Bilcan Gökce | Igdir University (original) (raw)
Papers by Bilcan Gökce
Colloquium Anatolicum, 2024
In 2015, Mardin Museum conducted salvage excavations at the site of a stone-cist grave, found by ... more In 2015, Mardin Museum conducted salvage excavations at the site of a stone-cist grave, found by illicit diggers in Açıkköy village of Nusaybin district in modern Mardin province. This study presents an archaeological evaluation of the grave structure and its contents, and the results of archaeometic analyses conducted on the ceramic and metal objects deposited as grave goods. In terms of its structure and burial customs, the grave displays characteristics known from cist graves found within the upper Tigris basin. Ceramics belong to Ninevite 5 incised-excised ware and simple ware. Other significant finds in the grave are metal objects including an awl, ornamental pins, and a seal. Comparable examples of the awl and the pin types are attested in the region and neighboring regions, and the seal is engraved in Jemdet Nasr style. Elemental composition analysis of the metal objects demonstrate that they were made of copper (Cu) with arsenic (As) content in high enough proportions to indicate intentional alloying. In the light of its archaeological assemblage, we may conclude that this cist grave is dateable to Early Bronze Age I (3200- 3000 bc) and it must have belonged to a high-status individual of the local elite
Aktüel Arkeoloji, 2024
Urartu Dönemine ait çivi yazılı metinlerde geçen üzüm bağları ile ilgili terimler tarımsal faaliy... more Urartu Dönemine ait çivi yazılı metinlerde geçen üzüm bağları ile ilgili terimler tarımsal faaliyetler içinde bağcılığın özel bir yeri olduğunu gösterir.
Ancient Near Eastern Studies, 2023
This study investigates water management systems at fortresses and cities built by the Urartian K... more This study investigates water management systems at fortresses and cities built by the Urartian Kingdom, focusing on questions such as how water was supplied to settlements and where it was stored. The Urartians often preferred to build their settlements close to freshwater sources in the plains and at the intersections of main roads along the rocky ridges and on top of high rocky outcrops in the mountainous terrain. Although Urartian royal inscriptions state that canals and fountains were built to meet the water needs of the newly established settlements, texts do not provide sufficient information on water supply and storage systems at the settlements. Considering the locations where Urartian fortresses and lower city settlements are founded, we would expect to see cisterns and similar water storage facilities at these habitation centers. However, with a few exceptions, no such structure has been documented by archaeological investigations at Urartian sites. Despite the absence of cisterns, on the other hand, multiple storage rooms with sunken pithoi have been unearthed at almost every excavated Urartian settlement. In Urartian studies, storage buildings with pithoi are generally regarded as storage units dedicated to the storage of wine and other liquid commodities. In this study, we suggest that the storage rooms with pithoi were also used for storing drinking water for the communities inhabiting Urartian fortresses and lower towns.
Ancient West & East, 2014
The Urartian kingdom ruled mainly in the basin of Lake Van, eastern Anatolia, northwestern Iran a... more The Urartian kingdom ruled mainly in the basin of Lake Van, eastern Anatolia, northwestern Iran and Transcaucasia between the 9th and 7th centuries BC. This region had harsh climatic conditions and rough geographical features. Here, the horse was important in transport and in military campaigns. According to written evidence, horses were used for entertainments such as sporting events in Urartian social life. In the Urartian army, horses were riden and harnessed to chariots. From written and archaeological sources, we learn that in the Urartian kingdom horses were raised under state control as well as being booty in military campaigns. Moreover, some texts contain details regarding animal feed, horse names, charioteers and grooms. All these data show that horses were significant in Urartu's socioeconomic and military life.
38. ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI, 2023
Tepeköy Höyük I Erken Tunç Çağı, 2023
Early Bronze Age pottery at Tepeköy Höyük was recovered in the Sounding I, J 4/5 and I 5/6 grids ... more Early Bronze Age pottery at Tepeköy Höyük was recovered in the Sounding I, J 4/5 and I 5/6 grids of Layer V. In total 5 different product types were specified on potteries. These are bicoloured, brownbrick-red coloured ware, grey coloured and black coloured ware. Also, various additive inclusions were used in the potteries that we have studied. Among these additives sand takes the first place and others are as follows; grit, limestone, mica and chaff. Looking at the firing conditions, there is good, medium and bad cooking. All of the pottery is handmade, some of which are burnished and sliped, while the rest are slightly burnished, unburned and unsliped.There is no diversity in terms of vessel types among the pottery we have examined.The main types of vessels include pots, miniature vase, bowls, chalice, lids and jugs. Although undecorated pottery can be seen in Tepeköy Höyük in general, there are also decorated sherds. The main decoration types seen are fluted, scraping, relief and round ones that are made by pressure. Apart from Eastern Anatolia, this type of pottery is also known in Northwest Iran and Transcaucasia regions. The pottery can be dated to the Early Bronze Age II-III phases.
Van Müzesi oldukça zengin bir Urartu koleksiyonuna sahiptir. Urartulara ait önemli eser grupların... more Van Müzesi oldukça zengin bir Urartu koleksiyonuna sahiptir. Urartulara ait önemli eser gruplarını bronzdan yapılmış olanlar temsil etmektedir. Hem arkeolojik kazılar hem de satın alma yoluyla elde edilen bu eserler Urartu Krallığı'nın oldukça etkileyici bir sanat anlayışına sahip olduğunu göstermektedir. Bu makalede Urartu bronzları arasında az bilinen eserlerden bronz pektoraller ele alınmıştır. Yarım ay biçimli 6 adet bronz pektoral Van Müzesine satın alma yoluyla kazandırılmıştır. Bunlardan beşi hem figüratif hem de geometrik bezemeler taşırken sadece bir örneğin sade ve bezemesiz olduğu görülmektedir. Tasvirli örneklerde özellikle belirgin bir simetri anlayışının egemen olduğu göze çarpmaktadır. Ortadaki bir hayat ağacına yönlendirilen aslan figürleri sıklıkla betimlenmiştir. Figüratif öğeler dışında özellikle nokta bordürlü daire kabartmalar da yaygın geometrik öğeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Benzer biçimli Urartu örnekleri ve bezeme stilleri ışığında söz konusu örneklerin M.Ö. 8 ve 7. yüzyıllarda kullanılmış tipik Urartu örnekleri olduğu anlaşılmaktadır.
Bu makalede Yeni Assur Krallığı'nda bağcılık ve şarap kültürü değerlendirilmiştir. Yeni Assur Dön... more Bu makalede Yeni Assur Krallığı'nda bağcılık ve şarap kültürü değerlendirilmiştir. Yeni Assur Dönemi çivi yazılı metinlerinde bahçeler ile ilgili bilgiler bulunmak ile birlikte doğrudan bağcılığa dair veriler yer almaz. Ancak II. Aşurnasirpal ve Sennaherib dönemlerine ait yazılı metinlerde bahçeler içerisinde çeşitli ağaçlarla birlikte asmalara da yer verildiğine dair bilgiler yer alır. Yine Yeni Assur krallarından Sennaherib ve Aşurbanipal dönemlerine ait birkaç kabartmada da asma ve meyvesi betimlenmiştir. Yeni Assur metinlerinde şarap ile ilgili mesleklerde geçmektedir. rab karāni/rab kūtāti "şarapçı başı" terimi bunun güzel örneklerindendir. Yeni Assur'da üretilen şaraplar daha sonraki zamanlarda kullanılmak üzere depolanmıştır. Yeni Assur merkezlerinde yapılan kazı çalışmalarında şarap mahzenleri olarak tanımlanan mekânlar ortaya çıkarılmıştır. Yeni Assur Krallığı'nda şarap dini yaşamda libasyon ritüellerinde, mimari yapıların inşası ya da onarımı sırasında ve tüketim amaçlı kullanılmıştır. Eldeki verilerden Yeni Assur'da şarabın ekonomik değerinin olduğu da anlaşılmaktadır.
