İlkyaz YILDIZ - Academia.edu (original) (raw)
Papers by İlkyaz YILDIZ
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2022
Dijital çağın içerisinde en önemli kültür ürünlerinden biri de video oyunlarıdır. Romanlar, hikây... more Dijital çağın içerisinde en önemli kültür ürünlerinden biri de video oyunlarıdır. Romanlar, hikâyeler, destanlar, mitler, masallar gibi çeşitli edebi ürünlerden beslenen bu oyunlar, kurguları bakımından edebi ürün niteliği göstermektedir. Bu nedenle oyunlar, tıpkı edebi metinler gibi, çeşitli kuram ve yöntemlerle incelenmeye uygun ürünlerdir. Bugün artık video oyunlarını incelenme gerekliliği fark edilmiş, bu doğrultuda çeşitli bilimsel çalışmalar yapılmış, video oyunları disiplinler arası bir konuya dönüşmüştür. Bu çalışmada ele alınan “Alice: Delilik Geri Dönüyor” isimli video oyunu da Lewis Carroll’un “Alice Harikalar Diyarında” ve “Aynanın İçinden” isimli hikâyelerinden beslenmektedir. Çalışmada, American McGee isimli oyun yapımcısı tarafından 2011 yılında yayımlanan “Alice: Delilik Geri Dönüyor” isimli video oyununun psikanalitik yaklaşımla incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilk olarak sözü edilen oyunun kurgusu, kahramanları, oynanışı, olumlu ve olumsuz tarafları gibi konular hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından kahramanların kendi içlerindeki ve diğer kahramanlarla çatışmaları psikanalitik açıdan ele alınmıştır. Daha sonra oyunda yer alan çeşitli anlatılar, semboller ve simgeler, mekânlar yine psikanalitik bağlamda değerlendirilmiştir.
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi , 2021
Dijital kültür içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan video oyunları, özellikle 2000’li... more Dijital kültür içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan video oyunları, özellikle 2000’li yıllardan itibaren oyun hikâyesi bakımından roman, masal, film, mit, destan, efsane gibi çeşitli halk bilimi ürünlerinden sıklıkla beslenmiştir. Bu çalışmada, kaynağını evrensel masallardan alarak 2013-2014 yılları arasında piyasaya sürülen “The Wolf Among Us” isimli video oyunu merkeze yerleştirilerek oyunun öncesinde ve sonrasında tüketiciye sunulmuş transmedyal ürünler hakkında bilgi vermek ve bunlar arasındaki bağlantıyı ortaya koymak amaçlanmıştır. Evrensel masallardan, Disney filmlerine, filmlerden “Fables” isimli çizgi romana, “The Wolf Among Us” isimli video oyununa, “Fables: The Wolf Among Us” adıyla yayınlanan grafik roman ile “Fables” isimli dijital diziye uzanan ve her bir türde gelişen, yayılan, derinleşen anlatılar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ele alınmıştır. Tüketiciye sunulan bu türlerdeki ürünler özellikle “transmedya” kapsamı içerisinde birbirini tamamlayan bir bütün olarak incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle “transmedya” kavramının tanımı, kapsamı ve ilkeleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra “The Wolf Among Us” isimli video oyunu hikâye, karakter, kurgu, mekân, oynanış, arka plan gibi çeşitli açılardan çözümlenmiştir. Ayrıca video oyunundan sonraki bir dönemde “The Wolf Among Us” ismiyle yayımlanan grafik roman, dijital dizi gibi ürünlerle sözü edilen video oyununun transmedya bağlamında ilişkisi değerlendirilmiştir.
