Klęska imperium zła. Rok 1920 (original) (raw)

Tytuł książki mówi o klęsce „imperium zła”, nawiązując oczywiście do Związku Sowieckiego, który w roku 1919 wyruszył, aby unicestwić dopiero co odrodzoną Polskę, i na szczęście w roku 1920 poległ. Kulisy tej walki, nie tylko militarnej, ale także politycznej i społecznej, w sposób niezwykle wciągający odsłania prof. Andrzej Nowak, jeden z największych erudytów XXI wieku i światowej sławy znawca stosunków rosyjskich oraz sowieckich. Obala przy tym powstałe przez ostatnie 100 lat mity, dokładnie przedstawia plany Józefa Piłsudskiego, mistrzowsko odwzorowuje przebieg bitwy warszawskiej i opisuje, jak wpłynęła ona na myśl polityczną II Rzeczypospolitej.

Ale były przecież w roku 1920 także inne imperia na świecie. Złe czy dobre? Na to ważne pytanie prof. Andrzej Nowak także szuka odpowiedzi. Przygląda się przede wszystkim trzem mocarstwom, które – chociażby na papierze – były sojusznikami Polski: Francji, Wielkiej Brytanii i USA. Autor precyzyjnie opisuje politykę tych trzech imperiów zachodnich wobec Polski, demaskuje ich nieraz bardzo dwulicową dyplomację, obnaża hipokryzję ówczesnych elit politycznych Zachodu, które gotowe były poświęcić Polskę dla Rosji, nieważne, czy białej, czy czerwonej. Andrzej Nowak powołuje się przy tym na najnowsze badania historyczne, a także na własne żmudne i niezwykle odkrywcze kwerendy w archiwach rosyjskich (kiedy było wolno), brytyjskich i amerykańskich.

Książka ta zwraca na siebie uwagę także w bogatej warstwie ilustracyjnej. Umieszczono w niej blisko 50 nigdy dotychczas nie publikowanych zdjęć frontowych z lat 1919–1921, autorstwa uczestnika walk kpt. Paulo de Silva. Fotografie naszych polskich żołnierzy sprzed 100 lat, zmęczonych czy okaleczonych, ale bohatersko walczących, są doprawdy wzruszające. Cenne uzupełnienie stanowią inne zdjęcia (ponad 70), przedstawiające tło historyczne epoki oraz jej najważniejszych aktorów. Słowem, dzieło godne obchodzonego właśnie Roku Bitwy Warszawskiej, z okazji jej 100-lecia.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Wstęp Kołowrót dziejów

Część I Bitwa o Europę. Wojna sowiecko-polska 1919–1920

1. Dziedzictwo Rzeczypospolitej, dziedzictwo Imperium

2. Polska w planach „czerwonej” Moskwy: początek agresji

3. Plany Piłsudskiego

4. Na militarnych i politycznych frontach 1919 roku

5. Przedwiośnie 1920: przygotowania do decydującego starcia

6. Kampania kijowska i walki nad Berezyną (kwiecień–czerwiec 1920)

7. Wokół „linii Curzona” (koniec czerwca – początek sierpnia)

8. Decydujące starcie: bitwa warszawska i walka o Lwów

9. Militarne „dogrywki” i polityczne podsumowania wojny

Część II Głębsze źródła zwycięstwa

Polskie drogi do antykomunizmu

Początki koncepcji prometejskich w polskiej myśli politycznej

Piłsudski a Rosja: geneza myśli antyimperialnej

Część III „Trzeci pochód Ententy” czy „pierwsza zdrada Zachodu”?

Francja i polska polityka wschodnia na progu 1920 roku

Izolacjonizm i „zaspokajanie” bolszewików: postawa Anglosasów

wobec polskiego kryzysu latem 1920

Część IV Wojna o pamięć

Rewanż na historii albo o postsowieckim potencjale totalitarnym

Polsko-sowieckie wojny XX wieku: memento historiograficzne

Zamiast odpowiedzi „Oszczercom Rosji”

Białe plamy, czarne plamy