Argolikos Arghival Library History and Culture – ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (original) (raw)
Τα πρώτα βήματα της Εκπαίδευσης τον 19ο αιώνα σε Λυγουριό, Επίδαυρο
Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, Εκπαίδευση, tagged 1821, Argolikos Arghival Library History and Culture, Αντώνης Ξυπολιάς, Επίδαυρος, Εκπαίδευση, Ιστορία, Λυγουριό, Σχολείο on 14 Ιανουαρίου, 2025|Leave a Comment »
Τα πρώτα βήματα της Εκπαίδευσης τον 19ο αιώνα σε Λυγουριό, Επίδαυρο – Αντώνης Ξυπολιάς
Δώδεκα δικαιοπρακτικά έγγραφα του Λυγουριού έχουν γραφτεί με φτερό χήνας και μελάνι από ντόπιους και ιδιαίτερα ιερείς του χωριού, την περίοδο 1745-1821. Εκατοντάδες επίσης έγγραφα της επαναστατικής περιόδου με πολεμικές αναφορές, διαμαρτυρίες, διεκδικήσεις, απόψεις έχουν συνταχθεί από κατοίκους του χωριού. Είναι τεκμήρια που μαρτυρούν ότι κάποιοι από τους κατοίκους είχαν διδαχτεί την γραφή και ανάγνωση τα δύσκολα εκείνα χρόνια της δουλείας.
Οι πηγές τις ιστορίας μαρτυρούν ότι τότε κατά τόπους σε μοναστήρια και εκκλησίες είχαν λειτουργήσει ως παιδευτικά κέντρα της εποχής, όπου μαθητές μάθαιναν το «οχταήχι», το «Ψαλτήρι», τα κοινά γράμματα. Αλλά και δάσκαλοι, ιδιαίτερα ιερομόναχοι, μετά από πρόσκληση τοπικών κοινωνιών δίδασκαν τα κοινά γράμματα, την προκαταρκτική δηλαδή και δημώδη αγωγή από την οποία μπορούσε κάποιος να μάθει να διαβάζει, να γράφει, να λογαριάζει.
Έλληνικόν Σχολείον έν καιρώ δουλείας – Νικόλαος Γύζης
Στις Σπέτσες δίδασκε αρχές του 19ου αι. τα κοινά γράμματα ο «εκ Λιγουρίου ιερομόναχος Γρηγόριος ο και εν Κρανιδίω διδάξας τω 1804». Ο Λυγουριάτης γέρο Γρηγόριος «ο περί τα γραμματικά ικανός» δίδαξε στην συνέχεια και στα Ψαρά.
Στο Λυγουριό λειτούργησε την δεύτερη δεκαετία του 1800 ένα μικρό υπαίθριο σχολείο. Ο Γάλλος περιηγητής A. F. Didot που περιπλανήθηκε στις δύο τότε γειτονιές του χωριού περιέγραφε ότι οι μαθητές καθισμένοι σε πέτρες, κάτω από τον ίσκιο ενός δένδρου, συμμετείχαν στο μάθημα, όπου ένας μαθητής διάβαζε μεγαλόφωνα μία φράση, την οποία επαναλάμβαναν οι συμμαθητές του σαν ψαλμωδία και αυτό έδινε την δυνατότητα στον δάσκαλο να τους διορθώνει…. (περισσότερα…)
Γιαννακόπουλος Δημήτρης Κ.
Δημήτρης Κ. Γιαννακόπουλος
Ο Δημήτριος Κ. Γιαννακόπουλος γεννήθηκε στο Άργος το 1959. Είναι Πτυχιούχος Φιλολογίας, Ιστορίας – Αρχαιολογίας και Αριστούχος Διδάκτορας Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Υπηρετώντας τη στρατιωτική θητεία του στη Διεύθυνση Ιστορίας του ΓΕΑ απέκτησε διετή εμπειρία στην αρχειακή έρευνα και συμμετείχε στη συγγραφή του Β’ τόμου της Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας (1919-1922).
Διετέλεσε Πάρεδρος με πενταετή θητεία στο Τμήμα Επιμόρφωσης και Αξιολόγησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων. Διαθέτει πολυετή εμπειρία ως επιμορφωτής των εκπαιδευτικών σε θέματα Ειδικής Διδακτικής, Διοίκησης της Εκπαίδευσης, Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ έχει πραγματοποιήσει εισηγήσεις σε πολλά παιδαγωγικά συνέδρια.
