Büşra Erenuluğ - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Büşra Erenuluğ

ASOS JOURNAL , 2023

Müzehhip Kanbur Hasan Çelebi, hattat Hafız Osman tarafından yazılmış olan birkaç Mushaf-ı Şerif’i... more Müzehhip Kanbur Hasan Çelebi, hattat Hafız Osman tarafından yazılmış olan birkaç Mushaf-ı Şerif’i tezyin eden, XVII. yüzyılın önemli sanatkârlarındandır. Kanbur Hasan Çelebi’nin, tezyini alanlarını çalışmış olduğu TİEM 405 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif, serlevhası, ketebe sayfası, surebaşları, durakları ve mushaf gülleri XVII. yüzyıl tezhip sanatının karakteristik özelliklerini taşıyan bir yazma eserdir. Eserin serlevha tezhibinde görülen soluk lacivert renk ve tığlarının tek iri bir penç motifi ile çalışılması, tasarımlarda aynı motifin tekrarı gibi örnekler, XVII. yüzyılda tezyin edilen diğer eserlerde de görülen özellikler arasındadır. Eserin tezyin edilmiş alanlarında zerenderzer tekniği sıkça kullanılmıştır. Hatta müzehhibin eserin diğer tezhipli alanlarında olduğu gibi, makaleye konu olan Mushaf güllerinin kompozisyonlarında da bu tekniği ustaca uyguladığı görülmektedir. Eserin tamamında yüz otuz üç adet Mushaf gülü olup bunlardan seksen dokuz tanesi hizb, otuz tanesi el’cüz, on dört tanesi de secde gülüdür. Bunlardan sadece iki tanesi aynı sayfaya denk geldiği için tek bir düzlemde tığ yardımıyla birleşik olarak tezhiplenmiştir. Eserde biçim ve kompozisyon özellikleri göz önünde buldurularak yapılan incelemede yirmi iki farklı Mushaf gülü tasarımı olduğu anlaşılmıştır. Mushaf gülü tasarımları ara ara kendini tekrar etmiş olsa da motiflerde renk bakımından farklılıklar tespit edilmiştir. Hattatı ve müzehhibi bilinen bir yazma eser olması TİEM 405 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif’in önemini arttırmaktadır. Makale kapsamında müzehhhip Kanbur Hasan Çelebi’nin XVII. yüzyıl tezyinatının karakteristik özellikleri ile tezyin ettiği eserin hizb, el’cüz ve secde güllerinin desen kompozisyonlarında kullanılan formlar, motifler ve tasarımlarda kullanılmış olan dönem renkleri karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Tezyinat, Mushaf-ı Şerif, Gül, Kanbur Hasan Çelebi,
Hafız Osman, XVII. yüzyıl.

the Journal of Academic Social Sciences

ASOS JOURNAL , 2023

Müzehhip Kanbur Hasan Çelebi, hattat Hafız Osman tarafından yazılmış olan birkaç Mushaf-ı Şerif’i... more Müzehhip Kanbur Hasan Çelebi, hattat Hafız Osman tarafından yazılmış olan birkaç Mushaf-ı Şerif’i tezyin eden, XVII. yüzyılın önemli sanatkârlarındandır. Kanbur Hasan Çelebi’nin, tezyini alanlarını çalışmış olduğu TİEM 405 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif, serlevhası, ketebe sayfası, surebaşları, durakları ve mushaf gülleri XVII. yüzyıl tezhip sanatının karakteristik özelliklerini taşıyan bir yazma eserdir. Eserin serlevha tezhibinde görülen soluk lacivert renk ve tığlarının tek iri bir penç motifi ile çalışılması, tasarımlarda aynı motifin tekrarı gibi örnekler, XVII. yüzyılda tezyin edilen diğer eserlerde de görülen özellikler arasındadır. Eserin tezyin edilmiş alanlarında zerenderzer tekniği sıkça kullanılmıştır. Hatta müzehhibin eserin diğer tezhipli alanlarında olduğu gibi, makaleye konu olan Mushaf güllerinin kompozisyonlarında da bu tekniği ustaca uyguladığı görülmektedir. Eserin tamamında yüz otuz üç adet Mushaf gülü olup bunlardan seksen dokuz tanesi hizb, otuz tanesi el’cüz, on dört tanesi de secde gülüdür. Bunlardan sadece iki tanesi aynı sayfaya denk geldiği için tek bir düzlemde tığ yardımıyla birleşik olarak tezhiplenmiştir. Eserde biçim ve kompozisyon özellikleri göz önünde buldurularak yapılan incelemede yirmi iki farklı Mushaf gülü tasarımı olduğu anlaşılmıştır. Mushaf gülü tasarımları ara ara kendini tekrar etmiş olsa da motiflerde renk bakımından farklılıklar tespit edilmiştir. Hattatı ve müzehhibi bilinen bir yazma eser olması TİEM 405 envanter numaralı Mushaf-ı Şerif’in önemini arttırmaktadır. Makale kapsamında müzehhhip Kanbur Hasan Çelebi’nin XVII. yüzyıl tezyinatının karakteristik özellikleri ile tezyin ettiği eserin hizb, el’cüz ve secde güllerinin desen kompozisyonlarında kullanılan formlar, motifler ve tasarımlarda kullanılmış olan dönem renkleri karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Tezyinat, Mushaf-ı Şerif, Gül, Kanbur Hasan Çelebi,
Hafız Osman, XVII. yüzyıl.

the Journal of Academic Social Sciences