Kültür Araştırmaları Dergisi, 2020
Tıpkı toplumlar ve bireyler gibi gülme ihtiyacı ve bu ihtiyacın dışa vurumu da yenilenen, dönüşen... more Tıpkı toplumlar ve bireyler gibi gülme ihtiyacı ve bu ihtiyacın dışa vurumu da yenilenen, dönüşen dünyadan etkilenmektedir. Geleneksel mizah şartlara, çağlara ve gelişmelere göre biçim, içerik ve ortam bakımından farklı şekillerde icra edilmektedir. Günümüzde sosyal medya aracılığıyla tamamen dijital ortama taşınan gülme ve güldürme güdüsü toplumun önemli kısmını etkileyen durumlardan, güncel hadiselerden, toplumda görülen aksaklıklardan beslenmektedir. 2020 yılının en önemli hadisesi olan Covid-19 (korona) salgını da özellikle sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılan şiirlere, fıkralara ve karikatürlere konu edilmiştir. Tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de sosyal, siyasal, ekonomik anlamda etkileyen, binlerce can kaybına yol açan bu hadisenin halk kültürü üzerindeki etkisi mizah sınırlılıkları içerisinde ele alınmıştır. Bu amaçla çalışmada 2020 Mart ayı itibariyle Instagram, Facebook, Twitter vb. sosyal ağlarda ve bloglarda paylaşılmış korona virüsü konulu şiir, fıkra ve karikatürler incelenmiş ve bunlar güncel mizah kuramlarından “Üstünlük Kuramı” ile ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan mizahın bireyin kendisini daha güçlü, rakibi ise daha zayıf görme ihtiyacından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kültür Araştırmaları, 2019
Sözlü gelenek içerisinde doğarak zamanla yazılı kültür içerisinde de kendine yer bulan fıkra türü... more Sözlü gelenek içerisinde doğarak zamanla yazılı kültür içerisinde de kendine yer bulan fıkra türü, güldürürken düşündürmesi, kısa ancak yoğun mesajlar içermesi, sosyal ve kültürel yapıyı yansıtması, evrensel nitelikler barındırması gibi nedenlerle halk edebiyatı ürünleri arasında oldukça önemli bir konuma sahiptir. Fıkralar, içerisinde doğup geliştikleri toplumların izlerini barındırırlar. Pek çok fıkra mahalli tipler üzerine kurulmuş olup, yöreye ait kültürel unsurları yansıtır. Giresun ilinin Çaldağ beldesine bağlı köylerinden biri olan Melikli yöresinde anlatılan fıkralara da yöre halkının saflığı net bir şekilde yansımıştır. Bu fıkraların çoğunda, mizahın yanında düşündürme işlevinin de yerine getirildiği görülmektedir. Melikli’de anlatılan fıkralar genel olarak yöre halkının akıl danıştığı Ali Fakkı üzerinden ilerler. Mahalli fıkralara dair daha önce yapılmış çalışmalardan anlaşıldığına göre, çeşitli isim, mekân ve zaman değişiklikleri görülmekle beraber, Melikli fıkraları ile olay örgüsü, motif, tip bakımından benzer anlatılar Adana-Karatepe’de ve Alman halkı arasında kayıt altına alınmıştır. Ayrıca Melikli fıkralarının neredeyse tamamında karşılaştığımız Ali Fakkı tipi ile Türk fıkralarının önemli tiplerinden birisi olan Karakuş Kadı arasında da verdikleri kararlar bakımından benzerlikler bulunmaktadır. Bu çalışmada, Giresun’da saflıkları, olaylara karşı ilginç bakış açıları, gariplikleri ile ön plana çıkmış olan Meliklililer hakkında anlatılan 8 fıkra aktarılacaktır. Fıkraların çoğunluğunda adı geçen “Ali Fakkı” tipi hakkında bilgi verilecek, fıkralar arasındaki benzerlikler ortaya konulacak ve mizah teorileri kapsamında incelenecektir. Ayrıca Adana’nın Karatepe yöresinde ve Alman halkı arasında çeşitli araştırmacılar tarafından tespit edilmiş olan olay örgüsü bakımından benzerleri karşılaştırılacaktır.
