Joanna Lubecka - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Joanna Lubecka

Folia Historica Cracoviensia, Jun 30, 2023

Rocznik Polsko-Niemiecki, Nov 29, 2023

Ludobójstwo. Nieludzkie zbrodnie czasu wojny i pokoju. Prawo – polityka - historia, t. 1, red. E. Habowski, 2023

Ludobójstwo. Nieludzkie zbrodnie czasów wojny i pokoju, tom 2 (red. Eryk Habowski), 2023

Natur – Geist und Macht. Aspekte des vielgestaltigen Phänomens (Hrsg. K. Żarski, B. Giblak), 2023

Alexander von Humboldt (1769-1859) und seine Reisen auf den Spuren der Geist der Natur .

Folia Historica Cracoviensia, Oct 30, 2017

W wyniku zjednoczenia Niemiec w 1990 r. powstało największe i najludniejsze państwo Unii Europejs... more W wyniku zjednoczenia Niemiec w 1990 r. powstało największe i najludniejsze państwo Unii Europejskiej. Ze względu na przeszłość Niemiec oraz fakt, że proces jednoczenia przebiegał zaskakująco szybko, pytania o rolę, ambicje międzynarodowe zjednoczonych Niemiec stały się istotnym elementem ówczesnej debaty międzynarodowej. Przede wszystkim na to pytanie musieli odpowiedzieć sami Niemcy. Artykuł przedstawia debatę polityków i wybranych intelektualistów (przede wszystkim politologów, ekonomistów), która odbyła się w Niemczech w pierwszych 5 latach po zjednoczeniu. Ukazuje najważniejsze osie sporu, odmienne wizje roli Niemiec oraz sprzeczne oczekiwania międzynarodowych aktorów. W ostatnim fragmencie przedstawiono również ówczesną krytykę konkretnych działań rządu niemieckiego na arenie międzynarodowej, która odzwierciedla ambiwalentne, nierzadko sprzeczne oczekiwania wobec zjednoczonych Niemiec.

Co warto, co się opłaca. Sprawiedliwi i kolaboranci, red. A. Bartuś, 2022

Stosunek władz komunistycznych do tzw. odstępstwa od narodowości polskiej, a więc wpisania się w ... more Stosunek władz komunistycznych do tzw. odstępstwa od narodowości polskiej, a więc wpisania się w czasie wojny na Deutsche Volksliste, nie był wcale tak oczywisty i jednoznaczny, jak mogłoby to wynikać z faktu okrutnej i długotrwałej okupacji ziem polskich. Emocje społeczne, poczucie sprawiedliwości, ale również chęć zemsty nakazywały ująć tę kwestię w określone ramy prawne i równocześnie wykorzystać ją propagandowo. Przepisy prawne tworzone przez komunistyczną władzę w latach 1944-56 dotyczące "kwestii niemieckich" były chaotyczne. Władze wyraźnie miały problem z klasyfikacją zbrodni popełnionych przez ludność stricte niemiecką i tych, których bezpośrednimi sprawcami byli członkowie społeczności autochtonicznych wpisanych na DV oraz Polacy. Zasadnicze znaczenie w tej kwestii miały skutki podziału Polski na Generalne Gubernatorstwo i tzw. ziemie wcielone. O ile na ziemiach wcielonych istniał często przymus wpisywania się na DV, o tyle w GG z reguły nie stosowano w tym względzie nacisków, czego konsekwencją było uznanie "odstępstwa od narodowości polskiej" za czyn świadomy i dobrowolny, interpretowany jednoznacznie jako zdrada, a więc karalny. W tekście przedstawiono ewolucję postaw władzy wobec tej kwestii, a także zwrócenie uwagi na niesubordynację władz lokalnych wobec dyrektyw centralnych.

