Zehra Nurdan CAN | Dicle University (original) (raw)

Uploads

Papers by Zehra Nurdan CAN

Şarkiyat-İlmi Araştırmalar Dergisi, 2024

Modern dönemde insan olgusu ve yaşantısı ile ilgili her şey, kültürel alışverişin en yaygın hali ... more Modern dönemde insan olgusu ve yaşantısı ile ilgili her şey, kültürel alışverişin en yaygın hali olan edebiyatta kendisini göstermektedir. Bu dönemin bazı edebiyat insanları toplumun ideolojilerini, sorunlarını kendi sorunları gibi görüp yazıya dökmüşlerdir. Gerek şiir gerekse nesir şeklinde ortaya çıkan halkın iç sesi, bir nevi kişilerin maruz bırakıldıkları olaylara isyan, direniş ve umut niteliğinde olmuştur. Direniş, hüzün ve umut denilince de akla Müslümanların içinde yara ve ukde olarak bulunan en önemli toplumsal ve siyasi olaylardan biri olan Kudüs meselesi gelmektedir. Bu meselenin sesi olmak adına Arap edebiyatında Nizâr Kabbânî, Türk edebiyatında ise Arif Ay Kudüs’e dair içten şiirler yazmışlardır.
Çalışmadaki amaç Nizâr Kabbânî ve Arif Ay’ın Kudüs olaylarına nasıl baktığını, karşılaştıkları manzarayı şiirlerinde ne şekilde ele aldıklarını görmek ve bu şiirleriyle Kudüs olaylarına karşı toplumun umudunu hangi duygularla canlandırmayı hedeflediklerini yorumlayarak okuyucuya sunmaktır.
Çalışmada Nizâr Kabbânî’nin “Kudüs” şiiri ve Arif Ay’ın “Kudüs Konuşuyor” şiiri irdelenerek şairlerin Kudüs’te yaşanan zulme kayıtsız kalamayıp, duygularını şiirlerine aktararak toplumun sesi olmayı amaçladıkları ve Müslümanları birlik olarak direnişe teşvik edip direnişinin sonucunda umut aşıladıkları görülmektedir.

Ekoller ve Kurumlar Din Bilimleri, 2022

Çağlar boyunca Araplar bugünkü bulundukları yere gelebilmek için tarihi gelişim süreci geçirmişle... more Çağlar boyunca Araplar bugünkü bulundukları yere gelebilmek için tarihi gelişim süreci geçirmişlerdir. Bu süreci geçirirken kültürü, ekonomiyi, siyaseti, dini, sanatı ve edebiyatı bu sürece dâhil etmişlerdir. Savaşlar, işgaller, göçler bu ilerlemeyi etkileyen faktörlerden bazıları olmuşlardır.
Ülkelerin edebiyatları da yıllar içinde yaşanmışlıkların oluşturduğu birikimle ve ülkeye öz benliğini kazandıran tarihle beraber gelişimlerini gösterirler. Arap edebiyatında da Cahiliye döneminden günümüze gelene kadar hem klasik tarzda hem de modern tarzda eserler kaleme alınmıştır.
Din milletleri millet yapan, bir yapan, halk yapan, dil ve ırk gibi en önemli yapı taşlarından biridir. Bu gelişimde din olgusu sanatla ve özellikle de edebiyatla hep etkileşim halinde olmuştur.
Cahiliye dönemi edebiyatında kendisini pek göstermeyen din olgusu, İslami dönemle beraber Arap edebiyatında yerini almış, eserlerde çoğunlukla Hz. Muhammed’den, dini konulardan, Kur’an ve hadislerden bahsedilmiştir. Dinin halka daha kolay anlatılması edebiyatla beraber sağlanmaya çalışılmıştır. İslami dönemde görülmeye başlayan dinin edebiyattaki izleri Abbasiler ve Emeviler dönemlerinde de okuyucuya kendisini daha az da olsa göstermiştir. Edebiyat ve din ilk bakışta birbirleriyle çok alakalı gibi görünmeseler de zamanla din edebiyatın gelişmesine ve zenginleşmesine katkı sağlayan temel yapı taşlarından biri haline gelmiştir.
Bu ortaya koyduğumuz bilgiler doğrultusunda amacımız, Arap tarihinin gelişimini incelemek, bu gelişim sürecinde edebiyatın ne şekilde etkilendiğini sorgulamak, din olgusunun Arap edebiyatı tarihindeki yerini öğrenmek, klasikten moderne, şiirden romana, Cahiliye’den günümüze edebiyat ve dinin etkileşimini okuyucuya sunmaktır.