Altorientalische Forschungen 2021; 48(2): 221–232, 2021
After emerging in the Lake Van Basin of Turkey, the Urartian kingdom expanded its territory acros... more After emerging in the Lake Van Basin of Turkey, the Urartian kingdom expanded its territory across Eastern Anatolia, Northwestern Iran, and Armenia between the late 9 th and early 7 th century BC. The high altitude of these regions and the climatic conditions, especially long and harsh winters with heavy snowfall, likely forced the Urartian monarchy to establish a reliable network of communication: new roads and new settlements along these roads were established between the capital city Tušpa and other parts of its territory. This study presents a reassessment of the archaeological and textual evidence on Urartian routes used for military campaigns, settlements located along these routes, ancient road remains and means of transportation.
Tarih İncelemeleri Dergisi, 2021
Ermenistan'ı içine alan coğrafyda yaklaşık iki yüz elli yıl boyunca siyasi, askeri ve ekonomik an... more Ermenistan'ı içine alan coğrafyda yaklaşık iki yüz elli yıl boyunca siyasi, askeri ve ekonomik anlamda gücünü hisettirmiştir. Engebeli coğrafyası ve sert iklim koşularına rağmen Urartular merkeziyetçi devlet yönetimiyle bölgeye hakim olmuşlardır. Bulundukları coğrafyada hemen hemen her alanda başarı gösteren Urartular bu başarılarını ulaşımda da göstermiştir. Dönemin yazılı kaynakları başta olmak üzere arkeolojik kalıntılardan Urartular'da yol güzergâhlarının önemli bir yerinin olduğu görülmektedir. Tuşba ve Muradiye ilçelerinde gerçekleştirilen yüzey araştırması kapsamında Urartular'ın kuzeye devam ederek Muradiye Ovası'na ulaşan krali bir güzergahının varlığı ön plana çıkmaktadır. Yine aynı şekilde Muradiye Ovasına ulaşan bir diğer hat ise Karasu Vadisi güzergahıdır. Kuzeybatı İran'da Urartu Krallığı'nın hakimiyetini sağlayan bir diğer hat ise Van'ın Özalp ilçesi üzerinden İran sınırlarını aşarak Hoy ve Salmas'a ulaşan Doğu Yolu güzergahıdır. Krali ana güzergahların yanı sıra krallık boyunca şekillenen ve derin vadiler boyunca devam eden hatlar ise Urartular'ın hakim oldukları bölgeleri bir güvenlik ağı ile kuşattıklarını ortaya koymaktadır.
Arkeoloji Dergisi, 2021
Bu makalede Diyarbakır Müzesi'nde sergilenen süs iğneleri, fibulalar, bizlezikler, metal halka bo... more Bu makalede Diyarbakır Müzesi'nde sergilenen süs iğneleri, fibulalar, bizlezikler, metal halka boyunluklar ve küpeler çalışılmıştır. Söz konusu eserler müzeye satın alma ve müsadere olarak kazandırılmıştır. Bu calışmanın amacı Diyarbakır Müzesi'nden bir grup takıyı değerlendirmek, Yakındoğu'daki benzerlerinden yola çıkarak tarihleme yapmak ve bu konuda yapılacak araştırmalara katkı sağlamaktır. Takıların her biri kendi içinde tipolojik ve stil olarak farklılık göstermektedir. Söz konusu takıların üretiminde çoğunlukla bronz nadiren altın, altın kaplama, gümüş ve demir madeni kullanılmıştır. Takılardan gözlü süs iğneleri cire pérdue tekniği; fibulalar ve bilezikler döküm tekniği; küpeler ve metal boyun halkaları ise dövme tekniğinde üretilmiştir. Süslemeler ise linear yöntemiyle yapılmıştır. Süs iğneleri, fibulalar, bilezikler ve boyun halkalarında görülen süslemeler dönemin ustalarının kuyumculukta ulaştığı seviyeyi de göstermesi açısından önemlidir. Bu güne kadar bilinen takılarda olduğu gibi Diyarbakır Müzesi takıları da ölü armağanı, kişisel süs eşyası, kötülüklere karşı muska veya giyim kuşamda aksesuar olarak kullanılmış olmalıdır. Çalışmamızda incelenen Diyarbakır Müzesi koleksiyonuna ait 47 metal takı benzer örneklerinden yola çıkılarak Erken ve Orta Demir Çağ'ına tarihlendirilmişlerdir.
