Marija Zotović - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Marija Zotović

TEME

Attachment style is an important element of partnership dynamics and can be related to different ... more Attachment style is an important element of partnership dynamics and can be related to different indicators of relationship quality, including sexual relationship. The purpose of this study was to explore the relationship between female sexual functioning (FSF) and characteristics of partner attachment. In this paper, female sexual functioning will be examined through the following dimensions: the intensity of sexual desire, arousal, lubrication, orgasm, sexual life satisfaction, and pain during intercourse. In case of existing issues, these categories of functioning are considered to be indicators of female sexual dysfunction. The research was conducted on a convenience sample of 284 female participants aged 18 to 65, from Serbia, all having partner relations longer than 6 months. Female sexual dysfunction (FSD) was present in 24.6% of the sample, while 75.4% had no symptoms. Looking at dimensions of sexual functioning separately, the most common issues were related to sexual desir...

Psihologija, 2021

The goal of the study was to examine whether the zone of actual (ZAD) and the zone of proximal de... more The goal of the study was to examine whether the zone of actual (ZAD) and the zone of proximal development (ZPD) in children, measured through preschool dynamic assessment, could be used as predictors of later school performance. A longitudinal study was conducted. The participants were 114 students from the ?Stevan Colovic? primary school in Arilje (54 boys, and 60 girls), Serbia. The findings generally confirm that measures from preschool dynamic assessment can be used as predictors of later school performance. ZAD was shown to be a better predictor than ZPD. ZPD is an independent predictor only for performance in language and mathematics tests in a final trial test. Affective-motivational scaffolding is a better predictor than cognitive scaffolding. These results are considered in the context of Vygotsky?s theory and also in that of dynamic assessment procedures. Theoretical and practical implications for future studies of affective-motivational and cognitive factors as predictor...

TEME, 2019

Third-party reproduction refers to the use of gametes, embryos or gestation that have been provid... more Third-party reproduction refers to the use of gametes, embryos or gestation that have been provided by a third party to enable an infertile individual or couple to become parent(s). The social, legal, and ethical acceptability of third-party reproduction varies around the world. In Serbia, there is a noticeable lack of data on attitudes towards infertility treatments involving the use of donated gametes, as well as surrogacy arrangements, due to the fact that this practice is banned in this country. The aim of this paper is to examine the attitudes of infertile women in Serbia towards third-party reproduction, i.e. gamete donation and surrogate motherhood as potential parts of their own infertility treatments. The sample included 50 infertile women involved in the program of in vitro fertilization, which amounts to at least 10% of the total number of women who go through the program of state-funded in vitro fertilization in Novi Sad each year. The questionnaire, constructed for the ...

Na osnovu teorije samodeterminacije, a prema autorima Deci & Ryan (2000), mogu se razlikovati tri... more Na osnovu teorije samodeterminacije, a prema autorima Deci & Ryan (2000), mogu se razlikovati tri bazicne potrebe - za kompetencijom, autonomijom i povezanoscu, cije je zadovoljenje nužno kako bi osoba postala individualna i socijalna. Na osnovu ovih teorijskih postavki je konstruisana Skala samodeterminacije (Deci & Ryan, 2001), a u ovom radu su se ispitivale psihometrijske karakteristike skale na specificnom uzorku starih ispitanika. U istraživanju je ucestvovalo 86 ispitanika iz seoske sredine (15 muskih i 71 ženskih), starosti od 65 do 92 godine (AS = 78.37, SD = 5.88). Ovaj uzorak cini specificnim to sto vecina njih živi sama (89.5%) i sto vecina ispitanika svoje materijalno stanje procenjuje kao ispodprosecno (69.8%). Primenjena Skala osnovnih psiholoskih potreba (samodeterminacija) (Deci & Ryan, 2001) sadrži 21 ajtem uz petostepenu Likertovu skalu za odgovaranje. U cilju ispitivanja latentne strukture upitnika primenjena je faktorska analiza (metod glavnih osa). Na osnovu Scr...

Only few investigators have compared and contrasted the characteristics of different kinds of rel... more Only few investigators have compared and contrasted the characteristics of different kinds of relationships in social networks in young adults. At this point of development, changes within social networks include: changes in quality of parent-child relationships, gradual replacement of peers as an important source of influence, and development of romantic relationships. The main goal of this study was to explore these changes at young adults' age, i.e. their perceptions of quality of relationships with a mother, a father, a best friend and a romantic partner. In present study, 200 young adults (mean age 21 years) completed Network of Relationship Inventory (NRI, Furman, Buhrmester, 1992) assessing their perceptions of the quality of relationships with mothers, fathers, partners and friends. The full measure includes 9 subscales (Companionship, Conflict, Instrumental Aid, Antagonism, Intimacy, Nurturance, Affection, Admiration, and Reliable Alliance). Two factors were also derive...

