Ιστορία – ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (original) (raw)
Posts Tagged ‘Ιστορία’
Εργαστήριο «Επιστήμη και Θρησκευτικότητα στις ελληνόφωνες περιοχές, αλλά και πέρα από αυτές (17ος-20ός αιώνας)»
Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged Harvard, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Επιστήμη και Θρησκευτικότητα, Ειδήσεις, Εκπαίδευση, Εκκλησιαστική Ιστορία, Θρησκεία, Ιστορία, Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Harvard on 15 Ιανουαρίου, 2025|Leave a Comment »
Εργαστήριο «Επιστήμη και Θρησκευτικότητα στις ελληνόφωνες περιοχές, αλλά και πέρα από αυτές (17ος-20ός αιώνας)» | 8 και 9 Φεβρουαρίου 2025 – Ναύπλιο
Harvard
Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών ανακοινώνουν την παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων στο νέο εργαστήριο «Επιστήμη και Θρησκευτικότητα στις ελληνόφωνες περιοχές, αλλά και πέρα από αυτές (17ος-20ός αιώνας)».
Στο εργαστήριο αυτό, θα συζητήσουμε πώς η μελέτη της φύσης και η πρακτική της θρησκείας ήρθαν σε επαφή, από τον 17ο μέχρι και τον 20ο αιώνα. Στερεοτυπικά, οι Φυσικές Επιστήμες ταυτίζονται με τον ορθολογισμό, ενώ η θρησκεία με το δόγμα. Σε αντίθεση με τις στενές αυτές ερμηνείες, σκοπός μας είναι να αναδείξουμε την πολυπλοκότητα των τρόπων με την οποία έχουν αλληλεπιδράσει δυο τόσο σημαντικές εκφάνσεις του ανθρώπινου πολιτισμού.
Στις συναντήσεις μας θα ακολουθήσουμε την ιστορική διαδρομή της σχέσης τους στους ελληνόφωνους πληθυσμούς, αλλά και στην ευρύτερη Ευρώπη. Η συζήτηση θα μάς οδηγήσει από τον Γαλιλαίο μέχρι τον Σπούτνικ και από τον Καζαντζάκη μέχρι τον Νεύτωνα.
Το εργαστήριο θα συντονίσει ο Κώστας Ταμπάκης, Κύριος Ερευνητής στον Τομέα Νεοελληνικών Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. (περισσότερα…)
Τα πρώτα βήματα της Εκπαίδευσης τον 19ο αιώνα σε Λυγουριό, Επίδαυρο
Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Εκπαίδευση, tagged 1821, Argolikos Arghival Library History and Culture, Αντώνης Ξυπολιάς, Επίδαυρος, Εκπαίδευση, Ιστορία, Λυγουριό, Σχολείο on 14 Ιανουαρίου, 2025|Leave a Comment »
Τα πρώτα βήματα της Εκπαίδευσης τον 19ο αιώνα σε Λυγουριό, Επίδαυρο – Αντώνης Ξυπολιάς
Δώδεκα δικαιοπρακτικά έγγραφα του Λυγουριού έχουν γραφτεί με φτερό χήνας και μελάνι από ντόπιους και ιδιαίτερα ιερείς του χωριού, την περίοδο 1745-1821. Εκατοντάδες επίσης έγγραφα της επαναστατικής περιόδου με πολεμικές αναφορές, διαμαρτυρίες, διεκδικήσεις, απόψεις έχουν συνταχθεί από κατοίκους του χωριού. Είναι τεκμήρια που μαρτυρούν ότι κάποιοι από τους κατοίκους είχαν διδαχτεί την γραφή και ανάγνωση τα δύσκολα εκείνα χρόνια της δουλείας.
Οι πηγές τις ιστορίας μαρτυρούν ότι τότε κατά τόπους σε μοναστήρια και εκκλησίες είχαν λειτουργήσει ως παιδευτικά κέντρα της εποχής, όπου μαθητές μάθαιναν το «οχταήχι», το «Ψαλτήρι», τα κοινά γράμματα. Αλλά και δάσκαλοι, ιδιαίτερα ιερομόναχοι, μετά από πρόσκληση τοπικών κοινωνιών δίδασκαν τα κοινά γράμματα, την προκαταρκτική δηλαδή και δημώδη αγωγή από την οποία μπορούσε κάποιος να μάθει να διαβάζει, να γράφει, να λογαριάζει.