Yukarı Göklü Nekropolü'nden Bir Grup Süs İğnesi, 2021
* Makale, birinci yazarın danışmanlığında, makalenin ikinci yazarı tarafından Iğdır Üniversitesi,... more * Makale, birinci yazarın danışmanlığında, makalenin ikinci yazarı tarafından Iğdır Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Arkeoloji Ana Bilim Dalı'nda yapılan "Yukarı Göklü Nekropolü Buluntuları" adlı Yüksek Lisans Tez'inin bir bölümünün değerlendirilmesi sonucunda hazırlanmıştır. Söz konusu malzemeye çalışma izni veren Şanlıurfa Müze Müdürü Celal ULUDAĞ'a, süs iğnelerinin çizimlerini yapan Rahime SELIM'e ve Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri Koordinasyon Birimine (Proje No. FEF0221Y01) desteklerinden dolayı çok teşekkür ederiz.
Çalışmamızda Geç Hitit Dönemi inanç sistemi içinde yer alan kutsal mekânlar, libasyon, hayvan kur... more Çalışmamızda Geç Hitit Dönemi inanç sistemi içinde yer alan kutsal mekânlar, libasyon, hayvan kurbanı, mezar-lar, ölü yemeği, tanrı ve tanrıçalar ele alınmıştır. Bu kap-samda Geç Hitit Dönemi merkezlerinden Ain Dara, Tell Tayinat, Karkamış, Aleppo ve Zincirli’de yapılmış olan kazı çalışmalarında kutsal mekânlar ortaya çıkarılmıştır. Yapıların tamamı Karkamış örneği hariç megaron planlı-dır. Söz konusu dini mekânlar Geç Hitit Kent Devletle-ri’nin çağdaşları Urartu ve Yeni Assur ile benzerlikler göstermekle birlikte köken olarak daha çok Kuzey Suriye Bölgesi tapınaklarının özelliklerini yansıtmaktadır. Ayrıca İvriz ve Karasu kaya kabartmaları Geç Hitit Kent Devletle-ri’nde dini ritüellerin sadece tapınaklarda gerçekleştirilme-diğini olasılıkla dağlık bölgeler, su kaynakları, kaya gö-zenekleri gibi açık alanlarda da yapıldığını göstermektedir. Geç Hitit Dönemi’nde tanrılar için dikilen steller, tarımsal bereket için libasyon ve hayvan kurbanı gibi dini törenler de gerçekleştirilmiştir. Tasvirli eserlerden dini törenlerde çoğunlukla erkek nadiren kadın din görevlilerinin olduğu tespit edilmiştir. Şimdilik Geç Hitit Dönemi nekropolisleri ya da mezarlıkları ile ilgili veriler sadece Zincirli’den basit çukur gömü ile Karkamış’tan bir kremasyon gömüden bi-linmektedir. Bununla birlikte Geç Hitit Kent Devletle-ri’nde mezar steli diktirme geleneği oldukça yaygındır. Mezar steli geleneği Arami ve Fenikelilerden Geç Hitit Kent Devletleri’ne geçmiştir. Geç Hitit Dönemi tanrıları arasında Tarhunzas, Runtiyes/Kurunta, Ay, Güneş ve Dağ; tanrıçalar içerisinde ise Kubaba ve İştar gelmektedir. Tanrıların atribüleri balta, mızrak, ok, yay, topuz, şimşek demeti, üzüm salkımı ve başak demeti; tanrıçalar da ise aynadır.
