Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL (original) (raw)
Uploads
Papers by Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL
«Едіге Тұрсыновтың ғылыми мұрасы қазіргі гуманитарлық ғылымдардың әдіснамалық контексінде» Е.Д. Т... more «Едіге Тұрсыновтың ғылыми мұрасы қазіргі гуманитарлық ғылымдардың әдіснамалық контексінде» Е.Д. Тұрсыновтың туғанына 80 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-теориялық конференция МАТЕРИАЛДАРЫ 22 сәуір, 2023 жыл МАТЕРИАЛЫ Международной научно-теоретической конференции, посвященной 80-летию со дня рождения Е.Д. Турсунова «Научное наследие Едыге Турсунова в контексте методологических проблем современной гуманитарной науки» 22 апреля, 2023 года MATERIALS of the International scientific and theoretical conference dedicated to the 80th anniversary of the birth of E.D. Tursunov «Scientific heritage of Edyge Tursunov in the context of methodological issues of modern humanities»
Sacrifice, which is the most basic form of religious rites and as old as human history, appears a... more Sacrifice, which is the most basic form of religious rites and as old as human history, appears as a bitig
Abant Izzet Baysal University Graduate School of Social Sciences, 2013
ran after dead and looked for remedies for it on behalf of all human beings. Throughout the human... more ran after dead and looked for remedies for it on behalf of all human beings. Throughout the human history, belief in afterlife has always been present among people. Imaginations of the other world in Turkish cultures have always been rich and systematic. Some of these beliefs are in compliance with Islamic belief. The universe consists of three parts being heaven, earth and underworld. The life goes on in the middle world. The periods before birth and after death are experienced in the other world. Soul comes from the other world and goes back there. In the pre-birth processes and after-death processes, souls of underground and heavens are involved. In folk beliefs, it is seen that there are some souls making birth difficult and facilitating it. After death, the mediator person comes to the scene once more. It helps the journey of the soul. As-sirat (the straight bridge) has been mentioned in the Muslim religion and soul should be helped to pass over it. There are many rituals performed among the folk to please the soul of the dead. There are many precautions taken based on beliefs in afterlife.
Turklerin Islamiyet oncesi doneme ait inanclari ile Islamiyet sonrasi inanclarinin harmanlanmasin... more Turklerin Islamiyet oncesi doneme ait inanclari ile Islamiyet sonrasi inanclarinin harmanlanmasindan olusan halk Muslumanligindan soz edilmektedir. Halk Muslumanliginin sosyal tarihi butun milletlerde benzer sekilde olagelir. Mirac ise, Islam dunyasinin kutsal gecelerinden biri olarak kabul edilir. Mirac Kur’an’da ana hatlariyla verilir. Tefsir, hadis ve siyerlerin yani sira edebiyata ve sanata yansiyan miracla ilgili cok zengin bir kulliyat mevcuttur. Miraci sadece bir ruyaya baglayan ilahiyatcilar oldugu gibi, Peygamberin bedenen ve kisa bir zaman icinde olaganustu bir mucize gerceklestirdigi yonunde farkli kabulleri olan bilim insanlari vardir. Burada farkli gorusler bir yana birakilmis, Turklerin mirac icine dâhil ettikleri olaganustulukler ele alinmistir. Mirac gibi muhtesem bir olay Turk Muslumanligini derinden etkilemistir. Eski inanclar, mirac asamalari icine yerlestirilir. Mevlâna, Haci Bektas-i Veli ve Hz. Ali gibi dini; Satuk Bugra Han gibi devletli sahsiyetler araci kisi...