Auschwitz? Never heard of it… The reasons behind the poor knowledge of German youth on concentration camps, 2021

Places of truth The attitude of individual countries towards former concentration camps was mostl... more Places of truth The attitude of individual countries towards former concentration camps was mostly dictated by the relation perpetrator-victim. Naturally, the areas of former camps in the territory of Poland became protected; it was an entirely different situation in Germany and Austria where the camps were the proof of these nations' crimes, so an undesired element of history. "In the world of information overload from the media with which we need to cope every day, with which young people need to cope-in the era of the Internet and television, where fiction is being presented as the past, it is extremely important to have sources showing the truth." This is what prof. Günter Morsch, the director of the Foundation Brandenburg Places of Memory and an expert on the history of concentration camps said about the role of the places of memory in former camps.

Totalitarian and 20th Century Studies, 2021

Eminent Polish lawyers, Professors Ehrlich and Peretiatkowicz, who were experts in international ... more Eminent Polish lawyers, Professors Ehrlich and Peretiatkowicz, who were experts in international law before the NTN, concluded that the attack on Poland did not exhaust the features of war in the legal sense, and that the rule of the Reich on the occupied Polish territory was therefore not an occupation, but an "unlawful seizure of another's territory by force and violence". Such legal qualification of German aggression against Poland fundamentally changes the rights and duties of the invader (not the occupier) and the rights of "the population in the occupied area". The aim of the article is to show the arguments of lawyers in the discussion on the legal status of Germans as invaders and citizens of the Polish state during World War II. Why did the experts refuse to recognise the "state of occupation", what implications could such a legal qualification have? What arguments did the opponents of such a construction use?

Studia nad totalitaryzmami i wiekiem XX, 2021

Wybitni polscy prawnicy profesorowie Ehrlich i Peretiatkowicz, którzy byli biegłymi w procesach p... more Wybitni polscy prawnicy profesorowie Ehrlich i Peretiatkowicz, którzy byli biegłymi w procesach przed NTN w zakresie prawa międzynarodowego, wywiedli, że atak na Polskę nie wyczerpuje znamion wojny w sensie prawnym, a rządy Rzeszy na zajętych ziemiach polskich nie były więc okupacją, lecz „bezprawnym zawładnięciem cudzym obszarem drogą gwałtu i przymusu”. Taka kwalifikacja prawna agresji niemieckiej na Polskę, zmienia zasadniczo prawa i obowiązki najeźdźcy (bo nie okupanta) oraz prawa „ludności na zawładniętym obszarze”. Celem artykułu jest ukazanie argumentów prawników w dyskusji nad statusem prawnym Niemców jako najeźdźców i obywateli państwa polskiego w trakcie II wojny światowej. Dlaczego biegli nie chcieli uznać „stanu okupacji”, jakie implikacje mogła pociągnąć taka kwalifikacja prawna? Jakimi argumentami posłużyli się przeciwnicy takiej konstrukcji?

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym , 2021

The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal... more The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal. The author considers whether, in a county where there was a fierce struggle for the takeover of power by the communists, fair trials could have taken place, relatively independent of the pressures of the new government. She also exposes the enormous, pioneering work of lawyers who were first to describe the German occupation as the implementation of a systemic plan to destroy the Polish nation.

