Bilginer Onan - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Bilginer Onan

Bu çalışmada, derin yapı yüzey yapı ilişkileri bağlamında, ana dili eğitiminde temel dil becerile... more Bu çalışmada, derin yapı yüzey yapı ilişkileri bağlamında, ana dili eğitiminde temel dil becerileri olarak kabul edilen dinleme, konuşma, okuma ve yazma kavramları analiz edilmiştir. Birinci bölümde, ilk kez Port Royal Gramer Okulu tarafından ortaya konan ve 1960’larda Noam Chomsky tarafından Üretimci Dönüşümsel Dil Bilgisi kuramıyla tekrar gündeme getirilen derin yapı ve yüzey yapı kavramları hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise derin yapı ve yüzey yapı ilişkileri çerçevesinde dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerileri analiz edilmiştir. Çalışmanın amacı, dilin iki temel boyutu olan anlam ve biçim ilişkileri bağlamında, temel dil becerilerinin eğitimi sürecinde belirleyici olan unsurları tespit ederek, sürecin programlanmasına yönelik öneriler geliştirmektir. Çalışma çerçevesinde yapılan analizlerde boğumlama, bürün olguları, beden dili, üretici kelime hazinesi, alıcı kelime hazinesi, akıcılık, metin türü, yazım ve noktalama, bağdaşıklık, tutarlılık, ön bilg...

Türkçe Dil Bilgisi Tutum Ölçeğinin (TDTÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Ana Dili Eğitimi Dergisi, Jul 19, 2021

Resumo Este estudo objetivou analisar como os estudantes estabelecem suas decisões para a escolha... more Resumo Este estudo objetivou analisar como os estudantes estabelecem suas decisões para a escolha de uma instituição de Ensino Superior, na perspectiva de alunos em curso do terceiro ano do Ensino Médio. Foram entrevistados 26 estudantes, a partir de um roteiro previamente elaborado, contendo as seguintes dimensões: grupos de referência, marca, programas de incentivo do governo, infraestrutura e preço. Os grupos de referência se mostraram a principal influência recebida dos estudantes na escolha da IES, sendo que parece haver um consenso sobre a formação da percepção à cerca da marca, a partir de compartilhamento de experiências com parentes e amigos próximos. Ainda, o artigo abre espaço para o questionamento à cerca do que seria a qualidade de ensino para os estudantes, considerando-se a intangibilidade do serviço e a dificuldade para o público discente avaliar aspectos pertinentes ao que seria uma estrutura que oferta serviços de qualidade. Destacase, como implicação gerencial, a importância de as IES formarem uma identidade da marca, que pode ser reconhecida por toda a comunidade de interesse.

Sözcük Anlam Bilimi

Kuramdan Uygulamaya Anlam Bilimi, 2020

Turkcenin ana dili olarak ogretiminde beyin temelli yaklasimin ele alindigi bu calisma, iki ana b... more Turkcenin ana dili olarak ogretiminde beyin temelli yaklasimin ele alindigi bu calisma, iki ana bolumden meydana gelmektedir. Calismanin birinci bolumunde, beyin temelli yaklasim stratejisinin ortaya cikisina kadar dunyada uygulanan egitim sistemlerinden bahsedilmistir. Bu baglamda, davranisci ve bilissel yaklasimlar uzerinde durulmus; beyin temelli ogrenme stratejisinin icinde gelistigi yapilandirmaci yaklasimdan bahsedilmistir. Boylelikle, beyin temelli yaklasim anlayisini hazirlayan gerekceler ve sartlar belirlenmistir. Calismanin ikinci bolumunde, Turkcenin ana dili olarak ogretiminde, beyin temelli yaklasim stratejisini uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlar uzerinde durulmustur. Bu baglamda, sorunun ogrenme surecinde bir dengeleme araci olma ozelligi, detaylandirma islemi, kisa sureli bellegin sinirli islem gucu, epizodik ve semantik belleklerin zihinsel hazirlik surecindeki islevleri, ogrenme surecindeki iletisim ortami ve guven duygusu, ogrenme surecinde konuyla ilgili ...