Έλληνικόν Σχολείον έν καιρώ δουλείας – Νικόλαος Γύζης
Στις Σπέτσες δίδασκε αρχές του 19ου αι. τα κοινά γράμματα ο «εκ Λιγουρίου ιερομόναχος Γρηγόριος ο και εν Κρανιδίω διδάξας τω 1804». Ο Λυγουριάτης γέρο Γρηγόριος «ο περί τα γραμματικά ικανός» δίδαξε στην συνέχεια και στα Ψαρά.
Στο Λυγουριό λειτούργησε την δεύτερη δεκαετία του 1800 ένα μικρό υπαίθριο σχολείο. Ο Γάλλος περιηγητής A. F. Didot που περιπλανήθηκε στις δύο τότε γειτονιές του χωριού περιέγραφε ότι οι μαθητές καθισμένοι σε πέτρες, κάτω από τον ίσκιο ενός δένδρου, συμμετείχαν στο μάθημα, όπου ένας μαθητής διάβαζε μεγαλόφωνα μία φράση, την οποία επαναλάμβαναν οι συμμαθητές του σαν ψαλμωδία και αυτό έδινε την δυνατότητα στον δάσκαλο να τους διορθώνει…. (περισσότερα…)
Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών – «Μετακαποδιστριακή περίοδος – Πολιτική Ιστορία του ελληνικού κράτους από τη δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι τον ερχομό του Όθωνα (1831-1833)»
Posted in Βιβλία - Αργολίδα, tagged 1821, Greek History, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, Βιβλία, Βιβλιοπαρουσίαση, Δημήτρης Κ. Γιαννακόπουλος, Ιστορία, Ιωάννης Καποδίστριας, Μετακαποδιστριακή περίοδος on 11 Ιανουαρίου, 2025|Leave a Comment »
Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών – «Μετακαποδιστριακή περίοδος – Πολιτική Ιστορία του ελληνικού κράτους από τη δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι τον ερχομό του Όθωνα (1831-1833)» – Δημήτρης Κ. Γιαννακόπουλος
Κυκλοφορεί η ιστορική μελέτη του, Αργείου, Δημήτρη Γιαννακόπουλου από τον εκδοτικό οίκο «Ασίνη», για την οποία ο συγγραφέας, το 2023, τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο Ελένης και Πάνου Ψημένου.
Η μελέτη του Δημήτρη Γιαννακόπουλου διερευνά σε βάθος, για πρώτη φορά, την περίπλοκη πολιτική κατάσταση που επί ένα δεκαεξάμηνο επικράτησε στην Ελλάδα μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη και παραδοσιακά έχει προσληφθεί ως «περίοδος της αναρχίας».
Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ Σπύρος Βλαχόπουλος που προλόγισε το βιβλίο, ο συγγραφέας «δεν διστάζει να αντιπαρατεθεί με τη δαιδαλώδη μετακαποδιστριακή περίοδο, να εγκύψει στις αρχειακές πηγές, να δαμάσει με επιτυχία το διάσπαρτο ιστορικό υλικό και να μας αποδώσει το κλίμα της εποχής, χωρίς να διστάζει να τοποθετηθεί σε δύσκολα ιστορικά ζητήματα».
Επιπλέον, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, μέσα από τις σελίδες του συγκεκριμένου βιβλίου παρουσιάζονται ανάγλυφα τα πολιτικά ήθη και οι πρακτικές που επρόκειτο να αφήσουν ισχυρό αποτύπωμα στη δημόσια ζωή της νεότερης Ελλάδας.