Journal of Turkish Research Institute, 2015
Masallar, içinde rasyonel unsurlar barındıran irrasyonel anlatılardır. Masallar, yaşamdan kopuk o... more Masallar, içinde rasyonel unsurlar barındıran irrasyonel anlatılardır. Masallar, yaşamdan kopuk olmayan bilakis yaşamla iç içe metinlerdir, çünkü masallar, insanı insana anlatmaktadır. İnsanın varoluşunun sorgulandığı Varoluşçuluk akımında ise, varoluş bireyseldir; bir başka ifadeyle özneldir ve insan tüm yönleriyle ele alınır. Varoluşçuluk, fikirlerine somutluk kazandırabilmek için edebȋ türlerden yararlanmıştır. Çeşitli edebȋ eserlerde bu soyut düşünceler, tipler vasıtasıyla hayat bulmuş, kurgulanmış, gündelik yaşamın içine girmiştir. Bu manada Varoluşçuluk, "insan" temelli bir felsefi akım olması sebebiyle, gündelik yaşama öykünen, sembolik mesajlarla yüklü masal dünyası ve onun kurgusal serüveniyle de uyumludur. Ancak masallar yapısı gereği, didaktik yönü ağır basan, sonu belli olan kurgusal metinlerdir. Nihayetinde, bu yönlendirilmiş kurgusal metinler ayrıntıdan yoksun, zamanla tipleşmiş insanın uzak temsili ya da tasvirȋ figür kahramanlarıyla, alımlanmaya, sembolik dilinin çözümlenmesine açık metinlerdir. Çalışmada, sembolik dil ve "Alımlama Estetiği" bakış açısıyla, felsefe-Varoluşçuluk, felsefe-edebiyat; edebiyat-felsefe, masal-Varoluşçuluk kavramlarından hareketle Türk masallarında Varoluşçuluk tasarımı üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle, disiplinler arası bir yaklaşımla "sembolik dil ve arka plan" şeklinde ele alınan masallarda, her biri kişi olma yolunda "varoluş" mücadelesi veren masal tipleri yahut masal kişileri ile karşılaşılmıştır.
Journal of Turkish Studies, 2013
Tahtacılık is a name of a profession and they live in two quarters of two towns and ten villages ... more Tahtacılık is a name of a profession and they live in two quarters of two towns and ten villages in Muğla. The purpose of the article is to learn generally about Tahtacı culture in Muğla and understand the philosophy of this culture. There are both similarities and differences between the Tahtacı culture and the Alevi (Alaouite) culture. Tahtacılık have dimensions, professional, religious and mythological aspects. The studies conducted previously within the framework of Tahtacılık were evaluated and the collected works which we had were benefited from. Interviews were used in field studies and the Tahtacı culture was covered by eclectic method in terms of comparison, context and history. The process between the culture's historical structure and its present structure was observed. The (Alaouite)Alevi-Tahtacı culture hosts many old beliefs. The distinctive feature which separates Tahtacı Alaouite sect from the Alaouite is their devotion to "Yanyatır Ocağı" which was not related to Bektaş-ı Veli but brought back Şit Prophet, before the Islamic period. Unlike what happened in the history, the (Alaouite) Alevi-Tahtacı culture went beyond its close inner structure. The basic feature which separates the (Alaouite) Alevi-Tahtacı culture from Sunni culture is that they take the oral sources as reference. They have also similarities in terms of public Islamism which is their common structure coming from before the Islamic period. Name of Tahtacı takes its name from job of the people who make wood work. Wood working different from carpenters. The belief of Tahtacı is a part of Alevi culture. In the ceremonies the rituals are held according to age hierarchy. The apple and sacred wine are the part of these rituals. Alevi culture has its own laws, doesn't obey never rules he/she is punished in the name of society. The punishments are imposed equally to everyone. The history of Alevi culture is based on mythological background. These mythological narratives are updated every generation repeatly.