Συμμετείχε σε επιτροπές κρίσης και συγγραφής των ισχυόντων σχολικών εγχειριδίων ιστορίας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και στο σχεδιασμό και στην αξιολόγηση ηλεκτρονικού υποστηρικτικού υλικού για τη Δημόσια Εκπαίδευση. Ειδικευμένος στην Ευρωπαϊκή ιστορία, δραστηριοποιείται ερευνητικά στο πεδίο των σχέσεων του Ελληνισμού με το Δυτικό Κόσμο.
Στο έργο του ως ιστορικού περιλαμβάνονται ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, βιβλία και πολλά άρθρα σε έγκριτα περιοδικά. Το 2017 συμμετείχε με εισήγησή του στο Διεθνές Συνέδριο του Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών «Ευρωπαϊκές Πόλεις σε κρίση, από τον 12ο αιώνα μέχρι σήμερα». Το 2018 κυκλοφόρησε σε δική του μετάφραση και επιμέλεια το έργο του Antony Black, Political Thought in Europe 1250-1450 (Cambridge 1991), από τις εκδόσεις Επίκεντρο.
Κυριότερες εργασίες του είναι:
Το πρόβλημα της ευρωπαϊκής ενότητας και η διαχρονικότητά του, Επικαιρότητα 2010, Εικόνες του Δυτικοευρωπαίου μέσα από την Ιστορία. Επιστημονική επεξεργασία και αναπαράσταση της Λατινοκρατίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Επίκεντρο 2013, Δουκάτο των Αθηνών. Η Κυριαρχία των Acciaiuoli, Βάνιας, 2016, Αναγέννηση και πολιτική νεωτερικότητα Αρρετίνου Λεονάρδου περί Πολιτείας Φλορεντίνων, πρωτότυπη έκδοση, Ηρόδοτος 2018, Η Εξεγειρόμενη Ευρώπη του 1820-21, Τα δυτικοευρωπαϊκά κινήματα και η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, Επίκεντρο 2021, Δημητρίου Κ. Βαρδουνιώτη «Η Καταστροφή του Δράμαλη» (Επιστημονική Επιμέλεια, Ηρόδοτος 2022). Το 2023 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο Ελένης και Πάνου Ψημένου για το βιβλίο του «Η Μετακαποδιστριακή Περίοδος 1831-1833. Πολιτική ιστορία του ελληνικού κράτους από τη δολοφονία του Καποδίστρια μέχρι τον ερχομό του Όθωνα».
Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας
Posted in Αργολίδα, Ελεύθερο Βήμα, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Gemlik, Ύλας, Αγ. Αβέρκιος, Βιθυνία, Γιώργος Μανινής, Δελή Υπατία, Δελής Χρήστος, Ελεύθερο Βήμα, Ιστορία, Κίος, Κουκουζέλισσας, Κουλιγκάς Βασίλης, Νέα Κίος on 21 Δεκεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας
«Ελεύθερο Βήμα»
Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.
Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.
Φιλοξενούμε σήμερα στο «Ελεύθερο Βήμα» την διάλεξη του Δικηγόρου και τ. Δήμαρχου Νέας Κίου κ. Γιώργου Μανινή, που πραγματοποιήθηκε στο Σύλλογο Αργείων «Ο ΔΑΝΑΟΣ», στις 8 Δεκεμβρίου 2024, με τίτλο:
« Από την Κίο της Βιθυνίας στη Νέα Κίο της Αργολίδας»
«Είδα βούρλα ως το μπόι μου όταν βγήκαμε στον τόπο αυτό που ζούμε τώρα, άκουσα χορωδίες βατράχων ολονύχτιες, τσακαλιών σπαρακτικές κραυγές. Είδα πράσινα στεκούμενα νερά. Γιατί μεταξύ των τόσων τόπων που γυρίσαμε για την ίδρυση της Νέας Κίου, αυτός εδώ μας αιχμαλώτισε; Μήπως ο ιερός Ερασίνος μας θύμισε τον Ασκάνιό μας; Μήπως το Κεφαλάρι μάς ζωντάνεψε το μικρό Κεφαλάρι της Άγιας-Παρασκευής μας, που καθρέφτιζε στα γάργαρα νάματά του τη θεία μορφή του Αργείου Ύλα: Ή μήπως το πλατανοσκέπαστο παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα, εδώ, στο πλάγι μας, μας θύμισε το ανάλογο της πατρίδος;» Γράφει ο Χρήστος Δελής, πρώτος Κοινοτάρχης της Νέας Κίου.
