Özge Sönmezler Duran | Afyon Kocatepe University (original) (raw)

Uploads

Papers by Özge Sönmezler Duran

ESSA III. INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON FIGURES CONTRIBUTING TO THE TURKIC WORLD , Bishkek/ Kyrgyzstan, 2023

Bu çalışmada II. Dünya Savaşı yıllarını yansıtan Tatar çocuk edebiyatı eserleri ve bu eserlerde i... more Bu çalışmada II. Dünya Savaşı yıllarını yansıtan Tatar çocuk edebiyatı eserleri ve bu eserlerde işlenen temalar ortaya konulmuştur. Söz konusu temaların işlenişi "Röstem Macaraları" adlı fantastik eser temelinde
incelenmiştir. Savaşın ağır koşullarını bir çocuk kahramanın dünyası üzerinden anlatan bu eserde savaşın nasıl yansıtıldığı, çocuk kahramanın nasıl seçildiği, kahramanın mücadelesi ve bütün bunların hangi yöntemlerle anlatıldığı değerlendirilmiştir.

15th INTERNATIONAL CONGRESS SCIENTIFIC RESEARCH, CHINA TO ADRIATIC, Bakü, AZERBAYCAN, 2024

and thus have acquired various meanings. In addition, it has been determined that plants and plan... more and thus have acquired various meanings. In addition, it has been determined that plants and plant parts reflect the appearance, inner world, thoughts and characters of people through various associations, similes and indicate positive or negative features related to various situations.

Filoloji Alanında Uluslararası Araştırmalar III, 2022

Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tam... more Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Eğitim Yayınevi'ne aittir. Bütün hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kitabı yayımlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik/mekanik yolla, fotokopi yoluyla ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılamaz, yayımlanamaz.

Öz Kelime hazinesi ve muhtevası bakımından tarihî Kıpçak Türkçesi eserleri arasında kendine özgü ... more Öz Kelime hazinesi ve muhtevası bakımından tarihî Kıpçak Türkçesi eserleri arasında kendine özgü bir yeri olan Codex Cumanicus, çeşitli konularla ilgili zengin bir söz varlığına sahiptir. Bu söz varlığının bir kısmını da hayvan adları oluşturur. Hayvan adlarına ait söz varlığının Türk dilinin izlenebilen en eski devirlerine kadar dayandığı bilinmektedir. Bu kelimelerin bazıları tarihî devirlerde kendi anlamlarının yanında çeşitli çağrışımları, unvanları da karşılamıştır. Yaşam biçimi değiştikçe insanların bakış açısı da değişmiş, bazı hayvan adlarının çağrışımlar yoluyla kazandığı anlamlar da değişmeye devam etmiştir. Bu yönüyle hayvan adlarına ait söz varlığı, halkın yaşam biçimi, sosyal ve ekonomik hayatı hakkında önemli bilgiler sunmanın yanında insanların inançlarını, görüşlerini, ruh dünyalarını da yansıtmıştır. Codex Cumanicus'taki hayvan adlarının da Deşt-i Kıpçak bölgesinde yaşayan Kıpçakların yaşam biçimine ve ruh dünyalarına dair pek çok bilgi sunduğu anlaşılmaktadır. Kıpçak Türkçesinin kuzey sahasını temsil eden Codex Cumanicus'un söz varlığının bugünkü Kıpçak lehçelerinin çoğu ile benzerlik gösterdiği bilinmektedir. Bu lehçelerden biri de Kazan-Tatar Türkçesidir. Bu düşünceden hareketle bu makalede tarihî Kıpçak Türkçesi yadigârlarından olan Codex Cumanicus'taki hayvan adlarının Kazan-Tatar Türkçesindeki izleri araştırılmış, bu kelimelerin ne kadarının Kazan-Tatar Türkçesinde varlığını sürdürdüğü, bu lehçede tespit edilen kelimelerin anlam gelişiminin ne yönde olduğu gösterilmiştir. Kelimelerin Kazan-Tatar Türkçesindeki anlamları, bu lehçenin söz varlığını gösteren izahlı sözlüklerden, leksikoloji çalışmalarından, özellikle de hayvan adları üzerine hazırlanmış çeşitli sözlük ve söz varlığı çalışmalarından faydalanılarak tespit edilmiştir.

Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, Jan 20, 2021

Codex Cumanicus, Karadeniz'in kuzeyinde, Deşt-i Kıpçak adıyla da anılan bölgede yaşayan Kuman/Kıp... more Codex Cumanicus, Karadeniz'in kuzeyinde, Deşt-i Kıpçak adıyla da anılan bölgede yaşayan Kuman/Kıpçakların konuşma dilinden derlemeleri, Kuman bilmecelerini, çeşitli alanlara ait kelimeleri, kelime listelerini, Hristiyan dinine ait duaları, vaazları, ilahileri içine almaktadır. Kuzey Kıpçak sahasına ait olan bu eserin söz varlığı, özellikle Kıpçakların konuşma dilinden yapılan derlemeler bakımından oldukça değerlidir. O döneme kadar yazılan eserlerde tespit edilememiş bazı kelimelerin ya da tarihî Kıpçak Türkçesi eserlerinde görülmeyen bazı sözcüklerin Codex Cumanicus'ta mevcut olması bu durumu destekler niteliktedir. Eserin kelime hazinesi, yazıldığı dönemin dili, kültürü, sosyal, siyasî ve ekonomik hayatı hakkında kıymetli bilgiler sunmaktadır. Codex Cumanicus'ta çeşitli alanlara ait kelimeler, terimler bulunmaktadır. Bunların arasında askerî ve siyasî söz varlığına ait kelimeler de önemli bir yer tutmaktadır. Eserde bu alana ait olarak savaş ve asker kavramları ile ilgili isimlere, askerî giyim, savaş aletleri, at ve at koşum takımı ile ilgili kelimelere ve çeşitli siyasî terimlere rastlanmaktadır. Bu alana ait söz varlığı, askerî yetenekleri ile bilinen Kuman/Kıpçaklara dair bazı önemli bilgilere ulaşmamızı sağlamaktadır. Codex Cumanicus'ta bulunan kelimelerin pek çoğunu bugünkü Kıpçak lehçelerinde de görebilmek mümkündür. Bu çalışmada Codex Cumanicus'ta bulunan askerî ve siyasî söz varlığına ait isimlerin Kuzeybatı (Kıpçak) grubu lehçelerinden olan Kazan-Tatar Türkçesinin bugünkü söz varlığındaki izleri ve durumu değerlendirilmiş, askerî ve siyasî terminolojiye ait söz varlığı çeşitli başlıklar altında anlam seyri yönünden ele alınmıştır. Bu doğrultuda tespit edilen kelimelerin ilk olarak Codex Cumanicus'taki anlamları incelenmiş ve ardından bu kelimelerin Kazan-Tatar Türkçesindeki durumu, anlamları değerlendirilmiştir. Kazan-Tatar Türkçesi bağlamında yapılan incelemelerde bu lehçenin söz varlığını gösteren açıklamalı sözlüklere ve leksikoloji çalışmalarına, bu lehçede bulunan askerî ve siyasî terminoloji üzerine hazırlanmış sözlük ve eserlere başvurulmuştur. Kazan-Tatar Türkçesinde askerî ve siyasî alana ait kelimelerin bazılarının eski veya tarihî kelimeler olarak dilin söz varlığında mevcudiyetini sürdürdüğü, bazılarının ise çeşitli anlamlar kazanarak dilde yaygın ve aktif bir kullanım alanı oluşturduğu, farklı alanlara ait terim ve kavramları da yansıtmaya başladığı tespit edilmiştir.

2. ULUSLARARASI KADIN KONGRESİ, 4-5 EKİM - OCTOBER 2018 DESEM, İZMİR, 2018

Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2021