Jarosław Gryz | Akademia Sztuki Wojennej / War Studies University (original) (raw)

Papers by Jarosław Gryz

Roczniki Nauk Społecznych, 2024

The second phase of Russia’s war against Ukraine, launched on 24 February 2022, prompts us to tak... more The second phase of Russia’s war against Ukraine, launched on 24 February 2022, prompts us to take up the issues of “lessons learned” for NATO, as an alliance, and for the Member States in the context of ensuring collective defense and preparing armed forces for it. In addition, to verify the ways of generating readiness of the societies of the broadly defined West, with the participation of South Korea and Japan, to confront the challenges related to the efforts of the Russian Federation and China to revise the existing international security architecture, and to adapt NATO to new conditions. It concerns the fundamental conclusions from strategic, operational and tactical activities related to the use by the Russian Federation of its armed forces as a tool of policy against Ukraine and the North Atlantic Alliance and the European Union. The aim of the study is to analyze strategic, operational and tactical activities in terms of the identified solutions that the parties to the war have carried out and implemented against each other, indicating those that should potentially be adapted by NATO.

ROLA KLASTRÓW ENERGII W KSZTAŁTOWANIU SAMOWYSTARCZALNOŚCI ENERGETYCZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA NA POZIOMIE LOKALNYM W POLSCE, 2024

Celem artykułu jest przedstawienie roli klastrów energii w kształtowaniu samowystarczalności ener... more Celem artykułu jest przedstawienie roli klastrów energii w kształtowaniu samowystarczalności energetycznej na poziomie lokalnym w Polsce. W pierwszej części artykułu zdefiniowano pojęcie klastra energetycznego, podkreślając ujęcie behawioralne (brak wiedzy i działania elit politycznych, brak edukacji społecznej). W części drugiej wskazano, że w Polsce występuje niskie społeczne zrozumienie problematyki lokalnych klastrów energetycznych, które wynikać może z braku edukacji wyjaśniającej znaczenie tego typu rozwiązań dla sposobów zapewniania energii w każdej wymagającej tego sytuacji. Cześć trzecia dotyczy analizy, czy klaster energii może być właściwą odpowiedzią na sytuacje kryzysowe w aspekcie lokalnym. W ramach niniejszej publikacji przeprowadzono badania ankietowe wśród przedstawicieli świata nauki, jak i samorządów.

Zeszyty Naukowe AON, 2003

Zeszyty Naukowe AON, 2008

Zeszyty Naukowe AON, 2005

Zeszyty Naukowe AON, 2016

Rzeczy wielkie wymagają, by o nich milczano lub w wielkim stylu mówiono: w wielkim stylu, to znac... more Rzeczy wielkie wymagają, by o nich milczano lub w wielkim stylu mówiono: w wielkim stylu, to znaczy cynicznie i niewinnie .

Zeszyty Naukowe AON, 2006

Zeszyty Naukowe AON, 2004

Zeszyty Naukowe AON, 2003

On the back of windfall revenues from oil and gas exports, Russia has transformed itself from a d... more On the back of windfall revenues from oil and gas exports, Russia has transformed itself from a defunct military superpower into a new energy superpower. Passing from the cold war geopolitics to actual geo-economics during Vladimir Putin leadership has been a constant factor in international politics in Central Asia. As states who possess the largest known natural gas reserves of any state on earth, along with the second largest coal reserves, and the eighth largest oil reserves, the world fourth largest electricity producer, Russia is the world’s leading net energy exporter and a major supplier to the most developed areas of the world. Due to that reason it defi nes activities not only in the international economic and political relations but has signifi cant impact on the energy markets, producers and consumers of vast natural resources, natural gas and crude oil. Having natural energy resources Russia infl uences markets and economic growth in parts of the most developed world. T...

