Yeliz Özay | Gazi University (original) (raw)
Papers by Yeliz Özay
Evliyâ Çelebi, in his work Seyahatnâme (Book of Travels), draws the reader’s attention to certain... more Evliyâ Çelebi, in his work Seyahatnâme (Book of Travels), draws the reader’s attention to certain
narratives by repeated recourse to specific narrative genres. One such genre, which is important for
appreciating Evliyâ Çelebi as a storyteller and understanding the fictional dimensions of his work, is
that of “marvels and wonders” (acayib ü garayib). Considering the long-standing history of Acâib in the
tradition of travel narratives, Evliyâ’s use of this category seems to be a conscious decision based on
the Islamic tradition of travel writing. To fully understand what Evliyâ finds to be “strange and wondrous”
and why he does so, the narratives in question can be classified under certain concepts, such as
talismans and spells, magic and witchcraft, dreams and prophecies, adventures, physical appearances,
animals, different beliefs or cultures, landforms, architectural structures, and so on. These include
most of the basic concepts in Evliyâ’s travels, and indeed in his life. Thus, it is difficult to say that the
narratives of “marvels and wonders” in the Seyahatnâme focus on certain restricted topics. The common
characteristic of these texts is that they all evoke a feeling of “astonishment”. Besides this, Evliyâ
rarely places a totally fictitious, supernatural, or fantastic story under the title of acayib or garayib.
Rather, in the majority of the texts, these terms refer more than anything else to the realm of reality,
rather than to that of fantasy. In this study, focusing on acayib ü garayib of Seyahatnâme, the concept
of Acâib literature will also be analyzed through such concepts as “true and untrue”, “reality and fiction”,
“context” and “knowledge”.
Key Words
Evliyâ Çelebi’s Seyahatnâme (Book of Travels), acayib ü garayib, fantastic, reality and fiction.
The Seyahatname is an extraordinary source for literary and cultural studies, not just because of... more The Seyahatname is an extraordinary source for literary and cultural studies, not just because of its gigantic size but also because it includes a wide range of narrative styles and discourses. The volume and variety have led researchers to treat the text in segments and sub-categories. In fact, the narratives are not randomly chosen and fragmentary. They are intentionally selected, fictionalized narratives with an organic connection among themselves and forming a consistent whole. To see how Evliya Çelebi composes his work and generates a firm fictional structure, we have to trace how the polyphonic and polychromatic strands intersect and intertwine, producing new and surprising texts. While we need this kind of holistic reading to analyze formal and contextual structure, Evliya himself draws our attention to some narratives in particular by repeated recourse to certain harrative genres. One such genre, in which literary taste pushes the limits of imagination of both narrator and reader, is that of -marvels and wonders‖ (acayib ü garayib; Arabic 'ajâ'ib wa gharâ'ib).
Milli Folklor Dergisi, Jan 1, 2009
Evliya Çelebi, Seyahatname'nin birinci cildinde İstanbul'u anlatır. İstanbul'un kuruluşundan Evli... more Evliya Çelebi, Seyahatname'nin birinci cildinde İstanbul'u anlatır. İstanbul'un kuruluşundan Evliya Çelebi'nin yaşadığı zamana kadar olan dönem; tasvirler ve hikâyelerle anlatılmaktadır. Usta bir hikâye anlatıcısı olan Evliya Çelebi, İstanbul'da bulunan "tılsımları" da "Kal'a-i Konstantin'in Enderûn [u] bîrûnında olan mutalsamât-ı gârîbe ve 'acîbler beyânındadır" başlığı altında gerçekle hayalin iç içe geçtiği çok seslilik ve çok renklilikle sunar. Bu yazıda, Evliya Çelebi'nin İstanbul'daki on yedi tılsıma dayalı efsaneyi nasıl bir mantık ve üslupla anlattığı ve bu anlatıların Evliya'nın kurguladığı İstanbul'un kuruluş epiği ile ilişkisi değerlendirilecektir.
Metinlerarası ilişkiler nosyonunun ortaya çıkışından bugüne kadar eleştirmenler bu konuda kimi za... more Metinlerarası ilişkiler nosyonunun ortaya çıkışından bugüne kadar eleştirmenler bu konuda kimi zaman birbirini tamamlayan, kimi zaman birbirini düzelten yorumlar yapmışlardır. Kavramın tarihsel olarak gelişimini ya da dönüşümünü izlemek, konu üzerinde inceleme yapan ve kavramın kullanım alanlarını bir araya getirip sunan eleştirmenlerin (Allen 2, Aktulum 92) vurguladığı gibi, bizi bir tanıma ya da belirli, sabit bir kullanım alanına götürmemektedir. Graham Allen, Intertextuality (Metinlerarasılık) adlı yapıtının "Giriş" bölümünde farklı eleştirmenler tarafından farklı bi-çimlerde yorumlanan "metinlerarasılık" kavramının günümüz edebiyat eleştirisinde temel kavramlardan biri olduğunu, ancak kavramın bu gidişle "hiçbir şey ifade etmeme tehlikesi" içinde olduğunu belirttikten sonra (2), kendi çalışmasının amacının da bir tanım yapmaktan çok (böyle bir çabanın başarısız olmaya mahkûm olduğunu belirtir) terimin tarihine dönmek ve böylelikle bugünkü kullanım ve uygulamalarının neden ve nasıl olduğunu hatırlamak olduğunu söyler (2).