Journal of Turkish Research Institute, 2010
Özet Kahramanlık veya aşk hikâyeleri dillerden dillere manzum ve mensur şekliyle yayılmışken kaça... more Özet Kahramanlık veya aşk hikâyeleri dillerden dillere manzum ve mensur şekliyle yayılmışken kaçak hikâyeleri, göç öyküleri, efe hikâyeleri tahkiye sanatı içinde fazlaca ele alınmış değildir. Efelik, içinde başkaldırıyı taşıyan haksızlığa direnen sadece kendi adına değil, içinden çıktığı toplum adına düzen sağlamaya çalışan bir kavramın adıdır. Zeybekler efenin himayesinde aynı ekibin üyeleri olup aralarında tamamen sözlü hukuk kuralları hüküm sürer. Efeliğin oluşma ortamı Osmanlı'nın sosyal dokusuyla bağlantılıdır. Âyanlar, bir yandan devlet adına halktan vergi toplarken, diğer yandan halkın devlete karşı temsilcileri olmuşlardır. Âyanların görevlerini istismar etmeleri sonucu, ülkenin her tarafında çeşitli huzursuzluklar yaşanmış, isyanlar baş göstermiştir. Efelerin tarih içindeki yeri, Kuva-yı Milliye döneminde yaptıkları, neden efe olunduğu, efelerin dünyası ele alınmıştır. Özellikle genel olarak bilinen Çakıcı/Çekırcalı Efe, ile yerel olarak bilinen Sırrı Efe hakkında anlatılanlar efelik dünyasına ışık tutmaktadır. Abstract While the legends of heroes, stories of great loves have spread from one language to another through poetry or prose, stories of fugitives, immigration stories, and stories of Efes have not been dealt with adequately. The concept of Efe means a person who revolts against injustices not only for himself but for the community in which he lives. Zeybeks are the member of the group led by Efe and in the group, oral rules prevail. The setting where the concept of Efe emerged is related to the social structure of the Ottoman state. While Ayans were collecting taxes from the folk on behalf of the state, they * Doç. Dr. Mehmet Naci Önal, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi, Muğla. onaci@mu.edu.tr
Öz Ölümle başlayıp ötedünya ile devam eden pek çok soru basit toplumlardan günümüze kadar sorulan... more Öz Ölümle başlayıp ötedünya ile devam eden pek çok soru basit toplumlardan günümüze kadar sorulan en başat sorulardır. Semavi dinlere kadar, basit toplumlarda verilen karşılıklar dünya ölçeğinde mitleri oluşturmaktadır. Mitik kahramanlar ölümün peşinden koşturmuşlar, bütün bir insanlık adına ölümsüzlüğe çare aramışlardır. İnsanlık tarihinde ölümden sonra, ötedünya inancı her zaman var olmuştur. Türklerde ötedünya tasavvurları son derece zengin ve sistematiktir. Bu inançlardan kimileri İslam inancıyla örtüşmektedir. Gök, yer ve yeraltı dünyaları olmak üzere evren üç ayrı bölümden oluşur. Yaşam orta dünyada sürmektedir. Doğum öncesi ve ölüm sonrası ötedünya bağlamımda gerçekleşir. Ruh ötedünyadan gelir ve yine ötedünyaya döner. Bir kişinin doğum öncesinde, yaşamında ve ölüm sonrasında, hem aşağı hem de yukarı dünyanın ruhları sürekli olarak yer alır. Halk inançlarında doğuma yardımcı olan ruhlar ve onu zorlaştıran ruhların varlığı görülür. Ölüm sonrasında aracı kişi olan kam devreye tekrar girer. Ruhun yolculuğuna yardımcı olur. Halk Müslümanlığındaki sırat köprüsü en eski inançlarda karşımıza çıkmaktadır. Mezar başında yapılan telkin, Kamın yaptığı görevler arasında yer alır. Halk arasında ölen kişinin ruhunun memnun edilmesi adına pek çok ritüel gerçekleştirilir. Ötedünya inançları için, pek çok önlemler alınır. Abstract One of the most prominent questions asked from the beginning of humanity is what happens after death. The answers given to this question by divine religions as well as by primitive communities led to emergence of myths. Mythical heroes
