Mehmet Yunus Aktürk | Gümüşhane University (original) (raw)
Uploads
Papers by Mehmet Yunus Aktürk
History Studies International Journal of History
Sumerler, M.Ö. 5. binde Mezopotamya topraklarına gelerek M.Ö. 4. bine doğru bu bölgenin güneyine ... more Sumerler, M.Ö. 5. binde Mezopotamya topraklarına gelerek M.Ö. 4. bine doğru bu bölgenin güneyine inmişlerdir. Kendi bildikleri ya da geliştirdikleri teknikler ile Basra Körfezi’ne yakın bataklıkları kurutarak tarımsal üretime uygun hâle getirmişlerdir. Bu sayede kendilerinden sonra kurulacak olan devletlere de bir takım kültürel aktarımlarda bulunmuşlardır. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalarda, Tufan neticesinde toprağın tuzlaştığı, bunun tarımsal verimi düşürdüğü ve bu verimsizliğin Sumerlerin yıkılışında önemli bir rol oynadığı ifade edilmiştir. Bu çalışmada tuzlaşma teknik olarak açıklanarak, Sumerlerin tarih sahnesinden çekilmesinde etkili olan faktörler üzerinde durulacaktır. Bu faktörler arasında tuzlaşmanın, Sumerlerin yıkılışındaki rolünün hangi ölçüde olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. Toprağın tuzlanmasının Sumerler üzerindeki ekonomik, sosyal ve politik etkilerini daha iyi tespit edebilmek için, ağırlıklı olarak kendilerinden sonra bölgede hâkimiyeti sağlayan Akkadl...
Mavi Atlas, 2021
Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlar... more Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlardır. Bu durum, Eski Yunan’a has bir durum olmayıp Mezopotamya’dan bildiğimiz bir sistemdir. Ancak Delos ve Delphoi gibi yerlere ait tapınaklar, ekonomik yapılanma meselesini daha sistemli hâle getirmişlerdir. Bu dinî merkezler, devletle sürekli işbirliği hâlinde olmuşlardır. Finansal açıdan Tapınak-Devlet arasındaki münasebet, savaş ve kıtlık gibi olağanüstü zamanlarda üst seviyelere ulaşmıştır. Böylesine sıkıntılı durumlarda dinî ve merkezî otorite, her biri kendi çıkarlarını düşünerek birlikte hareket etmişlerdir. Kimi zaman birbirlerine borç vermişler, kimi zaman da halkı desteklemişlerdir. İlerleyen süreçte ise Atina’da Athena Tapınağı üzerine inşa edilen Parthenon Tapınağı, anladığımız kadarıyla dinî statüsünün önüne geçecek seviyede devletin yedek kasası rolüne bürünmüştür. Öyle ki şimdiye kadar ele geçen yazıtlardan Parthenon Tapınağı’nda yapılmış bir kült törenine dair kayda rast...
SUMERLERİN YIKILIŞINDA TOPRAKLARIN TUZLAŞMASI SORUNSALI, 2022
The Sumerians came to Mesopotamia in the 5th millennium BC and went down to the south of this reg... more The Sumerians came to Mesopotamia in the 5th
millennium BC and went down to the south of this
region towards the 4th millennium BC. With the
techniques they knew or developed, they dried the
marshes close to the Persian Gulf and made them
suitable for agricultural production. In this way, they
made some cultural transfers to the states that would
be established after them. In some studies conducted
in recent years, it has been stated that the soil became
salty as a result of the Flood, this reduced agricultural
productivity and this inefficiency played an important
role in the collapse of the Sumerians. In this study,
salinization will be explained technically and the
factors that were effective in the withdrawal of the
Sumerians from the stage of history will be
emphasized. Among these factors, the role of
salinization in the collapse of the Sumerians will be
tried to be determined. In order to better determine the
economic, social and political effects of the
salinization of the soil on the Sumerians, the situation
of the Akkadians, who dominated the region after
them, will be mentioned.