Psychologist, 2007

The article presents beginning and development of the psychology in three successor states of For... more The article presents beginning and development of the psychology in three successor states of Former Yugoslavia: Bosnia and Herzegovina, Croatia and Serbia. The common origins of the development of the discipline were stresses as well as similarities and differences in the development of the sub-disciplines and specific areas of psychology that have been advanced in each particular county. A comparison of educational systems was given and possibilities for regional collaboration discussed.

Zadovoljstvo životom, sreca i subjektivna dobrobit neki su od kljucnih pojmova kojima se bavi poz... more Zadovoljstvo životom, sreca i subjektivna dobrobit neki su od kljucnih pojmova kojima se bavi pozitivna psihologija. Zadovoljstvo životom odnosi se na globalnu evaluaciju sopstvenog života i smatra se kognitivnom komponentom subjektivne dobrobiti, koju jos cini i emocionalna komponenta – raspoloženja ili emocije. Sreca se obicno definise kao ravnoteža izmežu pozitivnog i negativnog afekta, koji predstavljaju dve nezavisne dimenzije.Vecina dosadasnjih istraživanja rezultirala je u nesaglasnim rezultatima o ciniocima koji su povezani sa zadovoljstvom životom, pa je cilj ovog istraživanja upravo ispitivanje razlika u zadovoljstvu životom starih osoba u odnosu na razlicite sociodemografske karakteristike. Uzorak je sacinjavalo 80 ispitanika, starosti od 65 do 93 godine, od kojih je 42% ispitanika bilo muskog pola. Primenjeni instrumenti bili su Diener-ova Skala zadovoljstva životom (Satisfaction with life scale, SWLS), Seligman-ova Skala Srece (General happiness Scale), kao i dve skale ...

Primenjena psihologija, 2020

Prvi cilj ovog istraživanja jeste ispitati koje psihološke karakteristike idealnog partnera vredn... more Prvi cilj ovog istraživanja jeste ispitati koje psihološke karakteristike idealnog partnera vrednuju ženske i muške osobe u ranoj odrasloj dobi. Drugi cilj jeste utvrditi mogu li se potencijalne razlike u preferencijama prema osobinama idealnog partnera predvidjeti na osnovu izraženosti dimenzija afektivne vezanosti: anksioznosti i izbjegavanja. Prigodan uzorak čini 279 heteroseksualnih studenata (51.6% djevojaka), prosječnog uzrasta 20.33 godine. Ispitanici su popunili Modifikovanu skalu iskustava u bliskim odnosima (SM-ECR-R) te BSRI inventar polne uloge, koji je korišćen kao mjera poželjnih partnerskih osobina. Rezultati pokazuju da su djevojke i mladići uglavnom usaglašeni u pogledu stepena poželjnosti većine osobina idealnog partnera. Kao poželjne birane su i ekspresivne i instrumentalne osobine, s tim da je uočena snažnija preferencija prema prvim. I djevojke i mladići poželjnijim idealnim partnerima smatraju emotivno ekspresivnije osobe, s tim da djevojke svoje idealne partne...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Rad ima za cilj da ispita međusobni odnos stava prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u j... more Rad ima za cilj da ispita međusobni odnos stava prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u javnoj sferi, samoobjektivizacije i zadovoljstva telom žena u Srbiji. U istraživanju su učestvovale 462 žene, starosti između 19 i 45 godina. Stav prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u javnoj sferi operacionalizovan je skalom od devet tvrdnji, u čijoj osnovi su zapažanja o seksualnoj objektivizaciji žena. Skala samoobjektivizacije (Objectified Body Consciousness Scale; McKinley & Hyde, 1996) razvijena je za merenje samoobjektivizacije kod mladih i žena srednjih godina i uključuje tri subskale: telesni nadzor, internalizacija kulturnih standarda vezanih za telo i verovanja u mogućnosti kontrole izgleda. Ispitanicama su postavljena i tri pitanja koja se odnose na stepen zadovoljstva ukupnim fizičkim izgledom tela, prisustvo želje i spremnosti da se telo menja. Rezultati su pokazali da ispitanice podržavaju stav da je seksualna objektivizacija žena i ženskog tela u javnoj sferi Srb...

Psihologija, 2020

This paper investigates a model connecting problematic Internet use (PIU) and positive orientatio... more This paper investigates a model connecting problematic Internet use (PIU) and positive orientation (i.e., life satisfaction, self-esteem, and optimism as its indicators) in an adolescent population. The sample included 1263 adolescents (59.5% girls; M age = 16.85 [SD = 1.01] years), attending four grammar schools and six vocational schools in Vojvodina, Serbia. The following scales were used: the Problematic Internet use, Satisfaction with life, Optimism and Pessimism, and Rosenberg Self Esteem scale. The tested model indicates that the extracted variables are good predictors of PIU, with 20% of the total variance explained. Pessimism was the main individual variable to explain the PIU variance. Future research should investigate the effects of situational contexts on the connection between mental health factors and PIU.