«Едіге Тұрсыновтың ғылыми мұрасы қазіргі гуманитарлық ғылымдардың әдіснамалық контексінде» Е.Д. Т... more «Едіге Тұрсыновтың ғылыми мұрасы қазіргі гуманитарлық ғылымдардың әдіснамалық контексінде» Е.Д. Тұрсыновтың туғанына 80 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-теориялық конференция МАТЕРИАЛДАРЫ 22 сәуір, 2023 жыл МАТЕРИАЛЫ Международной научно-теоретической конференции, посвященной 80-летию со дня рождения Е.Д. Турсунова «Научное наследие Едыге Турсунова в контексте методологических проблем современной гуманитарной науки» 22 апреля, 2023 года MATERIALS of the International scientific and theoretical conference dedicated to the 80th anniversary of the birth of E.D. Tursunov «Scientific heritage of Edyge Tursunov in the context of methodological issues of modern humanities»
Sacrifice, which is the most basic form of religious rites and as old as human history, appears a... more Sacrifice, which is the most basic form of religious rites and as old as human history, appears as a bitig
Abant Izzet Baysal University Graduate School of Social Sciences, 2013
ran after dead and looked for remedies for it on behalf of all human beings. Throughout the human... more ran after dead and looked for remedies for it on behalf of all human beings. Throughout the human history, belief in afterlife has always been present among people. Imaginations of the other world in Turkish cultures have always been rich and systematic. Some of these beliefs are in compliance with Islamic belief. The universe consists of three parts being heaven, earth and underworld. The life goes on in the middle world. The periods before birth and after death are experienced in the other world. Soul comes from the other world and goes back there. In the pre-birth processes and after-death processes, souls of underground and heavens are involved. In folk beliefs, it is seen that there are some souls making birth difficult and facilitating it. After death, the mediator person comes to the scene once more. It helps the journey of the soul. As-sirat (the straight bridge) has been mentioned in the Muslim religion and soul should be helped to pass over it. There are many rituals performed among the folk to please the soul of the dead. There are many precautions taken based on beliefs in afterlife.
Turklerin Islamiyet oncesi doneme ait inanclari ile Islamiyet sonrasi inanclarinin harmanlanmasin... more Turklerin Islamiyet oncesi doneme ait inanclari ile Islamiyet sonrasi inanclarinin harmanlanmasindan olusan halk Muslumanligindan soz edilmektedir. Halk Muslumanliginin sosyal tarihi butun milletlerde benzer sekilde olagelir. Mirac ise, Islam dunyasinin kutsal gecelerinden biri olarak kabul edilir. Mirac Kur’an’da ana hatlariyla verilir. Tefsir, hadis ve siyerlerin yani sira edebiyata ve sanata yansiyan miracla ilgili cok zengin bir kulliyat mevcuttur. Miraci sadece bir ruyaya baglayan ilahiyatcilar oldugu gibi, Peygamberin bedenen ve kisa bir zaman icinde olaganustu bir mucize gerceklestirdigi yonunde farkli kabulleri olan bilim insanlari vardir. Burada farkli gorusler bir yana birakilmis, Turklerin mirac icine dâhil ettikleri olaganustulukler ele alinmistir. Mirac gibi muhtesem bir olay Turk Muslumanligini derinden etkilemistir. Eski inanclar, mirac asamalari icine yerlestirilir. Mevlâna, Haci Bektas-i Veli ve Hz. Ali gibi dini; Satuk Bugra Han gibi devletli sahsiyetler araci kisi...
