Hatice Aktürk | Ankara Yildirim Beyazit University (original) (raw)
Drafts by Hatice Aktürk
III. INTERNATIONAL JERUSALEM SYMPOSIUM-III. ULUSLARARASI KUDÜS SEMPOZYUMU KUDÜS’TE İZ BIRAKAN ALİMLER “THE SCHOLARS LEAVING A TRACE ON JERUSALEM”-, 2023
Jerusalem expresses its importance in many languages throughout history. It expresses this both... more Jerusalem expresses its importance in many languages throughout history. It expresses this both with his historical and cultural works and with the scholars who were born, lived, and served in this blessed place. Sheikh Râgıb el-Khâlidî (1866-1952), one of these scholars, trained many scholars who were descended from the Companion Halid bin Velid and who served as chief, judge, regent, and clerk in the sharia court in Jerusalem. As in the last periods of the Ottoman Empire. He is from the Halidis family, which is one of the prominent families of Jerusalem today. Sheikh Ragib al-Khalidi was born and educated in Jerusalem and served as a judge in this city as a jurist as well as various administrative duties. Sheikh Râgıb el-Khalidi, who left his mark on the city of Jerusalem socially and culturally apart from his scientific and legal background, gave his name to the Khalidiyye Library, which is located in an old Mamluk imarah next to the Silsile Gate, one of the main gates of the Masjid al-Aqsa. It was established in 1900 as the first private library. The Khalidiyye Library, which was established to collect valuable manuscripts and printed works from different people and places of Jerusalem and present them to the public, today contains nearly 1200 manuscripts, the oldest of which is more than 5 thousand years old, thousands of printed books, most of them from the 19th to the beginning of the 18th century. It is home to valuable resources from many languages, such as genealogy archives of the Ottoman period, Ottoman period edicts, endowments, and various original copies. The Khalidiyye Library, which had been closed for a long time and had a difficult time during the British colonial period after the First World War and the current occupation period after the Ottomans left Jerusalem, was restored and opened in 1995 for use by the public and researchers. In our study, information will be given about the life of Sheikh Râgıb el-Khâlidî, a jurist and kadi, for whom there is no specific study in Turkish literature. Information will be given about the manuscripts and printed works in the field of fiqh in the Khalidiyya Library, which is one of the most important libraries in Jerusalem, both in terms of its location and the valuable works it contains.
Ankara Yıldırım Beyazıt University Faculty of Law, 223rd Wednesday Seminar, Invited Speaker,., 2022
İslam hukuku açısından gayenin belirlenmesinin önemi ve işlevlerine değinilmiş akabinde İslam huk... more İslam hukuku açısından gayenin belirlenmesinin önemi ve işlevlerine değinilmiş akabinde İslam hukukundaki ana gayeler makâsıd, maslahat ve ictihad kavramları ışığında ele alınmıştır. - The importance and functions of determining the purpose in terms of Islamic law were mentioned, and then the main goals in Islamic law were discussed in the light of the concepts of maqasid, maslahat and ijtihad.
Papers by Hatice Aktürk
Mimbar Hukum, 2024
Like morality, law as a phenomenon develops in a process along with inevitable radical breaking p... more Like morality, law as a phenomenon develops in a process along with inevitable radical breaking points. Nevertheless, the phenomenon of law, which is constantly changing and developing, takes into many elements from past events, especially past legal systems. In this regard, the current Turkish law comes in handy as it departed during the Republican era from the Islamic legal system practiced for centuries and transitioned to the modern continental European legal system, nourished by many elements of Islamic law in the process. This article will examine the relationship between law, morality, and ethics by focusing on the similarities between these two legal systems.
Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and... more Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and its legal systems were expected to be considered and to interact with international rules. The Hague Conferences of 1896, 1902 and 1905 were established for the purposes of developing agreement on private international law. These conferences did not invite Muslim countries though these states situated outside Europe could have treaties applied on their territories when they were under the jurisdiction of European states. In the same line several conferences and arenas have called and recommended the study of the Islamic legal rules. For example, North Sea case the judge argued that the principle of 'sovereign equality' protected in Article 2(1) of the United Nations Charter, necessitates the court to refer not only to European legal traditions but also to Islamic legal principles when seeking for a general principle of law. This paper argues that the Islamic law has its unique methodologies of interpretations, can share common views compared to the rules of interpretations in international law, and can offer unprecedented solutions to many international disputed issues. This article questions the ways in which the international scholarship and legal community could benefit from such an 'exquisite understudied art.'