Η Μετακαποδιστριακή περίοδος…
Πέραν, όμως, της γενικότερης επιστημονικής αξίας του, το έργο αυτό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη νεότερη ιστορία της Αργολίδας, εφόσον, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, «το Ναύπλιο και το Άργος αποτέλεσαν όχι μόνο πεδία πολιτικών αντιπαραθέσεων, αλλά και θέατρα πολεμικών επιχειρήσεων των Κυβερνητικών και των Συνταγματικών. (περισσότερα…)
Γιαννακόπουλος Δημήτρης Κ.
Δημήτρης Κ. Γιαννακόπουλος
Ο Δημήτριος Κ. Γιαννακόπουλος γεννήθηκε στο Άργος το 1959. Είναι Πτυχιούχος Φιλολογίας, Ιστορίας – Αρχαιολογίας και Αριστούχος Διδάκτορας Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Υπηρετώντας τη στρατιωτική θητεία του στη Διεύθυνση Ιστορίας του ΓΕΑ απέκτησε διετή εμπειρία στην αρχειακή έρευνα και συμμετείχε στη συγγραφή του Β’ τόμου της Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας (1919-1922).
Διετέλεσε Πάρεδρος με πενταετή θητεία στο Τμήμα Επιμόρφωσης και Αξιολόγησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων. Διαθέτει πολυετή εμπειρία ως επιμορφωτής των εκπαιδευτικών σε θέματα Ειδικής Διδακτικής, Διοίκησης της Εκπαίδευσης, Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ έχει πραγματοποιήσει εισηγήσεις σε πολλά παιδαγωγικά συνέδρια.
Συμμετείχε σε επιτροπές κρίσης και συγγραφής των ισχυόντων σχολικών εγχειριδίων ιστορίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και στο σχεδιασμό και στην αξιολόγηση ηλεκτρονικού υποστηρικτικού υλικού για τη Δημόσια Εκπαίδευση. Ειδικευμένος στην Ευρωπαϊκή ιστορία, δραστηριοποιείται ερευνητικά στο πεδίο των σχέσεων του Ελληνισμού με το Δυτικό Κόσμο.
Στο έργο του ως ιστορικού περιλαμβάνονται ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, βιβλία και πολλά άρθρα σε έγκριτα περιοδικά. Το 2017 συμμετείχε με εισήγησή του στο Διεθνές Συνέδριο του Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών «Ευρωπαϊκές Πόλεις σε κρίση, από τον 12ο αιώνα μέχρι σήμερα». Το 2018 κυκλοφόρησε σε δική του μετάφραση και επιμέλεια το έργο του Antony Black, Political Thought in Europe 1250-1450 (Cambridge 1991), από τις εκδόσεις Επίκεντρο.
Κυριότερες εργασίες του είναι:
Το πρόβλημα της ευρωπαϊκής ενότητας και η διαχρονικότητά του, Επικαιρότητα 2010, Εικόνες του Δυτικοευρωπαίου μέσα από την Ιστορία. Επιστημονική επεξεργασία και αναπαράσταση της Λατινοκρατίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Επίκεντρο 2013, Δουκάτο των Αθηνών. Η Κυριαρχία των Acciaiuoli, Βάνιας, 2016, Αναγέννηση και πολιτική νεωτερικότητα Αρρετίνου Λεονάρδου περί Πολιτείας Φλορεντίνων, πρωτότυπη έκδοση, Ηρόδοτος 2018, Η Εξεγειρόμενη Ευρώπη του 1820-21, Τα δυτικοευρωπαϊκά κινήματα και η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, Επίκεντρο 2021, Δημητρίου Κ. Βαρδουνιώτη «Η Καταστροφή του Δράμαλη» (Επιστημονική Επιμέλεια, Ηρόδοτος 2022). Το 2023 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο Ελένης και Πάνου Ψημένου για το βιβλίο του «Η Μετακαποδιστριακή Περίοδος 1831-1833. Πολιτική ιστορία του ελληνικού κράτους από τη δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι τον ερχομό του Όθωνα».
