Ali Donmez - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Ali Donmez
EĞİTİM VE BİLİM, Nov 1, 1983
EĞİTİM VE BİLİM, 1985
Bu çalışmada üç değişkenin; çevre büyüklüğü, yaş ve demokratik ya da otoriter olarak algılanması ... more Bu çalışmada üç değişkenin; çevre büyüklüğü, yaş ve demokratik ya da otoriter olarak algılanması bakımından, aile ortamının iki kişilik boyutu; denetim odağı ve kendine saygı duygusu üzerin deki etkileri araştırılmıştır. Bulgular, çevre büyüklüğünün hem denetim odağı, hem de kendine saygı duygusu; yas ve aile ortamı değişkenlerinin ise yalnızca kendine saygı duygusu üzerinde et kili olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma, üniversite öğrencileri üzerinde yapılmıştır.
This study mainly aims to test the participant roles approach on Turkish sample suggesting that b... more This study mainly aims to test the participant roles approach on Turkish sample suggesting that bullying is a group process. In this regard, students’ ways of involving in bullying and the extent to which children are aware of their participant roles and whether these participant roles differentiate in terms of gender and social status was investigated. A total of 774 students (384 females and 390 males), from 6th, 7th and 8th grades of 11 different primary schools in Ankara participated in the study. The results showed that 74% of all children involved in one of the participant roles as bully (11.5%), assistant-reinforcer (10.9%), defender (21.1%), outsider (20.9%) and victim (9.7%). The examinations of the relations between self-reported and peer-reported scores of participant roles revealed that children were aware of their roles in the bullying situations, however, they significantly underestimated their roles in bully and assistant-reinforcer scales while overestimated their ro...
Nesne Psikoloji Dergisi, 2013
Ali Dönmez yedi çocuklu bir ailenin ilk çocuğu olarak Burdur'un Yeşilova ilçesinin Gökçeyaka köyü... more Ali Dönmez yedi çocuklu bir ailenin ilk çocuğu olarak Burdur'un Yeşilova ilçesinin Gökçeyaka köyünde 15 Mart 1945 tarihinde dünyaya geldi. Çiftçi olan babası ailenin en büyük çocuğu olan oğlunun baba mesleğini devam ettirmesini istediği için okumasına karşı çıkmıştı. Bu yüzden ilkokula geç başlayan Ali Dönmez, okumaya kararlıydı ve gizli gizli çalışarak üniversiteye hazırlandı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri fakültesini kazandı ve üniversite eğitimini azimle sürdürdü. Üniversite eğitimi boyunca aldığı burslarla hem kendi geçimini sağlayıp hem de ailesine destek olan Ali Dönmez, 1970 yılında mezun oldu. Samsun Rehberlik Araştırma Merkezi'nde meslek hayatına başladı. Kısa bir çalışma dönemi sonrası, hiç aklında yokken çalışma arkadaşı Prof. Dr. Mehmet Özyürek'in cesaretlendirmesiyle yaptığı başvuru kabul edilince, lisansüstü eğitimi için MEB bursu ile Amerika'ya gitti. Washington'da bir yıl İngilizce eğitim alan Ali Dönmez, sonrasında Kansas Üniversitesi'nde Sosyal Psikoloji alanına yöneldi. Yüksek lisans derecesini aldıktan sonra Türkiye'ye dönerek askerlik görevini yaptı ve tekrar Amerika'ya giderek yine Kansas Üniversitesi'nde doktora eğitimini tamamladı. 1978 yılında Türkiye'ye geri döndü ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'nde doktor araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı. Aynı yıl eşi Yüksel Hanım ile evlendi. İlk çocukları olan Çiğdem 1980 yılında dünyaya geldi. 1981 yılında yardımcı doçent olan Ali Dönmez, 1985 yılında doçentlik ünvanını alarak Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Psikoloji bölümüne geçiş yaptı. 1986 yılında ikinci çocukları Meltem dünyaya geldi. 1992 yılında profesörlük unvanını aldı. 1996 yılında oğlu Evren dünyaya geldi. Türkçenin kullanımı konusundaki hassasiyeti ve titizliğiyle tanınan Ali Dönmez yaptığı çevirilerle hem psikoloji bilimine birçok Türkçe kaynak kazandırdı, hem de pek çok ödül aldı. Ali Dönmez 1991 yılında başladığı DTCF psikoloji bölüm başkanlığı görevini emeklilik tarihi olan 15 Mart 2012'ye kadar sürdürdü.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2015
