Barbara Czarniawska | University of Gothenburg (original) (raw)

Zarządzanie w Kulturze, 2022

Kryzys klimatyczno-ekologiczny, nierówności, pandemia, migracje, różne oblicza cyfryzacji. Współc... more Kryzys klimatyczno-ekologiczny, nierówności, pandemia, migracje, różne oblicza cyfryzacji. Współczesność zmusza do zadawania nowych pytań o organizowanie (się) świata oraz zarządzanie w ramach jego rozlicznych pól, a przede wszystkim o towarzyszące tym procesom relacje i sploty między różnymi aktorami: ludzkimi, pozaludzkimi, ożywionymi i nieożywionymi, wirtualnymi, biologicznymi, geologicznymi, technicznymi i innymi. Przyzwyczailiśmy się w naukach o zarządzaniu, że wysiłki poznawcze pozwalają na spojrzenie częściowe, uprzywilejowujące ludzką perspektywę. Nie tylko na gruncie dominujących nurtów eksploatacyjnie zorientowanych wobec wszystkiego, co ułatwia osiągnięcie celów (ludzkiej) organizacji, ale także w obrębie nurtów progresywnych, jak zarządzanie humanistyczne czy nurt krytyczny w zarządzaniu, stawiających w centrum dobro bądź emancypację – człowieka. Sporadyczne są pytania o to, jak świat tworzony przez miriady bytów innych niż ludzkie organizuje się bez człowieka, jak aktanci więcej-niż-ludzcy porządkują i ustanawiają rzeczywistość, jak upominają się o swoje prawa, manifestują sprawczość, siłę i godność, podważając fundamenty oświeceniowego humanizmu, antropocentryzmu, a nawet antropocenu, który błędnie za punkt wyjścia obiera hipersprawczego, uogólnionego anthropos.
///
W tym numerze „Zarządzania w Kulturze” chcielibyśmy zaprosić do podzielenia się propozycjami nowego spojrzenia na zarządzanie, w którym człowiekowi nie przypisuje się już na wstępie roli decydującej i wiodącej. Tematy, które szczególnie nas interesują, choć nie muszą wyczerpywać potencjalnych ujęć:
///
Co oznacza zarządzanie w świecie sprawczych aktorów pozaludzkich? Jaka jest w nim rola człowieka, jaka rola nie-ludzi i czy role te należy rozgraniczać?
Kto tu właściwie zarządza, kim, w jaki sposób i co to oznacza dla tworzenia wiedzy o zarządzaniu?
Czym jest organizowanie i zarządzanie bez człowieka?
Jak organizują się byty nie-ludzkie oraz nieożywione? Czy teoria organizacji ma do nich zastosowanie?
Czy potrzebna nam nowa pozaludzka teoria zarządzania i organizowania?
Jak zmieniają się fundamenty zarządzania, gdy nowego – wzbogaconego o sprawczość i godność – znaczenia nabierają aktorzy odgrywający w rozumieniu ludzi pojęcia „zasobów” i „otoczenia”?
W jaki sposób można dążyć do upowszechnienia świadomości o sprawczości i godności wszelkich aktorów zarządzania, nie tylko ludzkich, jakimi zabiegami można je umacniać? (np. upodmiotowienie, animacja, uczłowieczenie, włączenie do wspólnoty…)
Z kim/a nie czym człowiek zarządza?
Kto/co i jak odgrywa człowieka zarządzającego?
Czy odpowiedzialne, solidarne zarządzanie i organizowanie u progu katastrofy klimatyczno-ekologicznej, w jej trakcie i po niej może czerpać z refleksji posthumanistycznej, a jeśli tak, to w jaki sposób?
Czym są sprawiedliwość i troska w zarządzaniu w ujęciu posthumanistycznym?
Jakich nowych metod i technik badawczych potrzeba, by dostrzec i uprawomocnić byty więcej-niż-ludzkie w zarządzaniu i organizowaniu?
Czy dostrzeżenie pozaludzi w zarządzaniu oznacza kres dotychczasowych praktyk organizacyjnych, czy też ma potencjał pozytywnej zmiany?
///
Jesteśmy otwarci na radykalne tezy, awangardowe badania, zaskakujące studia przypadków, świeże metody, wszystko to, co motywowane jest otwarciem nauk o zarządzaniu i jakości na tzw. nową humanistykę, posthumanistykę, humanistykę ekologiczną. Zachęcamy do odwoływania się m.in. do refleksji z zakresu krytycznego posthumanizmu, nowego materializmu, antropologii rzeczy, ontologii relacyjnych, zorientowanych na przedmiot, teorii aktora-sieci i itp.
///
Numer redagować będą: prof. Barbara Czarniawska (Gothenburg Research Institute, University of Gothenburg), dr Małgorzata Ćwikła (Zakład Zarządzania Kulturą, Uniwersytet Jagielloński), dr Michał Pałasz (Katedra Kultury Współczesnej, Uniwersytet Jagielloński).
///
Termin nadsyłania napisanych po polsku bądź po angielsku artykułów zgodnych ze standardem publikacji w „Zarządzaniu w Kulturze”: 30.11.2021. Adres do korespondencji: czasopismo.zwk@uj.edu.pl. http://www.ejournals.eu/Zarzadzanie-w-Kulturze
///
Polecane źródła

