Ερμιόνη – ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (original) (raw)
Posts Tagged ‘Ερμιόνη’
Αλεξανδρίδης Στέφος (1926-2009)
Posted in Ερμιονίδα, Πρὀσωπα, tagged Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βιογραφίες, Ερμιόνη, Ερμιονίδα, Κρανίδι, Πολιτισμός, Στέφος Αλεξανδρίδης, Φωτογράφοι, Φωτογραφία on 13 Νοεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Στέφος Αλεξανδρίδης – Ο φωτογράφος του δρόμου, ο φωτογράφος της ασπρόμαυρης φωτογραφίας, της χειροποίητης μαστοριάς!
Αντίδοτο στον χρόνο, τη φθορά, τον θάνατο είναι η μνήμη και η τέχνη. Μια από τις τέχνες είναι και η φωτογραφία. Η φωτογραφία συγκρατεί την κίνηση του λεπτού. Αποτελεί εικόνα πολύπτυχη, αισθητική ενώ εκπέμπει νοήματα, είναι έτσι κι αλλιώς μια πολύ δυνατή γλώσσα.
Δεν είναι ζωγραφική αλλά είναι η συνέχειά της και το αποτέλεσμα είναι ποιητικό. Φως και σκιά, διαβαθμίσεις του γκρι· αποτελεί μια μορφή διήγησης που κάποιες φορές είναι προτιμότερη και αμεσότερη από την ίδια την αφήγηση. Επίσης αποτελεί μια αυθόρμητη παρόρμηση, μια αέναη οπτική εγρήγορση που συλλαμβάνει τη στιγμή και την αιωνιότητά της, καταγράφοντας τα συναισθήματα και τον αυθορμητισμό, εξασφαλίζοντας έτσι τις αναμνήσεις.
Οι εικόνες αντανακλούν μαγεία, και πέρα από τη διείσδυση του φωτογραφικού φακού και την ύλη του φωτογραφικού χαρτιού, η αποτύπωσή τους αποτελεί μεγάλη στιγμή καλλιτεχνικής δημιουργίας.
…Σ’ αυτήν εδώ τη γειτονιά
ας ήμουν φωτογράφος,
να υπηρετώ την ομορφιά
με τέχνη και με πάθος….[1]
Ακριβώς, με τέχνη και πάθος ασκούσε το επάγγελμά του ο Στέφος Αλεξανδρίδης, ο φωτογράφος της επαρχίας μας που συμπληρώνει εννέα χρόνια απουσίας (Φλεβάρης του 2009).
Μαντράκια: Ο Στέφος Αλεξανδρίδης στο μπαλκόνι του σπιτιού της Λουλουδίας Λιναρδοπούλου, όπου σήμερα στεγάζεται η Αδελφότητα Κυριών Ερμιόνης «Αγ. Ιωάννης ο Ελεήμον».
Γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1926, από πρόσφυγες γονείς, σε μια οικογένεια με παράδοση στην τέχνη της φωτογραφίας. Υπηρέτησε την έβδομη τέχνη για πενήντα περίπου χρόνια, με ζωντάνια, κέφι, μεράκι, επαγγελματισμό. (περισσότερα…)
Ο ναός των Ταξιαρχών στην Ερμιόνη
Posted in Ερμιονίδα, Ναοί Αργολίδας, tagged Αρχιτεκτονική, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Ερμιόνη, Ερμιονίδα, Εκκλησίες, Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών Ερμιόνης, Ναός, Πολιτισμός, The temple of Taxiarches in Ermioni on 31 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Ο ναός των Ταξιαρχών στην Ερμιόνη – Γεώργιος Αγγ. Προκοπίου[1]
Ο ναός θα πρέπει να τοποθετηθεί χρονικά στον 17ο αιώνα. Ο τετράγωνος μεγάλος νάρθηκας θα πρέπει να κτίστηκε, σύμφωνα με μαρτυρίες περιοίκων, γύρω στα 1910-1915. Έκτοτε έχει δεχθεί αρκετές μετασκευές. Πάνω από την είσοδο του ναού, στα δυτικά, υψώνεται μαρμάρινο κωδωνοστάσιο, πιθανώς έργο Tηνίων μαρμαρογλυπτών. Το κωδωνοστάσιο, που συντηρήθηκε το 2005 από την τότε αρμόδια 5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, φαίνεται ότι υψωνόταν ανεξάρτητο και κατόπιν ενσωματώθηκε στο νέο νάρθηκα. Τα εξωτερικά επιχρίσματα του ναού προστέθηκαν το 1966. Το τμήμα του αρχικού ναού φέρει μαρμαρικές ορθογωνικές πλάκες και τα δύο τμήματα του νεώτερου νάρθηκα νεωτερικά πλακίδια. (Υπουργείο Πολιτισμού)
Ο ναός των Ταξιαρχών στην Ερμιόνη βρίσκεται χτισμένος στο ψηλότερο σημείο του λόφου «Μύλοι», που στην αρχαιότητα ονομαζόταν «Πρών» και στη θέση – όπως φαίνεται – του αρχαίου ναού της Δήμητρας Χθονίας.[2] Μεγάλοι δρόμοι των τοίχων του ναού ή του περιβόλου του διακρίνονται ακόμη ενσωματωμένοι στα κτίσματα του προαυλίου των Ταξιαρχών και στη βάση του εξωτερικού τοίχου τού ιδίου του ιερού, φαίνονται τρεις μεγάλοι καμπύλοι δρόμοι από γκρίζο μάρμαρο με χαραγμένες επιγραφές στα αρχαία ελληνικά.
Ο Μητροπολιτικός Ναός των Ταξιαρχών.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ναός των Ταξιαρχών είχε χρησιμοποιηθεί για την ορκωμοσία της 11ης Φεβρουαρίου 1827 και ίσως για συνεδριάσεις της Τρίτης ή (Τέταρτης) Εθνοσυνέλευσης, που θεωρείται συνέχεια της Εθνικής Συνέλευσης της Επιδαύρου. Συγκροτήθηκε από τους αντιπολιτευόμενους την Κυβέρνηση Ανδρέα Ζαΐμη, που αυτοαποκαλούντο «νόμιμοι» και μεταφέρθηκε στην Τροιζήνα (Δαμαλά) στις 19 Μαρτίου 1827[3] όταν επήλθε η συμφωνία και συμφιλίωση. Απέναντι ακριβώς από το ναό σώζονται τα ερείπια του κτιρίου που, κατά την παράδοση, έγιναν συνεδριάσεις της Συνέλευσης. Οι αναφορές στους περιηγητές του 19ου αιώνα δεν είναι ούτε πολλές, ούτε σαφείς. Ο W. Gel στο Itinerary of Greece Argolis) που εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1810 (Payne), παρόλο που περιγράφει τα σπίτια και την οικοδομική τους (σ. 128-130), δεν αναφέρει τίποτα για την εκκλησία. Αναφέρει όμως ότι είδε ανέπαφο το δάπεδο ενός σημαντικού ναού, ίσως του Ποσειδώνος. (περισσότερα…)
Η Ερμιονίτικη Ενδυμασία
Από το φύλλο της συκής των πρωτοπλάστων μέχρι σήμερα, το ένδυμα γνώρισε πολλές μεταβολές. Άλλαξε μορφές σε διάφορους χρόνους και διάφορους τόπους και διάφορες συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Ανάλογα με το προσωπικό γούστο και την αγοραστική δύναμη διαμορφωνόταν και η ενδυμασία, μέσα στις συνήθειες του τόπου και του χρόνου, ως προς τις λεπτομέρειες.
Η Ειρήνη Αναστασίου Σχοινά με τη χρυσοκέντητη πιέτα και τον διπλό Σταυρό. Αρχείο: Βιβή Σκούρτη.
