Ömer Durmaz | Dokuz Eylül University (original) (raw)

Books by Ömer Durmaz

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Reklamcılık Önlisans Programı Çok Yazarlı Ders Kitabı,... more Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Reklamcılık Önlisans Programı Çok Yazarlı Ders Kitabı, Ünite 1, “Görsel İletişim Tasarımı”, Editör: Yrd. Doç. Dr. Cem Güzeloğlu, 2013.

Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından bilinmektedir. Ancak; s... more Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından bilinmektedir. Ancak; sürekli değişen pazar koşulları, genişleyen tüketici profilleri, farklılaşan yaşam standartları, her alanı olduğu gibi ambalaj tasarımını da etkileyerek üreticilerin tasarımdan beklentilerini ve tasarımın sorumluluklarını artırmaktadır. Bu durum, tasarımı oluşturan öğelerin sorgulanmasını ve daha etkili kullanılmaları için araştırmalar yapılmasını gerektirmiştir. Bu süreçte renk – ambalaj tasarımının amaçlarına etkisi açısından – ilgi odağı haline dönüşmüştür. Rengin tasarım sürecindeki yeri önemli bir tasarım problemidir; dolayısıyla renk, tüm tasarımcıları ilgilendiren genel bir uzmanlık alanıdır. Bu nedenle, “Hızlı Tüketim Ürünlerinin Ambalaj Tasarımında Çağrışımsal Öğrenme ile Renk Kararları” adlı araştırma, hızlı tüketim ürünü ambalajlarında rengin etkisini analiz etmeyi ve renk üzerinden tüketici ile kurulan iletişim yapılarını belirleyen tasarım kararlarının incelenmesini amaçlamıştır. Araştırmanın kavramsal çerçevesi, rengin etkisini belirleyen şartlandırıcılardan biri olarak kabul edilen ‘çağrışımsal öğrenme’ yöntemi ile sınırlandırılmıştır.

Araştırmanın birinci bölümünde; hızlı tüketim ürünlerine yönelik kararların belirleyicisi olan ‘tüketici, ürün, ambalaj ve marka’ kavramları, araştırmaya gerekli altyapıyı sağlamak için grafik tasarım açısından incelenmiştir. Görsel iletişim tasarımı kapsamında ambalaj tasarımının işlevleri araştırılmıştır. İkinci bölümde; bir görsel iletişim aracı olan rengin tanımı, teorileri ve etkileri, tarihsel ve bilimsel bir süreçte ele alınmıştır. Ayrıca, tezin araştırma yöntemi olarak belirlenen çağrışımsal öğrenme ile renk ilişkisi sorgulanmıştır. Çağrışımlarla anlam bulan rengin, görsel iletişim tasarımı açısından nasıl çözümlendiği, göstergebilim ışığında değerlendirilmiştir. Üçüncü ve son bölüm ise; tezin araştırma aşamasını oluşturmaktadır. Bu safhada, ilk iki bölümün ışığında, yurtiçi ve yurtdışı pazarlardan tasarım örnekleri analiz edilmiştir.

––

Packaging designs’ impact on sales and its persuasiveness are accepted without controversy. However, constantly changing market conditions, expanding consumer profiles work upon packaging design like in most of the fields increasing producers’ expectations from design and the responsibilities of design. This situation brings the questioning of the elements which create the design and the need for research in order these elements to be used more effectively. In this period, color-in terms of the effects on the aims of packaging design-became the center of interest. Color’s position in the packaging design field is a design problem depending on the project so color is a general profession for designers. That is why the research called “Color Decisions with Associative Learning in the Packaging Designs of the Fast Moving Consumer Goods”, aims to analyze the effects of color on the fast moving goods’ packaging design decisions that determine the communication structures formed with the consumers through color. Conceptual frame of the research is limited with the associative learning method which is one of the conditioners that determine the effects of color.

In the first chapter of the research, “consumer, product, package and brand” concepts that are assumed to be the base of the decisions made towards fast moving goods are explained in order to form the necessary background for the research. Packaging designs’ functions are examined in the scope of the visual communication design. In the second chapter, as a visual communication design medium-color’s definition, theories and its effects are covered within the historical and scientific standpoint. Besides, the relation between associative learning-used as the research method for this paper-and color is examined. Color, gaining its meaning with the associations, is analyzed in terms of visual communication design within semiology. The third and the last chapter creates the planning phase and at this point in the light of the first two chapters, it is focused on the necessary examples in order to reach a satisfying result and both national & international design cases are analyzed.

Papers by Ömer Durmaz

Art-e, Dec 9, 2021

Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği ... more Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği öne çıkaran çalışmaları, grafik tasarım ve basılı kültür tarihi açısından önemli bir konuma sahiptir. Öte yandan, Sabiha ve Zekeriya Sertel çiftinin görsel dilin çarpıcılığını kullanan yayıncılığı, mesleki tarihyazımı içerisinde kapsamlı biçimde incelenmemiştir. Araştırma, tasarım tarihi perspektifinden, Sabiha Sertel'in görsel okur-yazarlığını iki ana bölüm üzerinden incelemektedir. İlk bölümde, kadınların Osmanlı dönemindeki yayıncılık faaliyetleri, arka plandaki dinamikleriyle birlikte sunulmaktadır. Bibliyografik verilere dayanarak kadın yayınlarının oluşturduğu etkileşim ağı görselleştirilmekte ve Sabiha Sertel'in bu ağ dinamikleri içerisindeki kişisel konumu tanıtılmaktadır. İkinci bölüm, Sabiha Sertel'in sanat yönetmenliğiyle tanışmasına, mesleki yaklaşım ve deneyimlerine yoğunlaşmaktadır. Gerek Sertel'in kendi dilinden aktardığı deneyimler, gerekse üretiminde rol aldığı kapak ve sayfa tasarımlarından örnekler analiz edilmiş ve sanat yönetmenliği olarak nitelendirilebilecek özellikleri açıklanmıştır. Son kısımda ise Sertellerin yazınsal içeriği görsel unsurlarla buluşturmaya yönelik bilinçli tutumları, birlikte çalıştıkları resimlemeciler (illüstratörler) ve tasarıma yönelik görsel yenilikler üzerinden irdelenmiştir.

Art-e Sanat Dergisi, 2021

Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği ... more Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği öne çıkaran çalışmaları, grafik tasarım ve basılı kültür tarihi açısından önemli bir konuma sahiptir. Öte yandan, Sabiha ve Zekeriya Sertel çiftinin görsel dilin çarpıcılığını kullanan yayıncılığı, mesleki tarihyazımı içerisinde kapsamlı biçimde incelenmemiştir. Araştırma, tasarım tarihi perspektifinden, Sabiha Sertel'in görsel okur-yazarlığını iki ana bölüm üzerinden incelemektedir. İlk bölümde, kadınların Osmanlı dönemindeki yayıncılık faaliyetleri, arka plandaki dinamikleriyle birlikte sunulmaktadır. Bibliyografik verilere dayanarak kadın yayınlarının oluşturduğu etkileşim ağı görselleştirilmekte ve Sabiha Sertel'in bu ağ dinamikleri içerisindeki kişisel konumu tanıtılmaktadır. İkinci bölüm, Sabiha Sertel'in sanat yönetmenliğiyle tanışmasına, mesleki yaklaşım ve deneyimlerine yoğunlaşmaktadır. Gerek Sertel'in kendi dilinden aktardığı deneyimler, gerekse üretiminde rol aldığı kapak ve sayfa tasarımlarından örnekler analiz edilmiş ve sanat yönetmenliği olarak nitelendirilebilecek özellikleri açıklanmıştır. Son kısımda ise Sertellerin yazınsal içeriği görsel unsurlarla buluşturmaya yönelik bilinçli tutumları, birlikte çalıştıkları resimlemeciler (illüstratörler) ve tasarıma yönelik görsel yenilikler üzerinden irdelenmiştir.

