Iwona Chmura-Rutkowska | Adam Mickiewicz University in Poznań (original) (raw)

Papers by Iwona Chmura-Rutkowska

Initiators of the most socially negotiated changes under the current reform of the education syst... more Initiators of the most socially negotiated changes under the current reform of the education system, including the lowering of school age to 6, indicate “bridging the education gap” as one of the advantages of an earlier education. In fact, there is no critical refl ection and discussion on how the education system responds to the diversity of children’s needs and identifi ed areas and risk factors of educational failures on the threshold of school. In the text we pay special attention to two important issues overlooked in the ministerial discourse: a risk factor for school failure defi ned as special educational needs (SEN) and the problem of differentiation of the level of preparedness, experience and school achievements of children based on gender, with particular regard to socioemotional development

Forum Oświatowe, 2013

In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender<br />stereotypes an... more In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender<br />stereotypes and beliefs play in adolescent violence in the context of everyday school life. In other words, I concentrate on how the androcentric order, unequal social position of women and men, and cultural definitions of femininity and masculinity impact everyday school reality and the relationships between adolescent girls and boys. The text builds on the notion of gender understood as a changeable and socially negotiable cultural construct that plays out in discourses, definitions, values and norms concerning femininity, masculinity and the differences between them.

Roczniki Pedagogiczne, 2022

Celem artykułu jest przypomnienie postaci profesora Jana Hulewicza, historyka wychowania i kultur... more Celem artykułu jest przypomnienie postaci profesora Jana Hulewicza, historyka wychowania i kultury, działacza społecznego oraz znawcy historii edukacji kobiet. Dzięki Hulewiczowi „kwestia kobieca” zaistniała na stałe w historiografii oświatowej. Jego głęboka analiza dyskursu publicznego w XIX stuleciu na temat praw i możliwości edukacyjnych kobiet oraz opis ich walki o średnie i wyższe wykształcenie pokazały nie tylko polityczne, ale i społeczno-kulturowo-ekonomiczne przyczyny nierównych szans między kobietami i mężczyznami na ziemiach polskich w XIX i w początkach XX wieku.

Celem badań było rozpoznanie, zmapowanie, opisanie sytuacji pracowników i pracownic na stanowiska... more Celem badań było rozpoznanie, zmapowanie, opisanie sytuacji pracowników i pracownic na stanowiskach naukowych, naukowo-dydaktycznych oraz dydaktycznych w UAM pod względem (nie)równości społecznych. Główne kategorie owych (nie)równości w tym badaniu to: płeć, dystrybucja władzy i uznania oraz sytuacja rodzinna. Pod uwagę wzięto następujące aspekty: warunki pracy – rekrutacje i awanse, biografię osób badanych, kulturę organizacji i środowiska pracy, przejawy mobbingu, mikroagresji, molestowania, szkolenia, godzenie życia zawodowego z prywatnym. Analiza wypowiedzi osób zatrudnionych w UAM zebranych za pośrednictwem ankiety stanowiła podstawę opracowania wniosków i rekomendacji dla władz rektorskich oraz wydziałowych. Nadrzędny cel, który chcemy osiągnąć, to Uniwersytet, w którym kobiety i mężczyźni, w całym spektrum różnorodności, będą mogli swobodnie podążać wybraną przez siebie ścieżką rozwoju naukowego, będą mieli równe szanse rozwoju i w równym stopniu będą uczestniczyć we wspólnocie uniwersyteckiej.

The aim of the survey was to identify, map out and describe the situation of male and female university staff in research, research-and-teaching, and teaching-only positions at Adam Mickiewicz University in terms of social (in)equality. The main dimensions of social (in)equality in this survey are: gender, distribution of power and recognition, and family situation. The following aspects were taken into account: working conditions (recruitment and promotion), the biographies of respondents, the culture of the organisation and of the working environment, manifestations of mobbing, microaggression, harassment, training, and reconciling professional and private life. Opinions expressed by staff at Adam Mickiewicz University were collected by means of a questionnaire, which provided the basis for drawing up conclusions and recommendations for the University authorities and faculties’ heads. The ultimate objective we want to achieve is a university where women and men, across the spectrum of diversity, will be free to pursue the academic path of their choice, have equal opportunities to develop and participate equally in the university community.