Παρακάμπτοντας τους αρχαίους χιτώνες, τα μεσαιωνικά ενδύματα και τα αναγεννησιακά πολυσύνθετα ενδύματα, θ’ αναφερθώ στην ένδυση των Ερμιονιτισσών και Ερμιονιτών μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Πολλοί γνωρίζουν τα γενικά χαρακτηριστικά.
Φουφουλάδες οι άνδρες, με φαρδιές μακριές φούστες οι γυναίκες. Τις λεπτομέρειες όμως λίγοι. Συχνά βλέπω παραποίηση της τοπικής ενδυμασίας από άγνοια, πλην όμως οι υπεύθυνοι οφείλουν να αναζητούν γνώστες ηλικιωμένους, σχετικούς με τα ιστορικά στοιχεία του τόπου για ακριβείς πληροφορίες.
Η ερμιονίτικη λοιπόν ενδυμασία ήταν νησιώτικη. Ήταν ίδια με εκείνη των Υδραίων, των Σπετσιωτών και των Κρανιδιωτών. Η ανδρική αποτελείτο στα βασικά από τη μαύρη φαρδιά φουφούλα με πολλές πτυχές που σακούλιαζε πίσω και κατέληγε να κλείνει στα γόνατα. Από τα γόνατα και κάτω συνέχιζαν οι λευκές χοντρές κάλτσες (τσουράπια) μέχρι τα μαύρα παπούτσια. Στο θώρακα λευκό πουκάμισο με νερβίρ[1] και από πάνω γιλέκο βελούδινο ή τσόχινο, αμάνικο και κοντό, κεντημένο με φεστόνια, γαλονάκια (μεταξωτά κορδόνια) πλεχτά κουμπιά ένθεν και ένθεν λοξά τοποθετημένα. Στη μέση πολλές γυροβολιές το φανταιζί (πολύχρωμο) μακρύ 3-4 μέτρα, ριγέ, συνήθως, ζουνάρι μεταξωτό, το γιορτινό, ή χοντρό, το καθημερινό που κατέληγε σε φουντίτσες. Στην κεφαλή φέσι χονδρό όχι σφαιρικό σαν του τσολιά, μάλλον σαν κόλουρος κώνος, με μια φούντα κρεμαστή. (περισσότερα…)
Η «ιδιωτική» Προσχολική Αγωγή στην Ερμιόνη
Posted in Ερμιονίδα, Εκπαίδευση, tagged Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Αικατερίνη Γκάτσου, Ερμιόνη, Ερμιονίδα, Εκπαίδευση, Εκπαιδευτικός, Προσχολική Αγωγή, Σκούρτη Παρασκευή on 26 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Η «ιδιωτική» Προσχολική Αγωγή στην Ερμιόνη – Παρασκευή Δημ. Σκούρτη
Η πρώτη ιδιωτική πρωτοβουλία στην Ελλάδα που αφορά την εκπαίδευση των μικρών παιδιών καταγράφεται στα 1904. Στην Ερμιόνη, σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες του αειμνήστου δασκάλου μας Μιχάλη Παπαβασιλείου, το 1906 ιδρύεται με ιδιωτική πρωτοβουλία το πρώτο σχολείο, προκειμένου να καλύψει τις κοινωνικές ανάγκες της εποχής και να προσφέρει ωφέλιμη και κατάλληλη αγωγή στα μικρά παιδιά της πόλης μας. Σίγουρα οι συμπατριώτισσές μας δε γνώριζαν τις θεωρίες των παιδαγωγών Froebel, Montessori, Freine, Decroly, όμως με βάση τις συνθήκες της ζωής του τόπου, οργάνωσαν και τη ζωή του «σχολείου» τους, ώστε να είναι δημιουργική και αποδοτική.
