Jo Deferme - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Jo Deferme
Le monde de l’histoire religieuse, 2012
L’historiographie religieuse en Belgique souffre d’un manque d’ouvrages de synthèse. Mais, comme ... more L’historiographie religieuse en Belgique souffre d’un manque d’ouvrages de synthèse. Mais, comme le montrent Jan de Maeyer et Jo Deferme, des travaux nombreux ont été réalisés dans plusieurs domaines, avec une ouverture notable à l’internationalisation
Neo-Thomism in Action, 2021
Brood & Rozen, 2004
Van 'burgerlijke afstandelijkheid' naar M 'volkse betrokkenheid' ,". De politieke cultuur van enk... more Van 'burgerlijke afstandelijkheid' naar M 'volkse betrokkenheid' ,". De politieke cultuur van enkele socialistische mijnwerkers in het Belgische parlement, 1894-1914 Jo Deferme, assistent aan het departement Geschiedenis van de K. U.Leuven Toen de Belgische socialisten na de verkiezingen van oktober 1894 het parlementair halfrond betraden, werden ze geconfronteerd met een bij 'uitstek burgerlijke parlementaire cultuur. Dat schreef althans de socialist Louis Bertrand. In het parlement zou een politieke cultuur geheerst hebben die de socialisten (vaak arbeiders) niet kenden en waaraan ze ook niet wensten deel te nemen of toe te geven. Zo was het de gewoonte, aldus Bertrand, dat wanneer iemand een leugen vertelde, hij niet rechtstreeks werd terechtgewezen. De conservatieve katholiek Charles Woeste zei dan: "L'honorable membre dit la chose qui n'est pas. " <1> Zulke formuleringen lokten bij de socialisten natuurlijk steevast hoongelach uit. In hun publicaties vertellen socialistische auteurs maar al te graag hoe zij tegen de heilige huisjes van de zogenaamde bourgeoiscultuur schopten.
Trajecta, 2008
Corporatism developed in the course of the I9th century as an alternative to both atomising liber... more Corporatism developed in the course of the I9th century as an alternative to both atomising liberalism and collectivist socialism. Its mainstay was building on existing tradition and on spontaneously arising social connections. The corporative body of thought was primarily developed within conservative milieus. In the world of Catholic organisations, the Ultramontanes showed themselves to be especially enthusiastic. The neo-Gothic studios connected artistically to the medieval guilds in the same way that corpora-tism did in its social capacity. Corporative elements can be found in the organisation and actions of the studios. These include the hierarchy of students, journeymen and masters, as well as the great value placed on traditional craftsmanship. Extending this link between corporatism and the studios to actual restoration philosophy and practices, however, is much more difficult. There does not seem to be a clearly demonstrable link between corpora-tism and the prevailing views on caring for heritage and restoration practices; at most with regard to legitimisation and creating greater social support, and in discourse.
Op het einde van de negentiende eeuw barstte de sociale kwestie in alle hevigheid los. De katholi... more Op het einde van de negentiende eeuw barstte de sociale kwestie in alle hevigheid los. De katholieke regeringen moesten nu wel wetgevende maatregelen nemen. Hoewel de technische inhoud van die wetten genoegzaam bekend is, geldt dat veel minder voor de onderliggende ideeen en argumentaties in de sociaal-politieke debatten. Dit boek behandelt daarom de politieke en wetenschappelijke theorievorming over de sociale wetgeving in Belgie rond 1900. Het wil illustreren dat sociaal beleid veel meer betekende dan een droog technisch antwoord op louter praktische uitdagingen. Ook sociaal-politieke filosofie en politieke cultuur speelden een rol bij het totstandkomen van sociale wetten. De politieke cultuur van de volle negentiende eeuw had, op sociaal-economisch vlak, gedweept met het principe van de ‘vrijheid van arbeid’. Voor de arbeiders op de werkvloer echter - zo luidde althans de kritiek - betekende die vrijheid van arbeid vaak een vergiftigd geschenk, … geen echte vrijheid, maar veeleer een geketende gevangenschap. Dat kwam door de veeleer atomistische inspiratie van die politiek. Rond 1900 veranderde dat. Voortaan zou het politieke debat worden uitgedaagd door wat de auteur noemt een ‘holistische bekoring’. Het is die verschuiving in politieke cultuur die het boek nauwgezet bestudeert. Het biedt een schets van een even boeiende als kronkelende weg, de grillige weg die werd afgelegd van individualistische ‘vrijheid van arbeid’ naar ‘georganiseerde en gesubsidieerde vrijheid’.