Seksuologia Polska, 2021

Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania eur... more Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania europejskie ujawnily, iz doświadczanie roznych rodzajow przemocy w związkach dotyczy znaczącego odsetka nastolatkow. Istotne jest zatem projektowanie i wdrazanie opartych na wiedzy programow profilaktycznych, dotyczących tego zjawiska. Przykladem takiego programu jest realizowany w sześciu krajach (Hiszpania, Polska, Portugalia, Rumunia, Wlochy, Wielka Brytania) program Lights, Camera and Action Against Dating Violence. Jego zalozenia i wybrane wyniki, oraz opis wdrozenia w Polsce przedstawiono w artykule. Material i metoda Przedstawiony w artykule projekt mial na celu poprawe zdolności nastolatkow do budowania pozytywnych relacji intymnych i rowieśniczych poprzez udzial w edukacyjnych dzialaniach opartych na wiedzy (seria warsztatow) i warsztatach artystycznych, podczas ktorych mlodzi ludzie przygotowywali krotkie filmy wideo, ukazujące znaczące aspekty relacji randkowych w okresie dojrzewania. Dzialania edukacyjne obejmowaly takie tematy jak: znaczenie pozytywnych relacji miedzyludzkich opartych na poczuciu wlasnej wartości i zaufaniu, umiejetności niezbedne do zarządzania problemami i konfliktami poprzez komunikacje interpersonalną, mediacje i negocjacje miedzy mlodymi ludźmi, itp. Projekt zostal oceniony zarowno pod wzgledem skuteczności (przy zastosowaniu metodologii pre-test/post-test), jak i oceny procesu (wywiady z uczestnikami), ktora zostala cześciowo przedstawiona w artykule. Wnioski Przedstawiona w artykule interwencja wydaje sie obiecująca jako dobrze zaprojektowany i atrakcyjny projekt zapobiegający przemocy randkowej oraz wspierający relacje intymne w okresie dojrzewania.

Studia Edukacyjne, 2018

Despite a lot of scientific research and study, sexual education issues as an element of formal e... more Despite a lot of scientific research and study, sexual education issues as an element of formal education are still considered to be a controversial subject. Those challenges, dilemmas, controversies or difficulties relate to many areas, connected both with form and organization of classes, teachers, and also (at more general level) with some ministerial indications or school management. All the above matters directly influence what sexual education classes look like and what the students’ experience is. It is disturbing that the sexual education subject at school was generally considered to be boring according to the respondents. Therefore, it has been decided to analyze why classes which are non-obligatory but important and wanted by students are considered boring and out of touch with life.

The Journal for Critical Education Policy Studies, 2017

The article attempts to present selected theoretical standpoints concerning the place and role of... more The article attempts to present selected theoretical standpoints concerning the place and role of school textbook narrative in teaching history to school students. In this context we posit a hypothesis about the hybrid construction (history memories and ideology) of the narration for teaching history in Polish school textbooks in lower secondary schools (gymnasium). The research was undertaken between 2010-2014. We focus on the issues of the role of gender in history textbooks; a perspective which is visible in Western culture but almost not present in the teaching of history in Poland. Our starting point for this research was concerned with how to close this gap and also draw upon research experiences from French and English experiences, showing that the quality of history textbooks has deep social consequences for the perception and stereotyping of the roles of men and women in public life. The general issues concerning the critical orientation are illustrated by the results of ou...

This research report is an integral part of a larger research project focused on analyzing peer v... more This research report is an integral part of a larger research project focused on analyzing peer violence which is driven by gender stereotypes and prejudices (including sexual harassment) and which is experienced by female and male students of Polish junior high schools. The present qualitative research results are the effect of eight interviews and group discussions carried out in the first half of 2013. The interviewees and discussion participants were students of four different junior high schools in different towns and villages. The discussions focused on the following issues: girls’ and boys’ strategies of enduring, resisting or confronting gender-based violence and harassment; their reactions and coping mechanisms as victims and/or witnesses of gender-based violence or harassment; how adolescents perceived the roles of adults (that is teachers, parents, professionals) in the their experiences of violence.