Evliyâ Çelebi, in his work Seyahatnâme (Book of Travels), draws the reader’s attention to certain... more Evliyâ Çelebi, in his work Seyahatnâme (Book of Travels), draws the reader’s attention to certain
narratives by repeated recourse to specific narrative genres. One such genre, which is important for
appreciating Evliyâ Çelebi as a storyteller and understanding the fictional dimensions of his work, is
that of “marvels and wonders” (acayib ü garayib). Considering the long-standing history of Acâib in the
tradition of travel narratives, Evliyâ’s use of this category seems to be a conscious decision based on
the Islamic tradition of travel writing. To fully understand what Evliyâ finds to be “strange and wondrous”
and why he does so, the narratives in question can be classified under certain concepts, such as
talismans and spells, magic and witchcraft, dreams and prophecies, adventures, physical appearances,
animals, different beliefs or cultures, landforms, architectural structures, and so on. These include
most of the basic concepts in Evliyâ’s travels, and indeed in his life. Thus, it is difficult to say that the
narratives of “marvels and wonders” in the Seyahatnâme focus on certain restricted topics. The common
characteristic of these texts is that they all evoke a feeling of “astonishment”. Besides this, Evliyâ
rarely places a totally fictitious, supernatural, or fantastic story under the title of acayib or garayib.
Rather, in the majority of the texts, these terms refer more than anything else to the realm of reality,
rather than to that of fantasy. In this study, focusing on acayib ü garayib of Seyahatnâme, the concept
of Acâib literature will also be analyzed through such concepts as “true and untrue”, “reality and fiction”,
“context” and “knowledge”.
Key Words
Evliyâ Çelebi’s Seyahatnâme (Book of Travels), acayib ü garayib, fantastic, reality and fiction.
The Seyahatname is an extraordinary source for literary and cultural studies, not just because of... more The Seyahatname is an extraordinary source for literary and cultural studies, not just because of its gigantic size but also because it includes a wide range of narrative styles and discourses. The volume and variety have led researchers to treat the text in segments and sub-categories. In fact, the narratives are not randomly chosen and fragmentary. They are intentionally selected, fictionalized narratives with an organic connection among themselves and forming a consistent whole. To see how Evliya Çelebi composes his work and generates a firm fictional structure, we have to trace how the polyphonic and polychromatic strands intersect and intertwine, producing new and surprising texts. While we need this kind of holistic reading to analyze formal and contextual structure, Evliya himself draws our attention to some narratives in particular by repeated recourse to certain harrative genres. One such genre, in which literary taste pushes the limits of imagination of both narrator and reader, is that of -marvels and wonders‖ (acayib ü garayib; Arabic 'ajâ'ib wa gharâ'ib).
Milli Folklor Dergisi, Jan 1, 2009
Evliya Çelebi, Seyahatname'nin birinci cildinde İstanbul'u anlatır. İstanbul'un kuruluşundan Evli... more Evliya Çelebi, Seyahatname'nin birinci cildinde İstanbul'u anlatır. İstanbul'un kuruluşundan Evliya Çelebi'nin yaşadığı zamana kadar olan dönem; tasvirler ve hikâyelerle anlatılmaktadır. Usta bir hikâye anlatıcısı olan Evliya Çelebi, İstanbul'da bulunan "tılsımları" da "Kal'a-i Konstantin'in Enderûn [u] bîrûnında olan mutalsamât-ı gârîbe ve 'acîbler beyânındadır" başlığı altında gerçekle hayalin iç içe geçtiği çok seslilik ve çok renklilikle sunar. Bu yazıda, Evliya Çelebi'nin İstanbul'daki on yedi tılsıma dayalı efsaneyi nasıl bir mantık ve üslupla anlattığı ve bu anlatıların Evliya'nın kurguladığı İstanbul'un kuruluş epiği ile ilişkisi değerlendirilecektir.
Metinlerarası ilişkiler nosyonunun ortaya çıkışından bugüne kadar eleştirmenler bu konuda kimi za... more Metinlerarası ilişkiler nosyonunun ortaya çıkışından bugüne kadar eleştirmenler bu konuda kimi zaman birbirini tamamlayan, kimi zaman birbirini düzelten yorumlar yapmışlardır. Kavramın tarihsel olarak gelişimini ya da dönüşümünü izlemek, konu üzerinde inceleme yapan ve kavramın kullanım alanlarını bir araya getirip sunan eleştirmenlerin (Allen 2, Aktulum 92) vurguladığı gibi, bizi bir tanıma ya da belirli, sabit bir kullanım alanına götürmemektedir. Graham Allen, Intertextuality (Metinlerarasılık) adlı yapıtının "Giriş" bölümünde farklı eleştirmenler tarafından farklı bi-çimlerde yorumlanan "metinlerarasılık" kavramının günümüz edebiyat eleştirisinde temel kavramlardan biri olduğunu, ancak kavramın bu gidişle "hiçbir şey ifade etmeme tehlikesi" içinde olduğunu belirttikten sonra (2), kendi çalışmasının amacının da bir tanım yapmaktan çok (böyle bir çabanın başarısız olmaya mahkûm olduğunu belirtir) terimin tarihine dönmek ve böylelikle bugünkü kullanım ve uygulamalarının neden ve nasıl olduğunu hatırlamak olduğunu söyler (2).