Özet Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından tartışmasız kabul ... more Özet Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından tartışmasız kabul edilmektedir. Ancak, sürekli değişen pazar koşulları, genişleyen tüketici profilleri, farklılaşan yaşam standartları, her alanı olduğu gibi ambalaj tasarımını da etkileyerek üreticilerin ...

Bir süredir, kadın grafik tasarımcıların tarihiyle ilgili bir araştırma yürütüyorum. Kadınların t... more Bir süredir, kadın grafik tasarımcıların tarihiyle ilgili bir araştırma yürütüyorum. Kadınların tarihyazımında neden unutulduklarını anlamaya çalışıyorum. Bu dosyadan özel bir ismi —araştırma notu olarak— Manifold’da paylaşıyorum: Gülümser Aral Üretmen, 1950’lerin erkek egemen reklam/tanıtım dünyasında başarı gösteren sayılı kadın grafik tasarımcılardan olmasına rağmen, tarihte anılmıyor. Üretmen’in kariyerini incelemek, kadınların grafik tasarım tarihindeki yerlerini anlamak için bir adım olabilir.

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde yetişen Sabiha Bozcalı, 1938-1975 yılları arasında; ilan... more Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde yetişen Sabiha Bozcalı, 1938-1975 yılları arasında; ilan, afiş, takvim, ambalaj, etiket, fuar panosu, kitap resimlemesi ve illüstrasyon yaptı. Kültür-sanat dünyasında ve yaratıcı endüstride kadınlara yönelik önyargıları aşarak geçirdiği onlarca yılın ardından gazetecilikten emekli oldu. Basın-yayın alanında çizgisiyle en uzun süre varlık gösteren ilk kadındı. Bozcalı, " Türkiye'nin ilk kadın illüstratörü " olduğunu belirtmesine rağmen literatüre giremedi. Bu araştırma, " Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı " sergisinin ışığında, Bozcalı'nın reklama, tanıtıma ve illüstrasyona yönelik üretimlerini değerlendirerek görsel kültür tarihinde sanatçı için yeni bir sayfa açmaktadır. Bozcalı'nın öncü çalışmalarını, yaratıcı endüstrinin gelişimini belirleyen dinamikler üzerinden irdelemekte, Bozcalı'yı grafik tasarım tarihi içinde konumlandırmaktadır.

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen ressam Sabiha Bozcalı, “Türkiye’nin ilk kadın il... more Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen ressam Sabiha Bozcalı, “Türkiye’nin ilk kadın illüstratörü” olduğunu birçok kez belirtmiş, ancak bu yöndeki üretimleri kapsamlı olarak incelenmemişti. Bu yazı, sanatçının kültür tarihindeki rolüne ışık tutmayı amaçlayan SALT’ın sergisine yaslanarak, Bozcalı’nın ‘illüstratör’lüğünü değerlendiriyor.

In Turkey since 1980 “City furniture” concept has been addressed and researched by industrial pro... more In Turkey since 1980 “City furniture” concept has been addressed and researched by industrial product design, landscape design, city planning and architecture disciplines and its historical development has been examined. Despite the elapsed period, it was observed that the history of the advertising column in Turkey, which is both a city furniture and an advertising medium was not specified, therefore its development and transition was not studied. This research aims to prove the emergence of the early twentieth century Istanbul advertising columns, which are regarded as interdisciplinary units, with photographs within the historical flow and to bring up the acquired findings into discussion within the academic platform. This report analyzed poster/advertising columns which are thought to be a socio-cultural and economical symbol of the modernization movement in the Late Ottoman and Early Turkish Republic periods in the light of chronological data and visual material pool and provided a basis for further research.

‘Kent mobilyası’ kavramı, Türkiye’de 1980’den itibaren endüstriyel ürün tasarımı, peyzaj tasarımı... more ‘Kent mobilyası’ kavramı, Türkiye’de 1980’den itibaren endüstriyel ürün tasarımı, peyzaj tasarımı, şehir planlama ve mimarlık disiplinleri tarafından irdelenmekte, tarihsel gelişimleri araştırılmaktadır. Aradan geçen zamana rağmen, bir kent mobilyası ve reklam mecrası olan ‘afiş sütunu’nun Türkiye’deki geçmişinin tespit edilmediği, dolayısıyla gelişimi ve dönüşümü üzerine çalışılmadığı gözlemlenmiştir. Bu araştırma, disiplinlerarası bir ünite olan ve 20’nci yüzyılın başında İstanbul’da boy gösteren ‘afiş sütunları’nın ortaya çıkışını tarihsel akış içerisinde fotoğraflarla kanıtlayarak, edindiği bulguları akademik platformda tartışmaya açmayı hedeflemiştir. Bildiri, Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinde, modernleşme hareketinin sosyo-kültürel ve ekonomik bir göstergesi olduğu düşünülen afiş/reklam sütunlarını kronolojik bilgiler ve görsel havuz ışığında incelemiş ve sonraki araştırmalara zemin hazırlamıştır.

Türkiye Tasarım Tarihi Topluluğu Toplantıları “Yeni Bir İlişki: Tasarım Tarihi ve Sanal Tasarım Müzesi”, 2012

Türkiye’de yakın ya da uzak geçmişe ait grafik tasarım ürünlerini/nesnelerini; sahaf, müzayede, m... more Türkiye’de yakın ya da uzak geçmişe ait grafik tasarım ürünlerini/nesnelerini; sahaf, müzayede, mezat, kütüphane, kurum ya da şahıs arşivlerinden toplayarak kendi özel koleksiyonlarını oluşturan koleksiyoncular – sayıca az da olsalar – gelecek adına önemli bir çaba içerisindeler. “Grafik tasarım tarihi” ile ilgili olabilecek koleksiyon sahiplerinin; belirli bir dönemi, temayı, tasarımcıyı ya da grafik üretim dalını eksene alarak oluşturdukları bu arşivler, kurulacak bir grafik tasarım müzesinin oluşumunda üstlenebilecekleri potansiyel rol nedeniyle belirleyici olabilirler. Dolayısıyla, görsel kültür dağarcığımıza zenginlik katacak bir grafik tasarım müzesinin, kendi müze koleksiyonunu oluştururken yararlanabileceği özel koleksiyonlar sadece bireysel bir çaba olarak görülmemeli; kamusal ve bilimsel alana katacakları düşünülerek, kültür hayatımızın tamamlayıcılarından biri olarak değerlendirilmeliler. Bildiri, grafik tasarım tarihinin Türkiye’deki yazımında daha şeffaf ve bilgi paylaşımına daha açık bir tasarımcı/araştırmacı ağının oluşabilmesi için, kişisel koleksiyonların sanal ortamda kamusallaşmasını sağlayacak sanal galerilerin ve sanal arşivlerin önemi vurgulamaktadır. Koleksiyonculuğa yönelik genel terimlerin, evrensel tanımlarıyla başlayan makale; bu terimlerin, grafik tasarım kuramı ve grafik tasarım tarihi üzerinden konumlandırılmalarıyla ve çerçevelendirilmeleriyle devam etmektedir. Bildiride, koleksiyonculuk yöntembilim açısından aşamalandırılmış ve koleksiyon sürecine metodolojik yaklaşılmıştır. Son bölümde ise grafik tasarım tarihine yönelik koleksiyonların İnternet ortamında nasıl kamusallaşabileceğiyle ilgili öneri sunmakta ve bu durumun getireceği yararı değerlendirmektedir.