Bu makalede, ses olgusunun denetlenebilirliği düşüncesinden hareketle, ilk öğretim ikinci kademe ... more Bu makalede, ses olgusunun denetlenebilirliği düşüncesinden hareketle, ilk öğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma ve yazma becerilerinin geliştirilmesinde etkili olabilecek fonolojik yönlendiricilerden noktalama işaretleri üzerinde durulmuştur. Bu düşünceden hareketle öncelikle, ses olgusuyla okuma, yazma, dinleme ve yazma kavramları arasındaki ilgiler, felsefî bir bakış açısıyla ve tartışmacı bir üslûpla ortaya konmuştur. Ardından, Türkçede, ses olgusunu fonolojik anlamda yönlendirme işlevine sahip 7 noktalama işareti tespit edilmiş; bu noktalama işaretlerinin ses ve anlam üzerindeki etkileri ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Son olarak, işlevleri tespit edilen 7 noktalama işareti, 2005 yılı Türkçe Müfredat Programındaki okuma ve yazma öğrenme alanlarına ait kazanımlar çerçevesinde bir değerlendirilmiştir.

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatımlarında Deyim Kullanımı: Hatay Ve Sivas Örneği/Usage Of Idioms of Pre-Service Turkish Language Teachers in Their Compositions: The Sample of Hatay and Sivas

Türkçe Di̇l Yapilarinin Ana Di̇li̇ Eği̇ti̇mi̇ndeki̇ İşlevleri̇yle İlgi̇li̇ Bazi Tespi̇tler

Diller, kendilerine ozgu yapolardan suzulmu kurallar silsilesiyle anlama ve anlatma sureclerini g... more Diller, kendilerine ozgu yapolardan suzulmu kurallar silsilesiyle anlama ve anlatma sureclerini gercekle tirmektedir. Bu iki surecin icerdi i temel dil becerileri acosondan, o rencilerin ana dillerini do ru bir ekilde kullanabilecek duzeye getirilmesi, Turkce e itiminin temel hedes erinden biridir. Bu hedefe ula mada hareket noktaso Turkce olmalodor. Ana dili e itiminde, dilin yaposal ozelliklerinden yararlanolmaso gerekti i du uncesinden hareketle, bu calo mada, Turkcenin fonetik, morfolojik, semantik ve soz dizimi yapolaronon ana dili e itiminde olu turdu u bili sel zeminler tespit edilmi tir. Calo ma, Turkce e itiminin birinci ve ikinci kademesiyle sonorlandorolmo tor

International Journal of Contemporary Educational Research, 2021

This article may be used for research, teaching, and private study purposes. Any substantial or s... more This article may be used for research, teaching, and private study purposes. Any substantial or systematic reproduction, redistribution, reselling, loan, sub-licensing, systematic supply, or distribution in any form to anyone is expressly forbidden.

Dil bilgisi ogretiminde sentezci yaklaĢimi ele alan bu caliĢma, iki ana bolumden meydana gelmekte... more Dil bilgisi ogretiminde sentezci yaklaĢimi ele alan bu caliĢma, iki ana bolumden meydana gelmektedir. CaliĢmanin birinci bolumunde, dil bilgisi (gramer) ve ana dili ogretiminde dil bilgisinin iĢlevleri hakkinda bilgi verilmiĢtir. Bu baglamda, temel dil becerilerinin geliĢtirilmesinde ve ogrencilere zihinsel esneklik ve disiplin kazandirmada, dil bilgisi ogretiminin durumu analiz edilmiĢtir. Bu bolumde son olarak, davraniĢci ve yapilandirici dil ogretim yaklaĢimlarinin dil bilgisi ogretimine bakiĢ acilari uzerinde durulmuĢtur. CaliĢmanin ikinci bolumunde, dil bilgisi ogretiminde yontem sorunu ele alinmiĢtir. Bu baglamda, teori ve uygulamada ortaya cikan celiĢkiler belirlenmiĢtir. Bu celiĢkileri ortadan kaldirmaya yonelik oneriler, sentezci yaklaĢim cercevesinde degerlendirilmiĢtir. Sentezci yaklaĢim, davraniĢci ve yapilandirici egitim sistemlerinin dil bilgisi ogretiminde ileri surdugu goruĢlerden hareketle oluĢturulmuĢtur. Bilindigi uzere, bu iki egitim yaklaĢiminin dil bilgisi ogr...