Παραθέτω τα κείμενα από το βιβλίο του «κυρ Μιχαλάκη» – όπως τον λέγαμε- «Θρύλοι και Παραδόσεις της Ερμιόνης» που υπήρξε και η αφορμή της έρευνάς μου:
«…του μεγάλου νοικοκυρόσπιτου της οικογένειας μπάρμπα Γιώργη Δεδάκη, που ήτανε το πρώτο ιδιωτικό Νηπιαγωγείο της Ερμιόνης και το οποίο διατηρούνε μέχρι σήμερα πεντακάθαρο οι δυο τελευταίες που απομείνανε θυγατέρες της οικογένειας..».
Αργυρώ Δεδάκη – Μέξη.
Και παρακάτω: «…Την ιδέα της ίδρυσης του Νηπιαγωγείου την συνέλαβε και αμέσως το σκάρωσε η δεύτερη θυγατέρα της οικογένειας Αργυρώ, το 1906 και το διατήρησε μέχρι το 1910 που παντρεύτηκε και ο άντρας της δεν ήθελε να εξακολουθήσει να εργάζεται. Σ’ αυτό μαζευόντουσαν τα παιδιά που είχανε προσχολική ηλικία και μαθαίνανε να κάνουνε σωστά το σταυρό τους, να μετράνε ίσαμε το δέκα, να γράφουνε τα πιο εύκολα γράμματα του αλφαβήτου, να ζωγραφίζουνε κουλουρίτσες, τετράγωνα και σταυρουλάκια, να τραγουδάνε πατριωτικά τραγούδια, ν’ ακούνε από τη δασκάλα τους διάφορα όμορφα παραμύθια και να τα λένε στους γονιούς τους στο σπίτι και χίλια δυό χρήσιμα για την ηλικία τους πράγματα.
Όλα τους καθόντουσαν σε χαμηλά ξύλινα σκαμνάκια, που φέρνανε από το σπίτι τους και η κυρία τους, όπως την λέγανε, σε αψηλή καρέκλα πίσω από το ξύλινο τραπεζάκι της, πάνω στο οποίο υπήρχανε ο κατάλογος (ένα τετράδιο με γραμμένα Αργυρώ Δεδάκη – Μέξη τα ονόματα των παιδιών), μια μποτίλια με μελάνι από σουπιά, άλλη μια με γόμα από ταλαμ(ού)γκα αμυγδαλιάς {Ταλαμ(ού)γκα: το δάκρυ της αμυγδαλιάς που χρησίμευε ως κόλα}, ένας χάρακας, ένας δείχτης κι ένα κονσερβοκούτι, που χρησίμευε να βάζει τα αγριολούλουδα που τα παιδιά γι αυτήν μαζεύανε στα χωράφια. (περισσότερα…)
Τα Μεταλλεία Ερμιόνης 1905-1995 – Ενενήντα χρόνια ζωής, δράσης και παραγωγικότητας
Posted in Ερμιονίδα, Οικονομία, tagged Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βιομηχανία, Δάρδεζα, Ερμιόνη, Ερμιονίδα, Ηλιόκαστρο, Μποδοσάκης, Μεταλλεία Ερμιόνης, Οικονομία, Σιδηροπυρίτης on 24 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Τα Μεταλλεία Ερμιόνης 1905-1995 – Ενενήντα χρόνια ζωής, δράσης και παραγωγικότητας |Θανάσης Μαρόγιαννης
Τα Μεταλλεία Ερμιόνης, που βρίσκονται στη βορειοανατολική πλευρά των Αδερών,[1] λειτούργησαν επί ενενήντα περίπου χρόνια προσφέροντας οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή και στην εθνική οικονομία, με την εισροή ξένου συναλλάγματος. Πιστεύω ότι όλες οι μεγάλες εταιρείες στην πορεία της λειτουργίας τους έχουν τις θετικές αλλά και τις αρνητικές τους πλευρές, οι οποίες όμως ήταν ελάχιστες, όπως θα φανεί παρακάτω.