Radikal Tasarım Gazetesi, 2014

Eskiden öğrenciler için “yaz” demek “tatil” demekti. Ne var ki daha iyi bir gelecek için şansını ... more Eskiden öğrenciler için “yaz” demek “tatil” demekti. Ne var ki daha iyi bir gelecek için şansını artırmak isteyen öğrenciler, arz/talep dengesizliği, eğitim eşitsizliği vb. nedenlerle tatillerini de çalışarak geçiriyorlar. Yaz ayları, bir lisans programına “Yetenek Sınavı” ile girecekler içinse zorlu bir dönem. Adaylar bu aylar içinde; girecekleri üniversiteleri belirleyip başvuruda bulunmalı, hazırlık kurslarına devam etmeli, portfolyo hazırlamalı, sınav tarihleri çakışan fakülteler arasında tercih yapıp mekik dokumalılar...

1453, 2013

Zanaattan Tasarıma Geçişin Aktörleri: Bâbıâli’nin Ressamları — 19’uncu yüzyıl sonundan 20’nci y... more Zanaattan Tasarıma Geçişin Aktörleri: Bâbıâli’nin Ressamları
—
19’uncu yüzyıl sonundan 20’nci yüzyılın sonuna kadar kitabevleri, matbaalar, gazete idarehaneleri, mücellitler, kırtasiyeciler, klişeciler velhasıl Babıâli Türk basınının kalbi olmuştur. Eskiden yayınların hazırlandıkları yer, aynı zamanda basıldıkları yerdi. Babıâli’deki yayınevleri, gazeteler ve matbaalar, kurum içinde görevli ya da kendilerine dışarıdan iş üreten çizerlerle çalışırlardı. Çizgiyle yapılabilecek her iş onlardan istenirdi.
—
Emin Nedret İşli, Ömer Durmaz; 1453 dergisi, Sayı 18, 2013.

Radikal Tasarım Gazetesi, Nisan 2014, Editör: Umut Kart

Tevfik Fikret Uçar, “Tasarım dünyayı değiştirebilir mi?” sorusuna yanıt arıyor. Uçar, Avukat 4.0 ... more Tevfik Fikret Uçar, “Tasarım dünyayı değiştirebilir mi?” sorusuna yanıt arıyor. Uçar, Avukat 4.0 projesi kapsamında dava dilekçelerini daha hızlı ve kolay anlaşılır hale getirmek için Samsun Barosu Genç Avukatlarla İletişim Komisyonu ile çalışıyor.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 56, Şubat 2014, Editör: Umut Kart

2013, grafik tasarım dünyası için önemli gelişmelere sahne oldu... Yıl içinde pek çok sergi düzen... more 2013, grafik tasarım dünyası için önemli gelişmelere sahne oldu... Yıl içinde pek çok sergi düzenlenirken, Kütahya’da uluslararası bir festival gerçekleşti. Öte yandan, iddialı tasarım kitapları raflarımızda yerini aldı. Ilham dolu bir senenin geride kaldığı açıktı... Ancak tasarım dünyası önemli bir kaybı da maalesef bu sene yaşadı.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, Aralık 2013, Syf 18-19, Editör: Umut Kart

Bir hayata pek çok üretim alanını sığdırmış bir isim Sait Maden; şair, yayıncı, çevirmen ve grafi... more Bir hayata pek çok üretim alanını sığdırmış bir isim Sait Maden; şair, yayıncı, çevirmen ve grafik tasarımcı. Çalıştığı her alanda öncülük etmiş, yeniliklere yol açmış bu büyük usta, 19 Haziran çarşamba günü 82 yaşında hayata gözlerini yumdu.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 50, Ağustos 2013, Editör: Umut Kart

Bir zamanlar, basın–yayın dünyası için çalışan, ‘matbaa ressamı’, ‘kapak ressamı’, kısaca ‘ressam... more Bir zamanlar, basın–yayın dünyası için çalışan, ‘matbaa ressamı’, ‘kapak ressamı’, kısaca ‘ressam’ olarak adlandırılan sanatkârlar vardı. İşte, günümüz grafik tasarımcılarının ‘öncüleri’ diyebileceğimiz basın–yayın ressamları, “Babıali’nin Kapak Ressamları” sergisiyle anıldı.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 50, Ağustos 2013, Editör: Umut Kart

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Reklamcılık Önlisans Programı Çok Yazarlı Ders Kitabı,... more Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Reklamcılık Önlisans Programı Çok Yazarlı Ders Kitabı, Ünite 1, “Görsel İletişim Tasarımı”, Editör: Yrd. Doç. Dr. Cem Güzeloğlu, 2013.

Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından bilinmektedir. Ancak; s... more Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından bilinmektedir. Ancak; sürekli değişen pazar koşulları, genişleyen tüketici profilleri, farklılaşan yaşam standartları, her alanı olduğu gibi ambalaj tasarımını da etkileyerek üreticilerin tasarımdan beklentilerini ve tasarımın sorumluluklarını artırmaktadır. Bu durum, tasarımı oluşturan öğelerin sorgulanmasını ve daha etkili kullanılmaları için araştırmalar yapılmasını gerektirmiştir. Bu süreçte renk – ambalaj tasarımının amaçlarına etkisi açısından – ilgi odağı haline dönüşmüştür. Rengin tasarım sürecindeki yeri önemli bir tasarım problemidir; dolayısıyla renk, tüm tasarımcıları ilgilendiren genel bir uzmanlık alanıdır. Bu nedenle, “Hızlı Tüketim Ürünlerinin Ambalaj Tasarımında Çağrışımsal Öğrenme ile Renk Kararları” adlı araştırma, hızlı tüketim ürünü ambalajlarında rengin etkisini analiz etmeyi ve renk üzerinden tüketici ile kurulan iletişim yapılarını belirleyen tasarım kararlarının incelenmesini amaçlamıştır. Araştırmanın kavramsal çerçevesi, rengin etkisini belirleyen şartlandırıcılardan biri olarak kabul edilen ‘çağrışımsal öğrenme’ yöntemi ile sınırlandırılmıştır.

Araştırmanın birinci bölümünde; hızlı tüketim ürünlerine yönelik kararların belirleyicisi olan ‘tüketici, ürün, ambalaj ve marka’ kavramları, araştırmaya gerekli altyapıyı sağlamak için grafik tasarım açısından incelenmiştir. Görsel iletişim tasarımı kapsamında ambalaj tasarımının işlevleri araştırılmıştır. İkinci bölümde; bir görsel iletişim aracı olan rengin tanımı, teorileri ve etkileri, tarihsel ve bilimsel bir süreçte ele alınmıştır. Ayrıca, tezin araştırma yöntemi olarak belirlenen çağrışımsal öğrenme ile renk ilişkisi sorgulanmıştır. Çağrışımlarla anlam bulan rengin, görsel iletişim tasarımı açısından nasıl çözümlendiği, göstergebilim ışığında değerlendirilmiştir. Üçüncü ve son bölüm ise; tezin araştırma aşamasını oluşturmaktadır. Bu safhada, ilk iki bölümün ışığında, yurtiçi ve yurtdışı pazarlardan tasarım örnekleri analiz edilmiştir.