Elazığ Müzesi'nden Bir Grup Urartu Mühürü, 2020
ANADOLU PREHİSTORYASINA ADANMIŞ BİR YAŞAM: JAK YAKAR'A ARMAĞAN A LIFE DEDICATED TO ANATOLIAN PREHISTORY: FESTSCHRIFT FOR JAK YAKAR, 2020
MORS IMMATURA IN THE SHADOW OF AMANUS IN MEMORIAM HAYR‹YE AKIL, 2020
A R A S TÜRKİYE ESKİ YAKIN DOĞU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF ANCIENT NEAR EASTERN STUDIES, 2019
Colloquium Anatolicum, 2024
In 2015, Mardin Museum conducted salvage excavations at the site of a stone-cist grave, found by ... more In 2015, Mardin Museum conducted salvage excavations at the site of a stone-cist grave, found by illicit diggers in Açıkköy village of Nusaybin district in modern Mardin province. This study presents an archaeological evaluation of the grave structure and its contents, and the results of archaeometic analyses conducted on the ceramic and metal objects deposited as grave goods. In terms of its structure and burial customs, the grave displays characteristics known from cist graves found within the upper Tigris basin. Ceramics belong to Ninevite 5 incised-excised ware and simple ware. Other significant finds in the grave are metal objects including an awl, ornamental pins, and a seal. Comparable examples of the awl and the pin types are attested in the region and neighboring regions, and the seal is engraved in Jemdet Nasr style. Elemental composition analysis of the metal objects demonstrate that they were made of copper (Cu) with arsenic (As) content in high enough proportions to indicate intentional alloying. In the light of its archaeological assemblage, we may conclude that this cist grave is dateable to Early Bronze Age I (3200- 3000 bc) and it must have belonged to a high-status individual of the local elite
Aktüel Arkeoloji, 2024
Urartu Dönemine ait çivi yazılı metinlerde geçen üzüm bağları ile ilgili terimler tarımsal faaliy... more Urartu Dönemine ait çivi yazılı metinlerde geçen üzüm bağları ile ilgili terimler tarımsal faaliyetler içinde bağcılığın özel bir yeri olduğunu gösterir.
Ancient Near Eastern Studies, 2023
This study investigates water management systems at fortresses and cities built by the Urartian K... more This study investigates water management systems at fortresses and cities built by the Urartian Kingdom, focusing on questions such as how water was supplied to settlements and where it was stored. The Urartians often preferred to build their settlements close to freshwater sources in the plains and at the intersections of main roads along the rocky ridges and on top of high rocky outcrops in the mountainous terrain. Although Urartian royal inscriptions state that canals and fountains were built to meet the water needs of the newly established settlements, texts do not provide sufficient information on water supply and storage systems at the settlements. Considering the locations where Urartian fortresses and lower city settlements are founded, we would expect to see cisterns and similar water storage facilities at these habitation centers. However, with a few exceptions, no such structure has been documented by archaeological investigations at Urartian sites. Despite the absence of cisterns, on the other hand, multiple storage rooms with sunken pithoi have been unearthed at almost every excavated Urartian settlement. In Urartian studies, storage buildings with pithoi are generally regarded as storage units dedicated to the storage of wine and other liquid commodities. In this study, we suggest that the storage rooms with pithoi were also used for storing drinking water for the communities inhabiting Urartian fortresses and lower towns.
Ancient West & East, 2014
The Urartian kingdom ruled mainly in the basin of Lake Van, eastern Anatolia, northwestern Iran a... more The Urartian kingdom ruled mainly in the basin of Lake Van, eastern Anatolia, northwestern Iran and Transcaucasia between the 9th and 7th centuries BC. This region had harsh climatic conditions and rough geographical features. Here, the horse was important in transport and in military campaigns. According to written evidence, horses were used for entertainments such as sporting events in Urartian social life. In the Urartian army, horses were riden and harnessed to chariots. From written and archaeological sources, we learn that in the Urartian kingdom horses were raised under state control as well as being booty in military campaigns. Moreover, some texts contain details regarding animal feed, horse names, charioteers and grooms. All these data show that horses were significant in Urartu's socioeconomic and military life.