Dil Öğretiminde Disiplinler Arası Yaklaşımlar

Pozitivist anlayisin bir sonucu olarak 1940’lardan sonra bilimsel calismalarda disiplinler arasi ... more Pozitivist anlayisin bir sonucu olarak 1940’lardan sonra bilimsel calismalarda disiplinler arasi yaklasim benimsenmeye baslamistir. Bu yaklasim kisa zamanda diger sosyal bilim alanlarinda oldugu gibi egitim bilimleri alaninda da etkisini gostermis; ozellikle alan egitiminde 1990’lardan itibaren interdisipliner yontem esas alinarak onemli calismalar yapilmistir. Bu baglamda, dil egitimi alaninda da disiplinler arasi metodolojiyi temel alan calismalar artmaya baslamistir. Gunumuzde ise, dil egitimi alaninda yapilan arastirmalarda farkli disiplinlerin verilerinden yararlanmanin artik bir zorunluluk hâlini aldigi dusunulmektedir. Yukarida kisaca bahsedilen gelismeler isiginda bu calismada, dil ogretimi alaninin veri tabanini olusturan farkli calisma disiplinleri ele alinacaktir. Calisma iki ana bolumden meydana gelmektedir. Birinci bolumde, sosyal bilimlerde disiplinler arasi yaklasimin nasil ortaya ciktigi ve bu alana katkilari uzerinde durulmustur. Calismanin ikinci bolumunde ise dil ...

Ana dili ogretiminde soz varligi terminolojisinin ele alindigi bu calismada, ana dili ogretimi li... more Ana dili ogretiminde soz varligi terminolojisinin ele alindigi bu calismada, ana dili ogretimi literaturunden derlenen ve bu alandaki akademik calismalarda kullanim sikliginin yuksek olmasi gerektigi dusunulen 25 kavram uzerinde durulmustur. Calisma kapsaminda, ana dili ogretiminde soz varligi alanini egitimsel alanda aktif kilabilecek ve bu baglamda ortak bir terminoloji dili olusturmada hareket noktalari olarak kabul edilmesi gereken “Kelime, Kavram, Terim, Kelime Hazinesi, Derlem, Kelime Ailesi, Kavram Alani (Dil Alani), Kelime Kalitesi, Kelime Sikligi, Kelime Yayginligi, Kelime Turu, Alici Kelime Hazinesi, Uretici Kelime Hazinesi, Derinlik, Genislik, Agirlik, Anlam Alani, Anlam Degeri, Alt Anlamlilik, Kronem Farki, Sozluksel Alan, Zihinsel Sozluk, Sozlukbirim, Bicimbirim” kavramlari uzerinde durulmustur. Yukarida siralanan terimler, Turkcenin ana dili olarak ogretiminde ve soz varligi calismalarindaki islevleri cercevesinde ele alinmistir. Soz varligi uzerine yapilan arastirmala...

