Merve Yılmaz Canöz | Istanbul Aydin University (original) (raw)
Papers by Merve Yılmaz Canöz
ULUSLARARASI HAKEMLİ İLETİŞİM VE EDEBİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2016
Bu çalışmada Sabahattin Ali’nin 1945’te yayımlanan masal biçemiyle yazdığı Sırça Köşk adlı öyküsü... more Bu çalışmada Sabahattin Ali’nin 1945’te yayımlanan masal biçemiyle yazdığı Sırça Köşk adlı öyküsü içerdiği toplumsal sorunlar bağlamında incelenmiştir. Saptanan sorunların yanı sıra sosyal yaşamda olumlanan tutumlar da çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır. Çalışmada “betimsel çözümleme” tekniğinin kullanılması yeğlenmiştir. Bu yaklaşıma göre, elde edilen veriler daha önceden belirlenen izleklere göre özetlenir ve yorumlanır. Verileri çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir. Betimsel çözümlemede amaç, elde edilen bulguları düzenlenmiş bir biçimde okuyucuya sunmaktır. Bu amaçla elde edilen bulgular, önce dizgesel ve açık bir biçimde betimlenir. Daha sonra yapılan bu betimlemeler açıklanır ve yorumlanır, neden-sonuç ilişkileri irdelenir ve birtakım sonuçlara ulaşılır. Çözümleme sonucunda tembellik, eleştirel düşünme becerisinde yetersizlik, aşağılık duygusu, sömürü, açgözlülük, halkı kandırma, zorbalık, ifade özgürlüğünü kısıtlama ve kibir olmak üzere dokuz toplumsal sorun saptanmıştır. Bununla birlikte; çalış-kanlık, ekonomik özgürlük, sosyal düzendeki adalet, yardımlaşma, şiddete karşı durma, ortak karar alma ve işbirliği içinde çalışma olmak üzere yedi olumlu olguya da yer verildiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Sabahattin Ali, Sırça Köşk, Toplumsal Sorunlar, Olumlanan Olgular, Öykü İncelemesi
Prof. Dr. Sedat Sever'e Armağan Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatı Kurultayı, 2019
Prof. Dr. Sedat Sever'e Armağan Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatı Kurultayı, 2019
EJERCongress, 2016
Anadili eğitimi anneden başlayarak ailenin diğer fertlerinin katıldığı, zamanla sosyal çevrenin k... more Anadili eğitimi anneden başlayarak ailenin diğer fertlerinin katıldığı, zamanla sosyal çevrenin kapsama girdiği, son olarak okulda alınan bir eğitimdir. Kişi okul ortamına girene dek anadili eğitimini doğal bir ortamda alır. Bu noktada, okulda verilen anadili eğitiminin de çocuğun doğasına uygun olması gerekmektedir. Aksi durumda öğrenci, kendi anadilinin özelliklerini kavramaktan uzaklaşır, Türkçe dersinin genel amaç ve hedeflerini gerçekleştiremez. Öte yandan, iyi bir anadili bilgisi olmayan bireyler, yabancı bir dili öğrenmekte de güçlük çekmektedirler. İş yaşamında, üst düzey konumlara gelmiş kişilerin bile gerek sözlü gerek yazılı olarak kendilerini ifade edemediği, karşısındakileri dinlemeyi bilmediği ve okuma alışkanlığı edinmediği görülebilmektedir. Temel dil becerilerinin edinilebileceği başat ders ise anadili eğitiminin verildiği Türkçe dersleridir. Bu derslerin; öğrencilerin ilgisini çekebilecek, onların düş ve düşünme becerilerini devindirebilecek, çoklu uyaranlarla yapılması önemlidir. Bu çalışmada, yukarıda sözü edilen öneme ilişkin bir eğitim durumu tasarlanmıştır. Bu eğitim durumunu tasarlamadaki amaç; Türkçe öğretmenlerine derslerde öğrencilere, doğal ve eğlenceli bir ortamda ne tip uygulamalar yaptırılabileceğini gösterebilmektir. Eğitim durumu hazırlanırken öğrencilerin çeşitli sanat yapıtlarıyla karşılaşmasına, onların eleştirel ve yaratıcı düşünme özelliklerinin devindirilmesine ve edilgen değil etkin olabilmelerine önem verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: (Türkçe eğitimi, eğitim durumu, çoklu uyaran, tam öğrenme.)