Journal of Turkish Research Institute, 2015
Masallar, içinde rasyonel unsurlar barındıran irrasyonel anlatılardır. Masallar, yaşamdan kopuk o... more Masallar, içinde rasyonel unsurlar barındıran irrasyonel anlatılardır. Masallar, yaşamdan kopuk olmayan bilakis yaşamla iç içe metinlerdir, çünkü masallar, insanı insana anlatmaktadır. İnsanın varoluşunun sorgulandığı Varoluşçuluk akımında ise, varoluş bireyseldir; bir başka ifadeyle özneldir ve insan tüm yönleriyle ele alınır. Varoluşçuluk, fikirlerine somutluk kazandırabilmek için edebȋ türlerden yararlanmıştır. Çeşitli edebȋ eserlerde bu soyut düşünceler, tipler vasıtasıyla hayat bulmuş, kurgulanmış, gündelik yaşamın içine girmiştir. Bu manada Varoluşçuluk, "insan" temelli bir felsefi akım olması sebebiyle, gündelik yaşama öykünen, sembolik mesajlarla yüklü masal dünyası ve onun kurgusal serüveniyle de uyumludur. Ancak masallar yapısı gereği, didaktik yönü ağır basan, sonu belli olan kurgusal metinlerdir. Nihayetinde, bu yönlendirilmiş kurgusal metinler ayrıntıdan yoksun, zamanla tipleşmiş insanın uzak temsili ya da tasvirȋ figür kahramanlarıyla, alımlanmaya, sembolik dilinin çözümlenmesine açık metinlerdir. Çalışmada, sembolik dil ve "Alımlama Estetiği" bakış açısıyla, felsefe-Varoluşçuluk, felsefe-edebiyat; edebiyat-felsefe, masal-Varoluşçuluk kavramlarından hareketle Türk masallarında Varoluşçuluk tasarımı üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle, disiplinler arası bir yaklaşımla "sembolik dil ve arka plan" şeklinde ele alınan masallarda, her biri kişi olma yolunda "varoluş" mücadelesi veren masal tipleri yahut masal kişileri ile karşılaşılmıştır.
Journal of Turkish Studies, 2013
Tahtacılık is a name of a profession and they live in two quarters of two towns and ten villages ... more Tahtacılık is a name of a profession and they live in two quarters of two towns and ten villages in Muğla. The purpose of the article is to learn generally about Tahtacı culture in Muğla and understand the philosophy of this culture. There are both similarities and differences between the Tahtacı culture and the Alevi (Alaouite) culture. Tahtacılık have dimensions, professional, religious and mythological aspects. The studies conducted previously within the framework of Tahtacılık were evaluated and the collected works which we had were benefited from. Interviews were used in field studies and the Tahtacı culture was covered by eclectic method in terms of comparison, context and history. The process between the culture's historical structure and its present structure was observed. The (Alaouite)Alevi-Tahtacı culture hosts many old beliefs. The distinctive feature which separates Tahtacı Alaouite sect from the Alaouite is their devotion to "Yanyatır Ocağı" which was not related to Bektaş-ı Veli but brought back Şit Prophet, before the Islamic period. Unlike what happened in the history, the (Alaouite) Alevi-Tahtacı culture went beyond its close inner structure. The basic feature which separates the (Alaouite) Alevi-Tahtacı culture from Sunni culture is that they take the oral sources as reference. They have also similarities in terms of public Islamism which is their common structure coming from before the Islamic period. Name of Tahtacı takes its name from job of the people who make wood work. Wood working different from carpenters. The belief of Tahtacı is a part of Alevi culture. In the ceremonies the rituals are held according to age hierarchy. The apple and sacred wine are the part of these rituals. Alevi culture has its own laws, doesn't obey never rules he/she is punished in the name of society. The punishments are imposed equally to everyone. The history of Alevi culture is based on mythological background. These mythological narratives are updated every generation repeatly.