Sümer Ekonomisinde Tapınak Faktörü, 2017
Sümer tapınakları ekonomi içerisinde etkin bir rol üstlenmiştir. Bu bağlamda Sümerlilerde tapınak... more Sümer tapınakları ekonomi içerisinde etkin bir rol üstlenmiştir. Bu bağlamda Sümerlilerde tapınak ekonomisi modeli öne sürülmüştür. Bilim adamları buna dayanak olarak, tapınakların bir banka gibi çalışmasını göstermiştir. Dini bir mekân gibi görünen tapınaklar, halkın ihtiyacı olan ürün ya da gümüşü yüksek faiz oranları ile kendilerine vermiştir. Geri ödemeyi ise hasadın olmadığı zamanlara denk getirerek onları köleleştirme yoluna gitmiştir. Dolayısıyla belli dönemlerde devlet yönetimi ile karşı karşıya gelmişlerdir. Bu karşılaşmalarbazen çatışmalara dönüşmüştür. Sümer İmparatorluğu'nun yıkılmasında her ne kadar Akad etkisi olsa da tapınakların devlet mekanizmasını zayıflatması da göz ardı edilemeyecek bir unsurdur.
EMAR ŞEHRİNİN TARİHİ KAYNAKLARI HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME, 2013
Aştata Krallığı'nın merkezi olan Emar ile ilgili bilgilerimizin büyük bir kısmı, civardaki şehir ... more Aştata Krallığı'nın merkezi olan Emar ile ilgili bilgilerimizin büyük bir kısmı, civardaki şehir devletlerinden gelmektedir. Emar şehri en ihtişamlı zamanları olan, M.Ö. 14. yüzyılda dahi, başka devletlerin kontrolü altındaydı. Ekonomik açıdan bir Halep şehri kadar zengin olan Emar, bu avantajını, muhtemelen dış siyasetinde kullanamamıştır. Emar şehri, siyasi olaylarından çok, dini açıdan öne çıkan bir yer görünümü vermektedir. Emar şehri kralları ile ilgili bilgilerimiz hala kesin değildir. Bu devlet muhtemelen Deniz Kavimleri istilasından sonra tarih sahnesinden çekilmiştir.
Eski Yunan'da Dinî Merkezlerin Finansal Yönleri Üzerine Bir Değerlendirme (Delos, Delphoi ve Parthenon Örneği), 2021
Öz Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamış... more Öz Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlardır. Bu durum, Eski Yunan'a has bir durum olmayıp Mezopotamya'dan bildiğimiz bir sistemdir. Ancak Delos ve Delphoi gibi yerlere ait tapınaklar, ekonomik yapılanma meselesini daha sistemli hâle getirmişlerdir. Bu dinî merkezler, devletle sürekli işbirliği hâlinde olmuşlardır. Finansal açıdan Tapınak-Devlet arasındaki münasebet, savaş ve kıtlık gibi olağanüstü zamanlarda üst seviyelere ulaşmıştır. Böylesine sıkıntılı durumlarda dinî ve merkezî otorite, her biri kendi çıkarlarını düşünerek birlikte hareket etmişlerdir. Kimi zaman birbirlerine borç vermişler, kimi zaman da halkı desteklemişlerdir. İlerleyen süreçte ise Atina'da Athena Tapınağı üzerine inşa edilen Parthenon Tapınağı, anladığımız kadarıyla dinî statüsünün önüne geçecek seviyede devletin yedek kasası rolüne bürünmüştür. Öyle ki şimdiye kadar ele geçen yazıtlardan Parthenon Tapınağı'nda yapılmış bir kült törenine dair kayda rastlanmamıştır. Ayrıca burada diğer tapınaklarda olduğu gibi orta kısımda bir sunak da yoktur. Dolayısıyla burası devletin sikke ayarlarını kontrol ettirdiği, dış borçlanmada civar şehirlere güvence tesis eden bir yer hâline gelmiştir. Tapınağa mensup yüksek rütbeli rahipler ise kimi zaman devlet borçlanmasında statülerinden dolayı şahit olarak gösterilmiş ve tapınağa ait mallar, karşı devlete ipotek ettirilmiştir. Çalışmada bütün bu bilgilerden yola çıkarak bazı saptamalarda bulunulacaktır. Bu saptamalar esnasında özellikle hakkında fazlaca sayısal bilgiye sahip olduğumuz Delos, Delphoi ve Parthenon örnekleri üzerinden Tapınak-Devlet işbirliği ve borçlanma hususlarıyla ilgili genel bir değerlendirilme yapılacaktır.