BMGN - Low Countries Historical Review, 2012
Een tiental mijnwerkers is aan de slag in de mijnput van Saint-Désiré in Quaregnon. Bij de voorbe... more Een tiental mijnwerkers is aan de slag in de mijnput van Saint-Désiré in Quaregnon. Bij de voorbereiding van een explosie, menen vader en zoon Michel mijngas op te merken in de mijngang. Vader Michel waarschuwt porion Furet dat hij de explosieven niet tot ontploffing mag brengen. Maar Furet staat onder druk, het groepje kompels ligt immers al achter op hun werkschema. Furet maakt aanstalten om de explosieve werkzaamheden toch voort te zetten, waarop vader Michel zijn collega's aanmaant om het bevel van Furet te negeren. Insubordinatie. Uiteindelijk trekt vader Michel aan het kortste eind, en wordt de explosie toch uitgevoerd, met een enorme mijngasontploffing als gevolg. Van de negen aanwezige mijnwerkers kan alleen zoon Michel het ongeval navertellen. Lag een onhaalbare werkplanning aan de basis van de dood van Furet en zijn medewerkers? Had Furet zelf een inschattingsfout gemaakt? Volgens sommige andere mijnwerkers handelde Furet doorgaans als een voorzichtig man. Voor de mijningenieur die het onderzoek voerde, bleek het geen eenvoudige zaak om de precieze verantwoordelijkheden te achterhalen. Waarom, dat komen we te weten in het lijvige boek van Bruno Debaenst. Arbeidsongevallen vormden een groot probleem in het jonge, zich industrialiserende België. Op de eerste plaats voor de arbeiders die er het slachtoffer van werden. De Gentse historicus, jurist en criminoloog Bruno Debaenst besloot er zijn proefschrift aan te wijden. Daartoe dook hij in de archieven van werkrechtersraden, parketten, correctionele en burgerlijke rechtbanken van Brugge, Gent, Antwerpen, Mechelen en Bergen. Zijn onderzoek resulteerde in een doorwrochte studie die vele, uiteenlopende verdiensten heeft. De problematiek van de arbeidsongevallen in België was al enigszins bestudeerd vanuit sociaal en sociaalpolitiek oogpunt. Vanuit rechtshistorisch perspectief bleek dat echter veel minder het geval, en daarom koos de auteur voor die specifieke insteek. Concreet hanteert hij onder meer het perspectief van de 'juridisering' van de arbeidsongevallen. Die term impliceert dat juridische ordeningsmechanismen gaan primeren boven andere, zoals religieuze of sociale. Jurgen Habermas beschreef de
BMGN - Low Countries Historical Review, 2002
'Alles strijdt, wat naar vrijheid haakt' Theorievorming over de staking in de Belgische politiek,... more 'Alles strijdt, wat naar vrijheid haakt' Theorievorming over de staking in de Belgische politiek, 1884-1914* JO DEFERME * Graag bedank ik hier de studenten die tijdens het academiejaar 2000-2001 mijn werkcollege over 'Sociale wetgeving en politieke cultuur' volgden, waarvan er enkelen over de stakingsproblematiek werkten. Ook een woord van dank aan Kris van Poucke, voor nuttige tips over stakingsliederen.
Les Études Sociales, 2009
Distribution électronique Cairn.info pour Société d'économie et de science sociales. © Société d'... more Distribution électronique Cairn.info pour Société d'économie et de science sociales. © Société d'économie et de science sociales. Tous droits réservés pour tous pays. La reproduction ou représentation de cet article, notamment par photocopie, n'est autorisée que dans les limites des conditions générales d'utilisation du site ou, le cas échéant, des conditions générales de la licence souscrite par votre établissement. Toute autre reproduction ou représentation, en tout ou partie, sous quelque forme et de quelque manière que ce soit, est interdite sauf accord préalable et écrit de l'éditeur, en dehors des cas prévus par la législation en vigueur en France. Il est précisé que son stockage dans une base de données est également interdit.
lirias.kuleuven.be, 2000
KULeuven. ...