Kavramlar ve Kuramlar- Dil Bilimleri, 2020

Giriş Toplumları tercih ettikleri ya da zorunda bırakıldıkları şartlar dolayısıyla bir süreçten b... more Giriş
Toplumları tercih ettikleri ya da zorunda bırakıldıkları şartlar dolayısıyla bir süreçten başka bir süreci yaşamaya yönlendiren, yaşam şekillerini, gelenek göreneklerini, sosyal ve ekonomik hayatlarını, kültürel hayatlarını ve edebiyatlarını değiştiren faktörler vardır. Edebiyat faktörü ele alındığında, dış dünyanın etkisiyle edebiyatın geçen yıllar içerisinde kat ettiği yollar, aşamalar; en belirgin gelişmeleri ve yenilikleri yaşadığı, yenileşmenin başlangıcı olan ve Arap edebiyatı tarihinde yeni bir milat olarak kabul edilen 1798 yılı “Modern Arap Edebiyatı” için önemli bir dönüm noktasıdır.

Arap edebiyatında günümüze kadar ulaşmış ve eğitim-öğretim alanında hala faydalanılan dilbilgisi ... more Arap edebiyatında günümüze kadar ulaşmış ve eğitim-öğretim alanında hala faydalanılan dilbilgisi kitapları denilince akla gelen ilk isimlerden biri 'Alî el-Carîm'dir. Yazar dünya çapında bilinen ve okullarda kullanılan dilbilgisi kitaplarının yanı sıra şiir ve roman alanlarında da kaleme aldığı eserler sayesinde çok önemli bir edebiyatçı olarak Arap edebiyatı tarihine geçmiştir. 'Alî el-Carîm klasik tarz etkisi altında yetişse de edebi konularda düşünürken ve bu düşüncelerini gerek roman gerekse şiir olarak yazıya dökerken modern tarzı savunmuştur. Tarihe duyduğu ilgi ile tarihi roman başlığı altında yazdığı eserler geleceğe hem Arapçayı hem de Arap tarihini iyi ve kolay bir şekilde anlama, öğretme ve aktarma fikri ile kaleme alınmıştır. Bu romanlardan biri de şiirle tarihi bir araya getirdiği "Şâ'ir Melik (Kral Bir Şair)" romanıdır. Bu bilgiler doğrultusunda yapılan çalışmada 'Alî el-Carîm'in hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş, "Şâ'ir Melik (Kral Bir Şair)" romanının konusuna, ana karakterlerine değinilmiş ve romanda geçen şiirlerden bazıları tematik olarak tahlil edilmiştir.

Şarkiyat-İlmi Araştırmalar Dergisi, 2024

Modern dönemde insan olgusu ve yaşantısı ile ilgili her şey, kültürel alışverişin en yaygın hali ... more Modern dönemde insan olgusu ve yaşantısı ile ilgili her şey, kültürel alışverişin en yaygın hali olan edebiyatta kendisini göstermektedir. Bu dönemin bazı edebiyat insanları toplumun ideolojilerini, sorunlarını kendi sorunları gibi görüp yazıya dökmüşlerdir. Gerek şiir gerekse nesir şeklinde ortaya çıkan halkın iç sesi, bir nevi kişilerin maruz bırakıldıkları olaylara isyan, direniş ve umut niteliğinde olmuştur. Direniş, hüzün ve umut denilince de akla Müslümanların içinde yara ve ukde olarak bulunan en önemli toplumsal ve siyasi olaylardan biri olan Kudüs meselesi gelmektedir. Bu meselenin sesi olmak adına Arap edebiyatında Nizâr Kabbânî, Türk edebiyatında ise Arif Ay Kudüs’e dair içten şiirler yazmışlardır.
Çalışmadaki amaç Nizâr Kabbânî ve Arif Ay’ın Kudüs olaylarına nasıl baktığını, karşılaştıkları manzarayı şiirlerinde ne şekilde ele aldıklarını görmek ve bu şiirleriyle Kudüs olaylarına karşı toplumun umudunu hangi duygularla canlandırmayı hedeflediklerini yorumlayarak okuyucuya sunmaktır.
Çalışmada Nizâr Kabbânî’nin “Kudüs” şiiri ve Arif Ay’ın “Kudüs Konuşuyor” şiiri irdelenerek şairlerin Kudüs’te yaşanan zulme kayıtsız kalamayıp, duygularını şiirlerine aktararak toplumun sesi olmayı amaçladıkları ve Müslümanları birlik olarak direnişe teşvik edip direnişinin sonucunda umut aşıladıkları görülmektedir.