Παρουσίαση του βιβλίου «Εκπαιδεύοντας παιδιά στη μετεπαναστατική Αθήνα, Τα ημερολόγια του Τζων και της Φάννυ Χιλλ»
Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βιβλία, Βιβλιοπαρουσίαση, Ειδήσεις, Εκπαίδευση, Ιστορία, Προτεστάντες, Πολιτισμός, Φάννυ Χιλλ on 9 Ιανουαρίου, 2025|Leave a Comment »
Παρουσίαση του βιβλίου «Εκπαιδεύοντας παιδιά στη μετεπαναστατική Αθήνα, Τα ημερολόγια του Τζων και της Φάννυ Χιλλ», στο Βουλευτικό Ναυπλίου
Η Σχολή Χιλλ, οι Εκδόσεις Ευρασία και ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας παρουσιάζουν το Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025 και ώρα 7.30, στο Βουλευτικό Ναυπλίου, το βιβλίο «Εκπαιδεύοντας παιδιά στη μετεπαναστατική Αθήνα, Τα ημερολόγια του Τζων και της Φάννυ Χιλλ».
Το βιβλίο εξετάζει τις εμπειρίες δύο Αμερικανών ιεραποστόλων στην Αθήνα του 1830 και την ίδρυση ενός ιδιωτικού σχολείου που φιλοξενούσε άπορα παιδιά, ενώ παράλληλα αποτελούσε δημοφιλή προορισμό για τα κορίτσια των αστικών στρωμάτων.
Τα ημερολόγια του Τζων και της Φάννυ Χιλλ…
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
- Η Μαρία Ευθυμίου, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Ο Παναγιώτης Κιμουρτζής, Καθηγητής της Νεότερης Ιστορίας, Ιστορίας της Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
- Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Καθηγητής της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Ιστορία και Θεωρία της Ιστοριογραφίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιμελητής του τόμου.
Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας
Posted in Αργολίδα, Ελεύθερο Βήμα, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Gemlik, Ύλας, Αγ. Αβέρκιος, Βιθυνία, Γιώργος Μανινής, Δελή Υπατία, Δελής Χρήστος, Ελεύθερο Βήμα, Ιστορία, Κίος, Κουκουζέλισσας, Κουλιγκάς Βασίλης, Νέα Κίος on 21 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας
«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Φιλοξενούμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» την διάλεξη του Δικηγόρου και τ. Δήμαρχου Νέας Κίου κ. Γιώργου Μανινή, που πραγματοποιήθηκε στο Σύλλογο Αργείων «Ο ΔΑΝΑΟΣ», στις 8 Δεκεμβρίου 2024, με τίτλο:
« Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας»
«Είδα βούρλα ως το μπόι μου όταν βγήκαμε στον τόπο αυτό που ζούμε τώρα, άκουσα χορωδίες βατράχων ολονύχτιες, τσακαλιών σπαρακτικές κραυγές. Είδα πράσινα στεκούμενα νερά. Γιατί μεταξύ των τόσων τόπων που γυρίσαμε για την ίδρυση της Νέας Κίου, αυτός εδώ μας αιχμαλώτισε; Μήπως ο ιερός Ερασίνος μας θύμισε τον Ασκάνιό μας; Μήπως το Κεφαλάρι μάς ζωντάνεψε το μικρό Κεφαλάρι της Άγιας-Παρασκευής μας, που καθρέφτιζε στα γάργαρα νάματά του τη θεία μορφή του Αργείου Ύλα: Ή μήπως το πλατανοσκέπαστο παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα, εδώ, στο πλάγι μας, μας θύμισε το ανάλογο της πατρίδος;» Γράφει ο Χρήστος Δελής, πρώτος Κοινοτάρχης της Νέας Κίου.
Ο Παύλος Παλαιολόγος, σε επιφυλλίδα της εφημερίδας «Βήμα», το 1955, αναφέρεται, επικαλούμενος τον Χρήστο Δελή, στην τραγική ειρωνεία της μοίρας για την ίδρυση της Νέας Κίου, δίπλα στην πατρίδα του Ύλα, του Αργείου μυθικού ήρωα της Αργοναυτικής εκστρατείας, εξ αιτίας της αρπαγής του οποίου από της νύμφες, ιδρύθηκε η Κίος της Βιθυνίας.
Κίος, τελευταία μέρα πριν από την εγκατάλειψη. Δημοσιεύεται στο: «Κίος η αλησμόνητη», Εκδόσεις Δωδώνη, 1995.