Journal of Turkish Research Institute, 2010
Özet Kahramanlık veya aşk hikâyeleri dillerden dillere manzum ve mensur şekliyle yayılmışken kaça... more Özet Kahramanlık veya aşk hikâyeleri dillerden dillere manzum ve mensur şekliyle yayılmışken kaçak hikâyeleri, göç öyküleri, efe hikâyeleri tahkiye sanatı içinde fazlaca ele alınmış değildir. Efelik, içinde başkaldırıyı taşıyan haksızlığa direnen sadece kendi adına değil, içinden çıktığı toplum adına düzen sağlamaya çalışan bir kavramın adıdır. Zeybekler efenin himayesinde aynı ekibin üyeleri olup aralarında tamamen sözlü hukuk kuralları hüküm sürer. Efeliğin oluşma ortamı Osmanlı'nın sosyal dokusuyla bağlantılıdır. Âyanlar, bir yandan devlet adına halktan vergi toplarken, diğer yandan halkın devlete karşı temsilcileri olmuşlardır. Âyanların görevlerini istismar etmeleri sonucu, ülkenin her tarafında çeşitli huzursuzluklar yaşanmış, isyanlar baş göstermiştir. Efelerin tarih içindeki yeri, Kuva-yı Milliye döneminde yaptıkları, neden efe olunduğu, efelerin dünyası ele alınmıştır. Özellikle genel olarak bilinen Çakıcı/Çekırcalı Efe, ile yerel olarak bilinen Sırrı Efe hakkında anlatılanlar efelik dünyasına ışık tutmaktadır. Abstract While the legends of heroes, stories of great loves have spread from one language to another through poetry or prose, stories of fugitives, immigration stories, and stories of Efes have not been dealt with adequately. The concept of Efe means a person who revolts against injustices not only for himself but for the community in which he lives. Zeybeks are the member of the group led by Efe and in the group, oral rules prevail. The setting where the concept of Efe emerged is related to the social structure of the Ottoman state. While Ayans were collecting taxes from the folk on behalf of the state, they * Doç. Dr. Mehmet Naci Önal, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi, Muğla. onaci@mu.edu.tr
Öz Ölümle başlayıp ötedünya ile devam eden pek çok soru basit toplumlardan günümüze kadar sorulan... more Öz Ölümle başlayıp ötedünya ile devam eden pek çok soru basit toplumlardan günümüze kadar sorulan en başat sorulardır. Semavi dinlere kadar, basit toplumlarda verilen karşılıklar dünya ölçeğinde mitleri oluşturmaktadır. Mitik kahramanlar ölümün peşinden koşturmuşlar, bütün bir insanlık adına ölümsüzlüğe çare aramışlardır. İnsanlık tarihinde ölümden sonra, ötedünya inancı her zaman var olmuştur. Türklerde ötedünya tasavvurları son derece zengin ve sistematiktir. Bu inançlardan kimileri İslam inancıyla örtüşmektedir. Gök, yer ve yeraltı dünyaları olmak üzere evren üç ayrı bölümden oluşur. Yaşam orta dünyada sürmektedir. Doğum öncesi ve ölüm sonrası ötedünya bağlamımda gerçekleşir. Ruh ötedünyadan gelir ve yine ötedünyaya döner. Bir kişinin doğum öncesinde, yaşamında ve ölüm sonrasında, hem aşağı hem de yukarı dünyanın ruhları sürekli olarak yer alır. Halk inançlarında doğuma yardımcı olan ruhlar ve onu zorlaştıran ruhların varlığı görülür. Ölüm sonrasında aracı kişi olan kam devreye tekrar girer. Ruhun yolculuğuna yardımcı olur. Halk Müslümanlığındaki sırat köprüsü en eski inançlarda karşımıza çıkmaktadır. Mezar başında yapılan telkin, Kamın yaptığı görevler arasında yer alır. Halk arasında ölen kişinin ruhunun memnun edilmesi adına pek çok ritüel gerçekleştirilir. Ötedünya inançları için, pek çok önlemler alınır. Abstract One of the most prominent questions asked from the beginning of humanity is what happens after death. The answers given to this question by divine religions as well as by primitive communities led to emergence of myths. Mythical heroes