TEME, 2018

The main aim of the conducted research was to evaluate the Nikola Tesla Center (hereandafter NTC)... more The main aim of the conducted research was to evaluate the Nikola Tesla Center (hereandafter NTC) learning system in school settings and to assess its potential advantages over the traditional method of teaching. There were two samples in this research. The first sample consisted of 46 pupils from two classes of the fifth grade, from which one was using the NTC learning system, and the other one traditional forms of teaching. Pupils were tested with the Bond’s logical operation test and academic self-regulation questionnaire. Differences between the two classes were tested using the t-test for independent samples. The results showed that fifth graders who were using the NTC learning system achieved a significantly higher score in the level of formal thinking development. The second sample consisted of 31 pupils from two classes of the first grade - one class was using the NTC system and the other one traditional method of teaching. First graders were tested with the REVISK subscales...

Primenjena psihologija, 2008

Disfunkcionalne šeme razvijaju se rano u detinjstvu kombinacijom vulnera-bilnog temperamenta i di... more Disfunkcionalne šeme razvijaju se rano u detinjstvu kombinacijom vulnera-bilnog temperamenta i disfunkcionalnih iskustava u prvim bliskim vezama unutar porodice. One predstavljaju pervazivne teme koje značajno oblikuju samopercepciju, ali i odnose se sa drugima, opisujući osnovna uverenja o relacijama među ljudima. Istraživanje predstavljeno ovim radom ima za cilj da ispita i opiše relacije između ranih disfunkcionalnih šema i afektivne vezanosti u mlađem odra-slom dobu. Pitanje koje se postavlja je da li će se uočiti značajne poveza-nosti ranih disfunkcionalnih šema sa nesigurnim obrascima afektivne veza-nosti i da li postoje, i kakve su, relacije ranih maladaptivnih šema sa ka-rakteristikama unutrašnjeg radnog modela afektivne vezanosti koje odre-đuju poimanje i spremnost za stupanje i održavanje bliskih veza. Rezultati pokazuju da se grupe ispitanika formirane prema obrascima afek-tivne vezanosti značajno razlikuju u izraženosti ranih maladaptivnih šema. Najviši ukupni skor na ra...

Primenjena psihologija, 2010

Prvi cilj ovog rada je ispitati fenomen implicitne kauzalnosti kod dece i odraslih. Drugi cilj je... more Prvi cilj ovog rada je ispitati fenomen implicitne kauzalnosti kod dece i odraslih. Drugi cilj je ispitati značaj teorije uma, uzrasta i maternjeg jezika za javljanje efekta implicitne kauzalnosti. U ispitivanju je učestvovalo ukupno 212 ispitanika, od toga 128 ispitanika predškolskog uzrasta i 84 odrasla ispitanika srpskog i mađarskog maternjeg jezika. Lista stimulusa je obuhvatala glagole koji opisuju akciju i glagole koji opisuju stanje, ukupno18 glagola. Svi glagoli su se odnosili na interpersonalne relacije. Glagoli su prikazani u vidu proste interakcije: 'osoba A glagol osobu B'. Zadatak ispitanika je bio da pripišu kauzalnu odgovornost jednom od dva člana interakcije. Značaj teorije mišljenja, uzrasta i maternjeg jezika za javljanje efekta implicitne kauzalnosti ispitan je multivarijatnom analize varijanse za ponovljena merenja. Varijabla Uzrast (F(3,204)= 7.289; p< .01; Eta2= .097) ostvaruje statistički značajne efekte, dok je varijabla Maternji jezik u statističk...

Primenjena psihologija, 2008

Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje povezanosti između načina pre-vladavanja stresa kod ado... more Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje povezanosti između načina pre-vladavanja stresa kod adolescenata i nekih karakteristika porodice. Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 201 adolescenta, uzrasta od 15 do 19 godina. Redukcija početnog skupa varijabli je obavljena hijerar-hijskom faktorskom analizom, dok je povezanost između prevladavanja stresa i karakteristika porodice ispitana Pirsonovim koeficijentom kore-lacije. Rezultati pokazuju da se za prevladavanje stresa kod adolescenata koristi devet različitih strategija, koje se mogu svesti na 3 osnovne dimenzije: aktivno prevladavanje, prevladavanje usmereno na emocije i pasivno prevladavanje. Rezultati takođe pokazuju da kod adolescenata postoji statistički značajna povezanost pozitivnog smera između poro-dične kohezivnosti sa jedne strane, i na emocije usmerenog prevladavanja i aktivnog prevladavanja stresa sa druge strane. Registrovana je i pove-zanost porodične fleksibilnosti i na emocije usmerenog prevladavanja stresa. St...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 2017