Γεώργιος Αθάνας, ποιητής: Ποίημα «Κίος», από την ποιητική Συλλογή του _«Αίνος και θρήνος_», που εξέδωσε το 1972, λόγω της επετείου των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή:
Άι, σεις απ΄την ψαρόβαρκα,
όμορφος είν΄ο κόλπος,
κι όμορφη εκεί στην κόχη του
η ασπρ o φορούσα πόλη!
Μια και έτυχε και πέρασα,
πέστε μου τ’ όνομά της.
«Γκέμλεκ» μου ξεφωνίσανε
μονόλογα οι ψαράδες.
Τα κύματα όμως φλοίσβησαν
και σ΄άλλη γλώσσα είπαν:
«Η Κίος των Αργοναυτών,
η Κίος είναι, ξένε».
«Ναυπλιακά Χρονικά», τοπική εφημερίδα του Ναυπλίου, φύλλο με ημερομηνία 17 Ιουλίου 1955, όπου στο άρθρο «Μια Κοινότης με τον φτωχώτερο Προϋπολογισμό και την πλουσιώτερη δράση», ο αρθρογράφος εξαίρει την ανάπτυξη της Νέας Κίου, μιας Κοινότητας με τόσο μικρό γεωργικό κλήρο «που είχε να δημιουργήσει τα πάντα εκ του μηδενός, πώς κατώρθωσε να μετατρέψει την θρασομανούσα βουρλοτοπιά σε χωράφια γόνιμα, που ξαφνιάζει τον επισκέπτη, που αναρωτιέται κατάπληκτος: Πότε και πώς μπήκε τόση τάξη στο Βάλτο;Πώς ξεφύτρωσαν τόσες γέφυρες και γεφυρίδια; Πώς αποστραγγίσθησαν και χαλικοστρώθησαν τόσες αρτηρίες αγροτικές που ήσαν χείμαρροι αδιάβατοι, που δεν μπορούσε ούτε σούστα να κινηθεί; Ο γνωστός επί αιώνας «Βάλτος» απεστραγγίσθη. Η Λερναία ηύρε τον Ηρακλή της». Και καταλήγει ο αρθρογράφος στην αναγκαιότητα της οδικής σύνδεσης της Ν. Κίου με το Ναύπλιο, θεωρώντας τη Ν. Κίο ως «έναν οικονομικό παράγοντα πρώτης τάξεως δια την ενίσχυσιν του Ναυπλίου οικονομικώς», όπως επί λέξει αναφέρει. (περισσότερα…)
Μια τράπουλα με Φιλελληνικά θέματα
Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged 1821, Carl Heinrich Zoelcke, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βάνα Μπουσέ, Βαλές κούπα, Επανάσταση 1821, Ιστορία, Ντάμα κούπα, Τράπουλα, Φιλέλληνες on 12 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Μια τράπουλα με Φιλελληνικά θέματα – Βάνα Μπουσέ, Αρχαιολόγος
Στη Γερμανία, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κυκλοφόρησαν την εποχή της Επανάστασης του 1821 διάφορα αντικείμενα καθημερινής χρήσης με θέματα εμπνευσμένα από τον ελληνικό Αγώνα, που τεκμηριώνουν τα φιλελληνικά αισθήματα μεγάλου μέρους των Ευρωπαίων της εποχής εκείνης. Τα αντικείμενα αυτά, επιτραπέζια παιχνίδια, τράπουλες, ταπετσαρίες και άλλα παρόμοια, ήταν από τη φύση τους εφήμερα και, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες για την ύπαρξή τους, τα ίδια σπανίως διατηρήθηκαν. Έτσι η περιγραφή μιας τράπουλας με φιλελληνικά θέματα, που από μια σειρά ευτυχών συμπτώσεων έφτασε πλήρης και σε καλή κατάσταση ως τις μέρες μας, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η τράπουλα αυτή αποτελείται από 52 παιγνιόχαρτα, διαστάσεων 8,4 x 5,5 cm, των οποίων τα σχέδια έχουν αποτυπωθεί με τη μέθοδο της χαρακτικής και έχουν επιχρωματισθεί με το χέρι. Φυλάσσεται σε μια χαρτονένια θήκη, διαστάσεων 9,3 x 6,2 x 2,9 cm, που έχει σήμερα ανοιχτό γκρίζο χρώμα και που είναι διακοσμημένη με χρυσαφιές ταινίες, επίσης από χαρτόνι.