Η έναρξη των εργασιών των Μεταλλείων Ερμιόνης τοποθετείται περίπου στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ο Γάλλος γεωλόγος Σκέντζε, που είχε την εκμετάλλευση των Μεταλλείων Λαυρίου, από έρευνες που είχε κάνει στην περιοχή μας, είχε διαπιστώσει ότι από την έκρηξη των ηφαιστείου των Μεθάνων, πριν πολλά χρόνια, είχαν δημιουργηθεί κοιτάσματα χαλκοπυρίτη και σιδηροπυρίτη[2] στην ευρύτερη περιοχή της οροσειράς των Αδερών. Ο Σκέντζε [Αρ. Π. Σκένδερ] ήταν διευθυντής της Γαλλικής Εταιρείας στο Λαύριο, n οποία ανέλαβε την εκμετάλλευση των μεταλλείων της Ερμιόνης. Με τις κατάλληλες διαδικασίες πήρε άδεια εξόρυξης και άρχισε τις εκσκαφές στο βόρειο τμήμα του Ηλιοκάστρου.
Μεταλλεία Ερμιόνης.
Η εξόρυξη των μεταλλευμάτων ήταν πολύ δύσκολη τότε, γιατί δεν υπήρχαν τα τεχνολογικά μέσα. Οι εργάτες χτυπούσαν το κοπίδι με βαριοπούλες, άνοιγαν οπές και έκαναν εκρήξεις με πυρίτιδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Μάλιστα τότε, δεν υπήρχε 8ωρο, υπήρχε το 12άωρο, σε δύο βάρδιες. Τα μπάζα, χώματα και πέτρες, προϊόντα των εξορύξεων μεταφέρονταν από τις στοές μέσα σε κόφες, φορτωμένες πάνω σε ζώα. Μετά από ένα χρόνο κοπιαστικής και επίμονης εργασίας έφτασαν στον κύριο όγκο του μεταλλεύματος, τον Δεκέμβριο του 1906, ημέρα του εορτασμού της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας των μεταλλείων, που προς τιμήν της έχτισαν το εκκλησάκι στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Η εταιρεία βρίσκοντας τα μεταλλεύματα, άρχισε να οργανώνει τεχνολογικά το συγκρότημα. (περισσότερα…)
Πηλοτεχνήματα και Πηλοτεχνουργήματα στην Ερμιόνη Αργολίδας
Posted in Ερμιονίδα, Λαογραφικά Αργολίδας, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Αγγειά, Γιάννης Σπετσιώτης, Ερμιόνη, Καθοίκια, Κανάτια, Κιούπι, Λαογραφία, Πυλός, Πηλοτεχνήματα, Πηλοτεχνουργήματα, Πινιάτες on 18 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Πηλοτεχνήματα και Πηλοτεχνουργήματα στην Ερμιόνη Αργολίδας – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Τίποτα δεν είναι πιο ελληνικό όσο ένα παραδοσιακό πήλινο. Όλα του φανερώνουν Ελλάδα. Το υλικό, η μορφή, η έκφραση. Ελληνικό είναι το χώμα και το νερό, ελληνικός ο ήλιος και το θερινό αεράκι που το στεγνώνουν, όπως ακόμα τα σκοίνα και τα πουρνάρια που το πυρώνουν. Και πάνω απ’ όλα ελληνικά είναι τ’ ακριβά χέρια, με δάχτυλα που σκέπτονται, όταν δημιουργούν με τον πηλό. [Β. Δ. Κυριαζόπουλος]
Οι παρακάτω πηλοκατασκευές με τις πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες τους, ξεπήδησαν από τις ανάγκες και τις συνήθειες των ανθρώπων που έζησαν σε χρόνους λιγότερο ή περισσότερο μακρινούς.
Τα κανάτια
Από μια μικρή έρευνα που έκανα σε τρία- τέσσερα λεξικά που χρησιμοποιώ κανένα δεν κάνει λόγο για «το δοχείο νερού» που έχουμε οι Ερμιονίτες στο μυαλό μας. Τα κανάτια, λοιπόν, που έχουν αποσυρθεί εδώ και χρόνια από την καθημερινή χρήση (σήμερα υπάρχουν λιγοστά) είναι πήλινα δοχεία «χωρισμένα» σε δύο διακριτούς χώρους.