ÖĞRETMENLİKTE 50 YIL (1965-2015) PROF. DR. CAHİT KAVCAR’A ARMAĞAN, 2015
ÇAĞDAŞ TÜRK DİLİ, 2016
Onur ve Banu Ertuğrul çifti 2014’te, kendilerinin güzel olarak nitelendirdikleri kimi sözcükleri ... more Onur ve Banu Ertuğrul çifti 2014’te, kendilerinin güzel olarak nitelendirdikleri kimi sözcükleri gün yüzüne çıkarmak adına bir tasarı geliştiriyor. Tasarı 1 Ocak 2015’te sosyal medya üzerinden hayata geçiyor. Çift twitter, instagram gibi en çok kullanılan sosyal medya hesapları üzerinden her gün bir sözcük paylaşıyor. Paylaştıkları sözcükleri güncel olaylara göre de seçen çift, toplumsal konulara ilişkin duyarlı(!) olduklarını da takipçilerine sezdiriyorlar. Takipçileri günden güne artıyor, yüz binlere ulaşıyor. Durum böyle olunca bu işten para kazanmanın yollarına başvuruyorlar.
PATİKA, 2016
Şeker Portakalı; bilindiği üzere, Brezilyalı ünlü yazar Jose Mauro De Vasconcelos'a ait bir yapıt... more Şeker Portakalı; bilindiği üzere, Brezilyalı ünlü yazar Jose Mauro De Vasconcelos'a ait bir yapıttır. Roman 1968 yılında kaleme alınmıştır ve orijinali Portekizce olan bu eser 16 dile çevrilmiştir. Ayrıca kitabın sinema filmi de çekilmiştir.
ÇAĞDAŞ TÜRK DİLİ, 2015
Bu çalışmanın amacı usta yazar Gülten Dayıoğlu’nun “Geriye Dönenler” adlı kitabında yer alan “Pa... more Bu çalışmanın amacı usta yazar Gülten Dayıoğlu’nun “Geriye Dönenler” adlı kitabında yer alan “Patlak Davul” öyküsünü incelemektir. Öykünün incelenmesi için alınan temel ölçütler Prof. Dr. Cahit Kavcar’ın “Edebiyat ve Eğitim” adlı kitabının dördüncü bölümünü oluşturan “İnceleme Araştırma Çalışmaları” temel başlığının altındaki “Bir Edebiyat Eserinin İncelenmesi” bölümünden alınmıştır.
8. Uluslararası Türkçenin Eğitimi – Öğretimi Kurultayı, 2015
ÖZET Eleştirel sözcüğü değerlendirme, yargılama, ayırt etme anlamlarını dile getiren Yunanca 'kri... more ÖZET Eleştirel sözcüğü değerlendirme, yargılama, ayırt etme anlamlarını dile getiren Yunanca 'kritikos' teriminden türetilmiş, Latince'ye 'criticus' olarak geçmiş ve bu yollarla diğer dillere yayılmıştır (Kaya, 1997:8). Kazancı; düşünmenin bireyi iç ya da dış etmenler bakımından rahatsız eden, bireyin fiziksel ve psikolojik dengesini bozan olayların giderilmesi için girişilen kasıtlı zihinsel davranışların tümünü kapsadığını belirtmektedir (1989:12). Okuma becerisi, okurun farklı kaynaklara ulaşarak yeni bilgi, olay, durum ve deneyimlerle karşılaşmasını sağlar. Dolayısıyla bu beceri; öğrenme, araştırma, yorumlama, tartışma, eleştirel düşünmeyi sağlayan bir süreci de içine alır. Nas'a göre (2004) eleştirel okuma ulaşılması gereken son aşamadır. Ona göre birey eleştirel okuma gücü kazanmalıdır. Bunun önkoşuluysa, eleştirel ve çok yönlü düşünebilmesidir. Tüm bu tanım ve değerlendirmelerin kılavuzluğunda; bu çalışmanın amacı, çocuklara eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında, çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevini, seçilen yazınsal çocuk kitaplarının tanıklığında değerlendirmektir. Bu amaçla İranlı yazar Samed Behrengi'nin "Küçük Kara Balık" ve Brigitte Labbe ve Pierre-François Dupont-Beuer'in "Diktatörlük ve Demokrasi" adlı kitapları çözümlenmiştir. Bu iki kitabın seçilmesinin nedeni izleksel bir uyum göstermeleridir. Anahtar Sözcükler: çocuk edebiyatı, eleştirel düşünme becerisi, Küçük Kara Balık.Diktatörlük ve Demokrasi.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ VII. ULUSAL YAŞAYAN YAZARLAR ÇOCUK EDEBİYATINDA FATİH ERDOĞAN SEMPOZYUMU, 2016