Ο Παύλος Παλαιολόγος, σε επιφυλλίδα της εφημερίδας «Βήμα», το 1955, αναφέρεται, επικαλούμενος τον Χρήστο Δελή, στην τραγική ειρωνεία της μοίρας για την ίδρυση της Νέας Κίου, δίπλα στην πατρίδα του Ύλα, του Αργείου μυθικού ήρωα της Αργοναυτικής εκστρατείας, εξ αιτίας της αρπαγής του οποίου από της νύμφες, ιδρύθηκε η Κίος της Βιθυνίας.
Κίος, τελευταία μέρα πριν από την εγκατάλειψη. Δημοσιεύεται στο: «Κίος η αλησμόνητη», Εκδόσεις Δωδώνη, 1995.
Γεώργιος Αθάνας, ποιητής: Ποίημα «Κίος», από την ποιητική Συλλογή του _«Αίνος και θρήνος_», που εξέδωσε το 1972, λόγω της επετείου των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή:
Άι, σεις απ΄την ψαρόβαρκα,
όμορφος είν΄ο κόλπος,
κι όμορφη εκεί στην κόχη του
η ασπρ o φορούσα πόλη!
Μια και έτυχε και πέρασα,
πέστε μου τ’ όνομά της.
«Γκέμλεκ» μου ξεφωνίσανε
μονόλογα οι ψαράδες.
Τα κύματα όμως φλοίσβησαν
και σ΄άλλη γλώσσα είπαν:
«Η Κίος των Αργοναυτών,
η Κίος είναι, ξένε».
«Ναυπλιακά Χρονικά», τοπική εφημερίδα του Ναυπλίου, φύλλο με ημερομηνία 17 Ιουλίου 1955, όπου στο άρθρο «Μια Κοινότης με τον φτωχώτερο Προϋπολογισμό και την πλουσιώτερη δράση», ο αρθρογράφος εξαίρει την ανάπτυξη της Νέας Κίου, μιας Κοινότητας με τόσο μικρό γεωργικό κλήρο «που είχε να δημιουργήσει τα πάντα εκ του μηδενός, πώς κατώρθωσε να μετατρέψει την θρασομανούσα βουρλοτοπιά σε χωράφια γόνιμα, που ξαφνιάζει τον επισκέπτη, που αναρωτιέται κατάπληκτος: Πότε και πώς μπήκε τόση τάξη στο Βάλτο;Πώς ξεφύτρωσαν τόσες γέφυρες και γεφυρίδια; Πώς αποστραγγίσθησαν και χαλικοστρώθησαν τόσες αρτηρίες αγροτικές που ήσαν χείμαρροι αδιάβατοι, που δεν μπορούσε ούτε σούστα να κινηθεί; Ο γνωστός επί αιώνας «Βάλτος» απεστραγγίσθη. Η Λερναία ηύρε τον Ηρακλή της». Και καταλήγει ο αρθρογράφος στην αναγκαιότητα της οδικής σύνδεσης της Ν. Κίου με το Ναύπλιο, θεωρώντας τη Ν. Κίο ως «έναν οικονομικό παράγοντα πρώτης τάξεως δια την ενίσχυσιν του Ναυπλίου οικονομικώς», όπως επί λέξει αναφέρει. (περισσότερα…)
Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου αναγορεύτηκε ο φιλόλογος Δημήτρης Τότσικας
Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Έρευνα, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Δημήτρης Τότσικας, Διδακτορική Διατριβή, Ειδήσεις, Ιστορία, Μυκήνες, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Πολιτισμός, Τύρινθα on 22 Νοεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου αναγορεύτηκε ο φιλόλογος Δημήτρης Τότσικας
Δημήτρης Τότσικας
Τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου υποστήριξε την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2024 ο φιλόλογος Δημήτρης Τότσικας, η οποία βαθμολογήθηκε με άριστα, με αποτέλεσμα να αναγορευτεί διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών.