U cilju utvrđivanja u kojoj meri prisustvo stresnih životnih događaja, traženje psihološke podršk... more U cilju utvrđivanja u kojoj meri prisustvo stresnih životnih događaja, traženje psihološke podrške iz neformalnih socijalnih izvora i izbor strategija za suočavanje sa stresom, uz kontrolu uticaja različitih sociodemografskih varijabli, doprinose spremnosti žena u Srbiji da traže profesionalnu psihološku pomoć, prikupljeni su podaci na uzorku od 2206 žena, različitog socio-ekonomskog statusa, starosti od 19 do 76 godina. Namera žena da traže profesionalnu psihološku pomoć operacionalizovana je pitanjem o dosadašnjem iskustvu i planovima za traženje pomoći u budućnosti (Šakotić-Kurbalija, 2011); za procenu stresnih životnih događaja primenjena je modifikovana SLE skala (Survey of Life Events, Bradbury, 1990; modifikacija: Šakotić-Kurbalija, 2011). Brief COPE skalom (Carver, 1997) su ispitane strategije suočavanja sa stresom; dok su od sociodemografskih varijabli prikupljeni podaci o starosti ispitanice, radnom statusu, subjektivnoj proceni visine mesečnih prihoda domaćinstva, stepenu...

Primenjena psihologija, 2011

Istraživanje prikazano u okviru ovog rada sprovedeno je da bi se dobili odgovori na tri istraživa... more Istraživanje prikazano u okviru ovog rada sprovedeno je da bi se dobili odgovori na tri istraživačka pitanja. Prvo pitanje odnosi se na strukturu prevladavanja kod adolescenata – koje dimenzije ili stilovi prevladavanja se mogu identifikovati na osnovu odgovora ispitanika o upotrebi različitih strategija prevladavanja? Drugo pitanje odnosi se na mogućnost predikcije upotrebe identifikovanih stilova prevladavanja na osnovu dimenzija ličnosti prema modelu Velikih pet. U okviru trećeg pitanja ispituje se značaj stilova prevladavanja kao prediktora nekih aspekata mentalnog zdravlja adolescenata. Istraživanje je izvršeno na uzorku od 225 učenika prvog i četvrtog razreda srednjih škola. Ispitivanjem strukture prevladavanja registrovane su bazične dimenzije prevladavanja. Strategije usmerene na emocije grupisale su se u okviru istoimenog faktora, dok su se u okviru prevladavanja usmerenog na problem diferencirale pristupajuće od izbegavajućih strategija. Osobine savesnost, emocionalna stab...

Primenjena psihologija, 2012

Sprovedeno istraživanje imalo je za cilj proučavanje procesa u brakovima starih i to onih koji ob... more Sprovedeno istraživanje imalo je za cilj proučavanje procesa u brakovima starih i to onih koji obuhvataju doživljaj ljubavi i bliskosti u relaciji, načine pokazivanja ljubavi oba partnera, te relacije ovih varijabli sa zadovoljstvom brakom. Uzorak istraživanja obuhvatao je 75 parova starih u kom su žene bile starosti od 55-77, a muževi 55-89. Prosečno trajanje braka ispitanika iz uzorka bilo je 39 godina, a većina, oko 91% parova, ima odraslu decu koja žive nezavisno od njih. Ispitanici su zadovoljstvo svojom bračnom relacijom procenjivali na skali od 1-9, dok su informacije o doživljaju ljubavi za oba partnera dobijene primenom Skale ljubavi (Love Scale; Braiker & Kelly, 1979). Načini pokazivanja ljubavi procenjivani su Skalom načina izražavanja ljubavi (Ways of showing love; Huić i sar., 2010) kojom su operacionalizovana 4 ekspresivna (Orijentacija ka partneru i žrtvovanje, Emocionalna otvorenost i podrška, Verbalno izražavanje bliskoti, Fizička bliskost) i 2 instrumentalna (Instr...

Nastava I Vaspitanje, 2008

The research presented in this report was aimed at establishing whether there is any relation, an... more The research presented in this report was aimed at establishing whether there is any relation, and if so what kind of relation, between different forms of aggressive behavior of children and adolescents and the perceived educational attitudes of parents on one side and the sociometric status on the other. The research included sociometric examination on the sample of 216 examinees aged 9 to 15, who additionally evaluated educational styles of their parents and aggressive behavior of their peers. The results showed that the higher degree of direct aggression was linked to the negative pole of the control dimension of both parents and the negative pole of the affective dimension of the mother. Those children and adolescents who are rejected by their peers express to a higher degree both direct and indirect forms of aggressive behavior than children who are popular in their peer group.