Τραπουλόχαρτα του 1822, Λειψία. Εικονίζονται από αριστερά προς τα δεξιά: Υψηλάντης, Γεωργάκης Ολύμπιος, Πριγκίπισσα Υψηλάντη, Μπουμπουλίνα. Την τράπουλα με τα φιλελληνικά θέματα φιλοτέχνησε ο Γερμανός C. Η. Zoelcke από τη Λειψία (όπως υπογράφει ο ίδιος σε ένα παιγνιόχαρτο).
Ο συνδυασμός των συμβόλων των παιγνιοχάρτων με τα πρόσωπα των παραστάσεων δεν είναι τυχαίος αλλά αποτέλεσμα επιμελούς επιλογής. Οι ρηγάδες και οι ντάμες έχουν φυσικά μεγαλύτερη βαρύτητα από τους βαλέδες το σπαθί και η κούπα μεγαλύτερη από τα άλλα χρώματα, πολύ περισσότερο που στα γερμανικά το σπαθί ονομάζεται σταυρός και η κούπα καρδιά.
Έτσι, ρήγας σπαθί είναι ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ενώ ντάμα κούπα η Μπουμπουλίνα, που παρουσιάζεται και εδώ, όπως και στις άλλες φιλελληνικές μαρτυρίες, σαν μια από τις επικρατέστερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης. (περισσότερα…)
Η χαρτοπαιξία των Αγωνιστών και η Πρωτοχρονιά
Posted in Ελεύθερο Βήμα, tagged 1821, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Ελεύθερο Βήμα, Ιστορία, Κολλιτσίνα, Τράπουλα, Φιλελληνική τράπουλα, Χαρτοπαικτικές λέσχες, Χαρτοπαιξία on 11 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Η χαρτοπαιξία των Αγωνιστών και η Πρωτοχρονιά
« Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Διαβάστε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» άρθρο του κυρίου Ελευθέριου Γ. Σκιαδά, Γενικού Διευθυντή της Εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ», με τίτλο:
«Η χαρτοπαιξία των Αγωνιστών και η Πρωτοχρονιά».
Ανατολικοί λαοί ερίζουν για την πατρότητα της τράπουλας, αλλά στην Ελλάδα η χαρτοπαιξία έφθασε μέσω της Βενετίας. Από εκεί πέρασε στα Επτάνησα. Ο περίφημος τυχοδιώκτης Καζανόβας, ο οποίος επεσκέφθη την Κέρκυρα στα μέσα του 18ου αιώνος, έγραψε στα απομνημονεύματά του πως το νησί είχε μεταβληθεί σε χαρτοπαικτικό κέντρο!
Ο Κώστας Καιροφύλας [Ζάκυνθος, 1881 – 1961. Σημαντικός λόγιος, ποιητής, ιστοριοδίφης και ιστορικός συγγραφέας], συμπλήρωσε πως στην μεγαλόνησο του Ιονίου παρεπιδημούσαν κατά καιρούς πολλοί Σουλιώτες, στην αρχή για εμπορικούς λόγους. Αργότερα πολλοί περισσότεροι, που δεν μπορούσαν να αντέξουν την τυραννία του Αλή Πασά. Όπως ήταν φυσικό, μυήθηκαν στον ελκυστικό κόσμο της χαρτοπαιξίας, έχοντας μάλιστα αδυναμία στην ιταλικής προελεύσεως κοντσίνα (ή κολλιτσίνα).