Το θέμα της διατριβής του ήταν «Οι Μυκήνες, η Τίρυνς και το Ηραίον του Άργους μέσα από τις μαρτυρίες και τις απεικονίσεις των περιηγητικών εκδόσεων».
Οι διδακτορικές σπουδές αποσκοπούν στην προαγωγή της πρωτότυπης επιστημονικής έρευνας και στην ουσιαστική συνεισφορά στην εξέλιξη της γνώσης. Στην περίπτωσή μας βοηθούν και στην εξέλιξη της γνώσης που αφορά στην τοπική μας ιστορία. Ως Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη, που έχει κύριο σκοπό της την προβολή της τοπικής ιστορίας, μας χαροποιεί ιδιαίτερα, πρώτον γιατί αναδεικνύει θέματα που έχριζαν περαιτέρω μελέτης και δεύτερον γιατί συμπολίτες μας υποψήφιοι διδάκτορες, επιλέγουν τοπικά θέματα.
Η διδακτορική διατριβή του Δημήτρη Τότσικα, με τίτλο «Οι Μυκήνες, η Τίρυνς και το Ηραίον του Άργους μέσα από τις μαρτυρίες και τις απεικονίσεις των περιηγητικών εκδόσεων», εκπονήθηκε στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με επιβλέπουσα την Καθηγήτρια κα Ιωάννα Σπηλιοπούλου και συνεπιβλέποντες την Αν. Καθηγήτρια κα Αιμιλία Μπάνου και τον Αν. Καθηγητή κ. Ηλία Κουλακιώτη. (περισσότερα…)
1ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, 13-17 Νοεμβρίου 2024 στο Ναύπλιο. Θα προβληθούν ταινίες μικρού μήκους από ολόκληρο τον κόσμο, κάποιες από αυτές με σημαντικά βραβεία
Ένα καινούργιο Φεστιβάλ, υπό την αιγίδα του Δήμου Ναυπλιέων, γεννιέται στο Ναύπλιο, το «Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Αναπλιού».
Για τέσσερις μέρες, από 13 έως 17 Νοεμβρίου, στο «Τριανόν», στην Πλατεία Συντάγματος του Ναυπλίου, θα προβληθούν ταινίες μικρού μήκους από ολόκληρο τον κόσμο, κάποιες από αυτές με σημαντικά βραβεία.
Οι προγραμματισμένες προβολές των ταινιών, προέρχονται από μια μεγάλη πλατφόρμα, με επιλογές όπως: από την ψηφιακή ταινιοθήκη IFcinema, από το Γαλλικό Ινστιτούτο, από το Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου Αθήνας, από τις πρεσβείες Νορβηγίας, Σουηδίας και Ιταλίας, καθώς και δείγμα αντιπροσωπευτικού περιεχομένου, με επιλογές από τον Κυπριακό Κινηματογράφο.
Τέλος, στο Ελληνικό Πανόραμα θα προβληθούν ελληνικές μικρού μήκους ταινίες που ξεχώρισαν σε διάφορα ελληνικά αλλά και διεθνή φεστιβάλ.
Οι μικροί θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα εξαιρετικό πρόγραμμα με διεθνείς ταινίες μικρού μήκους, σε συνεργασία με το «Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους».
Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Αναπλίου.
