murat memiş | Dokuz Eylül University (original) (raw)

Papers by murat memiş

Kocaeli İlahiyat Dergisi, Dec 25, 2019

Allah'ın âhirette görülmesi, Müslüman kelamcılar arasında tartışmalı bir meseledir. Mu'tezile, Al... more Allah'ın âhirette görülmesi, Müslüman kelamcılar arasında tartışmalı bir meseledir. Mu'tezile, Allah'ın aşkınlığı ilkesini esas aldığı için, O'nun görülemeyeceğini fikrini benimsemiştir. Onlara göre görme eylemi sadece fiziksel şartlar çerçevesinde gerçekleşebilir; Allah'ın fiziksel benzerlikler içerecek şekilde yaratılmışlara benzetilmesi, temel dinî ilkelere aykırıdır. Ayrıca Kur'an ve Sünnet'te de Allah'ın görülebileceğine dair kesin bir ifade yoktur. Ehl-i Sünnet kelamcıları ise, Mu'tezile'nin aksine, âhirette Allah'ın görülebileceğine inanır. Onlara göre fiziksel şartları barındırmadan görme olayının gerçekleşmesi aklen mümkündür. Nitekim hem Kur'an hem de Sünnet'te rü'yetullahın gerçekleşeceğini belirten beyanlar bulunmaktadır. Bu makalede, Allah'ın görülmesi meselesinde hem Mu'tezile hem de Ehli Sünnet kelamcıları tarafından ortaya konan görüşler metodolojik olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, konuyu ispatlamak için ileri sürülen aklî ve naklî delillerin, söz konusu kelamcılar tarafından kabul edilen yöntemlere göre üretilip üretilmediği denetlenmiştir. Diğer taraftan bu delillerin, ispat etmeyi hedefledikleri hükümleri gerçekleştirecek kapasiteleri olup olmadığına bakılmıştır. Deliller hakkındaki metodolojik değerlendirmeye rü'yetullah ile kastedilen anlamın belirlenmesi de eklenmiştir. Mesele, lafız-mana ilişkisinde bir anlama yöntemi olan te'vil açısından da ele alınmıştır.

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2008

... Bilginin ne olduğu, nasıl tanımlanabileceği, bilgi ile bilgi olmayan arasındaki ayırım, neler... more ... Bilginin ne olduğu, nasıl tanımlanabileceği, bilgi ile bilgi olmayan arasındaki ayırım, nelerin bilinebileceği, bilgi kaynakları, bilgiler arasındaki derecelenmeler ve bilgi-iman ilişkisi epistemoloji alanına giren pek çok konu Kelâmın erken denebilecek dönmelerinden itibaren ...

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2012

e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2021

Öz Yusuf Ziya Yörükân, Osmanlı'nın son döneminden Cumhuriyetin kuruluş yıllarına geçişte Kelâm, M... more Öz Yusuf Ziya Yörükân, Osmanlı'nın son döneminden Cumhuriyetin kuruluş yıllarına geçişte Kelâm, Mezhepler Tarihi ve Din Eğitimi gibi disiplinler üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınmış bir bilim insanıdır. Kelâm ilmi açısından bakıldığında onun eserlerinde söz konusu ilmin tanıtılması, klasik kaynaklarının modern bir bakışla tekrar değerlendirilmesi ve İslâm inançlarının aslî kaynaklara göre belirlenmesi konuları üzerinde durduğu görülmektedir. Yörükân, Kelâm ilminin tarihte izlediği seyri objektif bir yaklaşımla ortaya koymaya çalışmıştır. Böylece o, hem birtakım sosyal şartların Kelâm'ın gelişimini nasıl etkilediğini, hem de bu süreçlerin aslî kaynak olan Kur'an'la ilişkisini göstermeyi hedeflemiştir. Onun açısından bu gelişim sürecinde Ebû Hanife ve İmam Mâtüridî önde gelen aktörler arasında yer almaktadır. Bu yüzden Yörükân,

Allah'A İzafesi̇ Bakimindan Kur'An'Da İrade Ve Meşîet Kavramlari

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010

Page 1. DEÜ FD, XXXI/2010, ss. 93-133 ALLAH'A ZAFES BAKIMINDAN KUR'AN'... more Page 1. DEÜ FD, XXXI/2010, ss. 93-133 ALLAH'A ZAFES BAKIMINDAN KUR'AN'DA RADE VE MEŞÎET KAVRAMLARI Murat MEM Ş* ÖZET Allah'ın âlemdeki fiillerinin belirleyicisi konumundaki ilahî sıfat, Kur'an-ı Kerîm'de irade ...