Ο κάτω που μοιάζει με φουσκωμένο μπαλόνι, έχει κυκλική βάση και παίρνει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού. Ο επάνω χώρος, ένας μακρύς και στενός λαιμός που καταλήγει σε όμορφα στρογγυλά «χείλη», διευκόλυνε στο να πέφτει άνετα το νερό στα ποτήρια και τις κανάτες. Το φουσκωτό μέρος του κανατιού ήταν στολισμένο με ωραίες ανάγλυφες πήλινες παραστάσεις ενώ το χρώμα του ήταν συνήθως κάτι μεταξύ του υπόλευκου, του ανοιχτού γκρι ή του ανοιχτού κίτρινου. Για τα κανάτια, έχουμε κάνει λόγο στις λαογραφικές μας μελέτες της Ερμιόνης. Τα «έκλεβαν» από τα σπίτια και τα χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν από τα πηγάδια το «αμίλητο νερό» την παραμονή της γιορτής του Άη Γιάννη του Κλήδονα. Ακόμη σ’ αυτά μετέφεραν το νερό κατά την ταφή των νεκρών. Το κανάτι με εντολή του ιερέα το έσπαζαν πάνω στο φρεσκοσκαμμένο μνήμα.
Αιγινίτικο κανάτι.
Στα παιδικά μου χρόνια αλλά και αρκετές 10/ετίες νωρίτερα κάθε σπίτι είχε τα δικά του κανάτια. Τα καλοκαίρια τα γέμιζαν με νερό και τα άφηναν δίπλα στο ανοιχτό παράθυρο ή έξω από την εσωτερική πόρτα που έβγαζε στην αυλή ή τα ακουμπούσαν στις πλάκες που εξείχαν από τους τοίχους των σπιτιών, για να παραμένει το νερό δροσερό. (περισσότερα…)
Μαγεία, μαντική και προλήψεις. Δεισιδαιμονία – Οιωνοσκοπία – Παρετυμολογία
Posted in Ερμιονίδα, Λαογραφικά Αργολίδας, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Γιάννης Σπετσιώτης, Δεισιδαιμονία, Ερμιόνη, Λαογραφία, Λαογραφικά της Ερμιόνης, Μαγεία, Μαντική, Ξεμάτιασμα, Οιωνοσκοπία, Προλήψεις, Παρετυμολογία, Ωμοπλατοσκοπία on 17 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Μαγεία, μαντική και προλήψεις. Δεισιδαιμονία – Οιωνοσκοπία – Παρετυμολογία |Λαογραφικά της Ερμιόνης – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Ο παράλογος φόβος που βασίζεται στην πίστη ότι υπάρχουν μυστηριώδεις δυνάμεις που κατευθύνουν τη ζωή καθώς και η παρατήρηση και ερμηνεία οιωνών, δηλαδή των σημείων από τα οποία μπορεί κανείς να προβλέψει τα μελλούμενα, πάντα απασχολούσαν τον άνθρωπο.
Όπως, λοιπόν, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας πιστεύουν σ’ αυτές τις «μυστηριώδεις δυνάμεις» και στην αφελή ερμηνεία τέτοιων οιωνών (σημείων), έτσι και οι Ερμιονίτες τα μελετούσαν δίνοντας τις δικές τους εξηγήσεις! Ας μην ξεχνάμε ότι η πόλη μας λόγω και της γεωγραφικής θέσης υπήρξε κέντρο παγανιστικής λατρείας και άλλων ειδωλολατρικών εκδηλώσεων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και στα βιβλία του Χάρυ Πότερ η μάγισσα ονομάζεται Ερμιόνη!