“Annem Bıyık Bıraktı” Fatih Erdoğan’ın 2015 yılında yayımladığı doksan üç sayfadan oluşan bir çoc... more “Annem Bıyık Bıraktı” Fatih Erdoğan’ın 2015 yılında yayımladığı doksan üç sayfadan oluşan bir çocuk kitabıdır. Kitabın ana karakteri olan Merve; iş yerinde hak ettiği kadroyu alamaz. Onun yerine kendisinden daha deneyimsiz bir erkek, müdür yardımcılığına yükselir. Bu olayın ardından sihirli bir oyun hamurunun da etkisiyle Merve’nin bıyıkları çıkar. Bu olay örgüsü kitabın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada, kitapta yer alan toplumsal cinsiyet olguları saptanmaya çalışılmıştır. Araştırmada betimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin doğası gereği izlek çerçevesinde alıntılara sık sık yer verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, kitapta toplumsal cinsiyet konusuna ağırlık verildiği görülmüştür. Bu konu kapsamında rol kavramı, güç-iktidar, fırsat eşitsizliği, kadının toplumdaki yeri konularına da değinilmiştir. Ayrıca; baskı, farklı olana tahammülsüzlük ve fiziksel taciz konuları da sanatsal bir duyarlıkla ve çocuğa görelik ilkesiyle ele alınmıştır.
Öte yandan, kitabın diline ilişkin inceleme yapıldığında günlük dilin ve güldürü öğelerinin sıkça kullanıldığı ve çocuk okurun söz varlığını geliştirecek olan deyimlerden, ikilemelerden, yansıma sözcüklerden yararlanıldığı görülmüştür.
Anahtar sözcükler: (Toplumsal cinsiyet, Kadının rolü, Toplumsal rollerin değişimi, Çocuk yazını, Fatih Erdoğan kitapları.)
Thesis Chapters by Merve Yılmaz Canöz
ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, 2020
Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi, dil öğrenenlerin iletişimsel ve işlevsel gereksinmeleri doğrultu... more Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi, dil öğrenenlerin iletişimsel ve işlevsel gereksinmeleri doğrultusunda dilin kullanım alanlarını belirlemiştir. Bu belirlemeler sonucunda temalar oluşmuştur. Bir konu alanı etrafında yapılandırılan ünitelerin içeriğindeki metinler ve sözcükler kavramsal olarak birbiriyle bağlantılı olmalıdır. Bu kavramsal bütünlüğün sağlanması ve öğretilmek istenilen sözcüklerin öğrencilere konu bütünlüğü içinde aktarılması tematik yöntemin kullanılmasını gerektirmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki hedef sözvarlığını tematik bağlamda karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaçla yabancılara Türkçe öğreten kurumlarda yaygın olarak kullanılan ders kitaplarından oluşan dört farklı öğretim seti uzman görüşleri sonucunda seçilmiştir. C düzeyi üst düzey dil kullanımına karşılık geldiğinden ve üst düzey dil kullanımı bu çalışmanın kapsamı dışında olduğundan çalışmada setlerin A ve B düzeyleri incelenmiştir. İncelenen kitaplarda bulunan temalardaki sözvarlığı listelenip yayınlar arasındaki benzerlik ve farklılıklar sayısal açıdan belirlenmiştir. Çalışmada Avrupa Ortak Öneriler Çerçeve Metni ve Amerikan Yabancı Diller Yeterlik Kılavuzu’nun önerdiği dil kullanım alanlarından, yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarından, TS Corpus Türkçenin sıklık derleminden ve uzman görüşlerinden hareketle tematik sözcük listesi oluşturulmuştur. Çalışmanın bulgularından edinilen önemli bir sonuç, incelenen yabancılara Türkçe öğretim setlerinde tematik olarak bir ölçüt bulunmadığı şeklindedir.
Çalışmada incelenen setlerin toplam sözvarlığı, tematik sözcük listesi ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda “Yeni Hitit” adlı setin % 74, “Yedi İklim” setinin % 74, “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe” setinin % 70, “Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti”nin ise %69 oranlarında tematik liste ile uyum gösterdiği görülmüştür. Öte yandan, düzeyler içerisinde temalara ilişkin sözvarlığı tek tek incelendiğinde tematik sözcük listesi ile uyumun az olduğu belirlenmiştir.