Projekt posiada strone internetową, na ktorej znajdują sie informacje na temat badan, osob zaanga... more Projekt posiada strone internetową, na ktorej znajdują sie informacje na temat badan, osob zaangazowanych oraz udostepnione wyniki badan: www.gender-podreczniki.amu.edu.pl.

In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender stereotypes and beliefs p... more In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender stereotypes and beliefs play in adolescent violence in the context of everyday school life. In other words, I concentrate on how the androcentric order, unequal social position of women and men, and cultural definitions of femininity and masculinity impact everyday school reality and the relationships between adolescent girls and boys. The text builds on the notion of gender understood as a changeable and socially negotiable cultural construct that plays out in discourses, definitions, values and norms concerning femininity, masculinity and the differences between them.

The issue of the article focuses on a school historical narrative in Polish textbooks for teachin... more The issue of the article focuses on a school historical narrative in Polish textbooks for teaching history/history and society. The sense of it is to define the framework and consequently present in a certain way the roles of women and men in a teaching history education represented by currently textbooks forced in the Polish school.

Sustainability, 2021

Self-esteem seems to be a crucial factor in adolescents’ psychological well-being. Our study aime... more Self-esteem seems to be a crucial factor in adolescents’ psychological well-being. Our study aimed to identify the likelihood of high/medium/low adolescents’ self-esteem in personal experiences of abuse and/or violence (abuse by an adult in childhood, bullying and cyberbullying, and dating violence victimization), different socioeconomic characteristics, perceived social support, and ability to resolve social problems. The study participants were 1451 students from secondary schools (age 13–16) in Spain, Italy, Romania, Portugal, Poland and the UK. We calculated relative risk ratios using multinomial regression models to understand how socioeconomic characteristics, personal experiences of abuse and/or violence, perceived social support, ability to resolve social problems were associated with a self-esteem level. Having no experience of being a victim of physical and sexual abuse in childhood and not being a victim of bullying and cyberbullying is connected with the likelihood of hi...

Przemoc ze względu na płeć (gender-based violence, GBV) jest rozumiana jako przemoc motywowan... more Przemoc ze względu na płeć (gender-based violence, GBV) jest rozumiana jako przemoc motywowana stereotypami i uprzedzeniami związanymi z płcią, a zatem wynikająca z normatywnych oczekiwań związanych z kobiecością i męskością dominujących w danym społeczeństwie i kulturze oraz z nierównych relacji władzy między płciami. Rówieśnicza przemoc ze względu na płeć, w tym o charakterze seksualnym staje się problemem już na początku okresu dojrzewania i ma poważne konsekwencje na poziomie indywidualnym, relacyjnym oraz atmosfery i kultury całej szkoły. Celem zaprezentowanych badań było określenie form, skali i specyfiki tego „ukrytego” zjawiska oraz próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kulturowe definicje kobiecości i męskości, różne oczekiwania, podwójne standardy oceniania wpływają na szkolne życie i relacje nastolatków.

Zgodnie z deklaracjami uczniów i uczennic przemocy ze względu na płeć często doświadcza w szkole ponad połowa z nich. Najczęściej jest to przemoc werbalna, obraźliwe komentarze i gesty, naruszanie przestrzeni intymnej, fizyczny atak oraz propagowanie materiałów wizualnych o seksualnym charakterze. Mimo publicznego charakteru krzywdzących sytuacji, uczniowie i uczennice maja trudność z uzyskaniem adekwatnej pomocy ze strony rówieśników i dorosłych. Przemoc ze względu na płeć jest często ignorowana lub akceptowana jako norma zachowań w relacjach chłopców i dziewcząt.

Problem ten nie był dotąd w Polsce przedmiotem szerszych badań. Zaprezentowane tu dane, narracje młodzieży oraz merytoryczny głos w dyskusji na temat dysfunkcji i stabuizownych problemów w szkołach, dotyczących seksizmu, homofobii, innych form dyskryminacji oraz równości i różnorodności społecznej z pewnością zainteresują wszystkie osoby pracujące z młodymi ludźmi. Być może staną się inspiracją do zrewidowania własnych przekonań, krytycznej refleksji oraz zmian w praktyce edukacyjnej.