––

Packaging designs’ impact on sales and its persuasiveness are accepted without controversy. However, constantly changing market conditions, expanding consumer profiles work upon packaging design like in most of the fields increasing producers’ expectations from design and the responsibilities of design. This situation brings the questioning of the elements which create the design and the need for research in order these elements to be used more effectively. In this period, color-in terms of the effects on the aims of packaging design-became the center of interest. Color’s position in the packaging design field is a design problem depending on the project so color is a general profession for designers. That is why the research called “Color Decisions with Associative Learning in the Packaging Designs of the Fast Moving Consumer Goods”, aims to analyze the effects of color on the fast moving goods’ packaging design decisions that determine the communication structures formed with the consumers through color. Conceptual frame of the research is limited with the associative learning method which is one of the conditioners that determine the effects of color.

In the first chapter of the research, “consumer, product, package and brand” concepts that are assumed to be the base of the decisions made towards fast moving goods are explained in order to form the necessary background for the research. Packaging designs’ functions are examined in the scope of the visual communication design. In the second chapter, as a visual communication design medium-color’s definition, theories and its effects are covered within the historical and scientific standpoint. Besides, the relation between associative learning-used as the research method for this paper-and color is examined. Color, gaining its meaning with the associations, is analyzed in terms of visual communication design within semiology. The third and the last chapter creates the planning phase and at this point in the light of the first two chapters, it is focused on the necessary examples in order to reach a satisfying result and both national & international design cases are analyzed.

Art-e, Dec 9, 2021

Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği ... more Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği öne çıkaran çalışmaları, grafik tasarım ve basılı kültür tarihi açısından önemli bir konuma sahiptir. Öte yandan, Sabiha ve Zekeriya Sertel çiftinin görsel dilin çarpıcılığını kullanan yayıncılığı, mesleki tarihyazımı içerisinde kapsamlı biçimde incelenmemiştir. Araştırma, tasarım tarihi perspektifinden, Sabiha Sertel'in görsel okur-yazarlığını iki ana bölüm üzerinden incelemektedir. İlk bölümde, kadınların Osmanlı dönemindeki yayıncılık faaliyetleri, arka plandaki dinamikleriyle birlikte sunulmaktadır. Bibliyografik verilere dayanarak kadın yayınlarının oluşturduğu etkileşim ağı görselleştirilmekte ve Sabiha Sertel'in bu ağ dinamikleri içerisindeki kişisel konumu tanıtılmaktadır. İkinci bölüm, Sabiha Sertel'in sanat yönetmenliğiyle tanışmasına, mesleki yaklaşım ve deneyimlerine yoğunlaşmaktadır. Gerek Sertel'in kendi dilinden aktardığı deneyimler, gerekse üretiminde rol aldığı kapak ve sayfa tasarımlarından örnekler analiz edilmiş ve sanat yönetmenliği olarak nitelendirilebilecek özellikleri açıklanmıştır. Son kısımda ise Sertellerin yazınsal içeriği görsel unsurlarla buluşturmaya yönelik bilinçli tutumları, birlikte çalıştıkları resimlemeciler (illüstratörler) ve tasarıma yönelik görsel yenilikler üzerinden irdelenmiştir.

Art-e Sanat Dergisi, 2021

Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği ... more Gazeteci, yayıncı ve yazar Sabiha Sertel'in kariyerinde dikkate değer bir unsur olan, görselliği öne çıkaran çalışmaları, grafik tasarım ve basılı kültür tarihi açısından önemli bir konuma sahiptir. Öte yandan, Sabiha ve Zekeriya Sertel çiftinin görsel dilin çarpıcılığını kullanan yayıncılığı, mesleki tarihyazımı içerisinde kapsamlı biçimde incelenmemiştir. Araştırma, tasarım tarihi perspektifinden, Sabiha Sertel'in görsel okur-yazarlığını iki ana bölüm üzerinden incelemektedir. İlk bölümde, kadınların Osmanlı dönemindeki yayıncılık faaliyetleri, arka plandaki dinamikleriyle birlikte sunulmaktadır. Bibliyografik verilere dayanarak kadın yayınlarının oluşturduğu etkileşim ağı görselleştirilmekte ve Sabiha Sertel'in bu ağ dinamikleri içerisindeki kişisel konumu tanıtılmaktadır. İkinci bölüm, Sabiha Sertel'in sanat yönetmenliğiyle tanışmasına, mesleki yaklaşım ve deneyimlerine yoğunlaşmaktadır. Gerek Sertel'in kendi dilinden aktardığı deneyimler, gerekse üretiminde rol aldığı kapak ve sayfa tasarımlarından örnekler analiz edilmiş ve sanat yönetmenliği olarak nitelendirilebilecek özellikleri açıklanmıştır. Son kısımda ise Sertellerin yazınsal içeriği görsel unsurlarla buluşturmaya yönelik bilinçli tutumları, birlikte çalıştıkları resimlemeciler (illüstratörler) ve tasarıma yönelik görsel yenilikler üzerinden irdelenmiştir.

Özet Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından tartışmasız kabul ... more Özet Ambalaj tasarımının satışa etkisi ve ikna gücü, profesyoneller tarafından tartışmasız kabul edilmektedir. Ancak, sürekli değişen pazar koşulları, genişleyen tüketici profilleri, farklılaşan yaşam standartları, her alanı olduğu gibi ambalaj tasarımını da etkileyerek üreticilerin ...

Bir süredir, kadın grafik tasarımcıların tarihiyle ilgili bir araştırma yürütüyorum. Kadınların t... more Bir süredir, kadın grafik tasarımcıların tarihiyle ilgili bir araştırma yürütüyorum. Kadınların tarihyazımında neden unutulduklarını anlamaya çalışıyorum. Bu dosyadan özel bir ismi —araştırma notu olarak— Manifold’da paylaşıyorum: Gülümser Aral Üretmen, 1950’lerin erkek egemen reklam/tanıtım dünyasında başarı gösteren sayılı kadın grafik tasarımcılardan olmasına rağmen, tarihte anılmıyor. Üretmen’in kariyerini incelemek, kadınların grafik tasarım tarihindeki yerlerini anlamak için bir adım olabilir.

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde yetişen Sabiha Bozcalı, 1938-1975 yılları arasında; ilan... more Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde yetişen Sabiha Bozcalı, 1938-1975 yılları arasında; ilan, afiş, takvim, ambalaj, etiket, fuar panosu, kitap resimlemesi ve illüstrasyon yaptı. Kültür-sanat dünyasında ve yaratıcı endüstride kadınlara yönelik önyargıları aşarak geçirdiği onlarca yılın ardından gazetecilikten emekli oldu. Basın-yayın alanında çizgisiyle en uzun süre varlık gösteren ilk kadındı. Bozcalı, " Türkiye'nin ilk kadın illüstratörü " olduğunu belirtmesine rağmen literatüre giremedi. Bu araştırma, " Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı " sergisinin ışığında, Bozcalı'nın reklama, tanıtıma ve illüstrasyona yönelik üretimlerini değerlendirerek görsel kültür tarihinde sanatçı için yeni bir sayfa açmaktadır. Bozcalı'nın öncü çalışmalarını, yaratıcı endüstrinin gelişimini belirleyen dinamikler üzerinden irdelemekte, Bozcalı'yı grafik tasarım tarihi içinde konumlandırmaktadır.