Tanımı konusunda bir görüş birliği bulunmamakla birlikte, genel olarak değerlendirildiğinde, bağı... more Tanımı konusunda bir görüş birliği bulunmamakla birlikte, genel olarak değerlendirildiğinde, bağışlama kişilerarası zarar/kötülük karşısında, öfke duymaktan ve intikam almaktan vazgeçme kararını içeren olumlu ve sağlıklı bir tepkidir. Görgül çalışmalar bağışlamanın durumsal etkenlerden, kişilik özelliklerinden ve zarar veren kişiyle ilişki düzeyinden etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle, bağışlayıcılığı bir tür kişilik özelliği olarak ele alan ölçeklerin yanı sıra farklı durumlarda bağışlama eğiliminin ne düzeyde ortaya çıkacağını değerlendiren öyküsel ölçme araçları da geliştirilmiştir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, oniki öyküden oluşan Bağışlama İstekliliği Ölçeği'nin (BİÖ) Türkçe'ye uyarlanıp, psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Ege Üniversitesi'nde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 18-26 yaş arasındaki 151 üniversite öğrencisi (81 kadın, 70 erkek) oluşturmaktadır. Ölçeğin psikometrik özellikleri iç tutarlık katsayısının ve yarı test güvenirlik katsayısının hesaplanması, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve dış kriter (benzer ölçekler) geçerliği yöntemleriyle incelenmiştir. Sonuçlar: Açımlayıcı faktör analizi sonuçları, BİÖ'nin özgün formunda olduğu gibi tek faktörlü bir yapı olduğunu ortaya koymuş, doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarının model-veri uyum değerlerinin de iyi olduğu görülmüştür. BİÖ için Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .83 olarak bulunmuştur. Dış kriter geçerliği sınandığında, BİÖ ile BKÖ arasında .21 düzeyinde anlamlı (p<.01) ancak düşük düzeyde bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Tartışma: Bulgular BİÖ'nin Türkiye'de bağışlama istekliliği düzeyini değerlendirmek için yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğunu göstermiştir.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology, 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2021
The aim of this study was to investigate the variables influencing risky sexual behaviors of hete... more The aim of this study was to investigate the variables influencing risky sexual behaviors of heterosexual male Turkish university students. The sample of the study consisted of 382 university students studying at Ankara University and METU. As measurement instruments demographic questionnaire, sexual sensation seeking scale, sexual risk-taking scale, religious attitude scale, HIV knowledge scale, self-efficacy scale for AIDS prevention and Bem sex-role inventory were used. In addition to descriptive analysis, correlation and regression analyses were used. Findings showed that participants' age, having sexually transmitted infection other than HIV, getting HIV test, sexual sensation seeking level and masculinity positively predicted sexual risk taking behavior. Using condom in first intercourse, condom use self-efficacy, and the femininity negatively predicted sexual risk-taking behavior. Findings once more proved protective effect of lifelong condom use.
Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2019
Siyasal olay ve olguları anlama süreçlerindeki farklılıklar siyasal davranışa ilişkin yazının ilg... more Siyasal olay ve olguları anlama süreçlerindeki farklılıklar siyasal davranışa ilişkin yazının ilgilendiği konular arasındadır. Bu süreçte bireylere rehberlik eden bazı değişkenlerden söz edilmektedir. Örneğin değerler, bireylere karşılaştıkları olayları yorumlama ve anlamlandırmada yol gösteren içsel normlardır. Ayrıca, siyasal olay ve olguların yorumlanması söz konusu olduğunda ideolojilerin rolü önem kazanmaktadır. Bireylerin bu anlama ve anlamlandırma süreçlerinde çok yönlü akıl yürütme yeteneklerini ifade eden kavram ise bilişsel karmaşıklık düzeyidir. Bu çalışmada, değerler ve bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından siyasal ideolojiler karşılaştırılmıştır. Ayrıca siyasal tercih sürecinde bireylerin ilgi gösterdikleri siyasal sözlerin (vaatler) bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Çalışmaya 302 üniversite öğrencisi katılmıştır. Analiz sonuçları, bazı değerler açısından sağ, sol ve ılımlı bireyler arasında anlamlı farklılıklara işaret etmektedir. Sağ görüşlüler gelenek, uyma ve güvenlik değerlerine daha fazla önem verirken sol görüşlüler evrenselcilik ve öz yönlendirme değerlerine daha fazla önem vermektedirler. Ayrıca, sağ ve sol görüşlü bireyler ılımlı siyasi görüşe sahip olanlardan anlamlı olarak daha karmaşık düşünmektedir. Bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından ise tercih edilen siyasi söz grupları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuçlar, ilgili yazındaki bulgular ışığında tartışılmıştır.
Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, 2017
Öz Cinsel ilişkiler bireyin yaşamında ve gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak güvenli ol... more Öz Cinsel ilişkiler bireyin yaşamında ve gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak güvenli olmayan yollardan girilen cinsel ilişkiler HIV gibi enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı HIV/AIDS riskini artıran cinsel davranışların gözden geçirilmesidir. HIV enfeksiyonu ve AIDS hastalık riskini artıran bu cinsel davranışlar: anal ilişki, tek gecelik cinsel ilişki, kondom kullanılmadan girilen cinsel ilişki, kendinden yaşça büyük birisiyle cinsel ilişkiye girme, aynı dönemde birden fazla kişiyle cinsel ilişkiye girme, ilişki öncesi ya da sırasında alkol ve diğer uyuşturucu maddeleri kullanma, küçük yaşta cinsel ilişkiye başlama olarak belirtilmiştir. İlişkiye girilen kişi sayısının artması, özellikle de aynı dönemde birden fazla kişi ile cinsel ilişkiye girme ve tek gecelik ilişkiler HIV enfeksiyonunun bulaşma olasılığını artırdığından, HIV/AIDS riskinden uzak kalmanın en etkili yöntemi cinsel geçmişleri bilinen partnerlerin yalnızca birbirleriyle ilişkiye girmeleri ve düzenli kondom kullanmalarıdır.
Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, 2016
Öz Ergenlikten başlayarak gencin yaşamında önemi gittikçe artan cinsellik, gerekli koruma önlemle... more Öz Ergenlikten başlayarak gencin yaşamında önemi gittikçe artan cinsellik, gerekli koruma önlemleri alınmadan yapıldığında sağlık açısından öldürücü enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bunlardan belki de en önemlisi HIV/AIDS'tir. Cinsel davranış sonucu HIV bulaşma olasılığı düşük olmasına karşın, olası sonuçları itibariyle AIDS ölümcül olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı HIV/AIDS'e yol açabilecek riskli cinsel davranışla ilişkisi olduğu, riskli cinsel davranışı açıkladığı iddia edilen psikososyal ve kültürel etmenlerden toplumsal cinsiyet rolleri, dindarlık, cinsel heyecan arama, AIDS'ten korunmada öz-yeterlik ve HIV/AIDS bilgisi konularını gözden geçirmektir.