Initiators of the most socially negotiated changes under the current reform of the education syst... more Initiators of the most socially negotiated changes under the current reform of the education system, including the lowering of school age to 6, indicate “bridging the education gap” as one of the advantages of an earlier education. In fact, there is no critical refl ection and discussion on how the education system responds to the diversity of children’s needs and identifi ed areas and risk factors of educational failures on the threshold of school. In the text we pay special attention to two important issues overlooked in the ministerial discourse: a risk factor for school failure defi ned as special educational needs (SEN) and the problem of differentiation of the level of preparedness, experience and school achievements of children based on gender, with particular regard to socioemotional development

Forum Oświatowe, 2013

In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender<br />stereotypes an... more In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender<br />stereotypes and beliefs play in adolescent violence in the context of everyday school life. In other words, I concentrate on how the androcentric order, unequal social position of women and men, and cultural definitions of femininity and masculinity impact everyday school reality and the relationships between adolescent girls and boys. The text builds on the notion of gender understood as a changeable and socially negotiable cultural construct that plays out in discourses, definitions, values and norms concerning femininity, masculinity and the differences between them.

Roczniki Pedagogiczne, 2022

Celem artykułu jest przypomnienie postaci profesora Jana Hulewicza, historyka wychowania i kultur... more Celem artykułu jest przypomnienie postaci profesora Jana Hulewicza, historyka wychowania i kultury, działacza społecznego oraz znawcy historii edukacji kobiet. Dzięki Hulewiczowi „kwestia kobieca” zaistniała na stałe w historiografii oświatowej. Jego głęboka analiza dyskursu publicznego w XIX stuleciu na temat praw i możliwości edukacyjnych kobiet oraz opis ich walki o średnie i wyższe wykształcenie pokazały nie tylko polityczne, ale i społeczno-kulturowo-ekonomiczne przyczyny nierównych szans między kobietami i mężczyznami na ziemiach polskich w XIX i w początkach XX wieku.

Celem badań było rozpoznanie, zmapowanie, opisanie sytuacji pracowników i pracownic na stanowiska... more Celem badań było rozpoznanie, zmapowanie, opisanie sytuacji pracowników i pracownic na stanowiskach naukowych, naukowo-dydaktycznych oraz dydaktycznych w UAM pod względem (nie)równości społecznych. Główne kategorie owych (nie)równości w tym badaniu to: płeć, dystrybucja władzy i uznania oraz sytuacja rodzinna. Pod uwagę wzięto następujące aspekty: warunki pracy – rekrutacje i awanse, biografię osób badanych, kulturę organizacji i środowiska pracy, przejawy mobbingu, mikroagresji, molestowania, szkolenia, godzenie życia zawodowego z prywatnym. Analiza wypowiedzi osób zatrudnionych w UAM zebranych za pośrednictwem ankiety stanowiła podstawę opracowania wniosków i rekomendacji dla władz rektorskich oraz wydziałowych. Nadrzędny cel, który chcemy osiągnąć, to Uniwersytet, w którym kobiety i mężczyźni, w całym spektrum różnorodności, będą mogli swobodnie podążać wybraną przez siebie ścieżką rozwoju naukowego, będą mieli równe szanse rozwoju i w równym stopniu będą uczestniczyć we wspólnocie uniwersyteckiej.

The aim of the survey was to identify, map out and describe the situation of male and female university staff in research, research-and-teaching, and teaching-only positions at Adam Mickiewicz University in terms of social (in)equality. The main dimensions of social (in)equality in this survey are: gender, distribution of power and recognition, and family situation. The following aspects were taken into account: working conditions (recruitment and promotion), the biographies of respondents, the culture of the organisation and of the working environment, manifestations of mobbing, microaggression, harassment, training, and reconciling professional and private life. Opinions expressed by staff at Adam Mickiewicz University were collected by means of a questionnaire, which provided the basis for drawing up conclusions and recommendations for the University authorities and faculties’ heads. The ultimate objective we want to achieve is a university where women and men, across the spectrum of diversity, will be free to pursue the academic path of their choice, have equal opportunities to develop and participate equally in the university community.