THEORIES OF INTERPRETATION: ISLAMIC LAW V. INTERNATIONAL LAW, 2024
Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and... more Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and its legal systems were expected to be considered and to interact with international rules. The Hague Conferences of 1896, 1902 and 1905 were established for the purposes of developing agreement on private international law. These conferences did not invite Muslim countries though these states situated outside Europe could have treaties applied on their territories when they were under the jurisdiction of European states. In the same line several conferences and arenas have called and recommended the study of the Islamic legal rules. For example, North Sea case the judge argued that the principle of 'sovereign equality' protected in Article 2(1) of the United Nations Charter, necessitates the court to refer not only to European legal traditions but also to Islamic legal principles when seeking for a general principle of law. This paper argues that the Islamic law has its unique methodologies of interpretations, can share common views compared to the rules of interpretations in international law, and can offer unprecedented solutions to many international disputed issues. This article questions the ways in which the international scholarship and legal community could benefit from such an 'exquisite understudied art.'
1st INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON CONTEMPORARY LEGAL ISSUES: COPMARATIVE LAW STUDIES, NEW SEARCHES AND SOLUTION PROPASALS , 2023
Commerce is an indispensable element of society and one of the most prominent issues where person... more Commerce is an indispensable element of society and one of the most prominent issues where personal interests come to the fore. Law and ethics serve to regulate social life by balancing personal and social interests. Actions that are not deemed appropriate for commercial law and commercial ethics, such as black marketeering and monopolistic activities, culling of goods and products in violation of price tariffs, deceptive advertisements leading to unfair competition, sale of defective goods, causing artificial price increases and exorbitant pricing, have increased in the current period. In the context of the relationship between law and morality, various legal systems have included the principles and rules of commercial ethics in commercial law. In this context, commercial ethics is defined in these legal systems as a means of protecting trade secrets, preventing unfair competition or behaviors contrary to business ethics, and is seen as a tool that aims to ensure fair treatment between the parties in practice. The use of the concept of commercial ethics in the doctrine dates back to the Middle Ages in English law, 1852 in American law, and in Islamic law to the verses revealed during the Mecca and Medina period and the relevant hadiths of the Prophet Muhammad. In today's Turkish law, which is an example of the continental European legal system, there are various interpretations as to whether this conclusion is valid or not. This study aims to fill a gap in the literature by examining the origins of the doctrine of commercial ethics in English, American, Turkish and Islamic law, its applications in modern commercial law and making evaluations to increase the effectiveness of commercial ethics in law.
International Islamic Law Graduate Symposium IX 26-27 October 2023, 2023
İslâm hukukunda ticaret ahlakı önemli bir yere haizdir. Günümüz Türk hukukunda ise gerek özel ger... more İslâm hukukunda ticaret ahlakı önemli bir yere haizdir. Günümüz Türk hukukunda ise
gerek özel gerekse kamu hukuku alanında ahlâk temelli olan birçok hukuk kuralının
bulunduğu görülmektedir. Türk hukukunda ticarî ahlâk ilke ve kurallarının yerinin
belirlenmesinde ilk olarak incelenecek hususlar; aynı zamanda birer ahlâk kaidesi olan
dürüstlük ilkesi, hakkın kötüye kullanılması yasağı, iyiniyet kuralı, genel ahlâka aykırılığın
engellenmesine yönelik hükümler ile bunların ilişkili olduğu ticaret hukuku düzenlemeleri ve
rekabet yasağı, aşırı/fahiş fiyatlama yasağı, stokçuluk yasağı, fiyat tarifeleri uygulamaları ve
sigorta hukukunda ilgili kurallar gibi diğer kurallardır.