Le monde de l’histoire religieuse, 2012
L’historiographie religieuse en Belgique souffre d’un manque d’ouvrages de synthèse. Mais, comme ... more L’historiographie religieuse en Belgique souffre d’un manque d’ouvrages de synthèse. Mais, comme le montrent Jan de Maeyer et Jo Deferme, des travaux nombreux ont été réalisés dans plusieurs domaines, avec une ouverture notable à l’internationalisation
Neo-Thomism in Action, 2021
Brood & Rozen, 2004
Van 'burgerlijke afstandelijkheid' naar M 'volkse betrokkenheid' ,". De politieke cultuur van enk... more Van 'burgerlijke afstandelijkheid' naar M 'volkse betrokkenheid' ,". De politieke cultuur van enkele socialistische mijnwerkers in het Belgische parlement, 1894-1914 Jo Deferme, assistent aan het departement Geschiedenis van de K. U.Leuven Toen de Belgische socialisten na de verkiezingen van oktober 1894 het parlementair halfrond betraden, werden ze geconfronteerd met een bij 'uitstek burgerlijke parlementaire cultuur. Dat schreef althans de socialist Louis Bertrand. In het parlement zou een politieke cultuur geheerst hebben die de socialisten (vaak arbeiders) niet kenden en waaraan ze ook niet wensten deel te nemen of toe te geven. Zo was het de gewoonte, aldus Bertrand, dat wanneer iemand een leugen vertelde, hij niet rechtstreeks werd terechtgewezen. De conservatieve katholiek Charles Woeste zei dan: "L'honorable membre dit la chose qui n'est pas. " <1> Zulke formuleringen lokten bij de socialisten natuurlijk steevast hoongelach uit. In hun publicaties vertellen socialistische auteurs maar al te graag hoe zij tegen de heilige huisjes van de zogenaamde bourgeoiscultuur schopten.
Trajecta, 2008
Corporatism developed in the course of the I9th century as an alternative to both atomising liber... more Corporatism developed in the course of the I9th century as an alternative to both atomising liberalism and collectivist socialism. Its mainstay was building on existing tradition and on spontaneously arising social connections. The corporative body of thought was primarily developed within conservative milieus. In the world of Catholic organisations, the Ultramontanes showed themselves to be especially enthusiastic. The neo-Gothic studios connected artistically to the medieval guilds in the same way that corpora-tism did in its social capacity. Corporative elements can be found in the organisation and actions of the studios. These include the hierarchy of students, journeymen and masters, as well as the great value placed on traditional craftsmanship. Extending this link between corporatism and the studios to actual restoration philosophy and practices, however, is much more difficult. There does not seem to be a clearly demonstrable link between corpora-tism and the prevailing views on caring for heritage and restoration practices; at most with regard to legitimisation and creating greater social support, and in discourse.
Op het einde van de negentiende eeuw barstte de sociale kwestie in alle hevigheid los. De katholi... more Op het einde van de negentiende eeuw barstte de sociale kwestie in alle hevigheid los. De katholieke regeringen moesten nu wel wetgevende maatregelen nemen. Hoewel de technische inhoud van die wetten genoegzaam bekend is, geldt dat veel minder voor de onderliggende ideeen en argumentaties in de sociaal-politieke debatten. Dit boek behandelt daarom de politieke en wetenschappelijke theorievorming over de sociale wetgeving in Belgie rond 1900. Het wil illustreren dat sociaal beleid veel meer betekende dan een droog technisch antwoord op louter praktische uitdagingen. Ook sociaal-politieke filosofie en politieke cultuur speelden een rol bij het totstandkomen van sociale wetten. De politieke cultuur van de volle negentiende eeuw had, op sociaal-economisch vlak, gedweept met het principe van de ‘vrijheid van arbeid’. Voor de arbeiders op de werkvloer echter - zo luidde althans de kritiek - betekende die vrijheid van arbeid vaak een vergiftigd geschenk, … geen echte vrijheid, maar veeleer een geketende gevangenschap. Dat kwam door de veeleer atomistische inspiratie van die politiek. Rond 1900 veranderde dat. Voortaan zou het politieke debat worden uitgedaagd door wat de auteur noemt een ‘holistische bekoring’. Het is die verschuiving in politieke cultuur die het boek nauwgezet bestudeert. Het biedt een schets van een even boeiende als kronkelende weg, de grillige weg die werd afgelegd van individualistische ‘vrijheid van arbeid’ naar ‘georganiseerde en gesubsidieerde vrijheid’.