TEME

Attachment style is an important element of partnership dynamics and can be related to different ... more Attachment style is an important element of partnership dynamics and can be related to different indicators of relationship quality, including sexual relationship. The purpose of this study was to explore the relationship between female sexual functioning (FSF) and characteristics of partner attachment. In this paper, female sexual functioning will be examined through the following dimensions: the intensity of sexual desire, arousal, lubrication, orgasm, sexual life satisfaction, and pain during intercourse. In case of existing issues, these categories of functioning are considered to be indicators of female sexual dysfunction. The research was conducted on a convenience sample of 284 female participants aged 18 to 65, from Serbia, all having partner relations longer than 6 months. Female sexual dysfunction (FSD) was present in 24.6% of the sample, while 75.4% had no symptoms. Looking at dimensions of sexual functioning separately, the most common issues were related to sexual desir...

Psihologija, 2021

The goal of the study was to examine whether the zone of actual (ZAD) and the zone of proximal de... more The goal of the study was to examine whether the zone of actual (ZAD) and the zone of proximal development (ZPD) in children, measured through preschool dynamic assessment, could be used as predictors of later school performance. A longitudinal study was conducted. The participants were 114 students from the ?Stevan Colovic? primary school in Arilje (54 boys, and 60 girls), Serbia. The findings generally confirm that measures from preschool dynamic assessment can be used as predictors of later school performance. ZAD was shown to be a better predictor than ZPD. ZPD is an independent predictor only for performance in language and mathematics tests in a final trial test. Affective-motivational scaffolding is a better predictor than cognitive scaffolding. These results are considered in the context of Vygotsky?s theory and also in that of dynamic assessment procedures. Theoretical and practical implications for future studies of affective-motivational and cognitive factors as predictor...

TEME, 2019

Third-party reproduction refers to the use of gametes, embryos or gestation that have been provid... more Third-party reproduction refers to the use of gametes, embryos or gestation that have been provided by a third party to enable an infertile individual or couple to become parent(s). The social, legal, and ethical acceptability of third-party reproduction varies around the world. In Serbia, there is a noticeable lack of data on attitudes towards infertility treatments involving the use of donated gametes, as well as surrogacy arrangements, due to the fact that this practice is banned in this country. The aim of this paper is to examine the attitudes of infertile women in Serbia towards third-party reproduction, i.e. gamete donation and surrogate motherhood as potential parts of their own infertility treatments. The sample included 50 infertile women involved in the program of in vitro fertilization, which amounts to at least 10% of the total number of women who go through the program of state-funded in vitro fertilization in Novi Sad each year. The questionnaire, constructed for the ...

Na osnovu teorije samodeterminacije, a prema autorima Deci & Ryan (2000), mogu se razlikovati tri... more Na osnovu teorije samodeterminacije, a prema autorima Deci & Ryan (2000), mogu se razlikovati tri bazicne potrebe - za kompetencijom, autonomijom i povezanoscu, cije je zadovoljenje nužno kako bi osoba postala individualna i socijalna. Na osnovu ovih teorijskih postavki je konstruisana Skala samodeterminacije (Deci & Ryan, 2001), a u ovom radu su se ispitivale psihometrijske karakteristike skale na specificnom uzorku starih ispitanika. U istraživanju je ucestvovalo 86 ispitanika iz seoske sredine (15 muskih i 71 ženskih), starosti od 65 do 92 godine (AS = 78.37, SD = 5.88). Ovaj uzorak cini specificnim to sto vecina njih živi sama (89.5%) i sto vecina ispitanika svoje materijalno stanje procenjuje kao ispodprosecno (69.8%). Primenjena Skala osnovnih psiholoskih potreba (samodeterminacija) (Deci & Ryan, 2001) sadrži 21 ajtem uz petostepenu Likertovu skalu za odgovaranje. U cilju ispitivanja latentne strukture upitnika primenjena je faktorska analiza (metod glavnih osa). Na osnovu Scr...

Only few investigators have compared and contrasted the characteristics of different kinds of rel... more Only few investigators have compared and contrasted the characteristics of different kinds of relationships in social networks in young adults. At this point of development, changes within social networks include: changes in quality of parent-child relationships, gradual replacement of peers as an important source of influence, and development of romantic relationships. The main goal of this study was to explore these changes at young adults' age, i.e. their perceptions of quality of relationships with a mother, a father, a best friend and a romantic partner. In present study, 200 young adults (mean age 21 years) completed Network of Relationship Inventory (NRI, Furman, Buhrmester, 1992) assessing their perceptions of the quality of relationships with mothers, fathers, partners and friends. The full measure includes 9 subscales (Companionship, Conflict, Instrumental Aid, Antagonism, Intimacy, Nurturance, Affection, Admiration, and Reliable Alliance). Two factors were also derive...