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen ressam Sabiha Bozcalı, “Türkiye’nin ilk kadın il... more Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen ressam Sabiha Bozcalı, “Türkiye’nin ilk kadın illüstratörü” olduğunu birçok kez belirtmiş, ancak bu yöndeki üretimleri kapsamlı olarak incelenmemişti. Bu yazı, sanatçının kültür tarihindeki rolüne ışık tutmayı amaçlayan SALT’ın sergisine yaslanarak, Bozcalı’nın ‘illüstratör’lüğünü değerlendiriyor.

In Turkey since 1980 “City furniture” concept has been addressed and researched by industrial pro... more In Turkey since 1980 “City furniture” concept has been addressed and researched by industrial product design, landscape design, city planning and architecture disciplines and its historical development has been examined. Despite the elapsed period, it was observed that the history of the advertising column in Turkey, which is both a city furniture and an advertising medium was not specified, therefore its development and transition was not studied. This research aims to prove the emergence of the early twentieth century Istanbul advertising columns, which are regarded as interdisciplinary units, with photographs within the historical flow and to bring up the acquired findings into discussion within the academic platform. This report analyzed poster/advertising columns which are thought to be a socio-cultural and economical symbol of the modernization movement in the Late Ottoman and Early Turkish Republic periods in the light of chronological data and visual material pool and provided a basis for further research.

‘Kent mobilyası’ kavramı, Türkiye’de 1980’den itibaren endüstriyel ürün tasarımı, peyzaj tasarımı... more ‘Kent mobilyası’ kavramı, Türkiye’de 1980’den itibaren endüstriyel ürün tasarımı, peyzaj tasarımı, şehir planlama ve mimarlık disiplinleri tarafından irdelenmekte, tarihsel gelişimleri araştırılmaktadır. Aradan geçen zamana rağmen, bir kent mobilyası ve reklam mecrası olan ‘afiş sütunu’nun Türkiye’deki geçmişinin tespit edilmediği, dolayısıyla gelişimi ve dönüşümü üzerine çalışılmadığı gözlemlenmiştir. Bu araştırma, disiplinlerarası bir ünite olan ve 20’nci yüzyılın başında İstanbul’da boy gösteren ‘afiş sütunları’nın ortaya çıkışını tarihsel akış içerisinde fotoğraflarla kanıtlayarak, edindiği bulguları akademik platformda tartışmaya açmayı hedeflemiştir. Bildiri, Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinde, modernleşme hareketinin sosyo-kültürel ve ekonomik bir göstergesi olduğu düşünülen afiş/reklam sütunlarını kronolojik bilgiler ve görsel havuz ışığında incelemiş ve sonraki araştırmalara zemin hazırlamıştır.

Türkiye Tasarım Tarihi Topluluğu Toplantıları “Yeni Bir İlişki: Tasarım Tarihi ve Sanal Tasarım Müzesi”, 2012

Türkiye’de yakın ya da uzak geçmişe ait grafik tasarım ürünlerini/nesnelerini; sahaf, müzayede, m... more Türkiye’de yakın ya da uzak geçmişe ait grafik tasarım ürünlerini/nesnelerini; sahaf, müzayede, mezat, kütüphane, kurum ya da şahıs arşivlerinden toplayarak kendi özel koleksiyonlarını oluşturan koleksiyoncular – sayıca az da olsalar – gelecek adına önemli bir çaba içerisindeler. “Grafik tasarım tarihi” ile ilgili olabilecek koleksiyon sahiplerinin; belirli bir dönemi, temayı, tasarımcıyı ya da grafik üretim dalını eksene alarak oluşturdukları bu arşivler, kurulacak bir grafik tasarım müzesinin oluşumunda üstlenebilecekleri potansiyel rol nedeniyle belirleyici olabilirler. Dolayısıyla, görsel kültür dağarcığımıza zenginlik katacak bir grafik tasarım müzesinin, kendi müze koleksiyonunu oluştururken yararlanabileceği özel koleksiyonlar sadece bireysel bir çaba olarak görülmemeli; kamusal ve bilimsel alana katacakları düşünülerek, kültür hayatımızın tamamlayıcılarından biri olarak değerlendirilmeliler. Bildiri, grafik tasarım tarihinin Türkiye’deki yazımında daha şeffaf ve bilgi paylaşımına daha açık bir tasarımcı/araştırmacı ağının oluşabilmesi için, kişisel koleksiyonların sanal ortamda kamusallaşmasını sağlayacak sanal galerilerin ve sanal arşivlerin önemi vurgulamaktadır. Koleksiyonculuğa yönelik genel terimlerin, evrensel tanımlarıyla başlayan makale; bu terimlerin, grafik tasarım kuramı ve grafik tasarım tarihi üzerinden konumlandırılmalarıyla ve çerçevelendirilmeleriyle devam etmektedir. Bildiride, koleksiyonculuk yöntembilim açısından aşamalandırılmış ve koleksiyon sürecine metodolojik yaklaşılmıştır. Son bölümde ise grafik tasarım tarihine yönelik koleksiyonların İnternet ortamında nasıl kamusallaşabileceğiyle ilgili öneri sunmakta ve bu durumun getireceği yararı değerlendirmektedir.

Radikal Tasarım Gazetesi, 2014

Eskiden öğrenciler için “yaz” demek “tatil” demekti. Ne var ki daha iyi bir gelecek için şansını ... more Eskiden öğrenciler için “yaz” demek “tatil” demekti. Ne var ki daha iyi bir gelecek için şansını artırmak isteyen öğrenciler, arz/talep dengesizliği, eğitim eşitsizliği vb. nedenlerle tatillerini de çalışarak geçiriyorlar. Yaz ayları, bir lisans programına “Yetenek Sınavı” ile girecekler içinse zorlu bir dönem. Adaylar bu aylar içinde; girecekleri üniversiteleri belirleyip başvuruda bulunmalı, hazırlık kurslarına devam etmeli, portfolyo hazırlamalı, sınav tarihleri çakışan fakülteler arasında tercih yapıp mekik dokumalılar...

1453, 2013

Zanaattan Tasarıma Geçişin Aktörleri: Bâbıâli’nin Ressamları — 19’uncu yüzyıl sonundan 20’nci y... more Zanaattan Tasarıma Geçişin Aktörleri: Bâbıâli’nin Ressamları
—
19’uncu yüzyıl sonundan 20’nci yüzyılın sonuna kadar kitabevleri, matbaalar, gazete idarehaneleri, mücellitler, kırtasiyeciler, klişeciler velhasıl Babıâli Türk basınının kalbi olmuştur. Eskiden yayınların hazırlandıkları yer, aynı zamanda basıldıkları yerdi. Babıâli’deki yayınevleri, gazeteler ve matbaalar, kurum içinde görevli ya da kendilerine dışarıdan iş üreten çizerlerle çalışırlardı. Çizgiyle yapılabilecek her iş onlardan istenirdi.
—
Emin Nedret İşli, Ömer Durmaz; 1453 dergisi, Sayı 18, 2013.