Κατά την διάρκεια της ημερίδας με θέμα «Ο σύγχρονος Ελληνικός Κινηματογράφος», θα προβληθούν οι πολυβραβευμένες ταινίες μεγάλου μήκους: Αντιγόνη (2019) της Σόφι Ντεράσπι και Πίσω από τις Θημωνιές (2021) της Ασημίνας Προέδρου και θα πραγματοποιηθεί ημερίδα, με θέμα «Ο σύγχρονος Ελληνικός Κινηματογράφος». (περισσότερα…)
Παρουσίαση του βιβλίου, «Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης – Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ – μπέη της Κορίνθου», στο «Κονδύλειο» Πολιτιστικό Κέντρο Αρχαίας Κορίνθου
Posted in Ειδήσεις - Πολιτισμός, tagged 1821, Argolikos Arghival Library History and Culture, Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη, Βιβλία, Βιβλιοπαρουσίαση, Ειδήσεις, Ιστορία, Κόρινθος, Κιαμήλ-μπέης on 5 Νοεμβρίου, 2024|Leave a Comment »
Παρουσίαση του βιβλίου, «Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης – Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ – μπέη της Κορίνθου», στο «Κονδύλειο» Πολιτιστικό Κέντρο Αρχαίας Κορίνθου
Η έρευνα των Γιώργου Κόνδη και Γιώργου Γιαννούση με τίτλο: «Δημήτριος Κ. Βαρδουνιώτης – Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου. Παρουσίαση, κριτική μελέτη και συμπληρωματική έρευνα σε άγνωστο χειρόγραφο του Αργείου ιστορικού», μια έκδοση της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας και Πολιτισμού, βασισμένη σε ένα άγνωστο χειρόγραφο του Αργείου ιστορικού και νομικού Δημ. Κ. Βαρδουνιώτη, φιλοξενείται το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 19:00 από τον Δήμο Κορινθίων στο «Κονδύλειο» Πολιτιστικό Κέντρο Αρχ. Κορίνθου.
Αναζητώντας τα ίχνη του Κιαμήλ-μπέη…
Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
- Γιώργος Γιαννούσης, οικονομολόγος, Πρόεδρος της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης Ιστορίας και Πολιτισμού.
- Παναγιώτα Κασίμη, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορίνθου.
- Γιάννης Δ. Μπάρτζης, Δρ. Φ., Πρόεδρος της Εταιρείας Κορινθίων Συγγραφέων
- Καλλιόπη Καλποδήμου, Φιλόλογος – Θεατρολόγος, καθηγήτρια Μουσικού Σχολείου Αργολίδας.
- Βασίλης Τσιλιμίγκρας, Φιλόλογος, τ. Σύμβουλος Φιλολόγων Πελοποννήσου.
- Γεώργιος Κόνδης, διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστήμων, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Η οργάνωση της εκδήλωσης οφείλεται αφ’ ενός, στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας και στην πολύτιμη στήριξη της Προϊσταμένης κ. Παναγιώτας Κασίμη η οποία έχει προλογίσει την έρευνα και αφ’ ετέρου, στην Ένωση Κορινθίων Συγγραφέων και τον Πρόεδρό της κ. Γιάννη Μπάρτζη. Δυο ακούραστοι άνθρωποι με πλούσιο έργο στην Κορινθία, αλλά και έξω από αυτήν. (περισσότερα…)
Αγαπητές Ελληνίδες! Γράμματα από το αλβανικό μέτωπο προς το Λύκειον των Ελληνίδων – Αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός»
Το Λύκειον των Ελληνίδων Άργους με την ευκαιρία του εορτασμού των 130 χρόνων από την ίδρυση του Συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός» διοργανώνει την παρουσίαση του τόμου: «Αγαπητές Ελληνίδες! Γράμματα από το αλβανικό μέτωπο προς το Λύκειον των Ελληνίδων».
Η παρουσίαση θα γίνει την Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024, ώρα 18:00 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Αργείων «Ο Δαναός», Αγγελή Μπόμπου 8, στο Άργος,
Τον τόμο θα παρουσιάσει η κ. Κατερίνα Δασκαλάκη, δημοσιογράφος, συγγραφέας, Γενική Γραμματέας του Λυκείου των Ελληνίδων.
Θα ακολουθήσει μουσικό επετειακό αφιέρωμα με την κ. Κατερίνα Σκουλή (φωνή) και τον κ. Ανδρέα Μπογά (πιάνο).
Αγαπητές Ελληνίδες! Γράμματα από το αλβανικό μέτωπο προς το Λύκειον των Ελληνίδων.