ULUSLARARASI HAKEMLİ İLETİŞİM VE EDEBİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2016
Bu çalışmada Sabahattin Ali’nin 1945’te yayımlanan masal biçemiyle yazdığı Sırça Köşk adlı öyküsü... more Bu çalışmada Sabahattin Ali’nin 1945’te yayımlanan masal biçemiyle yazdığı Sırça Köşk adlı öyküsü içerdiği toplumsal sorunlar bağlamında incelenmiştir. Saptanan sorunların yanı sıra sosyal yaşamda olumlanan tutumlar da çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır. Çalışmada “betimsel çözümleme” tekniğinin kullanılması yeğlenmiştir. Bu yaklaşıma göre, elde edilen veriler daha önceden belirlenen izleklere göre özetlenir ve yorumlanır. Verileri çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir. Betimsel çözümlemede amaç, elde edilen bulguları düzenlenmiş bir biçimde okuyucuya sunmaktır. Bu amaçla elde edilen bulgular, önce dizgesel ve açık bir biçimde betimlenir. Daha sonra yapılan bu betimlemeler açıklanır ve yorumlanır, neden-sonuç ilişkileri irdelenir ve birtakım sonuçlara ulaşılır. Çözümleme sonucunda tembellik, eleştirel düşünme becerisinde yetersizlik, aşağılık duygusu, sömürü, açgözlülük, halkı kandırma, zorbalık, ifade özgürlüğünü kısıtlama ve kibir olmak üzere dokuz toplumsal sorun saptanmıştır. Bununla birlikte; çalış-kanlık, ekonomik özgürlük, sosyal düzendeki adalet, yardımlaşma, şiddete karşı durma, ortak karar alma ve işbirliği içinde çalışma olmak üzere yedi olumlu olguya da yer verildiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Sabahattin Ali, Sırça Köşk, Toplumsal Sorunlar, Olumlanan Olgular, Öykü İncelemesi
Prof. Dr. Sedat Sever'e Armağan Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatı Kurultayı, 2019
Prof. Dr. Sedat Sever'e Armağan Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatı Kurultayı, 2019
EJERCongress, 2016
Anadili eğitimi anneden başlayarak ailenin diğer fertlerinin katıldığı, zamanla sosyal çevrenin k... more Anadili eğitimi anneden başlayarak ailenin diğer fertlerinin katıldığı, zamanla sosyal çevrenin kapsama girdiği, son olarak okulda alınan bir eğitimdir. Kişi okul ortamına girene dek anadili eğitimini doğal bir ortamda alır. Bu noktada, okulda verilen anadili eğitiminin de çocuğun doğasına uygun olması gerekmektedir. Aksi durumda öğrenci, kendi anadilinin özelliklerini kavramaktan uzaklaşır, Türkçe dersinin genel amaç ve hedeflerini gerçekleştiremez. Öte yandan, iyi bir anadili bilgisi olmayan bireyler, yabancı bir dili öğrenmekte de güçlük çekmektedirler. İş yaşamında, üst düzey konumlara gelmiş kişilerin bile gerek sözlü gerek yazılı olarak kendilerini ifade edemediği, karşısındakileri dinlemeyi bilmediği ve okuma alışkanlığı edinmediği görülebilmektedir. Temel dil becerilerinin edinilebileceği başat ders ise anadili eğitiminin verildiği Türkçe dersleridir. Bu derslerin; öğrencilerin ilgisini çekebilecek, onların düş ve düşünme becerilerini devindirebilecek, çoklu uyaranlarla yapılması önemlidir. Bu çalışmada, yukarıda sözü edilen öneme ilişkin bir eğitim durumu tasarlanmıştır. Bu eğitim durumunu tasarlamadaki amaç; Türkçe öğretmenlerine derslerde öğrencilere, doğal ve eğlenceli bir ortamda ne tip uygulamalar yaptırılabileceğini gösterebilmektir. Eğitim durumu hazırlanırken öğrencilerin çeşitli sanat yapıtlarıyla karşılaşmasına, onların eleştirel ve yaratıcı düşünme özelliklerinin devindirilmesine ve edilgen değil etkin olabilmelerine önem verilmiştir.
Anahtar Sözcükler: (Türkçe eğitimi, eğitim durumu, çoklu uyaran, tam öğrenme.)