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2022
Dijital çağın içerisinde en önemli kültür ürünlerinden biri de video oyunlarıdır. Romanlar, hikây... more Dijital çağın içerisinde en önemli kültür ürünlerinden biri de video oyunlarıdır. Romanlar, hikâyeler, destanlar, mitler, masallar gibi çeşitli edebi ürünlerden beslenen bu oyunlar, kurguları bakımından edebi ürün niteliği göstermektedir. Bu nedenle oyunlar, tıpkı edebi metinler gibi, çeşitli kuram ve yöntemlerle incelenmeye uygun ürünlerdir. Bugün artık video oyunlarını incelenme gerekliliği fark edilmiş, bu doğrultuda çeşitli bilimsel çalışmalar yapılmış, video oyunları disiplinler arası bir konuya dönüşmüştür. Bu çalışmada ele alınan “Alice: Delilik Geri Dönüyor” isimli video oyunu da Lewis Carroll’un “Alice Harikalar Diyarında” ve “Aynanın İçinden” isimli hikâyelerinden beslenmektedir. Çalışmada, American McGee isimli oyun yapımcısı tarafından 2011 yılında yayımlanan “Alice: Delilik Geri Dönüyor” isimli video oyununun psikanalitik yaklaşımla incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilk olarak sözü edilen oyunun kurgusu, kahramanları, oynanışı, olumlu ve olumsuz tarafları gibi konular hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından kahramanların kendi içlerindeki ve diğer kahramanlarla çatışmaları psikanalitik açıdan ele alınmıştır. Daha sonra oyunda yer alan çeşitli anlatılar, semboller ve simgeler, mekânlar yine psikanalitik bağlamda değerlendirilmiştir.
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi , 2021
Dijital kültür içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan video oyunları, özellikle 2000’li... more Dijital kültür içerisinde son derece önemli bir yere sahip olan video oyunları, özellikle 2000’li yıllardan itibaren oyun hikâyesi bakımından roman, masal, film, mit, destan, efsane gibi çeşitli halk bilimi ürünlerinden sıklıkla beslenmiştir. Bu çalışmada, kaynağını evrensel masallardan alarak 2013-2014 yılları arasında piyasaya sürülen “The Wolf Among Us” isimli video oyunu merkeze yerleştirilerek oyunun öncesinde ve sonrasında tüketiciye sunulmuş transmedyal ürünler hakkında bilgi vermek ve bunlar arasındaki bağlantıyı ortaya koymak amaçlanmıştır. Evrensel masallardan, Disney filmlerine, filmlerden “Fables” isimli çizgi romana, “The Wolf Among Us” isimli video oyununa, “Fables: The Wolf Among Us” adıyla yayınlanan grafik roman ile “Fables” isimli dijital diziye uzanan ve her bir türde gelişen, yayılan, derinleşen anlatılar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ele alınmıştır. Tüketiciye sunulan bu türlerdeki ürünler özellikle “transmedya” kapsamı içerisinde birbirini tamamlayan bir bütün olarak incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle “transmedya” kavramının tanımı, kapsamı ve ilkeleri üzerinde durulmuştur. Daha sonra “The Wolf Among Us” isimli video oyunu hikâye, karakter, kurgu, mekân, oynanış, arka plan gibi çeşitli açılardan çözümlenmiştir. Ayrıca video oyunundan sonraki bir dönemde “The Wolf Among Us” ismiyle yayımlanan grafik roman, dijital dizi gibi ürünlerle sözü edilen video oyununun transmedya bağlamında ilişkisi değerlendirilmiştir.