38. ARAŞTIRMA SONUÇLARI TOPLANTISI, 2023
Tepeköy Höyük I Erken Tunç Çağı, 2023
Early Bronze Age pottery at Tepeköy Höyük was recovered in the Sounding I, J 4/5 and I 5/6 grids ... more Early Bronze Age pottery at Tepeköy Höyük was recovered in the Sounding I, J 4/5 and I 5/6 grids of Layer V. In total 5 different product types were specified on potteries. These are bicoloured, brownbrick-red coloured ware, grey coloured and black coloured ware. Also, various additive inclusions were used in the potteries that we have studied. Among these additives sand takes the first place and others are as follows; grit, limestone, mica and chaff. Looking at the firing conditions, there is good, medium and bad cooking. All of the pottery is handmade, some of which are burnished and sliped, while the rest are slightly burnished, unburned and unsliped.There is no diversity in terms of vessel types among the pottery we have examined.The main types of vessels include pots, miniature vase, bowls, chalice, lids and jugs. Although undecorated pottery can be seen in Tepeköy Höyük in general, there are also decorated sherds. The main decoration types seen are fluted, scraping, relief and round ones that are made by pressure. Apart from Eastern Anatolia, this type of pottery is also known in Northwest Iran and Transcaucasia regions. The pottery can be dated to the Early Bronze Age II-III phases.
Van Müzesi oldukça zengin bir Urartu koleksiyonuna sahiptir. Urartulara ait önemli eser grupların... more Van Müzesi oldukça zengin bir Urartu koleksiyonuna sahiptir. Urartulara ait önemli eser gruplarını bronzdan yapılmış olanlar temsil etmektedir. Hem arkeolojik kazılar hem de satın alma yoluyla elde edilen bu eserler Urartu Krallığı'nın oldukça etkileyici bir sanat anlayışına sahip olduğunu göstermektedir. Bu makalede Urartu bronzları arasında az bilinen eserlerden bronz pektoraller ele alınmıştır. Yarım ay biçimli 6 adet bronz pektoral Van Müzesine satın alma yoluyla kazandırılmıştır. Bunlardan beşi hem figüratif hem de geometrik bezemeler taşırken sadece bir örneğin sade ve bezemesiz olduğu görülmektedir. Tasvirli örneklerde özellikle belirgin bir simetri anlayışının egemen olduğu göze çarpmaktadır. Ortadaki bir hayat ağacına yönlendirilen aslan figürleri sıklıkla betimlenmiştir. Figüratif öğeler dışında özellikle nokta bordürlü daire kabartmalar da yaygın geometrik öğeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Benzer biçimli Urartu örnekleri ve bezeme stilleri ışığında söz konusu örneklerin M.Ö. 8 ve 7. yüzyıllarda kullanılmış tipik Urartu örnekleri olduğu anlaşılmaktadır.
Bu makalede Yeni Assur Krallığı'nda bağcılık ve şarap kültürü değerlendirilmiştir. Yeni Assur Dön... more Bu makalede Yeni Assur Krallığı'nda bağcılık ve şarap kültürü değerlendirilmiştir. Yeni Assur Dönemi çivi yazılı metinlerinde bahçeler ile ilgili bilgiler bulunmak ile birlikte doğrudan bağcılığa dair veriler yer almaz. Ancak II. Aşurnasirpal ve Sennaherib dönemlerine ait yazılı metinlerde bahçeler içerisinde çeşitli ağaçlarla birlikte asmalara da yer verildiğine dair bilgiler yer alır. Yine Yeni Assur krallarından Sennaherib ve Aşurbanipal dönemlerine ait birkaç kabartmada da asma ve meyvesi betimlenmiştir. Yeni Assur metinlerinde şarap ile ilgili mesleklerde geçmektedir. rab karāni/rab kūtāti "şarapçı başı" terimi bunun güzel örneklerindendir. Yeni Assur'da üretilen şaraplar daha sonraki zamanlarda kullanılmak üzere depolanmıştır. Yeni Assur merkezlerinde yapılan kazı çalışmalarında şarap mahzenleri olarak tanımlanan mekânlar ortaya çıkarılmıştır. Yeni Assur Krallığı'nda şarap dini yaşamda libasyon ritüellerinde, mimari yapıların inşası ya da onarımı sırasında ve tüketim amaçlı kullanılmıştır. Eldeki verilerden Yeni Assur'da şarabın ekonomik değerinin olduğu da anlaşılmaktadır.