BMGN - Low Countries Historical Review, 2012
Een tiental mijnwerkers is aan de slag in de mijnput van Saint-Désiré in Quaregnon. Bij de voorbe... more Een tiental mijnwerkers is aan de slag in de mijnput van Saint-Désiré in Quaregnon. Bij de voorbereiding van een explosie, menen vader en zoon Michel mijngas op te merken in de mijngang. Vader Michel waarschuwt porion Furet dat hij de explosieven niet tot ontploffing mag brengen. Maar Furet staat onder druk, het groepje kompels ligt immers al achter op hun werkschema. Furet maakt aanstalten om de explosieve werkzaamheden toch voort te zetten, waarop vader Michel zijn collega's aanmaant om het bevel van Furet te negeren. Insubordinatie. Uiteindelijk trekt vader Michel aan het kortste eind, en wordt de explosie toch uitgevoerd, met een enorme mijngasontploffing als gevolg. Van de negen aanwezige mijnwerkers kan alleen zoon Michel het ongeval navertellen. Lag een onhaalbare werkplanning aan de basis van de dood van Furet en zijn medewerkers? Had Furet zelf een inschattingsfout gemaakt? Volgens sommige andere mijnwerkers handelde Furet doorgaans als een voorzichtig man. Voor de mijningenieur die het onderzoek voerde, bleek het geen eenvoudige zaak om de precieze verantwoordelijkheden te achterhalen. Waarom, dat komen we te weten in het lijvige boek van Bruno Debaenst. Arbeidsongevallen vormden een groot probleem in het jonge, zich industrialiserende België. Op de eerste plaats voor de arbeiders die er het slachtoffer van werden. De Gentse historicus, jurist en criminoloog Bruno Debaenst besloot er zijn proefschrift aan te wijden. Daartoe dook hij in de archieven van werkrechtersraden, parketten, correctionele en burgerlijke rechtbanken van Brugge, Gent, Antwerpen, Mechelen en Bergen. Zijn onderzoek resulteerde in een doorwrochte studie die vele, uiteenlopende verdiensten heeft. De problematiek van de arbeidsongevallen in België was al enigszins bestudeerd vanuit sociaal en sociaalpolitiek oogpunt. Vanuit rechtshistorisch perspectief bleek dat echter veel minder het geval, en daarom koos de auteur voor die specifieke insteek. Concreet hanteert hij onder meer het perspectief van de 'juridisering' van de arbeidsongevallen. Die term impliceert dat juridische ordeningsmechanismen gaan primeren boven andere, zoals religieuze of sociale. Jurgen Habermas beschreef de
BMGN - Low Countries Historical Review, 2002
'Alles strijdt, wat naar vrijheid haakt' Theorievorming over de staking in de Belgische politiek,... more 'Alles strijdt, wat naar vrijheid haakt' Theorievorming over de staking in de Belgische politiek, 1884-1914* JO DEFERME * Graag bedank ik hier de studenten die tijdens het academiejaar 2000-2001 mijn werkcollege over 'Sociale wetgeving en politieke cultuur' volgden, waarvan er enkelen over de stakingsproblematiek werkten. Ook een woord van dank aan Kris van Poucke, voor nuttige tips over stakingsliederen.
Les Études Sociales, 2009
Distribution électronique Cairn.info pour Société d'économie et de science sociales. © Société d'... more Distribution électronique Cairn.info pour Société d'économie et de science sociales. © Société d'économie et de science sociales. Tous droits réservés pour tous pays. La reproduction ou représentation de cet article, notamment par photocopie, n'est autorisée que dans les limites des conditions générales d'utilisation du site ou, le cas échéant, des conditions générales de la licence souscrite par votre établissement. Toute autre reproduction ou représentation, en tout ou partie, sous quelque forme et de quelque manière que ce soit, est interdite sauf accord préalable et écrit de l'éditeur, en dehors des cas prévus par la législation en vigueur en France. Il est précisé que son stockage dans une base de données est également interdit.
lirias.kuleuven.be, 2000
KULeuven. ...