History Studies International Journal of History
Sumerler, M.Ö. 5. binde Mezopotamya topraklarına gelerek M.Ö. 4. bine doğru bu bölgenin güneyine ... more Sumerler, M.Ö. 5. binde Mezopotamya topraklarına gelerek M.Ö. 4. bine doğru bu bölgenin güneyine inmişlerdir. Kendi bildikleri ya da geliştirdikleri teknikler ile Basra Körfezi’ne yakın bataklıkları kurutarak tarımsal üretime uygun hâle getirmişlerdir. Bu sayede kendilerinden sonra kurulacak olan devletlere de bir takım kültürel aktarımlarda bulunmuşlardır. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalarda, Tufan neticesinde toprağın tuzlaştığı, bunun tarımsal verimi düşürdüğü ve bu verimsizliğin Sumerlerin yıkılışında önemli bir rol oynadığı ifade edilmiştir. Bu çalışmada tuzlaşma teknik olarak açıklanarak, Sumerlerin tarih sahnesinden çekilmesinde etkili olan faktörler üzerinde durulacaktır. Bu faktörler arasında tuzlaşmanın, Sumerlerin yıkılışındaki rolünün hangi ölçüde olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. Toprağın tuzlanmasının Sumerler üzerindeki ekonomik, sosyal ve politik etkilerini daha iyi tespit edebilmek için, ağırlıklı olarak kendilerinden sonra bölgede hâkimiyeti sağlayan Akkadl...
Mavi Atlas, 2021
Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlar... more Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlardır. Bu durum, Eski Yunan’a has bir durum olmayıp Mezopotamya’dan bildiğimiz bir sistemdir. Ancak Delos ve Delphoi gibi yerlere ait tapınaklar, ekonomik yapılanma meselesini daha sistemli hâle getirmişlerdir. Bu dinî merkezler, devletle sürekli işbirliği hâlinde olmuşlardır. Finansal açıdan Tapınak-Devlet arasındaki münasebet, savaş ve kıtlık gibi olağanüstü zamanlarda üst seviyelere ulaşmıştır. Böylesine sıkıntılı durumlarda dinî ve merkezî otorite, her biri kendi çıkarlarını düşünerek birlikte hareket etmişlerdir. Kimi zaman birbirlerine borç vermişler, kimi zaman da halkı desteklemişlerdir. İlerleyen süreçte ise Atina’da Athena Tapınağı üzerine inşa edilen Parthenon Tapınağı, anladığımız kadarıyla dinî statüsünün önüne geçecek seviyede devletin yedek kasası rolüne bürünmüştür. Öyle ki şimdiye kadar ele geçen yazıtlardan Parthenon Tapınağı’nda yapılmış bir kült törenine dair kayda rast...
SUMERLERİN YIKILIŞINDA TOPRAKLARIN TUZLAŞMASI SORUNSALI, 2022
The Sumerians came to Mesopotamia in the 5th millennium BC and went down to the south of this reg... more The Sumerians came to Mesopotamia in the 5th
millennium BC and went down to the south of this
region towards the 4th millennium BC. With the
techniques they knew or developed, they dried the
marshes close to the Persian Gulf and made them
suitable for agricultural production. In this way, they
made some cultural transfers to the states that would
be established after them. In some studies conducted
in recent years, it has been stated that the soil became
salty as a result of the Flood, this reduced agricultural
productivity and this inefficiency played an important
role in the collapse of the Sumerians. In this study,
salinization will be explained technically and the
factors that were effective in the withdrawal of the
Sumerians from the stage of history will be
emphasized. Among these factors, the role of
salinization in the collapse of the Sumerians will be
tried to be determined. In order to better determine the
economic, social and political effects of the
salinization of the soil on the Sumerians, the situation
of the Akkadians, who dominated the region after
them, will be mentioned.