Türk Ticaret Kanunu’nda ahlâk kavramı sadece bir yerde geçmekle birlikte (TTK
m.1404), ticaret hukukunda ahlâk temelli maddeler, Türk Medenî Kanunu m.5’te belirtildiği
üzere “Medenî ve Borçlar Kanunu’nun genel nitelikteki hükümlerinin uygun düştüğü ölçüde
tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanması” ve TTK m.1 hükmü gereğince “Türk Ticaret
Kanunu’nun, Türk Medenî Kanunu’nun ayrılmaz bir parçası olduğu ve hakkında özel bir
ticarî hüküm veya örf ve âdet olmayan ticarî işlerde genel hükümlerinin uygulanacağı” göz
önüne alındığında sayılan ilke ve kuralların ticaret hukuku açısından da önemli bir yere sahip
olduğu açıktır.
Aynı doğrultuda Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki ticarî ahlâk ile
ilgili hususlar incelendiğinde; ticarî ahlâka yönelik özel bir düzenleme olmaması sebebiyle
buna dayanılarak bir hüküm kurulmadığı, ancak Ticaret, Borçlar ve Medenî hukukunun ilgili
genel ilkelerinin temel alınıp haksız rekabet, fahiş fiyat artışı, ticarî örf ve âdet, ahlâka
aykırılık, dürüstlük kuralı ve iyiniyet ilkesine aykırılık gibi konulara ilişkin taleplerin “ticarî
ahlâk” ile ilişkilendirilerek öne sürüldüğü görülmektedir.
Türk hukukunda “ticaret ahlâkı” şeklinde yaygın bir kullanım olmasa da “ticaret etiği”
şeklinde bir adlandırma bulunmakta ve bu da “ticaret mesleğini icra ederken dikkat edilmesi
gereken hususlar” anlamına gelmektedir. Buna göre bir tacirin, bozuk mal satmaması, fahiş
fiyat ile satış yapmaması, aldatmaması ve ticaret ahlâkına uymayacak tüm davranışlardan
uzak durması gerekmektedir. Aynı anlama gelmese de oldukça yakın kullanım alanlarına
sahip olan ahlâk ve etik kavramlarının birbiri yerine kullanımının oldukça yaygın olduğu göz
önüne alınırsa ticaret etiği kapsamında zikrolunan hususlar aynı zamanda ticaret ahlâkının
içerisinde değerlendirilmektedir.
Türk hukukunda ticarî ahlâk ilke ve kurallarının tespiti ve değerlendirilmesini
amaçlayan çalışmamızda öncelikle medenî hukukla olan bağlantısı çerçevesinde ticaret
hukukundaki ahlâk ilke ve kuralları belirlenecek, bunların ahlâkî yönleri ortaya konulacak ve
ahlâk normu temelli hukuk kuralları ile ilgili değerlendirme ve önerilerde bulunulacaktır.
III. Necmettin Erbakan Law Congress Conference Paper, 2023
Serbest piyasa ekonomisinin olmazsa olmaz unsuru rekabettir. Serbest piyasa ekonomisinde istenile... more Serbest piyasa ekonomisinin olmazsa olmaz unsuru rekabettir. Serbest piyasa ekonomisinde istenilen rekabet, tüm piyasa unsurları açısından tam, dürüst ve haklı rekabettir. Bu kapsamda serbest piyasa ekonomisinin bozulmasının ve haksız rekabetin engellenmesi, ticarî ahlâkla bağdaşmayan rekabet fiillerine maruz kalan dürüst ve ahlâklı ticaret süjelerinin, rakiplerin, tüketicinin ve genel mahiyette kamunun ekonomik menfaatlerinin korunması amaçlarıyla İslam ve Türk hukukunda düzenlemeler yapılmıştır. İslam hukukunda dürüstlük ve güven ilkesine riayet etmeme, ölçü ve tartıda adaleti gözetmeme, aldatma, malın ayıbını gizleme, malı kötüleme, mal hakkında doğru olmayan aldatıcı nitelikte bilgiler verme, aldatıcı reklam yapma, satıcıları pazara girmeden karşılama (telakki-r rukban), müşteri kızıştırma (neceş), pazarlık veya satım işlemi üzerine pazarlık veya satım işlemi yapma, aracının satışı yasağı (şehirlinin köylü adına mal satma yasağı), tekelcilik, karaborsacılık, iş hayatı şartlarına uymama gibi fiiller haksız rekabet uygulamalarının başlıca örneklerindendir. Türk hukukunun aynı konudaki uygulamalarına; dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar, sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek, başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanma, üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmek, iş şartlarına uymamak ve dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak örnek gösterilebilir. İslam hukukunda haksız rekabet yasağı hem hukukî hem ahlâkî açıdan değerlendirilmiştir. Türk hukukuna bakıldığında ise haksız rekabetin ahlâk temelli bir kural olan dürüstlük kuralına aykırılık oluşturması sebebiyle yasaklandığı görülmektedir. İslam hukukundaki haksız rekabet için öngörülen düzenlemelerin konusunun ve amaçlarının günümüz Türk Ticaret Kanunu’ndaki haksız rekabet hükümleri ile aynı paydada buluştuğunu, serbest piyasa ekonomisi esasını sağlayarak aynı zamanda rekabetin haksız kullanımı engelleyen hükümlerin benzer nitelikte olduğunu söylemek mümkün görünmektedir.