Ekoller ve Kurumlar Din Bilimleri, 2022

Çağlar boyunca Araplar bugünkü bulundukları yere gelebilmek için tarihi gelişim süreci geçirmişle... more Çağlar boyunca Araplar bugünkü bulundukları yere gelebilmek için tarihi gelişim süreci geçirmişlerdir. Bu süreci geçirirken kültürü, ekonomiyi, siyaseti, dini, sanatı ve edebiyatı bu sürece dâhil etmişlerdir. Savaşlar, işgaller, göçler bu ilerlemeyi etkileyen faktörlerden bazıları olmuşlardır.
Ülkelerin edebiyatları da yıllar içinde yaşanmışlıkların oluşturduğu birikimle ve ülkeye öz benliğini kazandıran tarihle beraber gelişimlerini gösterirler. Arap edebiyatında da Cahiliye döneminden günümüze gelene kadar hem klasik tarzda hem de modern tarzda eserler kaleme alınmıştır.
Din milletleri millet yapan, bir yapan, halk yapan, dil ve ırk gibi en önemli yapı taşlarından biridir. Bu gelişimde din olgusu sanatla ve özellikle de edebiyatla hep etkileşim halinde olmuştur.
Cahiliye dönemi edebiyatında kendisini pek göstermeyen din olgusu, İslami dönemle beraber Arap edebiyatında yerini almış, eserlerde çoğunlukla Hz. Muhammed’den, dini konulardan, Kur’an ve hadislerden bahsedilmiştir. Dinin halka daha kolay anlatılması edebiyatla beraber sağlanmaya çalışılmıştır. İslami dönemde görülmeye başlayan dinin edebiyattaki izleri Abbasiler ve Emeviler dönemlerinde de okuyucuya kendisini daha az da olsa göstermiştir. Edebiyat ve din ilk bakışta birbirleriyle çok alakalı gibi görünmeseler de zamanla din edebiyatın gelişmesine ve zenginleşmesine katkı sağlayan temel yapı taşlarından biri haline gelmiştir.
Bu ortaya koyduğumuz bilgiler doğrultusunda amacımız, Arap tarihinin gelişimini incelemek, bu gelişim sürecinde edebiyatın ne şekilde etkilendiğini sorgulamak, din olgusunun Arap edebiyatı tarihindeki yerini öğrenmek, klasikten moderne, şiirden romana, Cahiliye’den günümüze edebiyat ve dinin etkileşimini okuyucuya sunmaktır.

Kavramlar ve Kuramlar- Dil Bilimleri, 2020

Giriş Toplumları tercih ettikleri ya da zorunda bırakıldıkları şartlar dolayısıyla bir süreçten b... more Giriş
Toplumları tercih ettikleri ya da zorunda bırakıldıkları şartlar dolayısıyla bir süreçten başka bir süreci yaşamaya yönlendiren, yaşam şekillerini, gelenek göreneklerini, sosyal ve ekonomik hayatlarını, kültürel hayatlarını ve edebiyatlarını değiştiren faktörler vardır. Edebiyat faktörü ele alındığında, dış dünyanın etkisiyle edebiyatın geçen yıllar içerisinde kat ettiği yollar, aşamalar; en belirgin gelişmeleri ve yenilikleri yaşadığı, yenileşmenin başlangıcı olan ve Arap edebiyatı tarihinde yeni bir milat olarak kabul edilen 1798 yılı “Modern Arap Edebiyatı” için önemli bir dönüm noktasıdır.

Arap edebiyatında günümüze kadar ulaşmış ve eğitim-öğretim alanında hala faydalanılan dilbilgisi ... more Arap edebiyatında günümüze kadar ulaşmış ve eğitim-öğretim alanında hala faydalanılan dilbilgisi kitapları denilince akla gelen ilk isimlerden biri 'Alî el-Carîm'dir. Yazar dünya çapında bilinen ve okullarda kullanılan dilbilgisi kitaplarının yanı sıra şiir ve roman alanlarında da kaleme aldığı eserler sayesinde çok önemli bir edebiyatçı olarak Arap edebiyatı tarihine geçmiştir. 'Alî el-Carîm klasik tarz etkisi altında yetişse de edebi konularda düşünürken ve bu düşüncelerini gerek roman gerekse şiir olarak yazıya dökerken modern tarzı savunmuştur. Tarihe duyduğu ilgi ile tarihi roman başlığı altında yazdığı eserler geleceğe hem Arapçayı hem de Arap tarihini iyi ve kolay bir şekilde anlama, öğretme ve aktarma fikri ile kaleme alınmıştır. Bu romanlardan biri de şiirle tarihi bir araya getirdiği "Şâ'ir Melik (Kral Bir Şair)" romanıdır. Bu bilgiler doğrultusunda yapılan çalışmada 'Alî el-Carîm'in hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş, "Şâ'ir Melik (Kral Bir Şair)" romanının konusuna, ana karakterlerine değinilmiş ve romanda geçen şiirlerden bazıları tematik olarak tahlil edilmiştir.