Braidotti, Rosi, (2018), What Are the Posthumanities, Proceedings of the 5th World Humanities Forum, s. 62–78. Busan, South Korea.
Briyant, Melanie i Julie Wolfram Cox (2014), Beyond authenticity? Humanism, posthumanism and new organization development, British Journal of Management, Nr 25, s. 706-723.
Cochoy, Franck (2014), A theory of “agencing”: On Michel Callon's contribution to organizational knowledge and practice, w: Adler, Paul; du Gay, Paul; Morgan, Glenn; i Mike Reed (red.) The Oxford Handbook of Sociology, Social Theory, and Organization Studies. Oxford: Oxford University Press, s. 106–124.
Czarniawska, Barbara (2004), On time, space, and action nets, Organization, Nr 11 (6), s. 773–91.
Czarniawska, Barbara i Tor Hernes (red.) (2020), Actor-Network Theory and Organizing, Lund: Studentlitteratur.
Dolphijn, Rick i Iris van der Tuin (2018), Nowy materializm – Wywiady i kartografie. Warszawa: Fundacja Machina Myśli.
Domańska, Ewa (2013), Humanistyka ekologiczna, Teksty Drugie, Nr 1–2, s. 13-32.
Ferrando, Francesca (2016), Posthumanizm, transhumanizm, antyhumanizm, metahumanizm oraz nowy materializm. Różnice i relacje, Rocznik Lubuski, tom 42, część 2, s. 13–27.
Fox, Nick J. i Pam Alldred (2018), Mixed methods, materialism and the micropolitics of the research assemblage, International Journal of Social Research Methodology, Nr 21(2), s. 191–204.
Hayles, N. Katherine (1999), How We Became Posthuman: Virtual Bodies in Cybernetics, Literature, and Informatics, Chicago, IL: University of Chicago Press.
Kissmann, Ulrike Tikvah i Joost Van Loon (red.), Discussing New Materialism Methodological Implications for the Study of Materialities, Wiesbaden: Springer.
Kociatkiewicz, Jerzy i Monika Kostera (2013), Zarządzanie humanistyczne. Zarys programu, Problemy Zarządzania, Nr 44(11), s. 9–19.
Law, John (2009), Actor Network theory and material semiotics, w: Turner, Bryan S. (red.) The New Blackwell Companion to Social Theory, Oxford: Wiley-Blackwell, s. 141-158.
Latour, Bruno (2013), An Inquiry into Modes of Existence, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Pałasz, Michał (2019), Algorytm edge rank serwisu Facebook: Narodziny, rozwój i działanie w ujęciu teorii Aktora-Sieci, Humanizacja Pracy, nr 3, s. 71–84.
Roden, David (2015), Posthuman Life. Philosophy at the Edge of the Human, NY: Routledge.
Wolfe, Cary (2010), What Is Posthumanism? Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
///
Numery tematyczne czasopism:
• Przegląd Kulturoznawczy: Zarządzanie w antropocenie / 2021 / nr 1 (47) https://bit.ly/2VufvXf
• Organization: Organizing in the Anthropocene / 2018 / t. 25 / nr 4 https://bit.ly/2VneCzU
• Prace Kulturoznawcze: Klimat kultury / 2018 / t. 22 / nr 1-2 https://bit.ly/3ik5lBF
• Teksty Drugie: Nowa humanistyka / 2017 / nr 1 https://bit.ly/3xowQhE
• Prace Kulturoznawcze: Kultura nie-ludzka / 2015 / t. 18 https://bit.ly/37fFzbp