Ana Dili Öğretiminde Yapılandırmacı Hedefler Üzerine Bir Tasnif Çalışması

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2017

Ana dili ogretiminde yapilandirmaci hedeflerin gerekceli olarak analiz edildigi bu calisma, iki b... more Ana dili ogretiminde yapilandirmaci hedeflerin gerekceli olarak analiz edildigi bu calisma, iki bolumden meydana gelmektedir. Calismanin giris niteligindeki birinci bolumunde ana dili ogretimi, yapilandirmaci egitim sistemi ve hedef kavramlari uzerinde durulduktan sonra 2015 Turkce Dersi Ogretim Programi’nda belirlenen hedeflerin yapilandirmaci egitim sistemi ile uyumlulugu ele alinmistir. Calismanin ikinci bolumunde, ana dili ogretiminde on plana cikarilmasi gereken yapilandirmaci hedefler ayri basliklar altinda incelenmistir. Bu baglamda soz konusu hedefler; konusma, okuma, yazma ve dinleme alanlarindan olusan temel dil becerilerinin gelistirilmesi, ogrencilerde ana dillerine yonelik bir dil farkindaligi olusturulmasi, yasam boyu devam edecek bir okuma aliskanliginin kazandirilmasi, alici ve uretici boyutlardaki soz varliginin derinlik, genislik ve agirlik boyutunda gelistirilmesi, ogrencilerin iletisim becerilerinin bireysel ve sosyal anlamda gelistirilmesi, medya okuryazarligi konusunda belirli farkindaliklarin kazandirilmasi, ogrencilere zihinsel esneklik kazandiracak bilissel ortamlarin sunulmasi ve zihinsel becerilerinin gelistirilmesi, semantik bilgi alt yapisinin olusturulmasi, onlari yerel ve evrensel degerlerle tanistiracak eserlerin tanitilmasi seklinde belirlenmistir. 2015 Turkce Dersi (1-8. Siniflar) Ogretim Programi’ndaki hedefler, yukarida siralanan yapilandirmaci gorusler cercevesinde tasnif edilerek detaylandirilmistir. Bu hedeflerin lisans egitimi surecinde bilinc duzeyinde kalici ve geri cagrilabilir bir sekilde kazandirilmasi gerekmektedir.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2014

Bu araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders ki... more Bu araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin bilgi türleri yönünden incelenmesidir Araştırmanın çalışma evrenini 2011-2012 eğitim öğretim yılında Türkiye'de ilköğretim okullarında kullanılan ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminde 2011 MEB Yayınları 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki 55 metin yer almaktadır. Araştırmada, Türkçe ders kitaplarındaki metinler üzerinde doküman incelemesi yapılarak bilgi cümleleri tespit edilmiştir. Elde edilen bilgi cümleleri üzerinde kategorisel içerik analizi yapılarak bilgi cümleleri epistemolojideki altı bilgi türüne (gündelik bilgi, bilimsel bilgi, teknik bilgi, sanat bilgisi, dinî bilgi, felsefî bilgi) ve sınıf düzeyi, tema, metin türüne göre oluşturulmuş yapılandırılmış çerçeveye kodlanmıştır. Araştırmada betimsel istatistik teknikleri kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Yapılan analizlere göre 6. sınıf ders kitabında 203, 7. sınıfta 178, 8. sınıfta ise 137 bilgi cümlesi tespit edilmiştir. Bu sonuç, Türkçe ders kitaplarının öğrencilerin zihinsel gelişimleriyle paralel hareket etmediğini göstermektedir.

Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2009

Konusma ve yazma dilinde sozun etkili kilinabilmesi icin kullanilabilecek dil malzemelerden biri ... more Konusma ve yazma dilinde sozun etkili kilinabilmesi icin kullanilabilecek dil malzemelerden biri olan deyimler; milli degerlerin birer gostergesi olarak kulturun tasinmasi ve aktarilmasinda da rol oynarlar. Deyimler, bireylerin dil becerilerinin gelisimine dogrudan kaynaklik edebilecek dil malzemeleridir. Ana dilini anlama ve anlatma sureclerinde etkili kullanabilme, deyim kullanimi ile de paralellik gostermektedir. Ilkogretim ogrencileri icin hazirlanan Turkce Dersi Ogretim Programi'nda da deyimlerin kullanimina yonelik ayrintili aciklamalar yer almaktadir. Bu seviyede egitim goren bir ogrencinin ozellikle sozlu ve yazili aktarim surecinde deyimlerden dogrudan yararlanabilmesi icin, onu yetistiren ve yonlendiren ogretmenin de anlatma becerilerinde deyimleri soz varligina zengin sekilde yansitabilme becerisine sahip olmasi gerekir. Bu arastirmanin amaci, Turkce ogretmeni adaylarinin, yazili anlatimlarinda hangi deyimleri ne olcude kullanabildiklerini tespit etmek ve bu dogrultuda yazili anlatimlarini ne oranda etkili kilabildiklerini ortaya koyabilmektir. Arastirma Hatay Mustafa Kemal Universitesi ve Sivas Cumhuriyet Universitesinde 3. sinif seviyesinde bulunan Turkce ogretmeni adaylarindan 30'ar kisi uzerinde gerceklestirilmistir. Adaylara oykuleyici, betimleyici, aciklayici ve tartismaci tarzda, birer hafta ara ile dort kompozisyon yazdirilmis ve bu veriler uzerinde deyim kullanimlari tespit edilmistir. Arastirma neticesinde Turkce ogretmeni adaylarinin en cok deyim kullanimini tartismaci anlatim tarzinda tercih ettikleri gorulmustur. Anahtar Kelimeler: Deyim, bagdastirma, anlatim tarz, yazma becerisi. Abstract Idioms; that are one of the main tools used to make expression effective in spoken and written language, lay role in carrying and transferring culture as an indicator of national values. Idioms are language tools that can be a direct source for improving one's language ability. Using mother-tongue effectively in understanding and expressing processes shows parallelism with using idioms. Explanations about using idioms take place in Turkish programme prepared for elementary graders. It is essential that teacher; who teaches and canalizes these graders, should add idioms into his/her own vocabulary widely in expressing ability in order to make them directly get use of idioms in spoken and written expressions. The purpose of this study to fix which idioms and to what extent pre-service Turkish teachers use in their written expressions and to explore in what ways they make their written expressions be effective from this point. The study performed in Hatay Mustafa Kemal and Sivas Cumhuriyet Universities with each 30 third grade pre-service teachers. We have made applicants write four compositions in narrative, descriptive, explanatory and discussion styles in one week duration for each and idiom usages have found out from these data. As a result of the study, it can be seen that pre-service Turkish teachers prefer using idioms in discussion writing style mostly. Key Words: Idioms, association, expressing style, writing ability

Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2015

Consisting of four main chapters, this study aims to determine the functions of the meta-linguist... more Consisting of four main chapters, this study aims to determine the functions of the meta-linguistic units and para-linguistic indicators in language teaching. The first chapter presents the theoretical framework and describes the concepts of meta-linguistic unit and para-linguistic indicators. These two concepts are analysed according to their visual (light) substance and phonic substance. This chapter also focuses on the basic characteristics that differentiate meta-linguistic units and para-linguistic indicators from the linguistic units. In the second chapter of the study, the prosodic phenomena such as stress, intonation, tone, pause, and speed, defined as meta-linguistic units and para-linguistic indicators, are analysed in terms of their functions in the development of basic language skills. In these analyses, the potential effects of these prosodic phenomena for basic language skills development are evaluated on the basis of reading, writing, listening and speaking education. In the fourth and the final chapter, with an aim to locate these meta-linguistic units and para-linguistic indicators within the process of teaching Turkish as a native language, the distribution ratios of the learning outcomes in the Turkish Language Curricula were determined for the first and second stages of the primary education. As a result of these analyses, it is concluded that learning outcomes in the Turkish Language Curricula for the first and second stages of the primary education should be revised primarily in speaking skill as well as writing, listening and reading skills by taking into account the meta-linguistic units and para-linguistic indicators. Furthermore, it is revealed that Turkish Language course books have significant deficiencies regarding educational functions of the prosodic phenomena.

Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2012

Bu çalışmada, Türkçede örtülü anlam oluşturan unsurlar, ana dili öğretimindeki işlevleri çerçeves... more Bu çalışmada, Türkçede örtülü anlam oluşturan unsurlar, ana dili öğretimindeki işlevleri çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışma, içerik olarak iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, Türkçede örtülü anlam oluşturan dokuz kavram üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda mecazlar, bağdaştırmalar / metafor, duygu değeri / çağrışımlar, aktarmalar, derin yapı yüzey yapı ayrımı gösteren cümleler, önvarsayım, sezdirimler, eksiltili anlatımlar, deyimler ve atasözleri örneklerle analiz edilmiştir. Bu kavramların, örtülü anlam oluşturma yönünden gerek nitelik gerekse kullanım açısından birbirlerinden farklı oldukları tespit edilmiştir. Özellikle uzak bağdaştırmalar, örtülü anlam oluşturan unsurların en tipik örnekleri olarak kabul edilebilir. Çalışmanın ikinci bölümünde, analiz edilen örtülü anlamlar ana dili öğretimindeki işlevleri çerçevesinde ele alınmıştır. Örtülü anlam oluşturan unsurun analizi ve dil eğitimindeki işlevleri aynı başlık altında değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda, örtülü anlamların öğrencilerin soyut düşünme, yaratıcı düşünme ve yaratıcı dil becerilerini geliştirmede, bilgi işleme sürecinde bilgiyi uzun süreli bellekte kalıcı hâle getirmede ve okuma / anlama sürecinde etkili oldukları tespit edilmiştir.

İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Programındaki Kazanımların Ned Herrmann’ın Bütünsel Beyin Modeline Göre Değerlendirilmesi

Cumhuriyet Universitesi Edebiyat Fakultesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2012

Ozet: Gunumuzde, beyin alanindaki gelismelerle birlikte egitim ogretim alaninda yeniden yapilandi... more Ozet: Gunumuzde, beyin alanindaki gelismelerle birlikte egitim ogretim alaninda yeniden yapilandirmalara gidilmistir. Cozulemeyen bir sir olan insan beyni, yavas yavas cozumlenmeye baslamistir. Ozellikle Sperry’nin ayrik beyin calismalariyla baslayan bu surec, Lean’in uclu beyin modeliyle eksiklikleri giderilerek yeniden yapilandirilmaya calisilmistir. Bu iki modeli birlestiren Ned Herrmann’in Butunsel Beyin Modeliyle artik beynimizin hangi bolgesinde hangi islevlerin oldugu sorusu daha da kesinlik kazanmistir. Bu calismada, Ned Herrmann’in Butunsel Beyin Modelinden hareketle 2006 yili ilkogretim 6,7 ve 8. siniflar Turkce Programinda yer alan okuma, dinleme, konusma ve yazma ogrenme alanlarindaki kazanimlar analiz edilmistir. Calisma cercevesinde, bu ogrenme alanlarina ait toplam 177 kazanim incelenmistir. Kazanimlarin 42’si dinleme, 52’si okuma, 42’si konusma, 41’i yazma ogrenme alanina aittir. Calisma sonunda, okuma ve dinleme ogrenme alanlarindaki kazanimlarin agirlikli olarak beynin sag ust bolgesiyle, konusma ogrenme alanindaki kazanimlarin agirlikli olarak beynin sag alt ve sol alt bolgeleriyle, yazma ogrenme alanindaki kazanimlarin ise agirlikli olarak beynin sol alt bolgesiyle ilgili oldugu tespit edilmistir. Anahtar Kelimeler: Turkce Ogretimi; Butunsel Beyin Modeli; Ogrenme Alanlari; Kazanim; Beyin Temelli Egitim Abstract: Today, reconstruction began in the field of education after the developments in brain. Human brain, which has always been an insolvable mystery started to be gradually solved. This process which started especially with the split brain studies of Sperry was tried to be reconstructed by correcting the deficiencies with the triune brain model of Lean. The question of “which parts of the brain serve to which functions” became clearer with the Holistic Brain Model of Ned Herrmann which combines these two models. In the actual study, acquisitions in the Turkish language education curriculum of 2006 for the 6th, 7th and 8th grades in the reading, listening, speaking and writing domains are analyzed on the basis of the Holistic Brain Model of Ned Herrmann. Within the framework of the study, 177 acquisitions in these learning domains were examined. Forty two of acquisitions are from listening; 52 of them are from reading; 42 are from speaking; and 41 are from learning domains. At the end of the study, it was determined that acquisitions in the domains of reading and listening learning were in relation with mainly the upper right side of the brain; acquisitions in the field of speaking learning were in relation with mainly the lower right and lower left sides of the brain; and acquisitions in the field of writing learning were in relation with mainly the lower left side of the brain. Key Words: Turkish Language Teaching; Holistic Brain Model; Learning Domains; Acquisition; Brain-based Education