ÖĞRETMENLİKTE 50 YIL (1965-2015) PROF. DR. CAHİT KAVCAR’A ARMAĞAN, 2015
ÇAĞDAŞ TÜRK DİLİ, 2016
Onur ve Banu Ertuğrul çifti 2014’te, kendilerinin güzel olarak nitelendirdikleri kimi sözcükleri ... more Onur ve Banu Ertuğrul çifti 2014’te, kendilerinin güzel olarak nitelendirdikleri kimi sözcükleri gün yüzüne çıkarmak adına bir tasarı geliştiriyor. Tasarı 1 Ocak 2015’te sosyal medya üzerinden hayata geçiyor. Çift twitter, instagram gibi en çok kullanılan sosyal medya hesapları üzerinden her gün bir sözcük paylaşıyor. Paylaştıkları sözcükleri güncel olaylara göre de seçen çift, toplumsal konulara ilişkin duyarlı(!) olduklarını da takipçilerine sezdiriyorlar. Takipçileri günden güne artıyor, yüz binlere ulaşıyor. Durum böyle olunca bu işten para kazanmanın yollarına başvuruyorlar.
PATİKA, 2016
Şeker Portakalı; bilindiği üzere, Brezilyalı ünlü yazar Jose Mauro De Vasconcelos'a ait bir yapıt... more Şeker Portakalı; bilindiği üzere, Brezilyalı ünlü yazar Jose Mauro De Vasconcelos'a ait bir yapıttır. Roman 1968 yılında kaleme alınmıştır ve orijinali Portekizce olan bu eser 16 dile çevrilmiştir. Ayrıca kitabın sinema filmi de çekilmiştir.
ÇAĞDAŞ TÜRK DİLİ, 2015
Bu çalışmanın amacı usta yazar Gülten Dayıoğlu’nun “Geriye Dönenler” adlı kitabında yer alan “Pa... more Bu çalışmanın amacı usta yazar Gülten Dayıoğlu’nun “Geriye Dönenler” adlı kitabında yer alan “Patlak Davul” öyküsünü incelemektir. Öykünün incelenmesi için alınan temel ölçütler Prof. Dr. Cahit Kavcar’ın “Edebiyat ve Eğitim” adlı kitabının dördüncü bölümünü oluşturan “İnceleme Araştırma Çalışmaları” temel başlığının altındaki “Bir Edebiyat Eserinin İncelenmesi” bölümünden alınmıştır.
8. Uluslararası Türkçenin Eğitimi – Öğretimi Kurultayı, 2015
ÖZET Eleştirel sözcüğü değerlendirme, yargılama, ayırt etme anlamlarını dile getiren Yunanca 'kri... more ÖZET Eleştirel sözcüğü değerlendirme, yargılama, ayırt etme anlamlarını dile getiren Yunanca 'kritikos' teriminden türetilmiş, Latince'ye 'criticus' olarak geçmiş ve bu yollarla diğer dillere yayılmıştır (Kaya, 1997:8). Kazancı; düşünmenin bireyi iç ya da dış etmenler bakımından rahatsız eden, bireyin fiziksel ve psikolojik dengesini bozan olayların giderilmesi için girişilen kasıtlı zihinsel davranışların tümünü kapsadığını belirtmektedir (1989:12). Okuma becerisi, okurun farklı kaynaklara ulaşarak yeni bilgi, olay, durum ve deneyimlerle karşılaşmasını sağlar. Dolayısıyla bu beceri; öğrenme, araştırma, yorumlama, tartışma, eleştirel düşünmeyi sağlayan bir süreci de içine alır. Nas'a göre (2004) eleştirel okuma ulaşılması gereken son aşamadır. Ona göre birey eleştirel okuma gücü kazanmalıdır. Bunun önkoşuluysa, eleştirel ve çok yönlü düşünebilmesidir. Tüm bu tanım ve değerlendirmelerin kılavuzluğunda; bu çalışmanın amacı, çocuklara eleştirel düşünme becerisini kazandırma bağlamında, çocuk edebiyatı yapıtlarının işlevini, seçilen yazınsal çocuk kitaplarının tanıklığında değerlendirmektir. Bu amaçla İranlı yazar Samed Behrengi'nin "Küçük Kara Balık" ve Brigitte Labbe ve Pierre-François Dupont-Beuer'in "Diktatörlük ve Demokrasi" adlı kitapları çözümlenmiştir. Bu iki kitabın seçilmesinin nedeni izleksel bir uyum göstermeleridir. Anahtar Sözcükler: çocuk edebiyatı, eleştirel düşünme becerisi, Küçük Kara Balık.Diktatörlük ve Demokrasi.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ VII. ULUSAL YAŞAYAN YAZARLAR ÇOCUK EDEBİYATINDA FATİH ERDOĞAN SEMPOZYUMU, 2016