Altorientalische Forschungen 2021; 48(2): 221–232, 2021
After emerging in the Lake Van Basin of Turkey, the Urartian kingdom expanded its territory acros... more After emerging in the Lake Van Basin of Turkey, the Urartian kingdom expanded its territory across Eastern Anatolia, Northwestern Iran, and Armenia between the late 9 th and early 7 th century BC. The high altitude of these regions and the climatic conditions, especially long and harsh winters with heavy snowfall, likely forced the Urartian monarchy to establish a reliable network of communication: new roads and new settlements along these roads were established between the capital city Tušpa and other parts of its territory. This study presents a reassessment of the archaeological and textual evidence on Urartian routes used for military campaigns, settlements located along these routes, ancient road remains and means of transportation.
Tarih İncelemeleri Dergisi, 2021
Ermenistan'ı içine alan coğrafyda yaklaşık iki yüz elli yıl boyunca siyasi, askeri ve ekonomik an... more Ermenistan'ı içine alan coğrafyda yaklaşık iki yüz elli yıl boyunca siyasi, askeri ve ekonomik anlamda gücünü hisettirmiştir. Engebeli coğrafyası ve sert iklim koşularına rağmen Urartular merkeziyetçi devlet yönetimiyle bölgeye hakim olmuşlardır. Bulundukları coğrafyada hemen hemen her alanda başarı gösteren Urartular bu başarılarını ulaşımda da göstermiştir. Dönemin yazılı kaynakları başta olmak üzere arkeolojik kalıntılardan Urartular'da yol güzergâhlarının önemli bir yerinin olduğu görülmektedir. Tuşba ve Muradiye ilçelerinde gerçekleştirilen yüzey araştırması kapsamında Urartular'ın kuzeye devam ederek Muradiye Ovası'na ulaşan krali bir güzergahının varlığı ön plana çıkmaktadır. Yine aynı şekilde Muradiye Ovasına ulaşan bir diğer hat ise Karasu Vadisi güzergahıdır. Kuzeybatı İran'da Urartu Krallığı'nın hakimiyetini sağlayan bir diğer hat ise Van'ın Özalp ilçesi üzerinden İran sınırlarını aşarak Hoy ve Salmas'a ulaşan Doğu Yolu güzergahıdır. Krali ana güzergahların yanı sıra krallık boyunca şekillenen ve derin vadiler boyunca devam eden hatlar ise Urartular'ın hakim oldukları bölgeleri bir güvenlik ağı ile kuşattıklarını ortaya koymaktadır.
Arkeoloji Dergisi, 2021
Bu makalede Diyarbakır Müzesi'nde sergilenen süs iğneleri, fibulalar, bizlezikler, metal halka bo... more Bu makalede Diyarbakır Müzesi'nde sergilenen süs iğneleri, fibulalar, bizlezikler, metal halka boyunluklar ve küpeler çalışılmıştır. Söz konusu eserler müzeye satın alma ve müsadere olarak kazandırılmıştır. Bu calışmanın amacı Diyarbakır Müzesi'nden bir grup takıyı değerlendirmek, Yakındoğu'daki benzerlerinden yola çıkarak tarihleme yapmak ve bu konuda yapılacak araştırmalara katkı sağlamaktır. Takıların her biri kendi içinde tipolojik ve stil olarak farklılık göstermektedir. Söz konusu takıların üretiminde çoğunlukla bronz nadiren altın, altın kaplama, gümüş ve demir madeni kullanılmıştır. Takılardan gözlü süs iğneleri cire pérdue tekniği; fibulalar ve bilezikler döküm tekniği; küpeler ve metal boyun halkaları ise dövme tekniğinde üretilmiştir. Süslemeler ise linear yöntemiyle yapılmıştır. Süs iğneleri, fibulalar, bilezikler ve boyun halkalarında görülen süslemeler dönemin ustalarının kuyumculukta ulaştığı seviyeyi de göstermesi açısından önemlidir. Bu güne kadar bilinen takılarda olduğu gibi Diyarbakır Müzesi takıları da ölü armağanı, kişisel süs eşyası, kötülüklere karşı muska veya giyim kuşamda aksesuar olarak kullanılmış olmalıdır. Çalışmamızda incelenen Diyarbakır Müzesi koleksiyonuna ait 47 metal takı benzer örneklerinden yola çıkılarak Erken ve Orta Demir Çağ'ına tarihlendirilmişlerdir.