Στρατός και Πολιτική
Posted in Άρθρα - Μελέτες - Εισηγήσεις, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Army and Politics, Βίκτωρ Δούσμανης, Γεώργιος Θεοτόκης, Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, Θάνος Βερέμης, Ιστορία, Κωνσταντίνος Κουμουνδούρος, Πραξικόπημα, Πολιτική, Στρατός, Στρατός και Πολιτική, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Στρατιωτικοί on 22 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Στρατός και Πολιτική – Θάνος Μ. Βερέμης. Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης – ΕΚΠΑ
Ο σχηματισμός τακτικού στρατού, με σώμα επαγγελματιών αξιωματικών, συνδέθηκε με την απόπειρα του νεοϊδρυθέντος βασιλείου να μιμηθεί τα δυτικά του πρότυπα και να αποκτήσει εκσυγχρονισμένους θεσμούς. Το υβριδικό αποτέλεσμα που προέκυψε από το πάντρεμα των δυτικών θεσμών με τα εντόπια ήθη και έθιμα έμοιαζε περισσότερο με την Ελληνίδα μητέρα του από ό,τι με τον ξένο πατέρα του.
Όταν οι αντιβασιλείς του Όθωνα επέβαλαν τις δικές τους στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις το 1833, υπήρχαν 5.000 άτακτοι και περίπου 700 τακτικοί Έλληνες στρατιωτικοί. Οι αντίστοιχοι αριθμητικά με τους ατάκτους Βαυαροί τακτικοί που τους αντικατέστησαν κατάφεραν να παγιώσουν την κεντρική εξουσία του οθωνικού κράτους και να στερήσουν τα κόμματα από την επιρροή τους στον στρατό. Με την κατάσταση των απολυμένων ατάκτων ασχολήθηκε συστηματικά ο Γιάννης Κολιόπουλος στο μνημειώδες έργο του για τη ληστεία στη μετεπαναστατική Ελλάδα.[1] Οι Γερμανοί μισθοφόροι έφυγαν από την Ελλάδα το 1837, αλλά ο ελληνικός τακτικός στρατός δεν έγινε αξιόπιστη δύναμη παρά μόνο στο τέλος του 19ου αιώνα.[2]
Χαρίλαος Τρικούπης
Από τη γέννησή του μετά το τέλος του Αγώνα έως τις μεταρρυθμίσεις του Χαρίλαου Τρικούπη κατά τη δεκαετία του 1880, ο ελληνικός τακτικός στρατός περιορίστηκε στη στήριξη της εξουσίας του νέου κράτους. Έως το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, το κράτος είχε καταπνίξει τους ανταγωνιστές του και είχε μετασχηματίσει τις φρουρές σε μαζικό θεσμό που εξυπηρετούσε το αλυτρωτικό πρόγραμμα.
Στα πρώτα εξήντα χρόνια της ζωής του, το ελληνικό κράτος παρέμεινε εξαρτημένο από τη Σχολή Ευελπίδων για τη δημιουργία αξιωματικών με τεχνική εκπαίδευση. Τα προγράμματα σπουδών συμπεριλάμβαναν αριθμητική, άλγεβρα, γεωμετρία, στερεομετρία, κατασκευαστικές μεθόδους, τοπογραφία και σχέδιο μηχανών. Από το 1870, τα θεωρητικά μαθήματα, όπως η φυσική και τα μαθηματικά, παραδίδονταν σε ένα πενταετές πρόγραμμα αρχικά και η εφαρμοσμένη στρατιωτική εκπαίδευση συγκεντρωνόταν στα δύο τελευταία έτη. Οι σπουδαστές με τους υψηλότερους βαθμούς στις θετικές επιστήμες επιλέγονταν για το Μηχανικό και το Πυροβολικό, αλλά υπήρχαν και εκείνοι που προτιμούσαν να τερματίσουν τις σπουδές τους μετά την ολοκλήρωση ενός πρώτου κύκλου σπουδών θεωρητικών μαθημάτων και να ακολουθήσουν σταδιοδρομία καθηγητή ή πολιτικού μηχανικού. Έτσι, η Σχολή έγινε υποκατάστατο Πολυτεχνείου, ώσπου αυτό να ιδρυθεί ως ακαδημαϊκή δομή το 1887. Έως τότε, οι αξιωματικοί του Μηχανικού χρησιμοποιήθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών για την κατασκευή και επίβλεψη δημοσίων έργων, γεφυρών, δρόμων και κυβερνητικών κτηρίων.[3]