Odpowiedzialność biernych, 2021

Pamięć i Sprawiedliwość, 2020

POLA WOLNOŚCI REDAKCJA NAUKOWA ALICJA BARTUŚ, 2020

Wykonywanie rozkazu jest oczywistym obowiązkiem żołnierza. Armia, która pozwala żołnierzom dyskut... more Wykonywanie rozkazu jest oczywistym obowiązkiem żołnierza. Armia, która pozwala żołnierzom dyskutować o słuszności rozkazów, szczególnie w warunkach wojny, przestaje spełniać swoje zadanie. Trudno sobie wyobrazić, aby państwa tolerowały każdorazową subiektywną ocenę rozkazu dokonywaną przez podwładnego. Jednak nawet żołnierz ma prawo odmówić wykonania rozkazu, jeśli łamie on prawo międzynarodowe lub tzw. „prawo narodów”. Pozostaje jednak pytanie, czy prosty żołnierz/funkcjonariusz jest w stanie ocenić rozkaz pod kątem skomplikowanych przepisów prawa? Czy w takim razie może być sądzony za wypełnianie nawet zbrodniczych rozkazów? Przed tym trudnym problemem stanął Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze, ale również polski Najwyższy Trybunał Narodowy. Do jakich przepisów odwołali się sędziowie? W jaki sposób oskarżonych próbowali obronić adwokaci powołując się na konieczność wykonywania rozkazów? W jaki sposób orzeczenia trybunałów wpłynęły na współczesne prawo konfliktów zbrojnych?

Prawda historyczna a odpowiedzialność prawna za jej negowanie lub zniekształcanie, 2019

Political and Transitional Justice in Germany, Poland and the Soviet Union from the 1930s to the 1950s, 2019

Im Schatten von Nürnberg. Transnationale Ahndung von NS-Verbrechen, 2019

Folia Historica Cracoviensia, Jun 30, 2023

Rocznik Polsko-Niemiecki, Nov 29, 2023

Ludobójstwo. Nieludzkie zbrodnie czasu wojny i pokoju. Prawo – polityka - historia, t. 1, red. E. Habowski, 2023

Ludobójstwo. Nieludzkie zbrodnie czasów wojny i pokoju, tom 2 (red. Eryk Habowski), 2023

Natur – Geist und Macht. Aspekte des vielgestaltigen Phänomens (Hrsg. K. Żarski, B. Giblak), 2023

Alexander von Humboldt (1769-1859) und seine Reisen auf den Spuren der Geist der Natur .

Folia Historica Cracoviensia, Oct 30, 2017

W wyniku zjednoczenia Niemiec w 1990 r. powstało największe i najludniejsze państwo Unii Europejs... more W wyniku zjednoczenia Niemiec w 1990 r. powstało największe i najludniejsze państwo Unii Europejskiej. Ze względu na przeszłość Niemiec oraz fakt, że proces jednoczenia przebiegał zaskakująco szybko, pytania o rolę, ambicje międzynarodowe zjednoczonych Niemiec stały się istotnym elementem ówczesnej debaty międzynarodowej. Przede wszystkim na to pytanie musieli odpowiedzieć sami Niemcy. Artykuł przedstawia debatę polityków i wybranych intelektualistów (przede wszystkim politologów, ekonomistów), która odbyła się w Niemczech w pierwszych 5 latach po zjednoczeniu. Ukazuje najważniejsze osie sporu, odmienne wizje roli Niemiec oraz sprzeczne oczekiwania międzynarodowych aktorów. W ostatnim fragmencie przedstawiono również ówczesną krytykę konkretnych działań rządu niemieckiego na arenie międzynarodowej, która odzwierciedla ambiwalentne, nierzadko sprzeczne oczekiwania wobec zjednoczonych Niemiec.

Co warto, co się opłaca. Sprawiedliwi i kolaboranci, red. A. Bartuś, 2022

Stosunek władz komunistycznych do tzw. odstępstwa od narodowości polskiej, a więc wpisania się w ... more Stosunek władz komunistycznych do tzw. odstępstwa od narodowości polskiej, a więc wpisania się w czasie wojny na Deutsche Volksliste, nie był wcale tak oczywisty i jednoznaczny, jak mogłoby to wynikać z faktu okrutnej i długotrwałej okupacji ziem polskich. Emocje społeczne, poczucie sprawiedliwości, ale również chęć zemsty nakazywały ująć tę kwestię w określone ramy prawne i równocześnie wykorzystać ją propagandowo. Przepisy prawne tworzone przez komunistyczną władzę w latach 1944-56 dotyczące "kwestii niemieckich" były chaotyczne. Władze wyraźnie miały problem z klasyfikacją zbrodni popełnionych przez ludność stricte niemiecką i tych, których bezpośrednimi sprawcami byli członkowie społeczności autochtonicznych wpisanych na DV oraz Polacy. Zasadnicze znaczenie w tej kwestii miały skutki podziału Polski na Generalne Gubernatorstwo i tzw. ziemie wcielone. O ile na ziemiach wcielonych istniał często przymus wpisywania się na DV, o tyle w GG z reguły nie stosowano w tym względzie nacisków, czego konsekwencją było uznanie "odstępstwa od narodowości polskiej" za czyn świadomy i dobrowolny, interpretowany jednoznacznie jako zdrada, a więc karalny. W tekście przedstawiono ewolucję postaw władzy wobec tej kwestii, a także zwrócenie uwagi na niesubordynację władz lokalnych wobec dyrektyw centralnych.