İmamet Teorisi Bağlamında Mu'tezilîlerin Hz. Ali Anlayışı

It is very well known that after Prophet Muhammad?s death there was a controversy about ruling th... more It is very well known that after Prophet Muhammad?s death there was a controversy about ruling the State. This was not just about the State but it also implied the unity of Muslim community. With the assassination of caliph Osman, many things changed and political problems and those of religious started to be painted with the same brush. At this time, many political school like Shi?a had their initial steps. And as a crucial figure Ali, the son in-law of Prophet Muhammad, was on the focus of all these debates and strains. The following paper discusses the schools and their theories that were shaped under these debates.

İlahi İradenin Yaratılmışlığı Sorunu

Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2009

Kader uzerine yapilan tartisinalarda yer alan en onemli konulardan biri hic suphesiz ilahi iraden... more Kader uzerine yapilan tartisinalarda yer alan en onemli konulardan biri hic suphesiz ilahi iradenin mahiyeti ile ilgilidir. Ehl-i Sunnet ilahi iradenin ezeli oldugunu savunmaktadir. Mutezileye gore bu anlayis, hem akli hem de ahlaki bazi gerekceler sebebiy!e dogru degildir. Onlar ilahi iradenin ezeli olusunu reddetmislerdir. Bunun yerine ilahi iradenin mekansiz olarak yaratilmis oldugu gorusunu benimsemislerdir. Bu makale, ilahi iradenin mahiyeti uzerinde Islam kelamcilan arasinda gecen tartismalari ele almaktadir.

Bi̇r Kelamci Olarak İmâmü’L-Harameyn El-Cüveynî

Imâmu’l-Harameyn el-Cuveyni, gerek Fikih Usulu gerekse Kelam ilim tarihinin onde gelen isimlerind... more Imâmu’l-Harameyn el-Cuveyni, gerek Fikih Usulu gerekse Kelam ilim tarihinin onde gelen isimlerinden birisidir. Fikirleri ile dusunce tarihinde birakmis oldugu etki gunumuze kadar ulasmistir. Bu calismada, oncelikle Cuveyni’nin pek cok zorluklar icinde gerceklesen ilim mucadelesini gostermeye calistik. Bu hayat seruvenin urunleri olan eserlerini tanitmak istedik. Bunlar icerisinde Kelam Ilmine dair olanlara daha genis yer ayirdik. Bu calismanin klasik donem Islam Kelami’nin Cuveyni uzerinden taninmasina katki saglayacagini umuyoruz.

Eş?arîliğe Yaptığı Katkılar Bakımından Ebu'l-Meali el-Cüveyni

Abu al-Ma'ali al-Juwayni is the last great representative of Islamic theology (Kalam) before ... more Abu al-Ma'ali al-Juwayni is the last great representative of Islamic theology (Kalam) before Ghazali. He followed after such Asharite theologians as Imam Ashari, al-Baqillani, Ibn Furek, Isferaini and played a considerable role for Asharite School to be spread out which they had systematized. He put forward new ideas concerning especially the nature of divine attributes and the meaning of those expressed in antropomorphic terms. However, it strikes someone’s eyes that there are misunderstandings and misinterpretations about his attitude and approach to philosophy and logic. This article deals with his views about the issues mentioned above within the context of statements in his works.

Journal of International Social Research

Abū Manṣūr al-Māturīdī is one of the most important scholars of Qur'an commentary and Islamic The... more Abū Manṣūr al-Māturīdī is one of the most important scholars of Qur'an commentary and Islamic Theology at the first period of the thought of Ahl al-Sunnah. His views have been particularly influential in places where the Hanafi views are practised. While interpreting the verses about Jews and Christians, al-Māturīdī exposes some different perspectives as well as common approaches of other commentators. Interpreting the Qur'ān with the Qur'ān, commentary with prophetic sayings (ḥadīth), references to the discussions among theological schools and theological polemics with Christians are some of his methods and sources. In this article I tried to show the information about Jesus which al-Māturīdī gave, through his methods and resources. At the same time, I have also identified his theological goals which he always held in the foreground when he interprets the verses concerning with Jesus.