To 1882, η Σχολή Ευελπίδων απέκτησε νέο κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος παρέμεινε σε ισχύ για τριάντα χρόνια. Τα έτη σπουδών μειώθηκαν σε πέντε, με έμφαση πλέον στα καθαρά στρατιωτικά μαθήματα. Με τον τρόπο αυτό, η Σχολή διατηρούσε τους νέους, οι οποίοι, προηγουμένως, την εγκατέλειπαν καθ’ οδόν, για να ακολουθήσουν ιδιωτικά τεχνικά επαγγέλματα. (περισσότερα…)
Πηλοτεχνήματα και Πηλοτεχνουργήματα στην Ερμιόνη Αργολίδας
Posted in Ερμιονίδα, Λαογραφικά Αργολίδας, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Αγγειά, Γιάννης Σπετσιώτης, Ερμιόνη, Καθοίκια, Κανάτια, Κιούπι, Λαογραφία, Πυλός, Πηλοτεχνήματα, Πηλοτεχνουργήματα, Πινιάτες on 18 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Πηλοτεχνήματα και Πηλοτεχνουργήματα στην Ερμιόνη Αργολίδας – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Τίποτα δεν είναι πιο ελληνικό όσο ένα παραδοσιακό πήλινο. Όλα του φανερώνουν Ελλάδα. Το υλικό, η μορφή, η έκφραση. Ελληνικό είναι το χώμα και το νερό, ελληνικός ο ήλιος και το θερινό αεράκι που το στεγνώνουν, όπως ακόμα τα σκοίνα και τα πουρνάρια που το πυρώνουν. Και πάνω απ’ όλα ελληνικά είναι τ’ ακριβά χέρια, με δάχτυλα που σκέπτονται, όταν δημιουργούν με τον πηλό. [Β. Δ. Κυριαζόπουλος]
Οι παρακάτω πηλοκατασκευές με τις πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες τους, ξεπήδησαν από τις ανάγκες και τις συνήθειες των ανθρώπων που έζησαν σε χρόνους λιγότερο ή περισσότερο μακρινούς.
Τα κανάτια
Από μια μικρή έρευνα που έκανα σε τρία- τέσσερα λεξικά που χρησιμοποιώ κανένα δεν κάνει λόγο για «το δοχείο νερού» που έχουμε οι Ερμιονίτες στο μυαλό μας. Τα κανάτια, λοιπόν, που έχουν αποσυρθεί εδώ και χρόνια από την καθημερινή χρήση (σήμερα υπάρχουν λιγοστά) είναι πήλινα δοχεία «χωρισμένα» σε δύο διακριτούς χώρους.
Ο κάτω που μοιάζει με φουσκωμένο μπαλόνι, έχει κυκλική βάση και παίρνει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού. Ο επάνω χώρος, ένας μακρύς και στενός λαιμός που καταλήγει σε όμορφα στρογγυλά «χείλη», διευκόλυνε στο να πέφτει άνετα το νερό στα ποτήρια και τις κανάτες. Το φουσκωτό μέρος του κανατιού ήταν στολισμένο με ωραίες ανάγλυφες πήλινες παραστάσεις ενώ το χρώμα του ήταν συνήθως κάτι μεταξύ του υπόλευκου, του ανοιχτού γκρι ή του ανοιχτού κίτρινου. Για τα κανάτια, έχουμε κάνει λόγο στις λαογραφικές μας μελέτες της Ερμιόνης. Τα «έκλεβαν» από τα σπίτια και τα χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν από τα πηγάδια το «αμίλητο νερό» την παραμονή της γιορτής του Άη Γιάννη του Κλήδονα. Ακόμη σ’ αυτά μετέφεραν το νερό κατά την ταφή των νεκρών. Το κανάτι με εντολή του ιερέα το έσπαζαν πάνω στο φρεσκοσκαμμένο μνήμα.
Αιγινίτικο κανάτι.
