Leszek Poniewozik - Academia.edu (original) (raw)
Uploads
Papers by Leszek Poniewozik
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Jan 18, 2021
Między Wisłą a Pilicą : studia i materiały historyczne, 2012
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Apr 14, 2020
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 22, 2022
The purpose of the article is to show the role of meszne in the emoluments of the parish vicars o... more The purpose of the article is to show the role of meszne in the emoluments of the parish vicars of the parish churches operating in the Kraków Diocese in the first half of the 16th century. Meszne was a tribute that appeared in Polish lands with colonization under German law. It was most often paid on St Martin's Day, i.e. 11 November, in grain, generally in equal amounts of rye and oats. The significance of this tribute to parsonage budgets has been addressed only marginally in the literature to date. It has been pointed out that meszne may have had a significant impact on the functioning of the parish in some cases, but more often than not it was a rather small element of income and for this reason was downplayed by some authors. A source that allows us to understand the actual role of meszne in the functioning of the parishes of the Kraków Diocese of the first half of the 16th century is the so-called Liber Retaxationum of 1529. It notes the components of the parsonage emoluments of almost all parishes then functioning in the Kraków Diocese. The results collected indicate that meszne was included in the emoluments of 45% of the parishes, and for as many as 30% it was the most important component In this situation, there is no doubt that its revenues had an impact on the functioning of the parishes. Con
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 21, 2020
Streszczenie Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją p... more Streszczenie Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej miejscowości. Skrzyszów w początkach XIV w. należał do Leonarda s. Dzierżysława, h. Rawa. Przed 17 lipca 1331 r. przeszedł na własność Spycimira h. Leliwa, ówczesnego kasztelana wiślickiego. Niedługo później nowy właściciel postanowił powiększyć wieś. W tym celu 4 maja 1333 r. wystawił dokument, mocą którego Konrad, wójt Lipnika miał osadzić kmieci na gruntach leśnych przylegających do Skrzyszowa. Była to zatem lokacja na tzw. surowym korzeniu. W odnośnym dokumencie znalazło się także nadanie na rzecz kościoła. Świątynia skrzyszowska powstała już przed 1331 r., a w 1333 r. posłużyła Spycimirowi jako punkt orientacyjny dla planowania dalszej rozbudowy wsi. Świątynia ta została wzniesiona na skraju starszej części wsi, za którą w 1333 r. osiedlono nowych osadników. Analiza wiadomości płynących głównie ze źródeł kościelnych pozwala formułować teorie na temat etapów rozwoju Skrzyszowa w średniowieczu. W świetle zgromadzonego materiału wydaje się, że w najwcześniejszym okresie wieś rozlokowana była wzdłuż koryta rzeki Wątok, zwanej wówczas Trusiną i obejmowała tereny sąsiadujące z od północnego-zachodu z przedmieściami lokowanego w 1330 r. miasta Tarnów. Po 1333 r. do istniejącej części Skrzyszowa dołączono tereny rozciągające się w górę biegu Wątoka. W ten sposób wieś uzyskała kształt, jaki w ogólnym zarysie zachowała do dzisiaj. Ambitny plan Spycimira lokowania wsi na 100 łanach został zrealizowany jedynie w części. W XVI w. starsza i nowsza część Skrzyszowa obejmowała jedynie około ⅓ tego areału.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Celem artykułu jest ukazanie, jaką rolę odgrywało meszne w uposażeniu plebanów kościołów parafial... more Celem artykułu jest ukazanie, jaką rolę odgrywało meszne w uposażeniu plebanów kościołów parafialnych funkcjonujących na terenie diecezji krakowskiej w pierwszej połowie XVI wieku. Meszne było daniną, która na ziemiach polskich pojawiła się wraz z kolonizacją na prawie niemieckim. Najczęściej uiszczane było w dniu św. Marcina, czyli 11 listopada, w ziarnie zbóż, z reguły w równych ilościach żyta i owsa. W dotychczasowej literaturze znaczeniem tej daniny dla budżetów plebańskich zajmowano się marginalnie. Wskazywano, że mogła ona w niektórych przypadkach mieć istotny wpływ na funkcjonowanie parafii, jednak najczęściej stanowiła raczej niewielki element dochodu i z tego powodu była przez niektórych autorów bagatelizowana. Źródłem pozwalającym zorientować się w rzeczywistej rola mesznego w funkcjonowaniu parafii diecezji krakowskiej pierwszej połowy XVI wieki jest tzw. Liber retaxationum z 1529 roku. Odnotowano w niej elementy składowe uposażenia plebańskiego niemal wszystkich parafii...
Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, Jan 18, 2021
Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 16, 2011
Kapituła kielecka według przekazów źródłowych miała powstać w 1171 r. z inicjatywy biskupa Gedki.... more Kapituła kielecka według przekazów źródłowych miała powstać w 1171 r. z inicjatywy biskupa Gedki. Zdaniem Jana Długosza od chwili swego powstania miała liczyć dziesięciu członków. Taki, tj. dziesięcioosobowy, skład kapituły znany jest dopiero z dużo późniejszych przekazów, jednak nawet one pozwalają zakwestionować informację Jana Długosza o utworzeniu wszystkich prebend już w roku 1171 1. W tej sytuacji ukazanie etapów tworzenia kapituły kieleckiej wymaga sięgnięcia do istniejącej bazy źródłowej. Próby odtworzenia etapów formowania się kapituły kieleckiej podjęli się jak do tej pory J. Szymański 2 oraz-na marginesie innych rozważań-S. Trawkowski 3 .
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2020
Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej ... more Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej miejscowości. Skrzyszów w początkach XIV w. należał do Leonarda s. Dzierżysława, h. Rawa. Przed 17 lipca 1331 r. przeszedł na własność Spycimira h. Leliwa, ówczesnego kasztelana wiślickiego. Niedługo później nowy właściciel postanowił powiększyć wieś. W tym celu 4 maja 1333 r. wystawił dokument, mocą którego Konrad, wójt Lipnika miał osadzić kmieci na gruntach leśnych przylegających do Skrzyszowa. Była to zatem lokacja na tzw. surowym korzeniu. W odnośnym dokumencie znalazło się także nadanie na rzecz kościoła. Świątynia skrzyszowska powstała już przed 1331 r., a w 1333 r. posłużyła Spycimirowi jako punkt orientacyjny dla planowania dalszej rozbudowy wsi. Świątynia ta została wzniesiona na skraju starszej części wsi, za którą w 1333 r. osiedlono nowych osadników. Analiza wiadomości płynących głównie ze źródeł kościelnych pozwala formułować teorie na temat etapów rozwoju Skrzyszowa w ...
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2018
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2020
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Jan 18, 2021
Między Wisłą a Pilicą : studia i materiały historyczne, 2012
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Apr 14, 2020
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 22, 2022
The purpose of the article is to show the role of meszne in the emoluments of the parish vicars o... more The purpose of the article is to show the role of meszne in the emoluments of the parish vicars of the parish churches operating in the Kraków Diocese in the first half of the 16th century. Meszne was a tribute that appeared in Polish lands with colonization under German law. It was most often paid on St Martin's Day, i.e. 11 November, in grain, generally in equal amounts of rye and oats. The significance of this tribute to parsonage budgets has been addressed only marginally in the literature to date. It has been pointed out that meszne may have had a significant impact on the functioning of the parish in some cases, but more often than not it was a rather small element of income and for this reason was downplayed by some authors. A source that allows us to understand the actual role of meszne in the functioning of the parishes of the Kraków Diocese of the first half of the 16th century is the so-called Liber Retaxationum of 1529. It notes the components of the parsonage emoluments of almost all parishes then functioning in the Kraków Diocese. The results collected indicate that meszne was included in the emoluments of 45% of the parishes, and for as many as 30% it was the most important component In this situation, there is no doubt that its revenues had an impact on the functioning of the parishes. Con
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 21, 2020