9. Asos Congress International Symposium on Law Conference Paper, 2023
Türk pozitif hukukunda gâî / teleolojik yorumun yeri ve önemine değinen bu çalışmada gayeci yakla... more Türk pozitif hukukunda gâî / teleolojik yorumun yeri ve önemine değinen bu çalışmada gayeci yaklaşımın günümüz hukuk normlarının yorumlanmasında da büyük bir yere sahip olduğu ortaya konmuştur. Bu kapsamda günümüz hukukundaki gâî / teleolojik yorum yönteminin usûl-i fıkıhtaki makâsıdî yoruma benzer nitelikte kurallar ihtiva ettiğini söylemek mümkündür. Hukuk normlarının gayesinin bir başka deyişle kanunun ruhunun belirlenmesi çalışmaları – maslahat ve İslam hukukunun ana gayeleri (makāsıdü’ş-şerîa), hukukta mantık ve boşluk – ictihad ilişkisi ve istinbat metotları - temel yorum yöntemleri (lafzî, tarihsel, sistematik, gâî) bağlamlarında söz konusu metodolojiler arasında benzerlikler mevcuttur. Çalışmayla İslam hukuk metodolojisinde çokça tartışılan ve hakkında eser verilen makâsıd yorumunun günümüz hukuk metodolojisindeki konumuna dair temel manada bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
Books by Hatice Aktürk
Book, Adalet Publications, 2023
III. INTERNATIONAL JERUSALEM SYMPOSIUM-III. ULUSLARARASI KUDÜS SEMPOZYUMU KUDÜS’TE İZ BIRAKAN ALİMLER “THE SCHOLARS LEAVING A TRACE ON JERUSALEM”-, 2023
Jerusalem expresses its importance in many languages throughout history. It expresses this both... more Jerusalem expresses its importance in many languages throughout history. It expresses this both with his historical and cultural works and with the scholars who were born, lived, and served in this blessed place. Sheikh Râgıb el-Khâlidî (1866-1952), one of these scholars, trained many scholars who were descended from the Companion Halid bin Velid and who served as chief, judge, regent, and clerk in the sharia court in Jerusalem. As in the last periods of the Ottoman Empire. He is from the Halidis family, which is one of the prominent families of Jerusalem today. Sheikh Ragib al-Khalidi was born and educated in Jerusalem and served as a judge in this city as a jurist as well as various administrative duties. Sheikh Râgıb el-Khalidi, who left his mark on the city of Jerusalem socially and culturally apart from his scientific and legal background, gave his name to the Khalidiyye Library, which is located in an old Mamluk imarah next to the Silsile Gate, one of the main gates of the Masjid al-Aqsa. It was established in 1900 as the first private library. The Khalidiyye Library, which was established to collect valuable manuscripts and printed works from different people and places of Jerusalem and present them to the public, today contains nearly 1200 manuscripts, the oldest of which is more than 5 thousand years old, thousands of printed books, most of them from the 19th to the beginning of the 18th century. It is home to valuable resources from many languages, such as genealogy archives of the Ottoman period, Ottoman period edicts, endowments, and various original copies. The Khalidiyye Library, which had been closed for a long time and had a difficult time during the British colonial period after the First World War and the current occupation period after the Ottomans left Jerusalem, was restored and opened in 1995 for use by the public and researchers. In our study, information will be given about the life of Sheikh Râgıb el-Khâlidî, a jurist and kadi, for whom there is no specific study in Turkish literature. Information will be given about the manuscripts and printed works in the field of fiqh in the Khalidiyya Library, which is one of the most important libraries in Jerusalem, both in terms of its location and the valuable works it contains.