Preprints.org, 2023

The article addresses the issue of reducing the carbon footprint in the formula of the European U... more The article addresses the issue of reducing the carbon footprint in the formula of the European Union’s New Green Deal using nuclear energy introduced in place of coal. It contains an analysis of the possibilities offered by currently developed concepts of using nuclear energy in the context of existing energy infrastructure in Poland. It indicates the compatibility of coal and nuclear technologies for generating electricity
and heat, considering only those with the highest level of technological readiness. The aim of the article is to identify the possibilities of energy transformation in Poland based on carbon-nuclear transformation. That is, replacing the existing energy infrastructure based on fossil fuels (coal and hydrocarbons) with solutions based on nuclear energy, and acquiring, creating and developing knowledge on this subject. The article pointed out a new approach, which is the transformation of existing power plants based on coal and gas blocks into nuclear power plants - through their transformation. It is assumed that the future of coal-nuclear transformation depends on determining where investment processes could take place in Poland, demonstrating the power that can be replaced through transformation, and indicating appropriate coal CPP (Carbon Power Plant) and nuclear NPP (Nuclear Power Plant) technologies with which a roadmap for the development of Polish nuclear energy can be created. The direction of potential actions is shown, whose coordination and implementation requires cooperation between many entities with appropriate knowledge and experience. For the purposes of
this article, preliminary research was conducted on the possibilities offered by currently developed concepts in the context of existing energy infrastructure in Poland, its transformation, and the necessary social capital and its sources. The considerations did not take into account power plants and combined heat and power plants that have been liquidated or the use of their remaining infrastructure.

PRZECIWDZIAŁANIE SUSZY W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO POLSKI. MODEL ROZWIĄZAŃ W ZAKRESIE RETENCJI I OCHRONY ZASOBÓW WODY, 2023

Celem artykułu jest prezentacja obecnego stanu rzeczy i propozycja nowych rozwiązań w zakresie za... more Celem artykułu jest prezentacja obecnego stanu rzeczy i propozycja
nowych rozwiązań w zakresie zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem państwa, uwzględniającego retencję wody jako komplementarny element przeciwdziałania powodziom, suszom oraz zanieczyszczeniom cieków wodnych, a także ochrony przeciwpożarowej. W niniejszym artykule wskazuje się także, jak taki model – uwzględniający aktywny udział podmiotów społecznych i instytucji publicznych – może zostać wdrożony. Autorzy przekonują, że dzięki przyjęciu Lokalnych strategii retencji i ochrony zasobów wody na poziomie lokalnym i mikrozlewni możliwe stanie się utworzenie całościowego systemu retencji i ochrony zasobów wody w Rzeczypospolitej Polskiej, a także – na polskim przykładzie –
w ramach Unii Europejskiej. Zastosowanie niniejszego modelu pozwoli
na wdrożenie największego wyzwania strategicznego Polski w obszarze
zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, czyli powszechnego systemu zaopatrzenia rolnictwa w wodę do produkcji rolnej. Celami szczegółowymi tego modelu są m.in: zaprezentowanie rozwiązań dedykowanych rozwojowi ekonomicznemu społeczeństwa, ochronie środowiska i bioróżnorodności oraz bezpieczeństwu żywnościowemu państwa. W konsekwencji zaś – wypracowanie i adaptacja wiedzy do zmieniającej się rzeczywistości klimatycznej w Polsce i Europie.
Treści prezentowane w artykule odwołują się do dorobku naukowego
autorów zawartego w ich publikacjach, stanowiąc tym samym syntezę
ich dotychczasowej wiedzy. W niniejszym tekście zostały przedstawione
zagadnienia dotyczące zarządzania kryzysowego bezpieczeństwem
państwa i wdrożenia jego nowej formuły z udziałem rolników, przedsiębiorców, podmiotów społecznych, publicznych oraz instytucji państwa (w formule „od dołu do góry”). Tym samym prezentuje się kompleksowe podejście do retencji oraz ochrony zasobów wody w Polsce w wymiarze bezpieczeństwa państwa, a na jej przykładzie – w Unii Europejskiej. Artykuł prezentuje badania podstawowe, teoretyczne. Do sporządzenia tekstu posłużono się: analizą systemową (do określenia sposobu organizacji systemu zarządzania kryzysowego z retencją wody); metodą idealizacyjną (do wygenerowania rozwiązań organizacyjnych oraz
funkcjonalnych); metodą zbiorów (do określenia przyjętej wykładni organizacyjnej), modelowaniem (do ukazania funkcjonalnego modelu zarządzania retencją wody w ramach systemu zarządzania kryzysowego
i strategicznego bezpieczeństwem państwa w kontekście formułowania
i realizacji celów oraz sposobów ich osiągania w czasie).

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 2014

Współczesne państwo pozostaje ważnym aktorem sceny międzynarodowej i kreatorem ładu międzynarodow... more Współczesne państwo pozostaje ważnym aktorem sceny międzynarodowej i kreatorem ładu międzynarodowego, w tym ładu pokojowego. Pozostając w interakcji z innymi podmiotami stosunków międzynarodowych, określa poziom bezpieczeństwa, wykorzystując do tego posiadane instrumentarium, cechy oraz zakres współzależności. W artykule ukazano teoretyczne ramy zjawisk i procesów politycznych nadających kształt bezpieczeństwu współczesnego państwa w stosunkach międzynarodowych, co pozwoliło na określenie jego roli jako kreatora i podmiotu systemu bezpieczeństwa międzynarodowego.

Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018

National Security Studies, 2011

Znajomość współczesnej rzeczywistości, a w niej zagadnień bezpieczeństwa, jest istotna zarówno ze... more Znajomość współczesnej rzeczywistości, a w niej zagadnień bezpieczeństwa, jest istotna zarówno ze względów poznawczych, jak i utylitarnych. W tym zakresie paradygmat bezpieczeństwa stanowi swoiste narzędzie poznania i eksplantacji. Rzecz w tym, że tylko niektóre obszary poznania i formy eksplantacji są prawdziwe i tylko w określonych okolicznościach. Zawsze występuje ryzyko błędu, a konsekwencje tego występują w różnych odniesieniach do podejmowanych przez człowieka działań. Artykuł ukazuje powyższe zagadnienia i stara się – przynajmniej w przypadku niektórych – udzielić odpowiedzi.

Instytucjonalizacja stosunków transatlantyckich stawia pytania dotyczące jej charakteru, kształtu... more Instytucjonalizacja stosunków transatlantyckich stawia pytania dotyczące jej charakteru, kształtu oraz istoty. Dotyczy bowiem określonych państw, zorganizowanych w pewną grupę współpracujących i współdziałających podmiotów., które łączą specyficzne więzi polityczne, ekonomiczne, kulturowe, posiadających pewną wspólną tożsamość., która umożliwia koordynację działań na forum międzynarodowym oraz występowanie jako pewna całość. Istnieje zatem potrzeba określenia, czym jest instytucjonalizacja stosunków transatlantyckich, jaką grupę państw ona obejmuje i jaki jest rodzaj więzi, która stanowi o złożoności relacji.

Roczniki Nauk Społecznych, 2024

ROLA KLASTRÓW ENERGII W KSZTAŁTOWANIU SAMOWYSTARCZALNOŚCI ENERGETYCZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA NA POZIOMIE LOKALNYM W POLSCE, 2024

Zeszyty Naukowe AON, 2003

Zeszyty Naukowe AON, 2008

Zeszyty Naukowe AON, 2005

Zeszyty Naukowe AON, 2016

Zeszyty Naukowe AON, 2006

Zeszyty Naukowe AON, 2004

Zeszyty Naukowe AON, 2003

Preprints.org, 2023

PRZECIWDZIAŁANIE SUSZY W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO POLSKI. MODEL ROZWIĄZAŃ W ZAKRESIE RETENCJI I OCHRONY ZASOBÓW WODY, 2023

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 2014

Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018

National Security Studies, 2011

Proces kształcenia uczniów wybranych klas mundurowych szkół ponadgimnazjalnych prowadzących przedmiot nauczania edukacja wojskowa , 2020

Dobro wspólne jest podstawowym czynnikiem łączącym obywateli w jedną społeczność - wspólnotę. Tw... more Dobro wspólne jest podstawowym czynnikiem łączącym obywateli w jedną społeczność - wspólnotę. Tworzy ono poczucie jej wyjątkowości oraz kształtuje tożsamość indywidualną i zbiorową. Postać wspólnoty kreują wartości, wynikające z procesu edukacji Powiązania między wartościami społecznymi a bezpieczeństwem indywidualnym i zbiorowym jest rezultatem sposobu przyswajania wiedzy w czasie, jej zakresu. Ponadto celów, które instytucje władzy politycznej formułują w stosunku do wartości społecznych uznanych za polityczne. Budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa ma miejsce w określonej formule edukacyjnej, jej uwarunkowaniach społecznych, ekonomicznych, politycznych, kulturowych, czy też środowiskowych. Nadają one postać jakości życia pojedynczego człowieka, jak i całej zbiorowości. Stopień i charakter zintegrowania społeczności, a w niej rola i miejsce człowieka, rodziny, grup społecznych nadaje postać ich oczekiwaniom, udzielanemu wsparciu, podejmowanym działaniom na rzecz bezpieczeństwa. Ten aspekt bezpieczeństwa państwa wskazuje przede wszystkim na związki, między jakością życia, a tożsamością. Ich ścisłe relacje określa, a także wyraża poziom bezpieczeństwa indywidualnego i zbiorowego.

