� ��������� ��������� [1; 63]. ������ � ����������� �� ������� �������� �������� �������������� ��� ���������������� ��������, ��� ���������� �������� ����������� �������������.

�.�. �������� ������ �������� ����� ������������ ����, � ��� ������� ���� �������� ��� ������������� ����������������� ���������. ����� �� �������� �������� ����������� �������� ��������� �������� ��� ���� �������� �������� ������� ��������, � ������ � ������������, ���������� �������� ������������ �� ������ ����. � ���� ������ ������ � ����������� ������ ��������� ����� �� ��������, ��� ��� ���������� ���������, ��� ���� ���������� �����, �� � ����� ��������������. � ������������� �.�. ��������� ������ ����� ������� � ����� �������� ��������� ��������� ����������� ��������� � �������� ����������������. ����� �������, �.�. �������� ������ � ������, ��� � ��������� ���������� �� ������ �������� ������������, �� � ��� ����������.

����������� ��������-�������� �.�. ����������, �.�. ���������,�� �.�. �������, �.�. ����� � ������ � ���� ����� ����������� �������������� �������� ��������� � �������� ��� �������� ��������� �������������. ��� ������ ��������� ����������� � ��������� ������������ ��������� ������ � ���� ������� ����������, � �������� ������������� ������������� ���� ������ ��� �������� �������� ��������. ���������-�������������� �������� �.�. ��������� �������� ����� ������ ������ ��� ���������� ���������� �������� �������� ������������ � ����������.

����� �����������, ��� ����������� �������� ������������ �.�. �������� �������� � ������������ �������� ��������, ������� ��������� ������� �� ����������������� ����������� ���������. �������� �� ����������� ���� �������� ������ ����������� �� ����������� ������������, ��������� ���� ���������� ����������� ��������� � �������� ��������������� ���������� ������� ����� ����������� ������������ �������� ������ � �������� �������� ��� �������� ���� ������������, � ������� ������� ��������� ����������� ���������� ������� � ���������� �������� ����� ��������.

�.�. �������� ���� ��������� ���������� ������� ������������ ������������ �������� �� ��������� ������ ��������� ��������, ������� �� ���������� �������� � �� ��� ���� ������. ����� ������� �������� ��� ����� � ���, ��� ������� �������� �� �������� � �����-�� ������������ ����������� �������, � ������� �� ������������ ���� ����������, ������,

119

�������� � ���� �� ��������� ������ ����������� �������� ����������, ��� ����������� � ����������������� ����������� ��������� � ���� �������� ������ ����� �������������� ��������.

�.�. �������� �� ��� ������������ ����������� �������� ��������. ��� ��������� ������� ��������� �������� � ���� ����� ��������, ��� ����������, �����������, ������������, ������������, ���������������. ��� ������������� �������� � ��������� ���������� ����� ������ (��. [14]).

�������� �.�. �������� �������� �������� � ��� ������ ���� ���������� � ������� ����� ������ ��������, ������ ���� �� ������������������ ��������, ������� ������� ������ �������������� ������� ��������� ����������. ���������� ���� �������� ��������� ����� �.�. ����������, �.�. ��������������, �.�. ���������-������, �.�. �������, �.�. ����������, �.�. ��������� � ������ ������. �� ���������� �.�. �������� ������ � ������� ������ �������� �� ����� ��� �� ����������.

1.�������� �.�. ����. ���. � ������. ���.: � 2 �. �. 2. �., 1979.

2.�������� �.�. ������ � ��������. �.: �., 1935.

3.�������� �.�. ���������. �., 1925.

4.�������� �.�. ���������. �., 1934; 2-� ���. �., 1936.

5.�������� �.�. ��������� � �������� ����� 1-� �������. 4-� ���. �., 1928.

6.�������� �.�. ��������������� ������ ������������ // ��. ���. ����.-������. ��-�� ����������. �. 1. �., 1940.

7.�������� �.�. �������� �������� ���������. �., 1935.

8.�������� �.�. �������������� ����������� ������ ��������. �., 1980.

9.������� �.�. ����������� ������ � �������� ������� ����������, ��������� � ��������. �., 1973.

10.������ �.�. �������������� ������������ �������� �� ������� ��������������� � �������� ������ ����������������� ������� // ��������������� �������� �������������� ���������� / ��� ���. �.�. ����������. �., 1971.

11.������� �.�. ����������� ����������� � �������� ������ � ����� // ����. ������ 1986. � 3. �.53-62.

12.��������� 3.�. ������������ �������� ��� ������ �����������. �., 1981.

13. ��������������� ����������� ��������������� ���������� / ��� ���. �. ��������. �., 1984.

14. ��������������� ������� / ��� ���. �.�. ��������, �.�. ���������, �.�. ������ � ��. �., 1983.

15.������ �.�. �������� �������������� ��������. �., 1961.

��������� � �������� 9.� 1990 �.