Ankara Yıldırım Beyazıt University Faculty of Law, 223rd Wednesday Seminar, Invited Speaker,., 2022
İslam hukuku açısından gayenin belirlenmesinin önemi ve işlevlerine değinilmiş akabinde İslam huk... more İslam hukuku açısından gayenin belirlenmesinin önemi ve işlevlerine değinilmiş akabinde İslam hukukundaki ana gayeler makâsıd, maslahat ve ictihad kavramları ışığında ele alınmıştır. - The importance and functions of determining the purpose in terms of Islamic law were mentioned, and then the main goals in Islamic law were discussed in the light of the concepts of maqasid, maslahat and ijtihad.
Mimbar Hukum, 2024
Like morality, law as a phenomenon develops in a process along with inevitable radical breaking p... more Like morality, law as a phenomenon develops in a process along with inevitable radical breaking points. Nevertheless, the phenomenon of law, which is constantly changing and developing, takes into many elements from past events, especially past legal systems. In this regard, the current Turkish law comes in handy as it departed during the Republican era from the Islamic legal system practiced for centuries and transitioned to the modern continental European legal system, nourished by many elements of Islamic law in the process. This article will examine the relationship between law, morality, and ethics by focusing on the similarities between these two legal systems.
Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and... more Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and its legal systems were expected to be considered and to interact with international rules. The Hague Conferences of 1896, 1902 and 1905 were established for the purposes of developing agreement on private international law. These conferences did not invite Muslim countries though these states situated outside Europe could have treaties applied on their territories when they were under the jurisdiction of European states. In the same line several conferences and arenas have called and recommended the study of the Islamic legal rules. For example, North Sea case the judge argued that the principle of 'sovereign equality' protected in Article 2(1) of the United Nations Charter, necessitates the court to refer not only to European legal traditions but also to Islamic legal principles when seeking for a general principle of law. This paper argues that the Islamic law has its unique methodologies of interpretations, can share common views compared to the rules of interpretations in international law, and can offer unprecedented solutions to many international disputed issues. This article questions the ways in which the international scholarship and legal community could benefit from such an 'exquisite understudied art.'
THEORIES OF INTERPRETATION: ISLAMIC LAW V. INTERNATIONAL LAW, 2024
Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and... more Whereas Europeans exercised influence over Muslim areas in the last century, Muslim countries and its legal systems were expected to be considered and to interact with international rules. The Hague Conferences of 1896, 1902 and 1905 were established for the purposes of developing agreement on private international law. These conferences did not invite Muslim countries though these states situated outside Europe could have treaties applied on their territories when they were under the jurisdiction of European states. In the same line several conferences and arenas have called and recommended the study of the Islamic legal rules. For example, North Sea case the judge argued that the principle of 'sovereign equality' protected in Article 2(1) of the United Nations Charter, necessitates the court to refer not only to European legal traditions but also to Islamic legal principles when seeking for a general principle of law. This paper argues that the Islamic law has its unique methodologies of interpretations, can share common views compared to the rules of interpretations in international law, and can offer unprecedented solutions to many international disputed issues. This article questions the ways in which the international scholarship and legal community could benefit from such an 'exquisite understudied art.'
1st INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON CONTEMPORARY LEGAL ISSUES: COPMARATIVE LAW STUDIES, NEW SEARCHES AND SOLUTION PROPASALS , 2023
Commerce is an indispensable element of society and one of the most prominent issues where person... more Commerce is an indispensable element of society and one of the most prominent issues where personal interests come to the fore. Law and ethics serve to regulate social life by balancing personal and social interests. Actions that are not deemed appropriate for commercial law and commercial ethics, such as black marketeering and monopolistic activities, culling of goods and products in violation of price tariffs, deceptive advertisements leading to unfair competition, sale of defective goods, causing artificial price increases and exorbitant pricing, have increased in the current period. In the context of the relationship between law and morality, various legal systems have included the principles and rules of commercial ethics in commercial law. In this context, commercial ethics is defined in these legal systems as a means of protecting trade secrets, preventing unfair competition or behaviors contrary to business ethics, and is seen as a tool that aims to ensure fair treatment between the parties in practice. The use of the concept of commercial ethics in the doctrine dates back to the Middle Ages in English law, 1852 in American law, and in Islamic law to the verses revealed during the Mecca and Medina period and the relevant hadiths of the Prophet Muhammad. In today's Turkish law, which is an example of the continental European legal system, there are various interpretations as to whether this conclusion is valid or not. This study aims to fill a gap in the literature by examining the origins of the doctrine of commercial ethics in English, American, Turkish and Islamic law, its applications in modern commercial law and making evaluations to increase the effectiveness of commercial ethics in law.