Psychologist, 2007

The article presents beginning and development of the psychology in three successor states of For... more The article presents beginning and development of the psychology in three successor states of Former Yugoslavia: Bosnia and Herzegovina, Croatia and Serbia. The common origins of the development of the discipline were stresses as well as similarities and differences in the development of the sub-disciplines and specific areas of psychology that have been advanced in each particular county. A comparison of educational systems was given and possibilities for regional collaboration discussed.

Zadovoljstvo životom, sreca i subjektivna dobrobit neki su od kljucnih pojmova kojima se bavi poz... more Zadovoljstvo životom, sreca i subjektivna dobrobit neki su od kljucnih pojmova kojima se bavi pozitivna psihologija. Zadovoljstvo životom odnosi se na globalnu evaluaciju sopstvenog života i smatra se kognitivnom komponentom subjektivne dobrobiti, koju jos cini i emocionalna komponenta – raspoloženja ili emocije. Sreca se obicno definise kao ravnoteža izmežu pozitivnog i negativnog afekta, koji predstavljaju dve nezavisne dimenzije.Vecina dosadasnjih istraživanja rezultirala je u nesaglasnim rezultatima o ciniocima koji su povezani sa zadovoljstvom životom, pa je cilj ovog istraživanja upravo ispitivanje razlika u zadovoljstvu životom starih osoba u odnosu na razlicite sociodemografske karakteristike. Uzorak je sacinjavalo 80 ispitanika, starosti od 65 do 93 godine, od kojih je 42% ispitanika bilo muskog pola. Primenjeni instrumenti bili su Diener-ova Skala zadovoljstva životom (Satisfaction with life scale, SWLS), Seligman-ova Skala Srece (General happiness Scale), kao i dve skale ...

Primenjena psihologija, 2020

Prvi cilj ovog istraživanja jeste ispitati koje psihološke karakteristike idealnog partnera vredn... more Prvi cilj ovog istraživanja jeste ispitati koje psihološke karakteristike idealnog partnera vrednuju ženske i muške osobe u ranoj odrasloj dobi. Drugi cilj jeste utvrditi mogu li se potencijalne razlike u preferencijama prema osobinama idealnog partnera predvidjeti na osnovu izraženosti dimenzija afektivne vezanosti: anksioznosti i izbjegavanja. Prigodan uzorak čini 279 heteroseksualnih studenata (51.6% djevojaka), prosječnog uzrasta 20.33 godine. Ispitanici su popunili Modifikovanu skalu iskustava u bliskim odnosima (SM-ECR-R) te BSRI inventar polne uloge, koji je korišćen kao mjera poželjnih partnerskih osobina. Rezultati pokazuju da su djevojke i mladići uglavnom usaglašeni u pogledu stepena poželjnosti većine osobina idealnog partnera. Kao poželjne birane su i ekspresivne i instrumentalne osobine, s tim da je uočena snažnija preferencija prema prvim. I djevojke i mladići poželjnijim idealnim partnerima smatraju emotivno ekspresivnije osobe, s tim da djevojke svoje idealne partne...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 1970

Rad ima za cilj da ispita međusobni odnos stava prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u j... more Rad ima za cilj da ispita međusobni odnos stava prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u javnoj sferi, samoobjektivizacije i zadovoljstva telom žena u Srbiji. U istraživanju su učestvovale 462 žene, starosti između 19 i 45 godina. Stav prema seksualnoj objektivizaciji ženskog tela u javnoj sferi operacionalizovan je skalom od devet tvrdnji, u čijoj osnovi su zapažanja o seksualnoj objektivizaciji žena. Skala samoobjektivizacije (Objectified Body Consciousness Scale; McKinley & Hyde, 1996) razvijena je za merenje samoobjektivizacije kod mladih i žena srednjih godina i uključuje tri subskale: telesni nadzor, internalizacija kulturnih standarda vezanih za telo i verovanja u mogućnosti kontrole izgleda. Ispitanicama su postavljena i tri pitanja koja se odnose na stepen zadovoljstva ukupnim fizičkim izgledom tela, prisustvo želje i spremnosti da se telo menja. Rezultati su pokazali da ispitanice podržavaju stav da je seksualna objektivizacija žena i ženskog tela u javnoj sferi Srb...

Psihologija, 2020

This paper investigates a model connecting problematic Internet use (PIU) and positive orientatio... more This paper investigates a model connecting problematic Internet use (PIU) and positive orientation (i.e., life satisfaction, self-esteem, and optimism as its indicators) in an adolescent population. The sample included 1263 adolescents (59.5% girls; M age = 16.85 [SD = 1.01] years), attending four grammar schools and six vocational schools in Vojvodina, Serbia. The following scales were used: the Problematic Internet use, Satisfaction with life, Optimism and Pessimism, and Rosenberg Self Esteem scale. The tested model indicates that the extracted variables are good predictors of PIU, with 20% of the total variance explained. Pessimism was the main individual variable to explain the PIU variance. Future research should investigate the effects of situational contexts on the connection between mental health factors and PIU.