Mersin Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, May 1, 2012

Bu çalışmada Türkçenin ana dili olarak öğretimi sürecinde devreye giren zihinsel yapıların ve bil... more Bu çalışmada Türkçenin ana dili olarak öğretimi sürecinde devreye giren zihinsel yapıların ve bilişsel süreçlerin öğrenme öğretme sürecini oluşturan aşamalara etkisi ele alınmıştır. Çalışma içerik olarak iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, Atkinson ve Shiffirin tarafından geliştirilen bilgiyi işleme modeli üzerinde durulmuştur. Bilgi işleme modelini oluşturan bilişsel yapılar ve zihinsel süreçler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, zihinsel yapılar ve bilişsel süreçler çerçevesinde Türkçe öğrenme öğretme süreci değerlendirilmiştir. Bu bağlamda öğrenme öğretme sürecini oluşturan hazırlık çalışmaları, anlama ve kendini ifade etme aşamaları, birinci bölümde ele alınan ve bilgi işleme modelini oluşturan zihinsel yapılar ve bilişsel süreçler çerçevesinde incelenmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda bilgi işleme süreci açısından özellikle hazırlık çalışmalarının önem taşıdığı sonucuna varılmıştır. Zihinsel hazırlık sürecinde yapılan ön bilgileri harekete geçirme, anahtar kelimelerle çalışma, metni tanıma ve tahmin etme ve amaç belirlemeye yönelik çalışmaların tamamının kısa süreli belleği ve sahip olduğu bilişsel süreçleri ilgilendirdiği tespit edilmiştir.

Idil Journal of Art and Language, 2012

Bu çalışmada, 2006 yılı ilköğretim Türkçe (6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim programında dil bilgisi öğ... more Bu çalışmada, 2006 yılı ilköğretim Türkçe (6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim programında dil bilgisi öğrenme alanında yapılandırılmış kazanımların okuma becerilerinin geliştirilmesi sürecinde ne derece işlevsel olduklarıyla ilgili analizlere yer verilmiştir. 2005 yılından önce uygulanan davranışçı sistemde dil bilgisi öğretiminde kural öğretimine dayalı, okuma, yazma, konuşma ve dinleme öğrenme alanlarıyla ilgisiz bir anlayış hâkimdir. Ana dili öğretiminde 2005 yılından itibaren uygulanmaya başlanan yapılandırıcı sistemle birlikte dil bilgisi öğretimi sarmal bir anlayışla ele alınmıştır. Dil bilgisi öğretiminde benimsenen sarmal anlayışa göre öğretilen dilin sahip olduğu kurallar, temel dil becerileri olarak kabul edilen okuma, yazma, konuşma ve dinleme çalışmalarıyla iç içe geçmiş sarmal bir bakış açısıyla ele alınmalıdır. Bunun gerçekleşebilmesi için dil bilgisi öğrenme alanındaki kazanımların diğer öğrenme alanlarındaki kazanımlarla etkileşim noktalarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespitlerin, sarmal bakış açısını kazanmada Türkçe öğretmenleri üzerinde yönlendirici olacağı düşünülmektedir. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. 2006 yılı ilköğretim Türkçe programında okuma öğrenme alanındaki 9 kazanım, doğrudan doğruya dil bilgisi öğretimiyle desteklenebilir niteliktedir. Dil bilgisi öğrenme alanındaki 37 kazanım ise okuma öğrenme alanındaki 9 kazanımı desteklemektedir. Okuma öğrenme alanındaki etkinliği açısından, dil bilgisi öğrenme alanında yer alan kelime ve cümlenin anlam özellikleri ile ilgili kazanımlar öne çıkmaktadır.