International Islamic Law Graduate Symposium IX 26-27 October 2023, 2023
İslâm hukukunda ticaret ahlakı önemli bir yere haizdir. Günümüz Türk hukukunda ise gerek özel ger... more İslâm hukukunda ticaret ahlakı önemli bir yere haizdir. Günümüz Türk hukukunda ise
gerek özel gerekse kamu hukuku alanında ahlâk temelli olan birçok hukuk kuralının
bulunduğu görülmektedir. Türk hukukunda ticarî ahlâk ilke ve kurallarının yerinin
belirlenmesinde ilk olarak incelenecek hususlar; aynı zamanda birer ahlâk kaidesi olan
dürüstlük ilkesi, hakkın kötüye kullanılması yasağı, iyiniyet kuralı, genel ahlâka aykırılığın
engellenmesine yönelik hükümler ile bunların ilişkili olduğu ticaret hukuku düzenlemeleri ve
rekabet yasağı, aşırı/fahiş fiyatlama yasağı, stokçuluk yasağı, fiyat tarifeleri uygulamaları ve
sigorta hukukunda ilgili kurallar gibi diğer kurallardır.
Türk Ticaret Kanunu’nda ahlâk kavramı sadece bir yerde geçmekle birlikte (TTK
m.1404), ticaret hukukunda ahlâk temelli maddeler, Türk Medenî Kanunu m.5’te belirtildiği
üzere “Medenî ve Borçlar Kanunu’nun genel nitelikteki hükümlerinin uygun düştüğü ölçüde
tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanması” ve TTK m.1 hükmü gereğince “Türk Ticaret
Kanunu’nun, Türk Medenî Kanunu’nun ayrılmaz bir parçası olduğu ve hakkında özel bir
ticarî hüküm veya örf ve âdet olmayan ticarî işlerde genel hükümlerinin uygulanacağı” göz
önüne alındığında sayılan ilke ve kuralların ticaret hukuku açısından da önemli bir yere sahip
olduğu açıktır.
Aynı doğrultuda Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki ticarî ahlâk ile
ilgili hususlar incelendiğinde; ticarî ahlâka yönelik özel bir düzenleme olmaması sebebiyle
buna dayanılarak bir hüküm kurulmadığı, ancak Ticaret, Borçlar ve Medenî hukukunun ilgili
genel ilkelerinin temel alınıp haksız rekabet, fahiş fiyat artışı, ticarî örf ve âdet, ahlâka
aykırılık, dürüstlük kuralı ve iyiniyet ilkesine aykırılık gibi konulara ilişkin taleplerin “ticarî
ahlâk” ile ilişkilendirilerek öne sürüldüğü görülmektedir.
Türk hukukunda “ticaret ahlâkı” şeklinde yaygın bir kullanım olmasa da “ticaret etiği”
şeklinde bir adlandırma bulunmakta ve bu da “ticaret mesleğini icra ederken dikkat edilmesi
gereken hususlar” anlamına gelmektedir. Buna göre bir tacirin, bozuk mal satmaması, fahiş
fiyat ile satış yapmaması, aldatmaması ve ticaret ahlâkına uymayacak tüm davranışlardan
uzak durması gerekmektedir. Aynı anlama gelmese de oldukça yakın kullanım alanlarına
sahip olan ahlâk ve etik kavramlarının birbiri yerine kullanımının oldukça yaygın olduğu göz
önüne alınırsa ticaret etiği kapsamında zikrolunan hususlar aynı zamanda ticaret ahlâkının
içerisinde değerlendirilmektedir.