TEME, 2018

The main aim of the conducted research was to evaluate the Nikola Tesla Center (hereandafter NTC)... more The main aim of the conducted research was to evaluate the Nikola Tesla Center (hereandafter NTC) learning system in school settings and to assess its potential advantages over the traditional method of teaching. There were two samples in this research. The first sample consisted of 46 pupils from two classes of the fifth grade, from which one was using the NTC learning system, and the other one traditional forms of teaching. Pupils were tested with the Bond’s logical operation test and academic self-regulation questionnaire. Differences between the two classes were tested using the t-test for independent samples. The results showed that fifth graders who were using the NTC learning system achieved a significantly higher score in the level of formal thinking development. The second sample consisted of 31 pupils from two classes of the first grade - one class was using the NTC system and the other one traditional method of teaching. First graders were tested with the REVISK subscales...

Primenjena psihologija, 2008

Disfunkcionalne šeme razvijaju se rano u detinjstvu kombinacijom vulnera-bilnog temperamenta i di... more Disfunkcionalne šeme razvijaju se rano u detinjstvu kombinacijom vulnera-bilnog temperamenta i disfunkcionalnih iskustava u prvim bliskim vezama unutar porodice. One predstavljaju pervazivne teme koje značajno oblikuju samopercepciju, ali i odnose se sa drugima, opisujući osnovna uverenja o relacijama među ljudima. Istraživanje predstavljeno ovim radom ima za cilj da ispita i opiše relacije između ranih disfunkcionalnih šema i afektivne vezanosti u mlađem odra-slom dobu. Pitanje koje se postavlja je da li će se uočiti značajne poveza-nosti ranih disfunkcionalnih šema sa nesigurnim obrascima afektivne veza-nosti i da li postoje, i kakve su, relacije ranih maladaptivnih šema sa ka-rakteristikama unutrašnjeg radnog modela afektivne vezanosti koje odre-đuju poimanje i spremnost za stupanje i održavanje bliskih veza. Rezultati pokazuju da se grupe ispitanika formirane prema obrascima afek-tivne vezanosti značajno razlikuju u izraženosti ranih maladaptivnih šema. Najviši ukupni skor na ra...

Primenjena psihologija, 2010

Prvi cilj ovog rada je ispitati fenomen implicitne kauzalnosti kod dece i odraslih. Drugi cilj je... more Prvi cilj ovog rada je ispitati fenomen implicitne kauzalnosti kod dece i odraslih. Drugi cilj je ispitati značaj teorije uma, uzrasta i maternjeg jezika za javljanje efekta implicitne kauzalnosti. U ispitivanju je učestvovalo ukupno 212 ispitanika, od toga 128 ispitanika predškolskog uzrasta i 84 odrasla ispitanika srpskog i mađarskog maternjeg jezika. Lista stimulusa je obuhvatala glagole koji opisuju akciju i glagole koji opisuju stanje, ukupno18 glagola. Svi glagoli su se odnosili na interpersonalne relacije. Glagoli su prikazani u vidu proste interakcije: 'osoba A glagol osobu B'. Zadatak ispitanika je bio da pripišu kauzalnu odgovornost jednom od dva člana interakcije. Značaj teorije mišljenja, uzrasta i maternjeg jezika za javljanje efekta implicitne kauzalnosti ispitan je multivarijatnom analize varijanse za ponovljena merenja. Varijabla Uzrast (F(3,204)= 7.289; p< .01; Eta2= .097) ostvaruje statistički značajne efekte, dok je varijabla Maternji jezik u statističk...

Primenjena psihologija, 2008

Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje povezanosti između načina pre-vladavanja stresa kod ado... more Cilj ovog istraživanja je bio ispitivanje povezanosti između načina pre-vladavanja stresa kod adolescenata i nekih karakteristika porodice. Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 201 adolescenta, uzrasta od 15 do 19 godina. Redukcija početnog skupa varijabli je obavljena hijerar-hijskom faktorskom analizom, dok je povezanost između prevladavanja stresa i karakteristika porodice ispitana Pirsonovim koeficijentom kore-lacije. Rezultati pokazuju da se za prevladavanje stresa kod adolescenata koristi devet različitih strategija, koje se mogu svesti na 3 osnovne dimenzije: aktivno prevladavanje, prevladavanje usmereno na emocije i pasivno prevladavanje. Rezultati takođe pokazuju da kod adolescenata postoji statistički značajna povezanost pozitivnog smera između poro-dične kohezivnosti sa jedne strane, i na emocije usmerenog prevladavanja i aktivnog prevladavanja stresa sa druge strane. Registrovana je i pove-zanost porodične fleksibilnosti i na emocije usmerenog prevladavanja stresa. St...