Radikal Tasarım Gazetesi, Nisan 2014, Editör: Umut Kart

Tevfik Fikret Uçar, “Tasarım dünyayı değiştirebilir mi?” sorusuna yanıt arıyor. Uçar, Avukat 4.0 ... more Tevfik Fikret Uçar, “Tasarım dünyayı değiştirebilir mi?” sorusuna yanıt arıyor. Uçar, Avukat 4.0 projesi kapsamında dava dilekçelerini daha hızlı ve kolay anlaşılır hale getirmek için Samsun Barosu Genç Avukatlarla İletişim Komisyonu ile çalışıyor.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 56, Şubat 2014, Editör: Umut Kart

2013, grafik tasarım dünyası için önemli gelişmelere sahne oldu... Yıl içinde pek çok sergi düzen... more 2013, grafik tasarım dünyası için önemli gelişmelere sahne oldu... Yıl içinde pek çok sergi düzenlenirken, Kütahya’da uluslararası bir festival gerçekleşti. Öte yandan, iddialı tasarım kitapları raflarımızda yerini aldı. Ilham dolu bir senenin geride kaldığı açıktı... Ancak tasarım dünyası önemli bir kaybı da maalesef bu sene yaşadı.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, Aralık 2013, Syf 18-19, Editör: Umut Kart

Bir hayata pek çok üretim alanını sığdırmış bir isim Sait Maden; şair, yayıncı, çevirmen ve grafi... more Bir hayata pek çok üretim alanını sığdırmış bir isim Sait Maden; şair, yayıncı, çevirmen ve grafik tasarımcı. Çalıştığı her alanda öncülük etmiş, yeniliklere yol açmış bu büyük usta, 19 Haziran çarşamba günü 82 yaşında hayata gözlerini yumdu.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 50, Ağustos 2013, Editör: Umut Kart

Bir zamanlar, basın–yayın dünyası için çalışan, ‘matbaa ressamı’, ‘kapak ressamı’, kısaca ‘ressam... more Bir zamanlar, basın–yayın dünyası için çalışan, ‘matbaa ressamı’, ‘kapak ressamı’, kısaca ‘ressam’ olarak adlandırılan sanatkârlar vardı. İşte, günümüz grafik tasarımcılarının ‘öncüleri’ diyebileceğimiz basın–yayın ressamları, “Babıali’nin Kapak Ressamları” sergisiyle anıldı.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 50, Ağustos 2013, Editör: Umut Kart

Grafik tasarımcı, şair, ressam, çevirmen ve yayıncı Sait Maden, “Simgeler” adlı sergisinde, bu ke... more Grafik tasarımcı, şair, ressam, çevirmen ve yayıncı Sait Maden, “Simgeler” adlı sergisinde, bu kez grafik tasarımcı yönüyle sahne aldı.
—
Radikal Tasarım Gazetesi, No: 48, syf 9, Editör: Umut Kart

Novum dergisi, dünyadaki saygın grafik tasarım dergilerinin en önemlilerinden; 1924’ten beri yayı... more Novum dergisi, dünyadaki saygın grafik tasarım dergilerinin en önemlilerinden; 1924’ten beri yayında! Şubat 2012 sayısında ise Türkiye’nin önemli grafik tasarım stüdyolarından Deney Tasarım’ı sayfalarına konuk etti.
—
Basım Dünyası, Mayıs 2012, syf 40-41.

İlk yayım bilgisi: “İstanbul’un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü”, 2011. — Avrupa-Amerikan... more İlk yayım bilgisi: “İstanbul’un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü”, 2011.
—
Avrupa-Amerikan modernizminin ve postmodernizminin üst söylemleri; grafik tasarım tarihindeki ayrıcalıklı ve önyargılı bilginin kökenlerini oluşturmakta ve Batı’daki gelişmeler tasarım tarihi üretimi için kıstas olmakta... Oysa, Türkiye’nin kendi dinamiklerinden, görsel kültür ve iletişim tarihinden hareketle kendi grafik tasarım tarihini yazması gerekiyor!
—
Bir zamanlar basın–yayın dünyasının merkezi ‘Babıâli’ için çalışan, ‘ressam’ olarak anılan sanatkârlar vardı; gazetelerin, dergilerin, yayınevlerinin ve matbaaların gündelik görsel ihtiyaçlarına hızlı çözümler üretirlerdi. Basın–yayın dünyamızın güzel yazı, çizim ve resimleme işleri bu deneyimli zanaatkârların elindeydi. Günümüz grafik tasarımcılarının ‘öncüleri’ diyebileceğimiz Babıâli ressamları, uzun yıllar görsel belleğimizi şekillendirip zanaat’tan tasarım’a geçişin aktörleri oldular.
—
Resimli Ay dergisi, 1924 > “Kapak Ressamımız Cevad Bey: Şimdiye kadar bizde mecmua kapaklarını yapmakta Cevad Bey kadar muvaffak olmuş ressamımız yoktur. Cevat Bey kapak ressamcılığının tekniğini en ziyade anlamış Türk ressamımızdır...”

DEKAUM – I. Kadın Araştırmaları Sempozyumu “Edebiyat ve Sanatta Tarih Dışında Bırakılanlar” 3–4 K... more DEKAUM – I. Kadın Araştırmaları Sempozyumu “Edebiyat ve Sanatta Tarih Dışında Bırakılanlar” 3–4 Kasım 2016, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen Sabiha Bozcalı, 1938-1975 yılları arasında; ilan, afiş, takvim, ambalaj, etiket, fuar panosu, kitap resimlemesi ve illüstrasyon yaptı. Kültür-sanat dünyasında ve yaratıcı endüstride kadınlara yönelik önyargıları aşarak geçirdiği onlarca yılın ardından gazetecilikten emekli oldu. Basın-yayın alanında çizgisiyle en uzun süre varlık gösteren ilk kadındı.

Bozcalı, “Türkiye’nin ilk kadın illüstratörü” olduğunu belirtmesine rağmen literatüre giremedi. Bu araştırma, “Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı” sergisinin ışığında, Bozcalı’nın reklama, tanıtıma ve illüstrasyona yönelik üretimlerini değerlendirerek görsel kültür tarihinde sanatçı için yeni bir sayfa açmaktadır. Bozcalı’nın öncü çalışmalarını, yaratıcı endüstrinin gelişimini belirleyen dinamikler üzerinden irdelemekte, Bozcalı’yı grafik tasarım tarihi içinde konumlandırmaktadır.

Ömer Durmaz is presenting his research on graphic design and advertisement history of Turkey cove... more Ömer Durmaz is presenting his research on graphic design and advertisement history of Turkey covers the advertisement boards on the streets during Ottoman rule with its visual evidences.

—

Ömer Durmaz, Osmanlı döneminde sokaklardaki reklam panolarını konu alan, Türkiye Grafik Tasarım ve Reklamcılık tarihine dair araştırmasını görsel kanıtlarıyla sunuyor.

“İletişim tasarımı”, kavramsal düzeyde bugünkü haline kavuşana dek, farklı dönemlerde farklı biçi... more “İletişim tasarımı”, kavramsal düzeyde bugünkü haline kavuşana dek, farklı dönemlerde farklı biçimlerde tanımlanmıştır. Her ne kadar çoğumuz, disipline dair doğru ve yeterli bilgiye sahip olsak da, bazı temel kavramların gelişimlerini ‘evrensel’ tanımlarıyla hatırlamakta yarar var. Böylece, geniş bir alana yayılan iletişim tasarımı disiplinini değerlendirirken, disiplinin dışındaki unsurlara girmeden, amaca odaklanarak, nirengileri doğru ve nesnel bir gözlemle ilerleyebileceğimi düşünüyorum...

—
Sunulduğu Üniversiteler:
—
Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi
“Kumpanya Tasarım Etk.” 07 Mayıs 2013, Ankara
—
Işık Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi
“Sanat ve Tasarım Günleri” 23 Mayıs 2013, İstanbul

Jeff-Talks, 20 Aralık 2013, EKLTD İstanbul.