Nesne Psikoloji Dergisi, 2014
Bağışlama çoğu insanın hakkında birtakım güçlü örtük görüşlere sahip olduğu bir konu olsa da, aka... more Bağışlama çoğu insanın hakkında birtakım güçlü örtük görüşlere sahip olduğu bir konu olsa da, akademik bir konu olarak çekiciliği uzun yıllar teoloji ve felsefe alanıyla sınırlı kalmıştır. Ancak gerek kendini bağışlama gerekse diğerini bağışlama konusu son yıllarda sosyal psikologlar ve klinik psikologlar tarafından ilgi görmeye başlamıştır. Alan yazında tanımına ilişkin bir görüş birliği oluşmamış olsa da, araştırmacılar bağışlamanın, kişilerin başkalarından kaynaklanan bir zarar deneyimledikten sonra öfke ve öç alma tepkilerinden vazgeçmelerini içeren bir süreç olduğu konusunda uzlaşmaktadırlar. Bu yazının amacı kişiler arası ilişkiler açısından bağışlamanın farklı tanımları, bağışlamaya ilişkin geliştirilmiş modeller, bağışlamanın nedenleri ve ülkemizde gerçekleştirilmiş olan görgül çalışmalar hakkında bilgi vermektir.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology, 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology , 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
![Research paper thumbnail of [Jealousy in close relationships: personal, relational and situational variables]](https://attachments.academia-assets.com/109408214/thumbnails/1.jpg)
](Türk psikiyatri dergisi = Turkish journal of psychiatry, 2006
In this study, the effects of personal, situational, and relational variables (such as age, gende... more In this study, the effects of personal, situational, and relational variables (such as age, gender, gender role orientation, duration of relationship, relational satisfaction, and physical attractiveness of the partner) on jealousy are investigated. A sample of 454 individuals currently involved in dating or marital relationships (48 % married, 52 % unmarried) completed the Romantic Jealousy Questionnaire, Bem Sex Role Inventory, and Rosenberg Self-Esteem Scale. Stepwise regression analyses and 2 (gender) x2 (gender role orientation) x2 (relational type) ANOVA's were submitted for analyzing the data. Analysis indicated that unmarried people reported higher levels of jealousy than married people (F1-446 = 5.029). Married women reported less jealousy than unmarried women and married women reported more jealousy than married men. Age, relational satisfaction level, expectation level about the duration of the relationship, and physical attractiveness of the partner were unique predi...
EĞİTİM VE BİLİM, Nov 1, 1983
EĞİTİM VE BİLİM, 1985
Bu çalışmada üç değişkenin; çevre büyüklüğü, yaş ve demokratik ya da otoriter olarak algılanması ... more Bu çalışmada üç değişkenin; çevre büyüklüğü, yaş ve demokratik ya da otoriter olarak algılanması bakımından, aile ortamının iki kişilik boyutu; denetim odağı ve kendine saygı duygusu üzerin deki etkileri araştırılmıştır. Bulgular, çevre büyüklüğünün hem denetim odağı, hem de kendine saygı duygusu; yas ve aile ortamı değişkenlerinin ise yalnızca kendine saygı duygusu üzerinde et kili olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma, üniversite öğrencileri üzerinde yapılmıştır.
This study mainly aims to test the participant roles approach on Turkish sample suggesting that b... more This study mainly aims to test the participant roles approach on Turkish sample suggesting that bullying is a group process. In this regard, students’ ways of involving in bullying and the extent to which children are aware of their participant roles and whether these participant roles differentiate in terms of gender and social status was investigated. A total of 774 students (384 females and 390 males), from 6th, 7th and 8th grades of 11 different primary schools in Ankara participated in the study. The results showed that 74% of all children involved in one of the participant roles as bully (11.5%), assistant-reinforcer (10.9%), defender (21.1%), outsider (20.9%) and victim (9.7%). The examinations of the relations between self-reported and peer-reported scores of participant roles revealed that children were aware of their roles in the bullying situations, however, they significantly underestimated their roles in bully and assistant-reinforcer scales while overestimated their ro...