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду, 2017

U cilju utvrđivanja u kojoj meri prisustvo stresnih životnih događaja, traženje psihološke podršk... more U cilju utvrđivanja u kojoj meri prisustvo stresnih životnih događaja, traženje psihološke podrške iz neformalnih socijalnih izvora i izbor strategija za suočavanje sa stresom, uz kontrolu uticaja različitih sociodemografskih varijabli, doprinose spremnosti žena u Srbiji da traže profesionalnu psihološku pomoć, prikupljeni su podaci na uzorku od 2206 žena, različitog socio-ekonomskog statusa, starosti od 19 do 76 godina. Namera žena da traže profesionalnu psihološku pomoć operacionalizovana je pitanjem o dosadašnjem iskustvu i planovima za traženje pomoći u budućnosti (Šakotić-Kurbalija, 2011); za procenu stresnih životnih događaja primenjena je modifikovana SLE skala (Survey of Life Events, Bradbury, 1990; modifikacija: Šakotić-Kurbalija, 2011). Brief COPE skalom (Carver, 1997) su ispitane strategije suočavanja sa stresom; dok su od sociodemografskih varijabli prikupljeni podaci o starosti ispitanice, radnom statusu, subjektivnoj proceni visine mesečnih prihoda domaćinstva, stepenu...

Primenjena psihologija, 2011

Istraživanje prikazano u okviru ovog rada sprovedeno je da bi se dobili odgovori na tri istraživa... more Istraživanje prikazano u okviru ovog rada sprovedeno je da bi se dobili odgovori na tri istraživačka pitanja. Prvo pitanje odnosi se na strukturu prevladavanja kod adolescenata – koje dimenzije ili stilovi prevladavanja se mogu identifikovati na osnovu odgovora ispitanika o upotrebi različitih strategija prevladavanja? Drugo pitanje odnosi se na mogućnost predikcije upotrebe identifikovanih stilova prevladavanja na osnovu dimenzija ličnosti prema modelu Velikih pet. U okviru trećeg pitanja ispituje se značaj stilova prevladavanja kao prediktora nekih aspekata mentalnog zdravlja adolescenata. Istraživanje je izvršeno na uzorku od 225 učenika prvog i četvrtog razreda srednjih škola. Ispitivanjem strukture prevladavanja registrovane su bazične dimenzije prevladavanja. Strategije usmerene na emocije grupisale su se u okviru istoimenog faktora, dok su se u okviru prevladavanja usmerenog na problem diferencirale pristupajuće od izbegavajućih strategija. Osobine savesnost, emocionalna stab...

Primenjena psihologija, 2012

Sprovedeno istraživanje imalo je za cilj proučavanje procesa u brakovima starih i to onih koji ob... more Sprovedeno istraživanje imalo je za cilj proučavanje procesa u brakovima starih i to onih koji obuhvataju doživljaj ljubavi i bliskosti u relaciji, načine pokazivanja ljubavi oba partnera, te relacije ovih varijabli sa zadovoljstvom brakom. Uzorak istraživanja obuhvatao je 75 parova starih u kom su žene bile starosti od 55-77, a muževi 55-89. Prosečno trajanje braka ispitanika iz uzorka bilo je 39 godina, a većina, oko 91% parova, ima odraslu decu koja žive nezavisno od njih. Ispitanici su zadovoljstvo svojom bračnom relacijom procenjivali na skali od 1-9, dok su informacije o doživljaju ljubavi za oba partnera dobijene primenom Skale ljubavi (Love Scale; Braiker & Kelly, 1979). Načini pokazivanja ljubavi procenjivani su Skalom načina izražavanja ljubavi (Ways of showing love; Huić i sar., 2010) kojom su operacionalizovana 4 ekspresivna (Orijentacija ka partneru i žrtvovanje, Emocionalna otvorenost i podrška, Verbalno izražavanje bliskoti, Fizička bliskost) i 2 instrumentalna (Instr...

Nastava I Vaspitanje, 2008

The research presented in this report was aimed at establishing whether there is any relation, an... more The research presented in this report was aimed at establishing whether there is any relation, and if so what kind of relation, between different forms of aggressive behavior of children and adolescents and the perceived educational attitudes of parents on one side and the sociometric status on the other. The research included sociometric examination on the sample of 216 examinees aged 9 to 15, who additionally evaluated educational styles of their parents and aggressive behavior of their peers. The results showed that the higher degree of direct aggression was linked to the negative pole of the control dimension of both parents and the negative pole of the affective dimension of the mother. Those children and adolescents who are rejected by their peers express to a higher degree both direct and indirect forms of aggressive behavior than children who are popular in their peer group.