Kuiper (original) (raw)
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Kuiper berei die kante van 'n vaatjie voor by die Van Ryn Brandewynkelder naby Stellenbosch, Suid-Afrika
Die vaatjie word met 'n deksel geseël, waterdig met rietblare gemaak, en die laaste ring vasgeslaan
Kuipery in die Zuiderzeemuseum in Nederland
Tradisioneel is 'n kuiper iemand wat vate en soortgelyke houtvoorwerpe maak. Die woord kom van die Nederlandse kuip, wat op sy beurt vanuit die Latynse cupa kom, wat "vat" beteken. Daar word na die maak van vaatjies verwys as kuipery.
Die vat bestaan uit 'n aantal duie, gewoonlik eikehout, wat met die hand gevorm word sodat hulle op mekaar pas en mekaar vertikaal ondersteun. Hulle word horisontaal deur staalringe of -hoepels van verskillende groottes saamgevat en bymekaar gehou, en met rietblare waterdig gemaak. Wanneer 'n vaatjie leeg gelaat word en nie klam gehou word nie, en die duie begin uitdroog, krimp dit sodat die vat later inmekaar val. Dit is waar die uitdrukking "in duie stort" vandaan kom. Dit kan egter verhoed word, deur die ringe aan beide kante van die vat liggies na die middel toe te tik en sodoende die vat weer stewig en bruikbaar te maak.
Deesdae is die ambag spesifiek verbind aan distillering in die wynbedryf, waar die kuiper omsien na die verouderingsvate waarin die wyn of ander spiritualieë in 'n horisontale posisie geberg word.
Terwyl plastiekhouers vandag meestal houthouers vervang en die kuiper oorbodig gemaak het, is daar steeds 'n groot aanvraag vir goeie kwaliteit houtvate, en die idee is gevestig dat die hoogste kwaliteit vaatjies slegs met die hand deur professionele kuipers gemaak kan word.
Daar word deesdae baie min na doodskismakers verwys as kuipers.