Wyzwania bezpieczeństwa w XXI wieku, 2020

Rewolucja technologiczna zapoczątkowana w XX wieku rozszczepieniem jądra atomu, poznaniem sekwenc... more Rewolucja technologiczna zapoczątkowana w XX wieku rozszczepieniem jądra atomu, poznaniem sekwencji DNA, zastosowaniem technik informatycznych, pozwoliła na wygenerowanie kolejnego etapu postępu naukowego. Jej postać wiąże się z przekształcaniem materii, informacji oraz życia. Jest przy tym
związana z zapotrzebowaniem na pozyskiwanie oraz wykorzystywanie energii w zakresie biochirurgii, bioinformatyki, nanotechnologii, Internetu przedmiotów (IoT), medycyny naprawczej, robotyki, druku 3D, cybernetyki, sztucznej inteligencji. Uogólniając, postępu technologicznego, komunikacji i transportu, stylu życia, rozwoju społecznego. Wszystkie te elementy sukcesywnie zwiększają
zapotrzebowanie na dostęp do energii niezależnie od jej postaci, czy też nośników.
W konsekwencji postępu naukowego technologie NBIC – nanotochnologie, biotechnologie, informatyka (big data, Internet przedmiotów, kognitywizm, tj.sztuczna inteligencja i robotyka) – tworzą nową formułę zapotrzebowania na zróżnicowane źródła pozyskiwania i wykorzystania energii w celach pokojowych jak i na polu walki. Zakres jej wykorzystania pozostaje przy tym w ścisłym związku z technologiami, w których jest lub może być ona zastosowana. Dopełnieniem starych i nowych potrzeb w zakresie infrastruktury pozyskiwania, magazynowania, dystrybucji energii jest przekształcanie dotychczasowych maszyn i urządzeń, stałych i mobilnych. Wymagają one nie tylko stałego dostępu do źródeł energii, lecz w swojej liczbie zwiększają presję na coraz większe jej zapotrzebowanie. W związku z technologiami NBIC generuje to wyzwania dla sposobów pozyskiwania i wykorzystania energii w różnych jej postaciach, a także w niemal nieograniczonej ilości.
Zastosowanie techniki komputerowej, telekomunikacji, biotechnologii, inżynierii środowiska, „samo” uczących się maszyn i urządzeń, tworzy komponenty systemów pozyskiwania, wymiany, wykorzystania energii. Ponadto, dostępu do niej w postaci coraz bardziej złożonych oraz rozproszonych form. Rzecz dotyczy każdego etapu związanego z zastosowaniem, pozyskiwaniem, wytwarzaniem, dystrybucją, wykorzystaniem energii w różnych regionach planety na lądzie, w wodzie, w powietrzu, na orbicie ziemi oraz w kosmosie. W perspektywie
czasu także na powierzchni i pod powierzchnią księżyca naszej planety oraz na planetoidach. Należy podkreślić, że przyjmowane i wypracowywane rozwiązania techniczne implikują postępowanie przedsiębiorstw, państw, organizacji. Dokonują zmian w całych sektorach ekonomii. W konsekwencji, bezpieczeństwo energetyczne, to co kryje się pod tym pojęciem, jest wypadkową wielu współzależności o charakterze narodowym i międzynarodowym. Ponadto, funkcją postępu technologicznego w różnych, synergicznie ze sobą powiązanych, obszarach działalności człowieka.

Zagrożenia asymetryczne współczesnego świata, 2009

Szczególne znaczenie, jakie dla Polski posiada rosyjska polityka energetyczna skłania do podjęcia... more Szczególne znaczenie, jakie dla Polski posiada rosyjska polityka energetyczna skłania do podjęcia tej problematyki. Polityka ta determinuje kondycję polskiej gospodarki, jej konkurencyjność. Wpływa na krótko i długoterminowe perspektywy rozwoju gospodarczego i ekonomicznego naszego państwa. Rosyjska polityka energetyczna obejmuje również, poprzez generowany wpływ w ramach Unii Europejskiej, wybrane formy współpracy międzynarodowej występujące w tej organizacji z udziałem Polski. Z tego wynika jej ranga oraz znaczenie dla naszego państwa.
Rosyjska polityka energetyczna stanowi istotną zmienną dla Polski w kontekście międzynarodowym. Określa kształt współpracy między Federacją Rosyjską a najważniejszymi państwami Unii Europejskiej –Niemcami, Francją, Włochami. Państwa te, wraz z pozostałymi, biorącymi udział bądź deklaratywnie przystępującymi do rosyjskich przedsięwzięć gospodarczych (szlaków transportu nośników energii, ich składowania) są tymi, które określają pozycję Polski na arenie międzynarodowej, jej zdolność i zakres działania.
Istota rosyjskiej polityki energetycznej wobec Polski oraz innych państw Unii Europejskiej polega na prowadzeniu działań geoekonomicznych determinujących działania geopolityczne. Działania te przyporządkowane są dążeniu Federacji Rosyjskiej do odbudowy znaczenia i wpływów, które posiadał Związek Radziecki. Temu służą metody współpracy, rywalizacji i konfrontacji zawarte w działaniach rosyjskiej dyplomacji na rzecz realizacji założeń rosyjskiej polityki energetycznej.