Auschwitz? Never heard of it… The reasons behind the poor knowledge of German youth on concentration camps, 2021

Places of truth The attitude of individual countries towards former concentration camps was mostl... more Places of truth The attitude of individual countries towards former concentration camps was mostly dictated by the relation perpetrator-victim. Naturally, the areas of former camps in the territory of Poland became protected; it was an entirely different situation in Germany and Austria where the camps were the proof of these nations' crimes, so an undesired element of history. "In the world of information overload from the media with which we need to cope every day, with which young people need to cope-in the era of the Internet and television, where fiction is being presented as the past, it is extremely important to have sources showing the truth." This is what prof. Günter Morsch, the director of the Foundation Brandenburg Places of Memory and an expert on the history of concentration camps said about the role of the places of memory in former camps.

Totalitarian and 20th Century Studies, 2021

Eminent Polish lawyers, Professors Ehrlich and Peretiatkowicz, who were experts in international ... more Eminent Polish lawyers, Professors Ehrlich and Peretiatkowicz, who were experts in international law before the NTN, concluded that the attack on Poland did not exhaust the features of war in the legal sense, and that the rule of the Reich on the occupied Polish territory was therefore not an occupation, but an "unlawful seizure of another's territory by force and violence". Such legal qualification of German aggression against Poland fundamentally changes the rights and duties of the invader (not the occupier) and the rights of "the population in the occupied area". The aim of the article is to show the arguments of lawyers in the discussion on the legal status of Germans as invaders and citizens of the Polish state during World War II. Why did the experts refuse to recognise the "state of occupation", what implications could such a legal qualification have? What arguments did the opponents of such a construction use?

Studia nad totalitaryzmami i wiekiem XX, 2021

Wybitni polscy prawnicy profesorowie Ehrlich i Peretiatkowicz, którzy byli biegłymi w procesach p... more Wybitni polscy prawnicy profesorowie Ehrlich i Peretiatkowicz, którzy byli biegłymi w procesach przed NTN w zakresie prawa międzynarodowego, wywiedli, że atak na Polskę nie wyczerpuje znamion wojny w sensie prawnym, a rządy Rzeszy na zajętych ziemiach polskich nie były więc okupacją, lecz „bezprawnym zawładnięciem cudzym obszarem drogą gwałtu i przymusu”. Taka kwalifikacja prawna agresji niemieckiej na Polskę, zmienia zasadniczo prawa i obowiązki najeźdźcy (bo nie okupanta) oraz prawa „ludności na zawładniętym obszarze”. Celem artykułu jest ukazanie argumentów prawników w dyskusji nad statusem prawnym Niemców jako najeźdźców i obywateli państwa polskiego w trakcie II wojny światowej. Dlaczego biegli nie chcieli uznać „stanu okupacji”, jakie implikacje mogła pociągnąć taka kwalifikacja prawna? Jakimi argumentami posłużyli się przeciwnicy takiej konstrukcji?

Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym , 2021

The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal... more The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal. The author considers whether, in a county where there was a fierce struggle for the takeover of power by the communists, fair trials could have taken place, relatively independent of the pressures of the new government. She also exposes the enormous, pioneering work of lawyers who were first to describe the German occupation as the implementation of a systemic plan to destroy the Polish nation.

