Aleksandar Gulevski - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Papers by Aleksandar Gulevski

Византијско-словенска чтенија VI, 2022

Олтарската декоративна композиција Литургиската служба на архијереите во црквата Св. Ѓорѓи во Кур... more Олтарската декоративна композиција Литургиската служба на
архијереите во црквата Св. Ѓорѓи во Курбиново, веќе долго време е предмет на
проучување на историчарите на уметноста. Сепак, на еден иконографски детал од
оваа композиција досега не му било посветено доволно внимание. Станува збор за
првиот ликовен приказ на евхаристиски леб, т.е. на честица од просфора наречена
агнец. Присуството на овој детал во оваа композиција се објаснува со промените што
се случувале во литургискиот текст и во литургиските дејства до крајот на XII век.
Пред сè, се мисли на внесувањето на зборовите за небесниот леб во Молитвата на
проскомидијa, кои иницирале создавање на инхеретен реализам во литургијата, преку
поврзувањето на евхаристискиот леб, просфора, со Христовата личност. Користејќи
го јазикот на литургискиот обред, зографите токму од тој јазик ја извлекле
иконографијата на композицијата за која овде станува збор. Таа е уникатен, сликарски
производ на литургиското искуство на црквата и прв обид да се направи транспарентна
визуелизација на трансупстанционализираната жртва, која во текот на литургијата
се принесува на чесната трпеза во олтарот

Education and research across the time and space (1100th Death Anniversary of St. Clement of Ohrid, 2016

In the Chronicleof the Monastery of St. Naum of Ohrid, which originates from the last quarter of ... more In the Chronicleof the Monastery of St. Naum of Ohrid, which originates from the last quarter of the 19th century, in the list of monastery's movable property, it is stated that in a big iron casket placed on the monastery church porch, among other valuables,the silver box with part of the relics of St. Clement of Ohrid is kept. This silver box was detected in the chancel of the Church St. Nicholas in Krusevo in 2005 and brought to Bitola Metropolis. According to the series of details presented in the silver and based on the inscription written on the silver box, we can conclude that it is actually the silver box containing the relics of St. Clement of Ohrid, once kept at the Monastery St. Naum in Ohrid.

Епоха св. Климент Охридски 2, 2016

Апстракт: Творештвото на св. Климент Охридски може да се набљудува од повеќе аспекти. Во овој тек... more Апстракт: Творештвото на св. Климент Охридски може да се набљудува од повеќе аспекти. Во овој текст даден е краток осврт кон богословско-философската димензија на тоа творештво и направена е анализа на некои негови лексички особености. Нагласено е, исто така, дека силно влијание врз философските ставови на св. Климент Охридски извршила мислата на св. Кирил Философ.

Византијско-словенска чтенија III, 2020

Штампање зборника омогућила Управа за сарадњу са црквама и верским заједницама ВИЗАНТИЈСКО-СЛОВЕН... more Штампање зборника омогућила Управа за сарадњу са црквама и верским заједницама ВИЗАНТИЈСКО-СЛОВЕНСКА ЧТЕНИЈА III Зборник радова са Међународне научне конференције, одржане 23. новембра 2019. године на Универзитету у Нишу Уредници Драгиша Бојовић Кристина Митић Центар за византијско-словенске студије Универзитета у Нишу Међународни центар за православне студије, Ниш Центар за црквене студије, Ниш 2020. 6 Александар Гулевски Сотерих Пантевген и сликарството во црквата св. Пантелејмон во Нерези. Хетимасијата и небесните сили во претставата.

Патримониум 15, 2022

Апстракт: Во црквата Св. Никола во Манастир (1271), во олтарската апсидална композиција Литургиск... more Апстракт: Во црквата Св. Никола во Манастир (1271), во олтарската апсидална композиција Литургиска служба на архијереите, за првпат во византискиот живопис е внесена сигнатурата Ο ΜΕΛΗCΜΟC. Оваа сигнатура во Манастир, најверојатно се јавува како ликовна рефлексија на учењето на Михаил Глика од крајот на XII век за физичките својства на Христовото евхаристиско тело, дали е тоа пропадливо или непропадливо во текот на литургијата и дали учесниците во литургијата се причестуваат со целиот Христос или само со дел од него. Во тој контекст e напишан и памфлетот на кипарскиот подвижник Неофит Затворник, современик на Глика, кој исто така ја обработува темата за пропадливоста и непропадливоста на Христовото тело во евхаристијата. Појавата на Христос Дете и сигнатурата Ο ΜΕΛΗCΜΟC, како иконографски детали во композицијата Литургиска служба на архијереите, можат да се набљудуваат токму низ призмата на овие теолошки спорови, но и како желба со сигнатурата Ο ΜΕΛΗCΜΟC да се означи конкретен момент од литургискиот чин, имено, раздробувањето на агнецот. Континуитетот на комненскиот ликовен израз, вкоренет во Македонија во XII век, се следи и во текот на XIII век, што особено е забележливо во живописот на црквата Св. Никола во Манастир (1271), завештание на господинот Јоаникиј, во монаштвото Акакиј. 1

Црквене студије 12, 2015

The work of Clement of Ohrid can be observed from several aspects. This paper gives a brief overv... more The work of Clement of Ohrid can be observed from several aspects. This paper gives a brief overview of some lexical peculiarities in the philosophical dimension of this work. It is underlined that a strong influence on the philosophical views of Clement of Ohrid carried the thought of Constantine-Cyril the Philosopher.

Testimonia philosophica, 2020

Философија, теологија и политика во сликарството на црквата св. Софија во Охрид | 203