Sümer Ekonomisinde Tapınak Faktörü, 2017
Sümer tapınakları ekonomi içerisinde etkin bir rol üstlenmiştir. Bu bağlamda Sümerlilerde tapınak... more Sümer tapınakları ekonomi içerisinde etkin bir rol üstlenmiştir. Bu bağlamda Sümerlilerde tapınak ekonomisi modeli öne sürülmüştür. Bilim adamları buna dayanak olarak, tapınakların bir banka gibi çalışmasını göstermiştir. Dini bir mekân gibi görünen tapınaklar, halkın ihtiyacı olan ürün ya da gümüşü yüksek faiz oranları ile kendilerine vermiştir. Geri ödemeyi ise hasadın olmadığı zamanlara denk getirerek onları köleleştirme yoluna gitmiştir. Dolayısıyla belli dönemlerde devlet yönetimi ile karşı karşıya gelmişlerdir. Bu karşılaşmalarbazen çatışmalara dönüşmüştür. Sümer İmparatorluğu'nun yıkılmasında her ne kadar Akad etkisi olsa da tapınakların devlet mekanizmasını zayıflatması da göz ardı edilemeyecek bir unsurdur.
EMAR ŞEHRİNİN TARİHİ KAYNAKLARI HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME, 2013
Aştata Krallığı'nın merkezi olan Emar ile ilgili bilgilerimizin büyük bir kısmı, civardaki şehir ... more Aştata Krallığı'nın merkezi olan Emar ile ilgili bilgilerimizin büyük bir kısmı, civardaki şehir devletlerinden gelmektedir. Emar şehri en ihtişamlı zamanları olan, M.Ö. 14. yüzyılda dahi, başka devletlerin kontrolü altındaydı. Ekonomik açıdan bir Halep şehri kadar zengin olan Emar, bu avantajını, muhtemelen dış siyasetinde kullanamamıştır. Emar şehri, siyasi olaylarından çok, dini açıdan öne çıkan bir yer görünümü vermektedir. Emar şehri kralları ile ilgili bilgilerimiz hala kesin değildir. Bu devlet muhtemelen Deniz Kavimleri istilasından sonra tarih sahnesinden çekilmiştir.
Eski Yunan'da Dinî Merkezlerin Finansal Yönleri Üzerine Bir Değerlendirme (Delos, Delphoi ve Parthenon Örneği), 2021
Öz Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamış... more Öz Eski Yunan şehirlerindeki tapınaklar dinî statülerinin yanında finansal işlerde de rol oynamışlardır. Bu durum, Eski Yunan'a has bir durum olmayıp Mezopotamya'dan bildiğimiz bir sistemdir. Ancak Delos ve Delphoi gibi yerlere ait tapınaklar, ekonomik yapılanma meselesini daha sistemli hâle getirmişlerdir. Bu dinî merkezler, devletle sürekli işbirliği hâlinde olmuşlardır. Finansal açıdan Tapınak-Devlet arasındaki münasebet, savaş ve kıtlık gibi olağanüstü zamanlarda üst seviyelere ulaşmıştır. Böylesine sıkıntılı durumlarda dinî ve merkezî otorite, her biri kendi çıkarlarını düşünerek birlikte hareket etmişlerdir. Kimi zaman birbirlerine borç vermişler, kimi zaman da halkı desteklemişlerdir. İlerleyen süreçte ise Atina'da Athena Tapınağı üzerine inşa edilen Parthenon Tapınağı, anladığımız kadarıyla dinî statüsünün önüne geçecek seviyede devletin yedek kasası rolüne bürünmüştür. Öyle ki şimdiye kadar ele geçen yazıtlardan Parthenon Tapınağı'nda yapılmış bir kült törenine dair kayda rastlanmamıştır. Ayrıca burada diğer tapınaklarda olduğu gibi orta kısımda bir sunak da yoktur. Dolayısıyla burası devletin sikke ayarlarını kontrol ettirdiği, dış borçlanmada civar şehirlere güvence tesis eden bir yer hâline gelmiştir. Tapınağa mensup yüksek rütbeli rahipler ise kimi zaman devlet borçlanmasında statülerinden dolayı şahit olarak gösterilmiş ve tapınağa ait mallar, karşı devlete ipotek ettirilmiştir. Çalışmada bütün bu bilgilerden yola çıkarak bazı saptamalarda bulunulacaktır. Bu saptamalar esnasında özellikle hakkında fazlaca sayısal bilgiye sahip olduğumuz Delos, Delphoi ve Parthenon örnekleri üzerinden Tapınak-Devlet işbirliği ve borçlanma hususlarıyla ilgili genel bir değerlendirilme yapılacaktır.