Οι Σουλιώτες
Στα πρώτα χρόνια της Επαναστάσεως (1822), ανάμεσα στο πλήθος των φιλελληνικών ειδών που παρήχθησαν σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις όπου λειτουργούσαν Κομιτάτα υπήρχε και φιλελληνική τράπουλα, επιχρωματισμένη στο χέρι. Την αποκάλυψε η Βάνα Μπουσέ, δημοσιεύοντας μάλιστα και αρκετά από τα σωζόμενα τραπουλόχαρτα, τα οποία είχαν χαραγμένες ελληνικές προσωπικότητες (ρήγας σπαθί ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, κούπα η Μπουμπουλίνα, ρήγας μπαστούνι ο Γιωργάκης Ολύμπιος κ.ά.). Ακολούθησαν και άλλες τέτοιες εκδόσεις.
Φιλελληνική Τράπουλα με μορφές πρωταγωνιστών της επανάστασης που πωλούνταν για την συγκέντρωση χρημάτων υπέρ των Ελλήνων, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Όσο για την χαρτοπαιξία, φαίνεται ότι στα χρόνια της Εθνεγερσίας συντρόφευε τους αγωνιστές στις ώρες της σχόλης τους. Η τράπουλα βρισκόταν στα σελάχια των πολεμιστών και φαίνεται πως όταν σταματούσαν τα τουφέκια η κοντσίνα έδινε και έπαιρνε. Τα στοιχεία που διαθέτουμε μέχρι τώρα μαρτυρούν πως οι Σουλιώτες ήταν οι πιο χαρτοπαίχτες, με πρώτο και καλύτερο τον αδελφό του Μάρκου Μπότσαρη, τον Κώστα Μπότσαρη. Τον αγωνιστή που έδειξε μοναδική γενναιότητα στην πολιορκία του Μεσολογγίου, παίζοντας κοντσίνα ακόμη και στα διαλείμματα της μάχης. Εξάλλου, γι’ αυτό οι συμπολεμιστές τού κόλλησαν το παρατσούκλι Κώστας Κοντσίνας, το οποίο τον ακολουθούσε σε όλη την ζωή του. (περισσότερα…)
Στρατιωτική Μουσική κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Πρόσωπα & γεγονότα του΄21, tagged 1821, Giovanni Mangel, Αρχισαλπιγκτής, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Επανάσταση 21, Θανάσης Τρικούπης, Ιστορία, Κωνσταντίνος Ράδος, Κελευστικοί μουσικοί, Μουσική, Παναγιώτης Ρόδιος, Στρατιωτική Μουσική, Σάββας Γκριτζέλης, Σαλπιγκτές, Σαλπιγκτής, Τυμπανιστές, Mangel Michael, Military Music on 9 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Στρατιωτική Μουσική κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821| Θανάσης Τρικούπης – Σάββας Γκριτζέλης
Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει πληροφορίες για τη στρατιωτική μουσική κατά την περίοδο του αγώνα της ελληνικής ανεξαρτησίας, τη δεκαετία του 1820, όπως αυτές εμπεριέχονται διάσπαρτες σε διάφορα τεκμήρια της εποχής εκείνης. Τα στοιχεία που καταγράφονται αφορούν στα σώματα, τακτικής και άτακτης μορφής, που έδρασαν στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και στην εν τέλει απελευθερωμένη Ελλάδα. Το αρχειακό υλικό αναφέρεται σε ποικίλες δραστηριότητες στρατιωτικής μουσικής. Ως επί το πλείστον, αυτές σχετίζονται κυρίως με την οργάνωση, την άσκηση και τον έλεγχο του στρατεύματος, καθώς και την εφαρμογή συλλογικών ενεργειών μέσω της ηχητικής μετάδοσης του κελεύσματος. Κατά δεύτερο λόγο, παρατηρούνται τελετουργικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
Έτος 1821
Μολδοβλαχία – Αλέξανδρος Υψηλάντης – Ιερός Λόχος
Πορτραίτου του Αλέξανδρου Υψηλάντη με στολή ουσάρου, 1810.