Τις πρώτες καταγραφές μου δημοσίευσα στο περιοδικό «Στην Ερμιόνη άλλοτε και τώρα», με τίτλο «Λόγια μαγικά, λόγια γιατρικά, λόγια που κάνουν θαύματα και αρρώστιες θεραπεύουν», τεύχ. 6 και 7. Σ’ αυτό το άρθρο αναφέρθηκα στον τρόπο που στην Ερμιόνη εμποδίζεται το ανεμοπύρωμα (ερισύπελας) ή λούγκα (αρβ. γκρ – χ – ζα), το κριθαράκι, η νευρίδα (νευροκαβαλίκεμα) και αναλυτικά έγραψα για το ξεμάτιασμα. Σε επόμενο άρθρο μου, στο ίδιο περιοδικό, και με τίτλο «ξόρκια, ξεματιάσματα και άλλα φυλακτήρια», έκανα λόγο για το πώς θεραπεύονται τα αστεράκια (δερματική πάθηση) και τι κάναμε όταν χάναμε τα πρώτα μας δόντια.
Όμως το θέμα της μαγείας και της μαντικής με όλα τα παρακλάδια τους, όπως γράψαμε, είναι απέραντο και έχει αφήσει και στην Ερμιόνη πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για πράξεις, συνήθειες, προλήψεις που θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε όσο το δυνατόν πληρέστερα.
Άλλωστε, η Λαογραφία είναι η επιστήμη αλλά και η τέχνη της στιγμής και της υπομονής. Είναι δε τόσα πολλά, θα έλεγα χιλιάδες, αυτά που αναφέρονται σ’ ολόκληρη τη θρησκευτική και κοινωνική ζωή, σε αντικείμενα, φυσικά φαινόμενα, αστερισμούς, τοπωνύμια, διάφορες εργασίες κ.λπ. Μεγάλη επίδραση, ωστόσο, ασκούν και οι «ασύμμετρες» συμπτώσεις που κάνουν τον άνθρωπο να αμφιταλαντεύεται και να μην είναι σε θέση να δεχθεί την όποια αλήθεια. (περισσότερα…)
Έκθεση αρχειακού υλικού στο Πολεμικό Μουσείο Ναυπλίου με τίτλο: «Ερμιόνη – Abbeville: Εικόνες βίου από μια θάλασσα που μας ενώνει», 22-29 Σεπτεμβρίου 2024.
Η έκθεση αποτελεί μια προσπάθεια παρουσίασης της ναυτικής ιστορίας δυο τόπων μακρινών μεταξύ τους οι οποίοι ταυτόχρονα απαντούν σε κοινά χαρακτηριστικά: πολιτισμικά, τεχνικά, οικονομικά. Οι θαλασσινές κοινότητες διατηρούν έναν κρυφό διάλογο μεταξύ τους όσο μακριά κι αν βρίσκονται. Η οργάνωση της κοινότητας, η αλληλεγγύη των μελών, τα οικονομικά τους χαρακτηριστικά, οι επαγγελματικές τεχνικές τους, οι θρησκευτικές δοξασίες τους και οι τρόποι με τους οποίους εξελίχθηκαν στο χρόνο, είναι μερικά από τα στοιχεία που προσπαθεί να αναδείξει η έκθεση. Από την Ερμιόνη στην Abbeville – η Abbeville είναι αδελφοποιημένη πόλη με το Άργος -, και από την Ερμιοvίδα στην Somme, ένα ταξίδι στη διαφορετικότητα και τα κοινά βιώματα.
Η Ερμιονίδα όπως και η Somme είναι γεωγραφικοί χώροι με μεγάλη ιστορία. Οι ναυτικές τους κοινότητες βρίσκονται, ακόμη και σήμερα, στο επίκεντρο της πολιτισμικής ζωής των περιοχών τους. Ανάμεσά τους δυο από τα σημαντικότερα ναυτικά κέντρα η Ερμιόνη και η Abbeville.
Ερμιόνη (λιμάνι), 1910.