Kader

Tekfîr meselesi tarih boyunca hem Kelam hem de Fıkıh ilimlerinin önemli konularından birisi olmuş... more Tekfîr meselesi tarih boyunca hem Kelam hem de Fıkıh ilimlerinin önemli konularından birisi olmuştur. Kime mümin kime kâfir denileceği sadece bir isimlendirme olmayıp, konu hem hukuksal hem de toplumsal açıdan ciddi sonuçlar doğuran bir problem olarak ele alınmıştır. Bu sebeple konuyla ilgili olarak pek çok yazı kaleme alınmıştır. Ebu'l-Feth Muzaffer el-Hatîb'in Elfâz-ı Küfr risâlesi bu konuda yazılmış müstakil eserlerden birisidir. Tekfîrin metodolojisine değinmeden, söz ve davranış örnekleri üzerinden konuyu ele alan eser, pek çok meseleye temas etmektedir. Hanefî fıkhına göre yazıldığı anlaşılan söz konusu risale, alanındaki diğer eserlerle benzerlikler arzetmektedir. Bu çalışmamızda biz, muhtelif kütüphanelerde elyazması halinde bulunan Elfâz-ı Küfr risalesini üç nüshayı esas alarak tahkik edip günümüz okuyucusuyla buluşturmayı amaçladık. Ayrıca eserin içeriğini yeniden tasnif ederek tanıtımını yaptık. Risalede yer alıp küfre nispet edilen söz ve davranışları sekiz başlık altında topladık. Eserde konuların nasıl ele alındığını, yer yer karşılaştırmalar yaparak gösterdik. Hem tek tek meseleleri ele alırken hem de genel anlamda değerlendirmelerde bulunduk.

Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

olduğu kadar, Kur'an'ın ona yüklemiş olduğu anlam sebebiyle İslâm dünyasında da önemli bir karakt... more olduğu kadar, Kur'an'ın ona yüklemiş olduğu anlam sebebiyle İslâm dünyasında da önemli bir karakterdir. Onun örnek yaşantısına dair anlatıların Kur'an tefsirlerinde sıklıkla zikredildiğini görmekteyiz. Bu çalışmamızda, dirayet tefsir ekolüne dâhil iki eserde Hz. Meryem ile ilgili yorum ve yaklaşımları karşılaştırmalı olarak ele almaya çalıştık. Bu tefsirlerden birincisi Ebu Mansur el-Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'an adlı eseri, diğeri ise Osmanlı Şeyhülislamlarından Hanefi-Mâtürîdî geleneğe mensup Ebussuûd Efendi'nin İrşâdu Akli's-Selîm adlı tefsiridir. Bu iki tefsir ait oldukları tarih, coğrafya ve kültürel şartlar bakımından birtakım farklılıklar sergilerler. Bu çalışmamız boyunca söz konusu farklılıkların Hz. Meryem'i anlamada ortaya çıkardığı çeşitliliği göstermeye gayret ettik. Her iki tefsirin de, kullandıkları metotlar ve atıfta bulundukları kaynaklar açısından değerlendirilmesi yapılarak Hz. Meryem'in hikâyesini nasıl ele aldıklarını inceledik. Çalışmamızın sonunda, bu çeşitliliğin günümüze sağlayabileceği katkılar üzerine bir değerlendirmede bulunduk.

Books by murat memiş

Mu'tezilî Bir Bakışla Bilgi Problemi, 2011

Bu kitabın her türlü yayın hakkı yazarıyla yapılan sözleşme gereği Sar kaç Yayınlan'na aittir. Tü... more Bu kitabın her türlü yayın hakkı yazarıyla yapılan sözleşme gereği Sar kaç Yayınlan'na aittir. Tüm haklan saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı, 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre, kitabı yayımlayan yayınevi nin yazılı izni olmadan radyo ve televizyona uyarlanamaz; oyun, film, elektronik kitap, CD ya da manyetik band haline getirilemez; fotokopi veya herhangi bir yöntemle çoğalhlamaz.