ISType, 16 Haziran 2012, İstanbul. Grafik tasarımın Türkiye’deki izleri üzerine geçmişten günümü... more ISType, 16 Haziran 2012, İstanbul.

Grafik tasarımın Türkiye’deki izleri üzerine geçmişten günümüze belgeler toplayan grafik tasarımcı Ömer Durmaz, bir ‘tasarım tarihçisi’ olmadığını özellikle vurgulayarak araştırması sırasında tuttuğu mütevazı notları bu sunumla dolaşıma açmayı ve gelecekte yazılacak bir Türkiye Grafik Tasarım Tarihi kitabı için mimler koymayı amaçlıyor. Erken Cumhuriyet döneminde grafik tasarımın oluşumuna dair hareketlenmelere değinecek sunum; “Elifba’dan Alfabe’ye”, “Grafik Tasarımın Gelişimindeki Öteki Aktörler”, “Grafik Tasarım Tarihimizde İlkler Meselesi” gibi başlıklar içeriyor.

Grafik Tasarım Tarihi ile İlgili Kişisel Koleksiyonların Sanal Ortamda Kamusallaşması Türkiye ... more Grafik Tasarım Tarihi ile İlgili Kişisel Koleksiyonların Sanal Ortamda Kamusallaşması

Türkiye Tasarım Tarihi Topluluğu Toplantıları / Yeni Bir İlişki: Tasarım Tarihi ve Sanal Tasarım Müzesi / 17-18 Mayıs 2012

—

Nationalization of Private Collections Related with Graphic Design History in Virtual Environments

Turkish Design History Society Meetings / A New Affair: Design History and Digital Design Museum / 17-18 May 2012

500 yıl önce bilginin oluşumunda temel yöntem olan tipobaskı (letterpress), çağımızın sayısal tek... more 500 yıl önce bilginin oluşumunda temel yöntem olan tipobaskı (letterpress), çağımızın sayısal teknolojilerinden sonra artık pek kullanılmaz oldu. Buna rağmen, günümüz baskı tekniklerinin yanında tipobaskı; fantezi, nostaljik bir teknik olarak yeni anlamlar arayan tasarımcı ve sanatçıların arasında “sanat, tasarım ve zanaat” üçgeninde “ikincil bir hayat” buldu. Endüstriyel anlamda, basım sanayi ekonomisi açısından atıl kalmasına rağmen tipobaskıyı bugün de değerli kılan, bu ikincil ömrünün getirisidir. Günümüzde tipobaskı “narin” bir zanaat olarak kendine has ve ayrıcalıklı bir yer edindi. Artık bir çoğaltma yönteminden çok; zanaata dayalı, sanat ve tasarım arasında özel bir grafik üretim şekli olarak görülüyor.

Sunumun girişinde, zaman içinde grafik ürünün öznesi haline gelen tipografik tasarımın yükselişinde, tipobaskının rolü inceleniyor. Birinci bölümde, görsel iletişimde beğeninin değişimi, baskının kusurlarını değerlendirmede yaşanan dönüşüm irdeleniyor. İkinci bölümde ise grafik tasarım ve tipografi eğitiminde geçmişin tekniklerinden yararlanarak temel bilgilerin öğrencilere nasıl daha etkili şekilde aktarılabileceği aktarılıyor. Son olarak da tipobaskı atölyelerinin grafik bölümlerinde kurulması ile özgün baskı resim dersleri ile endüstriyel grafik tasarım dersleri arasındaki ilgileşimin artırılabileceği yönünde bir öneri sunuluyor.

10 Nisan 2009, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü 9. Genç Beyin Fırt... more 10 Nisan 2009, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü 9. Genç Beyin Fırtınası etkinliği sunumu.

Kaynakça: “Görsel İletişim ve Grafik Tasarım”, Tevfik Fikret Uçar, İnkılap Yayınevi, Ankara, 2004.

Kaynakça: “Görsel İletişim ve Grafik Tasarım”, Tevfik Fikret Uçar, İnkılap Yayınevi, Ankara, 2004.

Tarih Vakfı ölümünün 50'nci yıldönümünde, tam da yıldönümüne tekabül eden 2 Eylül 2018 tarihinde ... more Tarih Vakfı ölümünün 50'nci yıldönümünde, tam da yıldönümüne tekabül eden 2 Eylül 2018 tarihinde Sabiha Sertel anısına bir konferans düzenliyor. Etkinlik “Fikre Artık Yeter Tahakkümünüz”: 50’nci Ölüm Yıldönümünde Sabiha Sertel’in Anısı ve Entelektüel Mirası başlığını taşıyor.
Etkinlik Tarih Vakfı Başkanı Mehmet Ö. Alkan’ın “Sabiha Zekeriya Sertel: İmparatorluktan Ulus Devlete Bir Entelektüelin Serencamı” başlıklı açılış tebliğiyle başlıyor. Ardından Sertel Ailesi adına Nur Deriş Ottoman “Aile Sırlarıyla Dünyaya Açılmak” konulu tebliğle açılışa katkıda bulunuyor.
Sabah ve öğleden sonra iki oturum şeklinde organize edilen etkinliğin sabah oturumunun açılışını Barış Çatal “Sabiha Sertel’in Entelektüel Gelişiminin Erken Dönemi: Selanik Yılları (1895-1913)” başlıklı sunumuyla yapıyor. Sonrasında Bengü Aydın Dikmen “Liberal Feminizmden Sosyalizme Sabiha Sertel'de 'Kadın Meselesi' ve Türk Kadın Hareketinin Ahvali” tebliğiyle bu oturuma katılıyor. Akabinde İnci Özkan Kerestecioğlu “Sertel Biyografi/Otobiyografilerinde Sabiha Sertel” sunumuyla kendi katkısını sunuyor. İlk oturumun son tebliği ise Rüçhan Çiğdem Akanyıldız Gölbaşı tarafından “Çevirmen Kimliğiyle Sabiha Z. Sertel ve Çevirileri” başlığıyla gerçekleştiriliyor. Bu oturumun bitiminde bir belgesel gösterimi de yapılacak.
Etkinliğin öğleden sonraki ilk sunumu Aylin Özman ve Kadir Dede tarafından gerçekleştiriliyor. Sunumları "Kadını... esarete tabî tutan erkek değil cemiyettir": Sabiha Sertel ve Burjuva Ahlâkı Üzerine” başlığını taşıyor. Sonrasında Ömer Durmaz ve Özlem Özkal “Yayın ve Sanat Yönetmeni Olarak Sabiha Sertel ve Osmanlı-Erken Cumhuriyet Basılı Kültürü İçinde Kadınların Varlığı” konulu sunumlarını yapacaklar. Hülya Öztekin ise Sabiha Sertel’i “Gazeteci ve Aydın Kimliğiyle Sabiha Sertel’in Tan’daki Yazılarında Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Politika Üzerine Değerlendirmeler” başlığıyla ele alıyor. Korhan Atay ise Sabiha Sertel’in sürgün yıllarına odaklanıyor. Sunumunun başlığı “Sabiha Sertel’in Sürgündeki Bilinmeyen Yılları”.
Bu etkinliği ilginç kılan şeylerden biri de son iki konuşmacı. Amerika Birleşik Devletleri’nden bu etkinlik için gelen Sabiha Sertel’in torunu ve aynı zamanda gazeteci olan Atiye O’Brien kendi kişisel tanıklığını da gündeme getiren “Anneannemin Yolculuğu” sunumunu gerçekleştirecek. Yine yalnızca bu etkinlik için Macaristan’dan gelen ve Sabiha Sertel’in sürgün yıllarına doğrudan tanıklığı olan Gün Benderli ise “Anılarımdaki Sabiha Hanım” başlığıyla etkinliğe katkı sunacak.
Bu etkinlikle birlikte birinci ağızdan tanıklıklar dinleyicilerle buluşmuş olacak. Ayrıca akademide Sabiha Sertel literatürünü takip eden ve Sabiha Sertel'in yaşantısını daha tematik düzeyde ele alan çalışmalar ortaya konulmaya çalışılacak. Dolayısıyla Sabiha Sertel'in entelektüel çabasını anlamaya dönük faaliyetlerin bu etkinlikte yapılan sunumlarla güncelleneceğini düşünüyoruz.