Nesne Psikoloji Dergisi, 2013
Ali Dönmez yedi çocuklu bir ailenin ilk çocuğu olarak Burdur'un Yeşilova ilçesinin Gökçeyaka köyü... more Ali Dönmez yedi çocuklu bir ailenin ilk çocuğu olarak Burdur'un Yeşilova ilçesinin Gökçeyaka köyünde 15 Mart 1945 tarihinde dünyaya geldi. Çiftçi olan babası ailenin en büyük çocuğu olan oğlunun baba mesleğini devam ettirmesini istediği için okumasına karşı çıkmıştı. Bu yüzden ilkokula geç başlayan Ali Dönmez, okumaya kararlıydı ve gizli gizli çalışarak üniversiteye hazırlandı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri fakültesini kazandı ve üniversite eğitimini azimle sürdürdü. Üniversite eğitimi boyunca aldığı burslarla hem kendi geçimini sağlayıp hem de ailesine destek olan Ali Dönmez, 1970 yılında mezun oldu. Samsun Rehberlik Araştırma Merkezi'nde meslek hayatına başladı. Kısa bir çalışma dönemi sonrası, hiç aklında yokken çalışma arkadaşı Prof. Dr. Mehmet Özyürek'in cesaretlendirmesiyle yaptığı başvuru kabul edilince, lisansüstü eğitimi için MEB bursu ile Amerika'ya gitti. Washington'da bir yıl İngilizce eğitim alan Ali Dönmez, sonrasında Kansas Üniversitesi'nde Sosyal Psikoloji alanına yöneldi. Yüksek lisans derecesini aldıktan sonra Türkiye'ye dönerek askerlik görevini yaptı ve tekrar Amerika'ya giderek yine Kansas Üniversitesi'nde doktora eğitimini tamamladı. 1978 yılında Türkiye'ye geri döndü ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'nde doktor araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı. Aynı yıl eşi Yüksel Hanım ile evlendi. İlk çocukları olan Çiğdem 1980 yılında dünyaya geldi. 1981 yılında yardımcı doçent olan Ali Dönmez, 1985 yılında doçentlik ünvanını alarak Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Psikoloji bölümüne geçiş yaptı. 1986 yılında ikinci çocukları Meltem dünyaya geldi. 1992 yılında profesörlük unvanını aldı. 1996 yılında oğlu Evren dünyaya geldi. Türkçenin kullanımı konusundaki hassasiyeti ve titizliğiyle tanınan Ali Dönmez yaptığı çevirilerle hem psikoloji bilimine birçok Türkçe kaynak kazandırdı, hem de pek çok ödül aldı. Ali Dönmez 1991 yılında başladığı DTCF psikoloji bölüm başkanlığı görevini emeklilik tarihi olan 15 Mart 2012'ye kadar sürdürdü.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2015
Tanımı konusunda bir görüş birliği bulunmamakla birlikte, genel olarak değerlendirildiğinde, bağı... more Tanımı konusunda bir görüş birliği bulunmamakla birlikte, genel olarak değerlendirildiğinde, bağışlama kişilerarası zarar/kötülük karşısında, öfke duymaktan ve intikam almaktan vazgeçme kararını içeren olumlu ve sağlıklı bir tepkidir. Görgül çalışmalar bağışlamanın durumsal etkenlerden, kişilik özelliklerinden ve zarar veren kişiyle ilişki düzeyinden etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle, bağışlayıcılığı bir tür kişilik özelliği olarak ele alan ölçeklerin yanı sıra farklı durumlarda bağışlama eğiliminin ne düzeyde ortaya çıkacağını değerlendiren öyküsel ölçme araçları da geliştirilmiştir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, oniki öyküden oluşan Bağışlama İstekliliği Ölçeği'nin (BİÖ) Türkçe'ye uyarlanıp, psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Ege Üniversitesi'nde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 18-26 yaş arasındaki 151 üniversite öğrencisi (81 kadın, 70 erkek) oluşturmaktadır. Ölçeğin psikometrik özellikleri iç tutarlık katsayısının ve yarı test güvenirlik katsayısının hesaplanması, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve dış kriter (benzer ölçekler) geçerliği yöntemleriyle incelenmiştir. Sonuçlar: Açımlayıcı faktör analizi sonuçları, BİÖ'nin özgün formunda olduğu gibi tek faktörlü bir yapı olduğunu ortaya koymuş, doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarının model-veri uyum değerlerinin de iyi olduğu görülmüştür. BİÖ için Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .83 olarak bulunmuştur. Dış kriter geçerliği sınandığında, BİÖ ile BKÖ arasında .21 düzeyinde anlamlı (p<.01) ancak düşük düzeyde bir korelasyon olduğu saptanmıştır. Tartışma: Bulgular BİÖ'nin Türkiye'de bağışlama istekliliği düzeyini değerlendirmek için yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğunu göstermiştir.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology, 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2021
The aim of this study was to investigate the variables influencing risky sexual behaviors of hete... more The aim of this study was to investigate the variables influencing risky sexual behaviors of heterosexual male Turkish university students. The sample of the study consisted of 382 university students studying at Ankara University and METU. As measurement instruments demographic questionnaire, sexual sensation seeking scale, sexual risk-taking scale, religious attitude scale, HIV knowledge scale, self-efficacy scale for AIDS prevention and Bem sex-role inventory were used. In addition to descriptive analysis, correlation and regression analyses were used. Findings showed that participants' age, having sexually transmitted infection other than HIV, getting HIV test, sexual sensation seeking level and masculinity positively predicted sexual risk taking behavior. Using condom in first intercourse, condom use self-efficacy, and the femininity negatively predicted sexual risk-taking behavior. Findings once more proved protective effect of lifelong condom use.
Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2019
Siyasal olay ve olguları anlama süreçlerindeki farklılıklar siyasal davranışa ilişkin yazının ilg... more Siyasal olay ve olguları anlama süreçlerindeki farklılıklar siyasal davranışa ilişkin yazının ilgilendiği konular arasındadır. Bu süreçte bireylere rehberlik eden bazı değişkenlerden söz edilmektedir. Örneğin değerler, bireylere karşılaştıkları olayları yorumlama ve anlamlandırmada yol gösteren içsel normlardır. Ayrıca, siyasal olay ve olguların yorumlanması söz konusu olduğunda ideolojilerin rolü önem kazanmaktadır. Bireylerin bu anlama ve anlamlandırma süreçlerinde çok yönlü akıl yürütme yeteneklerini ifade eden kavram ise bilişsel karmaşıklık düzeyidir. Bu çalışmada, değerler ve bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından siyasal ideolojiler karşılaştırılmıştır. Ayrıca siyasal tercih sürecinde bireylerin ilgi gösterdikleri siyasal sözlerin (vaatler) bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Çalışmaya 302 üniversite öğrencisi katılmıştır. Analiz sonuçları, bazı değerler açısından sağ, sol ve ılımlı bireyler arasında anlamlı farklılıklara işaret etmektedir. Sağ görüşlüler gelenek, uyma ve güvenlik değerlerine daha fazla önem verirken sol görüşlüler evrenselcilik ve öz yönlendirme değerlerine daha fazla önem vermektedirler. Ayrıca, sağ ve sol görüşlü bireyler ılımlı siyasi görüşe sahip olanlardan anlamlı olarak daha karmaşık düşünmektedir. Bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından ise tercih edilen siyasi söz grupları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuçlar, ilgili yazındaki bulgular ışığında tartışılmıştır.
Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, 2017
Öz Cinsel ilişkiler bireyin yaşamında ve gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak güvenli ol... more Öz Cinsel ilişkiler bireyin yaşamında ve gelişiminde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak güvenli olmayan yollardan girilen cinsel ilişkiler HIV gibi enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı HIV/AIDS riskini artıran cinsel davranışların gözden geçirilmesidir. HIV enfeksiyonu ve AIDS hastalık riskini artıran bu cinsel davranışlar: anal ilişki, tek gecelik cinsel ilişki, kondom kullanılmadan girilen cinsel ilişki, kendinden yaşça büyük birisiyle cinsel ilişkiye girme, aynı dönemde birden fazla kişiyle cinsel ilişkiye girme, ilişki öncesi ya da sırasında alkol ve diğer uyuşturucu maddeleri kullanma, küçük yaşta cinsel ilişkiye başlama olarak belirtilmiştir. İlişkiye girilen kişi sayısının artması, özellikle de aynı dönemde birden fazla kişi ile cinsel ilişkiye girme ve tek gecelik ilişkiler HIV enfeksiyonunun bulaşma olasılığını artırdığından, HIV/AIDS riskinden uzak kalmanın en etkili yöntemi cinsel geçmişleri bilinen partnerlerin yalnızca birbirleriyle ilişkiye girmeleri ve düzenli kondom kullanmalarıdır.
Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, 2016
Öz Ergenlikten başlayarak gencin yaşamında önemi gittikçe artan cinsellik, gerekli koruma önlemle... more Öz Ergenlikten başlayarak gencin yaşamında önemi gittikçe artan cinsellik, gerekli koruma önlemleri alınmadan yapıldığında sağlık açısından öldürücü enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Bunlardan belki de en önemlisi HIV/AIDS'tir. Cinsel davranış sonucu HIV bulaşma olasılığı düşük olmasına karşın, olası sonuçları itibariyle AIDS ölümcül olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı HIV/AIDS'e yol açabilecek riskli cinsel davranışla ilişkisi olduğu, riskli cinsel davranışı açıkladığı iddia edilen psikososyal ve kültürel etmenlerden toplumsal cinsiyet rolleri, dindarlık, cinsel heyecan arama, AIDS'ten korunmada öz-yeterlik ve HIV/AIDS bilgisi konularını gözden geçirmektir.
Nesne Psikoloji Dergisi, 2014
Bağışlama çoğu insanın hakkında birtakım güçlü örtük görüşlere sahip olduğu bir konu olsa da, aka... more Bağışlama çoğu insanın hakkında birtakım güçlü örtük görüşlere sahip olduğu bir konu olsa da, akademik bir konu olarak çekiciliği uzun yıllar teoloji ve felsefe alanıyla sınırlı kalmıştır. Ancak gerek kendini bağışlama gerekse diğerini bağışlama konusu son yıllarda sosyal psikologlar ve klinik psikologlar tarafından ilgi görmeye başlamıştır. Alan yazında tanımına ilişkin bir görüş birliği oluşmamış olsa da, araştırmacılar bağışlamanın, kişilerin başkalarından kaynaklanan bir zarar deneyimledikten sonra öfke ve öç alma tepkilerinden vazgeçmelerini içeren bir süreç olduğu konusunda uzlaşmaktadırlar. Bu yazının amacı kişiler arası ilişkiler açısından bağışlamanın farklı tanımları, bağışlamaya ilişkin geliştirilmiş modeller, bağışlamanın nedenleri ve ülkemizde gerçekleştirilmiş olan görgül çalışmalar hakkında bilgi vermektir.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology, 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology , 2019
The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to fo... more The purpose of the study is to examine the relationship between neuroticism and willingness to forgive and to explore the mediating role of justice sensitivity in this relationship Demographic form, Willingness to Forgive Scale, Justice Sensitivity Scale-Victim Form and Big Five Personality Inventory-Short Form were completed by 466 undergraduate students. The results of the hierarchical regression analyses revealed that justice sensitivity fully mediated the relationship between neuroticism and willingness to forgive. The results were discussed along with the literature findings, the strengths, and limitations of the study, suggestions for future researches and practical implications.
Türk psikiyatri dergisi = Turkish journal of psychiatry, 2006
In this study, the effects of personal, situational, and relational variables (such as age, gende... more In this study, the effects of personal, situational, and relational variables (such as age, gender, gender role orientation, duration of relationship, relational satisfaction, and physical attractiveness of the partner) on jealousy are investigated. A sample of 454 individuals currently involved in dating or marital relationships (48 % married, 52 % unmarried) completed the Romantic Jealousy Questionnaire, Bem Sex Role Inventory, and Rosenberg Self-Esteem Scale. Stepwise regression analyses and 2 (gender) x2 (gender role orientation) x2 (relational type) ANOVA's were submitted for analyzing the data. Analysis indicated that unmarried people reported higher levels of jealousy than married people (F1-446 = 5.029). Married women reported less jealousy than unmarried women and married women reported more jealousy than married men. Age, relational satisfaction level, expectation level about the duration of the relationship, and physical attractiveness of the partner were unique predi...