Streszczenie Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją p... more Streszczenie Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej miejscowości. Skrzyszów w początkach XIV w. należał do Leonarda s. Dzierżysława, h. Rawa. Przed 17 lipca 1331 r. przeszedł na własność Spycimira h. Leliwa, ówczesnego kasztelana wiślickiego. Niedługo później nowy właściciel postanowił powiększyć wieś. W tym celu 4 maja 1333 r. wystawił dokument, mocą którego Konrad, wójt Lipnika miał osadzić kmieci na gruntach leśnych przylegających do Skrzyszowa. Była to zatem lokacja na tzw. surowym korzeniu. W odnośnym dokumencie znalazło się także nadanie na rzecz kościoła. Świątynia skrzyszowska powstała już przed 1331 r., a w 1333 r. posłużyła Spycimirowi jako punkt orientacyjny dla planowania dalszej rozbudowy wsi. Świątynia ta została wzniesiona na skraju starszej części wsi, za którą w 1333 r. osiedlono nowych osadników. Analiza wiadomości płynących głównie ze źródeł kościelnych pozwala formułować teorie na temat etapów rozwoju Skrzyszowa w średniowieczu. W świetle zgromadzonego materiału wydaje się, że w najwcześniejszym okresie wieś rozlokowana była wzdłuż koryta rzeki Wątok, zwanej wówczas Trusiną i obejmowała tereny sąsiadujące z od północnego-zachodu z przedmieściami lokowanego w 1330 r. miasta Tarnów. Po 1333 r. do istniejącej części Skrzyszowa dołączono tereny rozciągające się w górę biegu Wątoka. W ten sposób wieś uzyskała kształt, jaki w ogólnym zarysie zachowała do dzisiaj. Ambitny plan Spycimira lokowania wsi na 100 łanach został zrealizowany jedynie w części. W XVI w. starsza i nowsza część Skrzyszowa obejmowała jedynie około ⅓ tego areału.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Celem artykułu jest ukazanie, jaką rolę odgrywało meszne w uposażeniu plebanów kościołów parafial... more Celem artykułu jest ukazanie, jaką rolę odgrywało meszne w uposażeniu plebanów kościołów parafialnych funkcjonujących na terenie diecezji krakowskiej w pierwszej połowie XVI wieku. Meszne było daniną, która na ziemiach polskich pojawiła się wraz z kolonizacją na prawie niemieckim. Najczęściej uiszczane było w dniu św. Marcina, czyli 11 listopada, w ziarnie zbóż, z reguły w równych ilościach żyta i owsa. W dotychczasowej literaturze znaczeniem tej daniny dla budżetów plebańskich zajmowano się marginalnie. Wskazywano, że mogła ona w niektórych przypadkach mieć istotny wpływ na funkcjonowanie parafii, jednak najczęściej stanowiła raczej niewielki element dochodu i z tego powodu była przez niektórych autorów bagatelizowana. Źródłem pozwalającym zorientować się w rzeczywistej rola mesznego w funkcjonowaniu parafii diecezji krakowskiej pierwszej połowy XVI wieki jest tzw. Liber retaxationum z 1529 roku. Odnotowano w niej elementy składowe uposażenia plebańskiego niemal wszystkich parafii...
Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, Jan 18, 2021
Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, Dec 16, 2011
Kapituła kielecka według przekazów źródłowych miała powstać w 1171 r. z inicjatywy biskupa Gedki.... more Kapituła kielecka według przekazów źródłowych miała powstać w 1171 r. z inicjatywy biskupa Gedki. Zdaniem Jana Długosza od chwili swego powstania miała liczyć dziesięciu członków. Taki, tj. dziesięcioosobowy, skład kapituły znany jest dopiero z dużo późniejszych przekazów, jednak nawet one pozwalają zakwestionować informację Jana Długosza o utworzeniu wszystkich prebend już w roku 1171 1. W tej sytuacji ukazanie etapów tworzenia kapituły kieleckiej wymaga sięgnięcia do istniejącej bazy źródłowej. Próby odtworzenia etapów formowania się kapituły kieleckiej podjęli się jak do tej pory J. Szymański 2 oraz-na marginesie innych rozważań-S. Trawkowski 3 .
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2020
Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej ... more Artykuł dotyczy związków dostrzegalnych pomiędzy lokacją wsi Skrzyszów, a fundacją parafii w tej miejscowości. Skrzyszów w początkach XIV w. należał do Leonarda s. Dzierżysława, h. Rawa. Przed 17 lipca 1331 r. przeszedł na własność Spycimira h. Leliwa, ówczesnego kasztelana wiślickiego. Niedługo później nowy właściciel postanowił powiększyć wieś. W tym celu 4 maja 1333 r. wystawił dokument, mocą którego Konrad, wójt Lipnika miał osadzić kmieci na gruntach leśnych przylegających do Skrzyszowa. Była to zatem lokacja na tzw. surowym korzeniu. W odnośnym dokumencie znalazło się także nadanie na rzecz kościoła. Świątynia skrzyszowska powstała już przed 1331 r., a w 1333 r. posłużyła Spycimirowi jako punkt orientacyjny dla planowania dalszej rozbudowy wsi. Świątynia ta została wzniesiona na skraju starszej części wsi, za którą w 1333 r. osiedlono nowych osadników. Analiza wiadomości płynących głównie ze źródeł kościelnych pozwala formułować teorie na temat etapów rozwoju Skrzyszowa w ...
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2018
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2020