Η πρώτη μαρτυρία περί στρατιωτικής μουσικής αφορά στο στράτευμα που οργάνωσε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κατά την έναρξη της επανάστασης στην Μολδοβλαχία τον Φεβρουάριο του 1821. Ειδικότερα, καταγράφονται τύμπανα και σάλπιγγες και ένα συγκρότημα που τραγουδούσε τραγούδια του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιου Κοραή.[1]
Αναφερόμενος στον Ιερό Λόχο, ο Κωνσταντίνος Ράδος γράφει τα εξής: «…του τάγματος προπορεύονται σαλπιγκταί και τυμπανισταί, αλλά και μουσική χάλκινων οργάνων, ήτις συνηθέστατα παίζει το θούριον των Φιλικών…». Σε υποσημείωση ο ίδιος αναφέρει: «Το εμβατήριο του οποίου περιεσώθη και η μουσική, είναι ποίημα του Κοραή και εγράφη το 1800 δια την εν Αιγύπτω υπό των Βοναπάρτην ταξιαρχίαν των Ακροβολιστών της Ανατολής…».[2]
Κατά τη μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821 οι Οθωμανοί συνέλαβαν τους κελευστικούς μουσικούς και τους υποχρέωσαν να παίξουν το ανακλητικό τυμπάνισμα. Με αυτόν τον τρόπο εμφανίστηκαν κάποιοι διασκορπισμένοι ιερολοχίτες στα γύρω δάση και συνελήφθησαν.[3] O τρόπος σύλληψης των Ιερολοχιτών δια του ανακλητικού των τυμπάνων επιβεβαιώνεται και από την περιγραφή του Pouqueville : «Ο ιερός λόχος ακίνητος μικρόν κατά μικρόν πίπτει· πεντήκοντα των πολεμιστών αυτού ακούοντες σημαίνουσαν την πρόσκληση επανέρχονται εις τα βήματα αυτών και πίπτουσι θύματα του στρατηγήματος των Οσμανλήδων οίτινες κατέσχον τα τύμπανα των Εταιριστών».[4]
Σύμφωνα με οθωμανικές πηγές, από την μάχη του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι στις 7 Ιουνίου 1821, συνελήφθησαν και εστάλησαν στην Κωνσταντινούπολη 74 αιχμάλωτοι, 6 τηλεβόλα, τύμπανα και σάλπιγγες, καθώς και ακρωτηριασμένα ανθρώπινα μέλη (κεφαλές και ώτα στρατιωτών). Οι αρχηγοί των αιχμαλώτων εκτελέστηκαν, οι υπόλοιποι φυλακίστηκαν, ενώ τα μουσικά όργανα και τα ακρωτηριασμένα μέλη τοποθετήθηκαν στην αυλή του σουλτανικού παλατιού Τοπ-Καπί προς παραδειγματισμό.[5] (περισσότερα…)
«Πορτρέτα πολιτικών»: Ημερίδα στο Βουλευτικό Ναυπλίου
Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged 1821, Greek History, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Βουλευτικό Ναυπλίου, Ειδήσεις, Ημερίδα, Ιστορία, Πορτρέτα πολιτικών, Πολιτισμός, Πολιτικοί on 5 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
«Πορτρέτα πολιτικών»: Ημερίδα στο Βουλευτικό Ναυπλίου
Το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2024 και ώρα 10:00 π.μ. θα πραγματοποιηθεί στο Βουλευτικό Ναυπλίου, την Πρώτη Βουλή των Ελλήνων, η καταληκτική ημερίδα των 11 διαδικτυακών διαλέξεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2024 από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο, με τίτλο «Πορτρέτα πολιτικών».
Μέσα από τα διαδικτυακά πορτρέτα πολιτικών, που έλαβαν χώρα από τον Ιανουάριο ως τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, προσεγγίστηκε η εξέλιξη μιας υποβαθμισμένης επαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1820) σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, οργανικό και αναπόσπαστο τμήμα του ανεπτυγμένου κόσμου.
Πορτρέτα πολιτικών
Στη δια ζώσης Ημερίδα, εκλεκτοί πανεπιστημιακοί καθηγητές και ειδικοί ερευνητές θα συζητήσουν όχι μόνο για το παρελθόν και το παρόν αλλά και το μέλλον της πολιτικής στην Ελλάδα. (περισσότερα…)