Türk hukukunda ticarî ahlâk ilke ve kurallarının tespiti ve değerlendirilmesini
amaçlayan çalışmamızda öncelikle medenî hukukla olan bağlantısı çerçevesinde ticaret
hukukundaki ahlâk ilke ve kuralları belirlenecek, bunların ahlâkî yönleri ortaya konulacak ve
ahlâk normu temelli hukuk kuralları ile ilgili değerlendirme ve önerilerde bulunulacaktır.
III. Necmettin Erbakan Law Congress Conference Paper, 2023
Serbest piyasa ekonomisinin olmazsa olmaz unsuru rekabettir. Serbest piyasa ekonomisinde istenile... more Serbest piyasa ekonomisinin olmazsa olmaz unsuru rekabettir. Serbest piyasa ekonomisinde istenilen rekabet, tüm piyasa unsurları açısından tam, dürüst ve haklı rekabettir. Bu kapsamda serbest piyasa ekonomisinin bozulmasının ve haksız rekabetin engellenmesi, ticarî ahlâkla bağdaşmayan rekabet fiillerine maruz kalan dürüst ve ahlâklı ticaret süjelerinin, rakiplerin, tüketicinin ve genel mahiyette kamunun ekonomik menfaatlerinin korunması amaçlarıyla İslam ve Türk hukukunda düzenlemeler yapılmıştır. İslam hukukunda dürüstlük ve güven ilkesine riayet etmeme, ölçü ve tartıda adaleti gözetmeme, aldatma, malın ayıbını gizleme, malı kötüleme, mal hakkında doğru olmayan aldatıcı nitelikte bilgiler verme, aldatıcı reklam yapma, satıcıları pazara girmeden karşılama (telakki-r rukban), müşteri kızıştırma (neceş), pazarlık veya satım işlemi üzerine pazarlık veya satım işlemi yapma, aracının satışı yasağı (şehirlinin köylü adına mal satma yasağı), tekelcilik, karaborsacılık, iş hayatı şartlarına uymama gibi fiiller haksız rekabet uygulamalarının başlıca örneklerindendir. Türk hukukunun aynı konudaki uygulamalarına; dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar, sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek, başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanma, üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmek, iş şartlarına uymamak ve dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak örnek gösterilebilir. İslam hukukunda haksız rekabet yasağı hem hukukî hem ahlâkî açıdan değerlendirilmiştir. Türk hukukuna bakıldığında ise haksız rekabetin ahlâk temelli bir kural olan dürüstlük kuralına aykırılık oluşturması sebebiyle yasaklandığı görülmektedir. İslam hukukundaki haksız rekabet için öngörülen düzenlemelerin konusunun ve amaçlarının günümüz Türk Ticaret Kanunu’ndaki haksız rekabet hükümleri ile aynı paydada buluştuğunu, serbest piyasa ekonomisi esasını sağlayarak aynı zamanda rekabetin haksız kullanımı engelleyen hükümlerin benzer nitelikte olduğunu söylemek mümkün görünmektedir.
9. Asos Congress International Symposium on Law Conference Paper, 2023
Türk pozitif hukukunda gâî / teleolojik yorumun yeri ve önemine değinen bu çalışmada gayeci yakla... more Türk pozitif hukukunda gâî / teleolojik yorumun yeri ve önemine değinen bu çalışmada gayeci yaklaşımın günümüz hukuk normlarının yorumlanmasında da büyük bir yere sahip olduğu ortaya konmuştur. Bu kapsamda günümüz hukukundaki gâî / teleolojik yorum yönteminin usûl-i fıkıhtaki makâsıdî yoruma benzer nitelikte kurallar ihtiva ettiğini söylemek mümkündür. Hukuk normlarının gayesinin bir başka deyişle kanunun ruhunun belirlenmesi çalışmaları – maslahat ve İslam hukukunun ana gayeleri (makāsıdü’ş-şerîa), hukukta mantık ve boşluk – ictihad ilişkisi ve istinbat metotları - temel yorum yöntemleri (lafzî, tarihsel, sistematik, gâî) bağlamlarında söz konusu metodolojiler arasında benzerlikler mevcuttur. Çalışmayla İslam hukuk metodolojisinde çokça tartışılan ve hakkında eser verilen makâsıd yorumunun günümüz hukuk metodolojisindeki konumuna dair temel manada bilgi verilmesi amaçlanmıştır.