Firuz Aşkın (1924–2011), İllüstrasyon disiplininin Türkiye’deki öncülerindendi. — 1940–1970 yılla... more Firuz Aşkın (1924–2011), İllüstrasyon disiplininin Türkiye’deki öncülerindendi.
—
1940–1970 yılları arasında, basın–yayın dünyamızın önemli aktörlerinden biri oldu; çalışmalarıyla Türkiye’nin görsel belleğinde yer edindi. 1960’larda Münih’e yerleşti; üretimlerini buradan sürdürdü. Dergilerden kitaplara, ilanlardan afişlere binlerce resimleme yaptı. Yurtdışında biyografik kitabı yayımlanan birkaç resimlemecimizden biriydi. Uluslararası deneyim ve incelemelerini ülkesine taşıyarak resimlemenin Batılı anlamda gelişimine katkıda bulundu.

Basım Dünyası dergisi, Kasım-Aralık 2013, Sayı 83, syf 24-27

Tasarım öğrencisi Bayza Batır’ın sorularını Pin için yanıtladım. Pin, 2 aylık bir öğrenci dergisi... more Tasarım öğrencisi Bayza Batır’ın sorularını Pin için yanıtladım. Pin, 2 aylık bir öğrenci dergisi, görsel iletişim tasarımıyla ilgili. Sayı 3, Ocak-Şubat 2010.

“Tipobaskının ‘sanat, zanaat ve tasarım’ arasında ikinci defa kendine yer edinmiş olmasını, Namık... more “Tipobaskının ‘sanat, zanaat ve tasarım’ arasında ikinci defa kendine yer edinmiş olmasını, Namık Kemal Sarıkavak, yeni kuşakların baskının doğasını anlayabilmemeri için yararlı bir deneyim olarak nitelendiriyor.”

Basım Dünyası dergisi, Kasım 2009, Sayı 59, syf 86-88.

Günümüzde tipobaskı (letterpress) “narin” bir zanaat olarak kendine has ve ayrıcalıklı bir yer ed... more Günümüzde tipobaskı (letterpress) “narin” bir zanaat olarak kendine has ve ayrıcalıklı bir yer edindi. Artık bir çoğaltma yönteminden çok; zanaata dayalı, sanat ve tasarım arasında özel bir grafik üretim şekli olarak görülüyor. “Basım Dünyası” dergisinde 2009 yılında yayımlanmış, endüstriyel anlamda atıl kalan tipobaskının, bugün de değerli olmasını sağlayan bu ikinci ömrü konuşuluyor.

Basım Dünyası dergisi, Eylül 2009, Sayı 58, syf 84-86.

Bu ayki söyleşi konuğu, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü öğretim g... more Bu ayki söyleşi konuğu, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar
Fakültesi Grafik Bölümü öğretim görevlisi Ömer Durmaz. Reklam ve zana­at ilişkisi üzerine kendisiy­le yaptığımız söyleşi, grafik tasarım ve sorunlarını da kapsayan geniş bir çerçeve kazandı. Türkiye’de görsel iletişim tasarımı disiplini­ ne olan bakış açısının kaotik olduğunu söyleyen Durmaz, bu durumun disiplinin yer­leşmesi için gerekli olan dü­zeyli üretim genişliğine ve kuramsal altyapıya ulaşama­mamızdan kaynaklandığı­na dikkat çekiyor. Durmaz’a göre, kavramlar olmadan ne kütüphanelerin, ne de literatür oluşturması gere­ken üniversitelerin bir anla­mı kalır. Kavramsal düşün­cenin öneminin tartışılama­yacağını belirten Durmaz, düşünce üretemediğimiz için özgün iş üretemediği­miz görüşünde. Durmaz, ekonomik nedenler baha­ne edilerek, daha iyisi için gerekli ustalığa sahip insan kaynağına önem verilmedi­ğinin de altını çiziyor.

Grafik Tasarım dergisi, sayfa 72-77, sayı 16, 2008.

Ömer Durmaz, Çağrı Çankaya, Ozan Sinan Caba. Grafik Tasarım dergisi, Temmuz 2007, Sayı 10, sayfa ... more Ömer Durmaz, Çağrı Çankaya, Ozan Sinan Caba.
Grafik Tasarım dergisi, Temmuz 2007, Sayı 10, sayfa 74-83

Grafik Tasarım, Görsel İletişim Kültürü Dergisi, Sayı 5, Şubat 2007.

Manifold, 2017

Altı-yedi yıldır grafik tasarımın Türkiye’deki geçmişini belgelemeye çalışıyorum; bu amaçla farkl... more Altı-yedi yıldır grafik tasarımın Türkiye’deki geçmişini belgelemeye çalışıyorum; bu amaçla farklı kaynaklara ulaşıp incelemem gerekti. İletişimin, reklamın, tasarımın, yazının, baskı tekniklerinin ve görsel kültürün geçmişini araştırırken, farklı alanlardan ilginç malzemelere de rastlıyorum. ‘Ivır-zıvır tarihi’1 denilen bu tür konulara sürekli denk geldiğimde, bulduklarımı bir dosyada topluyorum. Belirli bir yoğunluğa erişince; kronoloji/akış, hikâye/anlatı, anlam/bağlam vb. şekillenmeye başlıyor. Sadece ilgimi çektiği için biriktirdiğim, ama gittikçe derinleşen, “buradan bir şey çıkar” dediğim dosyalarımdan biri, daktilo ve kadın üzerine. İleride kapsamlı bir sergiye ve yayına dönüşmesini umduğum projenin araştırma notlarından bazılarını Manifold’da paylaşıyorum.

Manifold’da, grafik tasarım tarihinin —bu coğrafyadaki hareketliliğiyle— ilgili sürdürdüğüm araşt... more Manifold’da, grafik tasarım tarihinin —bu coğrafyadaki hareketliliğiyle— ilgili sürdürdüğüm araştırmanın henüz tamamlanmamış bölümlerinden küçük paylaşımlar yapmak niyetindeyim. Bu yazı, bu konudaki ilk paylaşımım. Bu sayede araştırmamı duyurup farkındalık oluşturmak ve katkıda bulunmak isteyenlere ulaşmak istiyorum. Muvaffak İhsan Garan’ın grafik tasarımcılığı da bu başlıklardan biri. Garan’ın tasarımlarından, tasarım söyleminden ilk kez bu platformda söz edilmiş olacak. Umarım bu paylaşım, özgeçmişiyle ve tasarım kariyeriyle ilgili eksik parçaların tamamlanmasında yararlı olur.

İzmir, 12-13 Kasım 2022 İzmir Sanat Merkezi (Kültür Park - 26 Ağustos Kapısı),