“Annem Bıyık Bıraktı” Fatih Erdoğan’ın 2015 yılında yayımladığı doksan üç sayfadan oluşan bir çoc... more “Annem Bıyık Bıraktı” Fatih Erdoğan’ın 2015 yılında yayımladığı doksan üç sayfadan oluşan bir çocuk kitabıdır. Kitabın ana karakteri olan Merve; iş yerinde hak ettiği kadroyu alamaz. Onun yerine kendisinden daha deneyimsiz bir erkek, müdür yardımcılığına yükselir. Bu olayın ardından sihirli bir oyun hamurunun da etkisiyle Merve’nin bıyıkları çıkar. Bu olay örgüsü kitabın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada, kitapta yer alan toplumsal cinsiyet olguları saptanmaya çalışılmıştır. Araştırmada betimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemin doğası gereği izlek çerçevesinde alıntılara sık sık yer verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, kitapta toplumsal cinsiyet konusuna ağırlık verildiği görülmüştür. Bu konu kapsamında rol kavramı, güç-iktidar, fırsat eşitsizliği, kadının toplumdaki yeri konularına da değinilmiştir. Ayrıca; baskı, farklı olana tahammülsüzlük ve fiziksel taciz konuları da sanatsal bir duyarlıkla ve çocuğa görelik ilkesiyle ele alınmıştır.
Öte yandan, kitabın diline ilişkin inceleme yapıldığında günlük dilin ve güldürü öğelerinin sıkça kullanıldığı ve çocuk okurun söz varlığını geliştirecek olan deyimlerden, ikilemelerden, yansıma sözcüklerden yararlanıldığı görülmüştür.
Anahtar sözcükler: (Toplumsal cinsiyet, Kadının rolü, Toplumsal rollerin değişimi, Çocuk yazını, Fatih Erdoğan kitapları.)
ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, 2020
Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi, dil öğrenenlerin iletişimsel ve işlevsel gereksinmeleri doğrultu... more Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi, dil öğrenenlerin iletişimsel ve işlevsel gereksinmeleri doğrultusunda dilin kullanım alanlarını belirlemiştir. Bu belirlemeler sonucunda temalar oluşmuştur. Bir konu alanı etrafında yapılandırılan ünitelerin içeriğindeki metinler ve sözcükler kavramsal olarak birbiriyle bağlantılı olmalıdır. Bu kavramsal bütünlüğün sağlanması ve öğretilmek istenilen sözcüklerin öğrencilere konu bütünlüğü içinde aktarılması tematik yöntemin kullanılmasını gerektirmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki hedef sözvarlığını tematik bağlamda karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaçla yabancılara Türkçe öğreten kurumlarda yaygın olarak kullanılan ders kitaplarından oluşan dört farklı öğretim seti uzman görüşleri sonucunda seçilmiştir. C düzeyi üst düzey dil kullanımına karşılık geldiğinden ve üst düzey dil kullanımı bu çalışmanın kapsamı dışında olduğundan çalışmada setlerin A ve B düzeyleri incelenmiştir. İncelenen kitaplarda bulunan temalardaki sözvarlığı listelenip yayınlar arasındaki benzerlik ve farklılıklar sayısal açıdan belirlenmiştir. Çalışmada Avrupa Ortak Öneriler Çerçeve Metni ve Amerikan Yabancı Diller Yeterlik Kılavuzu’nun önerdiği dil kullanım alanlarından, yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarından, TS Corpus Türkçenin sıklık derleminden ve uzman görüşlerinden hareketle tematik sözcük listesi oluşturulmuştur. Çalışmanın bulgularından edinilen önemli bir sonuç, incelenen yabancılara Türkçe öğretim setlerinde tematik olarak bir ölçüt bulunmadığı şeklindedir.
Çalışmada incelenen setlerin toplam sözvarlığı, tematik sözcük listesi ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda “Yeni Hitit” adlı setin % 74, “Yedi İklim” setinin % 74, “İstanbul Yabancılar İçin Türkçe” setinin % 70, “Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti”nin ise %69 oranlarında tematik liste ile uyum gösterdiği görülmüştür. Öte yandan, düzeyler içerisinde temalara ilişkin sözvarlığı tek tek incelendiğinde tematik sözcük listesi ile uyumun az olduğu belirlenmiştir.