Odpowiedzialność biernych, 2021

Pamięć i Sprawiedliwość, 2020

POLA WOLNOŚCI REDAKCJA NAUKOWA ALICJA BARTUŚ, 2020

Wykonywanie rozkazu jest oczywistym obowiązkiem żołnierza. Armia, która pozwala żołnierzom dyskut... more Wykonywanie rozkazu jest oczywistym obowiązkiem żołnierza. Armia, która pozwala żołnierzom dyskutować o słuszności rozkazów, szczególnie w warunkach wojny, przestaje spełniać swoje zadanie. Trudno sobie wyobrazić, aby państwa tolerowały każdorazową subiektywną ocenę rozkazu dokonywaną przez podwładnego. Jednak nawet żołnierz ma prawo odmówić wykonania rozkazu, jeśli łamie on prawo międzynarodowe lub tzw. „prawo narodów”. Pozostaje jednak pytanie, czy prosty żołnierz/funkcjonariusz jest w stanie ocenić rozkaz pod kątem skomplikowanych przepisów prawa? Czy w takim razie może być sądzony za wypełnianie nawet zbrodniczych rozkazów? Przed tym trudnym problemem stanął Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze, ale również polski Najwyższy Trybunał Narodowy. Do jakich przepisów odwołali się sędziowie? W jaki sposób oskarżonych próbowali obronić adwokaci powołując się na konieczność wykonywania rozkazów? W jaki sposób orzeczenia trybunałów wpłynęły na współczesne prawo konfliktów zbrojnych?

Prawda historyczna a odpowiedzialność prawna za jej negowanie lub zniekształcanie, 2019

Political and Transitional Justice in Germany, Poland and the Soviet Union from the 1930s to the 1950s, 2019

Im Schatten von Nürnberg. Transnationale Ahndung von NS-Verbrechen, 2019

Politics of Memory, 2023

DEFINITION OF THE TERM: the article outlines the relationship between politics and history in the... more DEFINITION OF THE TERM: the article outlines the relationship between politics and history in the period before the emergence of the politics of memory as a consciously organised state policy. HISTORICAL ANALYSIS OF THE TERM: this section discusses the historical turning points that determined the interrelationships between politics and history, with particular focus being given to the instrumentalisation of the historical narrative in political and ideological conflicts. DISCUSSION OF THE TERM: Interpretation of the past has always been a vital element of the legitimisation of power, especially during momentous periods of revolutionary changes that lead to comprehensive reconstruction of not only the political but also the social and worldview spheres. using selected examples, this section demonstrates that the most effective participants in disputes about the past included not only centres of official state power but also independent circles and political parties. SYSTEMATIC REFLECTION WITH CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS: the politics of memory treated as a public policy pursued by specialised government agencies is a continuation of activities in which history was politically exploited, as has often happened in the past. It also gives these activities a new bureaucratic form which can lead to a centralised and top-down creation of historical discourse at the expense of the processes that spontaneously shape the identity of community members and are sometimes a source of conflict.

Słowniki społeczne, 2023

Czyja władza, tego historia? Streszczenie DEFINICJA POJĘCIA: w tekście przedstawiono zarys relacj... more Czyja władza, tego historia? Streszczenie DEFINICJA POJĘCIA: w tekście przedstawiono zarys relacji pomiędzy polityką a historią w okresie poprzedzającym pojawienie się zorganizo wanej i świadomie prowadzonej przez państwo polityki historycznej.

The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal... more The book presents Krakow trials of German war criminals in front of the Supreme National Tribunal. The author considers whether, in a county where there was a fierce struggle for the takeover of power by the communists, fair trials could have taken place, relatively independent of the pressures of the new government. She also exposes the enormous, pioneering work of lawyers who were first to describe the German occupation as the implementation of a systemic plan to destroy the Polish nation.