Abbeville (λιμάνι)
Γνωστή από την αρχαιότητα η Ερμιόνη, αποτέλεσε ναυτικό και βιοτεχνικό κέντρο. Παρασκευαστές της φημισμένης πορφύρας, εξαιρετικοί ναυτικοί, δεινοί ψαράδες και σφουγγαράδες οι Ερμιονίτες σημάδεψαν την ιστορία του τόπου τους και της ευρύτερης περιοχής. (περισσότερα…)
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Θρησκευτικές συνήθειες, μαγεία, προλήψεις, Τοπωνύμια
Posted in Βιβλία - Αργολίδα, Ερμιονίδα, Λαογραφικά Αργολίδας, tagged Hermione Folklore, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βιβλία, Βιβλίο, Γιάννης Σπετσιώτης, Ερμιόνη, Λαογραφία, Πολιτισμός, Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης on 20 Ιουνίου, 2024|Leave a Comment »
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Θρησκευτικές συνήθειες, μαγεία, προλήψεις, Τοπωνύμια – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης, Αθήνα, 2024
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης
Κυκλοφόρησε το τέταρτο βιβλίο της σειράς «Λαογραφικά της Ερμιόνης» το οποίο περιλαμβάνει τις θρησκευτικές συνήθειες, θέματα μαγείας, προλήψεων, δεισιδαιμονιών καθώς και τρία κεφάλαια που αναφέρονται στα τοπωνύμια, τα πηγάδια και τα πηλοτεχνήματα του τόπου μας. Θεωρώ, γράφει ο συγγραφέας κύριος Σπετσιώτης, πως και στο βιβλίο αυτό οι αναγνώστες θα βρουν ενδιαφέροντα στοιχεία για μια ζωή που πέρασε αλλά πάντοτε είναι παρούσα.
Έτσι, για μια ακόμη φορά, επιβεβαιώνεται ότι ο μεγάλος δαμαστής του χρόνου παραμένει ο γραπτός λόγος για χάρη της ιδιαίτερης πατρίδας και των παιδιών μας.
Το βιβλίο μπορείτε να το αναζητήσετε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κρανιδίου στη Βιβλιοθήκη Ερμιόνης και στην Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη. (περισσότερα…)
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Περί Δημοτικών Τραγουδιών | Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Posted in Βιβλία - Αργολίδα, Ερμιονίδα, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Αργολίδα, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βιβλίο, Βιβλιοπαρουσίαση, Γιάννης Σπετσιώτης, Δημοτικά τραγούδια, Ερμιόνη, Ερμιονίδα, Λαογραφικά on 2 Μαρτίου, 2024|Leave a Comment »
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης – Περί Δημοτικών Τραγουδιών | Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης
Κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο της σειράς «Τα Λαογραφικά της Ερμιόνης». Περιέχει τα δημοτικά τραγούδια του τόπου μας κατά κατηγορία, ακολουθώντας την γνωστή κατάταξη των δημοτικών τραγουδιών. Είναι μια καταγραφή χρόνων που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1960 και αποτελεί μνημόσυνο στις ψυχές όλων εκείνων των συμπολιτών που με καλοδέχτηκαν και βοήθησαν την προσπάθειά μου. Σήμερα έχουν όλοι φύγει από τη ζωή. Πάντα θα τους ευγνωμονώ και θα ανάβω ψυχοκέρι στη μνήμη τους.
Το βιβλίο περιλαμβάνει μουσικό παράρτημα αντιπροσωπευτικών τραγουδιών της Ερμιόνης με βυζαντινή και ευρωπαϊκή σημειογραφία. Θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Ερμιόνης. Αποτυπώνει τον πρώτο μεγάλο σταθμό της νεοελληνικής λογοτεχνίας εικονίζοντας συνάμα και την τοπική μας ιστορία και παράδοση. Στη συνέχεια δημοσιεύω ένα μικρό μέρος από την εισαγωγή του βιβλίου, γράφει ο συγγραφέας του βιβλίου Γιάννης Μ. Σπετσιώτης. (περισσότερα…)