Seksuologia Polska, 2021

Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania eur... more Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania europejskie ujawnily, iz doświadczanie roznych rodzajow przemocy w związkach dotyczy znaczącego odsetka nastolatkow. Istotne jest zatem projektowanie i wdrazanie opartych na wiedzy programow profilaktycznych, dotyczących tego zjawiska. Przykladem takiego programu jest realizowany w sześciu krajach (Hiszpania, Polska, Portugalia, Rumunia, Wlochy, Wielka Brytania) program Lights, Camera and Action Against Dating Violence. Jego zalozenia i wybrane wyniki, oraz opis wdrozenia w Polsce przedstawiono w artykule. Material i metoda Przedstawiony w artykule projekt mial na celu poprawe zdolności nastolatkow do budowania pozytywnych relacji intymnych i rowieśniczych poprzez udzial w edukacyjnych dzialaniach opartych na wiedzy (seria warsztatow) i warsztatach artystycznych, podczas ktorych mlodzi ludzie przygotowywali krotkie filmy wideo, ukazujące znaczące aspekty relacji randkowych w okresie dojrzewania. Dzialania edukacyjne obejmowaly takie tematy jak: znaczenie pozytywnych relacji miedzyludzkich opartych na poczuciu wlasnej wartości i zaufaniu, umiejetności niezbedne do zarządzania problemami i konfliktami poprzez komunikacje interpersonalną, mediacje i negocjacje miedzy mlodymi ludźmi, itp. Projekt zostal oceniony zarowno pod wzgledem skuteczności (przy zastosowaniu metodologii pre-test/post-test), jak i oceny procesu (wywiady z uczestnikami), ktora zostala cześciowo przedstawiona w artykule. Wnioski Przedstawiona w artykule interwencja wydaje sie obiecująca jako dobrze zaprojektowany i atrakcyjny projekt zapobiegający przemocy randkowej oraz wspierający relacje intymne w okresie dojrzewania.

Studia Edukacyjne, 2018

Despite a lot of scientific research and study, sexual education issues as an element of formal e... more Despite a lot of scientific research and study, sexual education issues as an element of formal education are still considered to be a controversial subject. Those challenges, dilemmas, controversies or difficulties relate to many areas, connected both with form and organization of classes, teachers, and also (at more general level) with some ministerial indications or school management. All the above matters directly influence what sexual education classes look like and what the students’ experience is. It is disturbing that the sexual education subject at school was generally considered to be boring according to the respondents. Therefore, it has been decided to analyze why classes which are non-obligatory but important and wanted by students are considered boring and out of touch with life.

The Journal for Critical Education Policy Studies, 2017

The article attempts to present selected theoretical standpoints concerning the place and role of... more The article attempts to present selected theoretical standpoints concerning the place and role of school textbook narrative in teaching history to school students. In this context we posit a hypothesis about the hybrid construction (history memories and ideology) of the narration for teaching history in Polish school textbooks in lower secondary schools (gymnasium). The research was undertaken between 2010-2014. We focus on the issues of the role of gender in history textbooks; a perspective which is visible in Western culture but almost not present in the teaching of history in Poland. Our starting point for this research was concerned with how to close this gap and also draw upon research experiences from French and English experiences, showing that the quality of history textbooks has deep social consequences for the perception and stereotyping of the roles of men and women in public life. The general issues concerning the critical orientation are illustrated by the results of ou...

This research report is an integral part of a larger research project focused on analyzing peer v... more This research report is an integral part of a larger research project focused on analyzing peer violence which is driven by gender stereotypes and prejudices (including sexual harassment) and which is experienced by female and male students of Polish junior high schools. The present qualitative research results are the effect of eight interviews and group discussions carried out in the first half of 2013. The interviewees and discussion participants were students of four different junior high schools in different towns and villages. The discussions focused on the following issues: girls’ and boys’ strategies of enduring, resisting or confronting gender-based violence and harassment; their reactions and coping mechanisms as victims and/or witnesses of gender-based violence or harassment; how adolescents perceived the roles of adults (that is teachers, parents, professionals) in the their experiences of violence.