Στα παιδικά μου χρόνια αλλά και αρκετές 10/ετίες νωρίτερα κάθε σπίτι είχε τα δικά του κανάτια. Τα καλοκαίρια τα γέμιζαν με νερό και τα άφηναν δίπλα στο ανοιχτό παράθυρο ή έξω από την εσωτερική πόρτα που έβγαζε στην αυλή ή τα ακουμπούσαν στις πλάκες που εξείχαν από τους τοίχους των σπιτιών, για να παραμένει το νερό δροσερό. (περισσότερα…)
Μαγεία, μαντική και προλήψεις. Δεισιδαιμονία – Οιωνοσκοπία – Παρετυμολογία
Posted in Ερμιονίδα, Λαογραφικά Αργολίδας, tagged Argolikos Arghival Library History and Culture, Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού, Γιάννης Σπετσιώτης, Δεισιδαιμονία, Ερμιόνη, Λαογραφία, Λαογραφικά της Ερμιόνης, Μαγεία, Μαντική, Ξεμάτιασμα, Οιωνοσκοπία, Προλήψεις, Παρετυμολογία, Ωμοπλατοσκοπία on 17 Οκτωβρίου, 2024|Leave a Comment »
Μαγεία, μαντική και προλήψεις. Δεισιδαιμονία – Οιωνοσκοπία – Παρετυμολογία |Λαογραφικά της Ερμιόνης – Γιάννης Μ. Σπετσιώτης
Ο παράλογος φόβος που βασίζεται στην πίστη ότι υπάρχουν μυστηριώδεις δυνάμεις που κατευθύνουν τη ζωή καθώς και η παρατήρηση και ερμηνεία οιωνών, δηλαδή των σημείων από τα οποία μπορεί κανείς να προβλέψει τα μελλούμενα, πάντα απασχολούσαν τον άνθρωπο.
Όπως, λοιπόν, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας πιστεύουν σ’ αυτές τις «μυστηριώδεις δυνάμεις» και στην αφελή ερμηνεία τέτοιων οιωνών (σημείων), έτσι και οι Ερμιονίτες τα μελετούσαν δίνοντας τις δικές τους εξηγήσεις! Ας μην ξεχνάμε ότι η πόλη μας λόγω και της γεωγραφικής θέσης υπήρξε κέντρο παγανιστικής λατρείας και άλλων ειδωλολατρικών εκδηλώσεων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και στα βιβλία του Χάρυ Πότερ η μάγισσα ονομάζεται Ερμιόνη!
Τις πρώτες καταγραφές μου δημοσίευσα στο περιοδικό «Στην Ερμιόνη άλλοτε και τώρα», με τίτλο «Λόγια μαγικά, λόγια γιατρικά, λόγια που κάνουν θαύματα και αρρώστιες θεραπεύουν», τεύχ. 6 και 7. Σ’ αυτό το άρθρο αναφέρθηκα στον τρόπο που στην Ερμιόνη εμποδίζεται το ανεμοπύρωμα (ερισύπελας) ή λούγκα (αρβ. γκρ – χ – ζα), το κριθαράκι, η νευρίδα (νευροκαβαλίκεμα) και αναλυτικά έγραψα για το ξεμάτιασμα. Σε επόμενο άρθρο μου, στο ίδιο περιοδικό, και με τίτλο «ξόρκια, ξεματιάσματα και άλλα φυλακτήρια», έκανα λόγο για το πώς θεραπεύονται τα αστεράκια (δερματική πάθηση) και τι κάναμε όταν χάναμε τα πρώτα μας δόντια.
Όμως το θέμα της μαγείας και της μαντικής με όλα τα παρακλάδια τους, όπως γράψαμε, είναι απέραντο και έχει αφήσει και στην Ερμιόνη πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για πράξεις, συνήθειες, προλήψεις που θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε όσο το δυνατόν πληρέστερα.
Άλλωστε, η Λαογραφία είναι η επιστήμη αλλά και η τέχνη της στιγμής και της υπομονής. Είναι δε τόσα πολλά, θα έλεγα χιλιάδες, αυτά που αναφέρονται σ’ ολόκληρη τη θρησκευτική και κοινωνική ζωή, σε αντικείμενα, φυσικά φαινόμενα, αστερισμούς, τοπωνύμια, διάφορες εργασίες κ.λπ. Μεγάλη επίδραση, ωστόσο, ασκούν και οι «ασύμμετρες» συμπτώσεις που κάνουν τον άνθρωπο να αμφιταλαντεύεται και να μην είναι σε θέση να δεχθεί την όποια αλήθεια. (περισσότερα…)