National Security Studies, 2011

Knowledge about the surrounding world, social reality, its functioning consists of many different... more Knowledge about the surrounding world, social reality, its functioning consists of many different theories, laws, notions and concepts of the surrounding world. In this respect, the security paradigm as a toll of knowledge has many explanatory functions. The point is that only some of them are true and only in particular, often accidental circumstances. Hence differentiating whether they are true or not carries a risk and possibility of an error. The consequences manifest themselves in any aspect of human activity and it concerns also the security paradigm of a subject and their activities. The article rise up those issues and try to bring answers. Trying to describe reality, in order to systematize it and give it an understandable form, is as much tempting, due to the bulk of the challenge, as it is discouraging, because of the idea of activities which should or may be connected with this task. The purpose of this type of activities may be easily questioned by indicating the number of determinants which should be taken into consideration and inability to include them all in the undertaken discussion. Hence what makes one face this challenge? Paradoxically , the image of reality is like an image in a toy telescope, in which, when one looks against the light, images overlap and change while keeping some of their own features. So does the reality which, while undergoing changes, possesses its own, unique and at the same time repetitive features. Although during observation they may be distorted, the impression of some repeatability remains, which is underlying for understanding of what surrounds us. It is the basis for understanding which leads to cognition and explanation of events, phenomena, processes as well as megatrends which create human social reality. This link between cognition and understanding, or rather the willingness to notice it in the area of broadly understood subject's security has become the basis for this discussion.

Zeszyty Naukowe AON nr 3(64), 2006

The 23rd workshop on global security took place in Berlin from 18 May to 20 May 2006. In the work... more The 23rd workshop on global security took place in Berlin from 18 May to 20 May 2006. In the workshop participated political and military decision makers, countries ’ and international (governmental and non-governmental) organizations ’representatives, under the auspices of Franz Josef Jung, the Minister of Defence of the Federal Republic of Germany, with the honorary chairmanship of Aleksander Kwasniewski, the former President of the Republic o f Poland. In the workshop also
took part representatives of the arms industry and the industry producing for the defence, who at the same time were its sponsors. The workshop, which included three plenary sessions, was divided into the following issues:
- new operational challenges for NATO (in the area of the Balkans, the Mediterranean, Iraq, Afghanistan, Darfur and response forces created in their context - NATO Response Force - NRF);
- the future of NATO;
- challenges for the security in the Balkans and in the region of the Black Sea;
-potential crises.
The people leading, presenting and discussing the issues were representatives of countries, international organizations and enterprises.

European Integration Conditions, Essence and Consequences, 2023

The chapter deals with the evolution of the European Union in the field of foreign, security and ... more The chapter deals with the evolution of the European Union in the field of foreign, security and defense policy. It considers the possibilities of realizing its ambition to play a global role in each of the mentioned domains and accompanying solutions. Institutional conditions defining the ways of the European Union's actions shape the current form of foreign, security and defense policy.

Środki budowy zaufania w regionie Morza Bałtyckiego, 1998

Specyfika regionu Morza Bałtyckiego, leżącego na styku Wschodu i Zachodu, Północy i Południa, spr... more Specyfika regionu Morza Bałtyckiego, leżącego na styku Wschodu i Zachodu, Północy i Południa, sprawia, ze obszar ten cechuje się występowaniem wielu, często sprzecznych, interesów politycznych, ekonomicznych i bezpieczeństwa. W związku z tym, w tym szczególnym miejscu północno-wschodniej części kontynentu europejskiego, wojskowe środki budowy zaufania odgrywają ogromną rolę. Tworzą bowiem, od momentu przyjęcia w 1975 r. „Aktu Końcowego KBWE”, płaszczyznę współpracy międzynarodowej w dziedzinie bezpieczeństwa między państwami, których interesy i dążenia są często przeciwstawne.