Projekt posiada strone internetową, na ktorej znajdują sie informacje na temat badan, osob zaanga... more Projekt posiada strone internetową, na ktorej znajdują sie informacje na temat badan, osob zaangazowanych oraz udostepnione wyniki badan: www.gender-podreczniki.amu.edu.pl.

In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender stereotypes and beliefs p... more In this text, I focus on the role that dominant culturally based gender stereotypes and beliefs play in adolescent violence in the context of everyday school life. In other words, I concentrate on how the androcentric order, unequal social position of women and men, and cultural definitions of femininity and masculinity impact everyday school reality and the relationships between adolescent girls and boys. The text builds on the notion of gender understood as a changeable and socially negotiable cultural construct that plays out in discourses, definitions, values and norms concerning femininity, masculinity and the differences between them.

The issue of the article focuses on a school historical narrative in Polish textbooks for teachin... more The issue of the article focuses on a school historical narrative in Polish textbooks for teaching history/history and society. The sense of it is to define the framework and consequently present in a certain way the roles of women and men in a teaching history education represented by currently textbooks forced in the Polish school.

Sustainability, 2021

Self-esteem seems to be a crucial factor in adolescents’ psychological well-being. Our study aime... more Self-esteem seems to be a crucial factor in adolescents’ psychological well-being. Our study aimed to identify the likelihood of high/medium/low adolescents’ self-esteem in personal experiences of abuse and/or violence (abuse by an adult in childhood, bullying and cyberbullying, and dating violence victimization), different socioeconomic characteristics, perceived social support, and ability to resolve social problems. The study participants were 1451 students from secondary schools (age 13–16) in Spain, Italy, Romania, Portugal, Poland and the UK. We calculated relative risk ratios using multinomial regression models to understand how socioeconomic characteristics, personal experiences of abuse and/or violence, perceived social support, ability to resolve social problems were associated with a self-esteem level. Having no experience of being a victim of physical and sexual abuse in childhood and not being a victim of bullying and cyberbullying is connected with the likelihood of hi...

Przemoc ze względu na płeć (gender-based violence, GBV) jest rozumiana jako przemoc motywowan... more Przemoc ze względu na płeć (gender-based violence, GBV) jest rozumiana jako przemoc motywowana stereotypami i uprzedzeniami związanymi z płcią, a zatem wynikająca z normatywnych oczekiwań związanych z kobiecością i męskością dominujących w danym społeczeństwie i kulturze oraz z nierównych relacji władzy między płciami. Rówieśnicza przemoc ze względu na płeć, w tym o charakterze seksualnym staje się problemem już na początku okresu dojrzewania i ma poważne konsekwencje na poziomie indywidualnym, relacyjnym oraz atmosfery i kultury całej szkoły. Celem zaprezentowanych badań było określenie form, skali i specyfiki tego „ukrytego” zjawiska oraz próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kulturowe definicje kobiecości i męskości, różne oczekiwania, podwójne standardy oceniania wpływają na szkolne życie i relacje nastolatków.

Zgodnie z deklaracjami uczniów i uczennic przemocy ze względu na płeć często doświadcza w szkole ponad połowa z nich. Najczęściej jest to przemoc werbalna, obraźliwe komentarze i gesty, naruszanie przestrzeni intymnej, fizyczny atak oraz propagowanie materiałów wizualnych o seksualnym charakterze. Mimo publicznego charakteru krzywdzących sytuacji, uczniowie i uczennice maja trudność z uzyskaniem adekwatnej pomocy ze strony rówieśników i dorosłych. Przemoc ze względu na płeć jest często ignorowana lub akceptowana jako norma zachowań w relacjach chłopców i dziewcząt.

Problem ten nie był dotąd w Polsce przedmiotem szerszych badań. Zaprezentowane tu dane, narracje młodzieży oraz merytoryczny głos w dyskusji na temat dysfunkcji i stabuizownych problemów w szkołach, dotyczących seksizmu, homofobii, innych form dyskryminacji oraz równości i różnorodności społecznej z pewnością zainteresują wszystkie osoby pracujące z młodymi ludźmi. Być może staną się inspiracją do zrewidowania własnych przekonań, krytycznej refleksji oraz zmian w praktyce edukacyjnej.