Kültür Araştırmaları Dergisi, 2020
Tıpkı toplumlar ve bireyler gibi gülme ihtiyacı ve bu ihtiyacın dışa vurumu da yenilenen, dönüşen... more Tıpkı toplumlar ve bireyler gibi gülme ihtiyacı ve bu ihtiyacın dışa vurumu da yenilenen, dönüşen dünyadan etkilenmektedir. Geleneksel mizah şartlara, çağlara ve gelişmelere göre biçim, içerik ve ortam bakımından farklı şekillerde icra edilmektedir. Günümüzde sosyal medya aracılığıyla tamamen dijital ortama taşınan gülme ve güldürme güdüsü toplumun önemli kısmını etkileyen durumlardan, güncel hadiselerden, toplumda görülen aksaklıklardan beslenmektedir. 2020 yılının en önemli hadisesi olan Covid-19 (korona) salgını da özellikle sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılan şiirlere, fıkralara ve karikatürlere konu edilmiştir. Tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de sosyal, siyasal, ekonomik anlamda etkileyen, binlerce can kaybına yol açan bu hadisenin halk kültürü üzerindeki etkisi mizah sınırlılıkları içerisinde ele alınmıştır. Bu amaçla çalışmada 2020 Mart ayı itibariyle Instagram, Facebook, Twitter vb. sosyal ağlarda ve bloglarda paylaşılmış korona virüsü konulu şiir, fıkra ve karikatürler incelenmiş ve bunlar güncel mizah kuramlarından “Üstünlük Kuramı” ile ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan mizahın bireyin kendisini daha güçlü, rakibi ise daha zayıf görme ihtiyacından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kültür Araştırmaları, 2019
Sözlü gelenek içerisinde doğarak zamanla yazılı kültür içerisinde de kendine yer bulan fıkra türü... more Sözlü gelenek içerisinde doğarak zamanla yazılı kültür içerisinde de kendine yer bulan fıkra türü, güldürürken düşündürmesi, kısa ancak yoğun mesajlar içermesi, sosyal ve kültürel yapıyı yansıtması, evrensel nitelikler barındırması gibi nedenlerle halk edebiyatı ürünleri arasında oldukça önemli bir konuma sahiptir. Fıkralar, içerisinde doğup geliştikleri toplumların izlerini barındırırlar. Pek çok fıkra mahalli tipler üzerine kurulmuş olup, yöreye ait kültürel unsurları yansıtır. Giresun ilinin Çaldağ beldesine bağlı köylerinden biri olan Melikli yöresinde anlatılan fıkralara da yöre halkının saflığı net bir şekilde yansımıştır. Bu fıkraların çoğunda, mizahın yanında düşündürme işlevinin de yerine getirildiği görülmektedir. Melikli’de anlatılan fıkralar genel olarak yöre halkının akıl danıştığı Ali Fakkı üzerinden ilerler. Mahalli fıkralara dair daha önce yapılmış çalışmalardan anlaşıldığına göre, çeşitli isim, mekân ve zaman değişiklikleri görülmekle beraber, Melikli fıkraları ile olay örgüsü, motif, tip bakımından benzer anlatılar Adana-Karatepe’de ve Alman halkı arasında kayıt altına alınmıştır. Ayrıca Melikli fıkralarının neredeyse tamamında karşılaştığımız Ali Fakkı tipi ile Türk fıkralarının önemli tiplerinden birisi olan Karakuş Kadı arasında da verdikleri kararlar bakımından benzerlikler bulunmaktadır. Bu çalışmada, Giresun’da saflıkları, olaylara karşı ilginç bakış açıları, gariplikleri ile ön plana çıkmış olan Meliklililer hakkında anlatılan 8 fıkra aktarılacaktır. Fıkraların çoğunluğunda adı geçen “Ali Fakkı” tipi hakkında bilgi verilecek, fıkralar arasındaki benzerlikler ortaya konulacak ve mizah teorileri kapsamında incelenecektir. Ayrıca Adana’nın Karatepe yöresinde ve Alman halkı arasında çeşitli araştırmacılar tarafından tespit edilmiş olan olay örgüsü bakımından benzerleri karşılaştırılacaktır.