Yukarı Göklü Nekropolü'nden Bir Grup Süs İğnesi, 2021
* Makale, birinci yazarın danışmanlığında, makalenin ikinci yazarı tarafından Iğdır Üniversitesi,... more * Makale, birinci yazarın danışmanlığında, makalenin ikinci yazarı tarafından Iğdır Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Arkeoloji Ana Bilim Dalı'nda yapılan "Yukarı Göklü Nekropolü Buluntuları" adlı Yüksek Lisans Tez'inin bir bölümünün değerlendirilmesi sonucunda hazırlanmıştır. Söz konusu malzemeye çalışma izni veren Şanlıurfa Müze Müdürü Celal ULUDAĞ'a, süs iğnelerinin çizimlerini yapan Rahime SELIM'e ve Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri Koordinasyon Birimine (Proje No. FEF0221Y01) desteklerinden dolayı çok teşekkür ederiz.
Çalışmamızda Geç Hitit Dönemi inanç sistemi içinde yer alan kutsal mekânlar, libasyon, hayvan kur... more Çalışmamızda Geç Hitit Dönemi inanç sistemi içinde yer alan kutsal mekânlar, libasyon, hayvan kurbanı, mezar-lar, ölü yemeği, tanrı ve tanrıçalar ele alınmıştır. Bu kap-samda Geç Hitit Dönemi merkezlerinden Ain Dara, Tell Tayinat, Karkamış, Aleppo ve Zincirli’de yapılmış olan kazı çalışmalarında kutsal mekânlar ortaya çıkarılmıştır. Yapıların tamamı Karkamış örneği hariç megaron planlı-dır. Söz konusu dini mekânlar Geç Hitit Kent Devletle-ri’nin çağdaşları Urartu ve Yeni Assur ile benzerlikler göstermekle birlikte köken olarak daha çok Kuzey Suriye Bölgesi tapınaklarının özelliklerini yansıtmaktadır. Ayrıca İvriz ve Karasu kaya kabartmaları Geç Hitit Kent Devletle-ri’nde dini ritüellerin sadece tapınaklarda gerçekleştirilme-diğini olasılıkla dağlık bölgeler, su kaynakları, kaya gö-zenekleri gibi açık alanlarda da yapıldığını göstermektedir. Geç Hitit Dönemi’nde tanrılar için dikilen steller, tarımsal bereket için libasyon ve hayvan kurbanı gibi dini törenler de gerçekleştirilmiştir. Tasvirli eserlerden dini törenlerde çoğunlukla erkek nadiren kadın din görevlilerinin olduğu tespit edilmiştir. Şimdilik Geç Hitit Dönemi nekropolisleri ya da mezarlıkları ile ilgili veriler sadece Zincirli’den basit çukur gömü ile Karkamış’tan bir kremasyon gömüden bi-linmektedir. Bununla birlikte Geç Hitit Kent Devletle-ri’nde mezar steli diktirme geleneği oldukça yaygındır. Mezar steli geleneği Arami ve Fenikelilerden Geç Hitit Kent Devletleri’ne geçmiştir. Geç Hitit Dönemi tanrıları arasında Tarhunzas, Runtiyes/Kurunta, Ay, Güneş ve Dağ; tanrıçalar içerisinde ise Kubaba ve İştar gelmektedir. Tanrıların atribüleri balta, mızrak, ok, yay, topuz, şimşek demeti, üzüm salkımı ve başak demeti; tanrıçalar da ise aynadır.
Elazığ Müzesi'nden Bir Grup Urartu Mühürü, 2020
ANADOLU PREHİSTORYASINA ADANMIŞ BİR YAŞAM: JAK YAKAR'A ARMAĞAN A LIFE DEDICATED TO ANATOLIAN PREHISTORY: FESTSCHRIFT FOR JAK YAKAR, 2020
MORS IMMATURA IN THE SHADOW OF AMANUS IN MEMORIAM HAYR‹YE AKIL, 2020
A R A S TÜRKİYE ESKİ YAKIN DOĞU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF ANCIENT NEAR EASTERN STUDIES, 2019