Marcin Głuszak - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Marcin Głuszak

Czasopismo Prawno-Historyczne, 2024

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, 2019

The act of abrenunciation (renunciation) was a commonly practiced legal action before the Polish ... more The act of abrenunciation (renunciation) was a commonly practiced legal action before the Polish courts for nobles, conducted by a woman upon contracting marriage, or entering a convent. It consisted of acknowledgment receipt of a dowry by the husband or convent, and of the woman’s renunciation of any further rights to the family estate. The statement, according to the chancellery standards, was to be presented orally for the record in the court for nobles. The legal effect of abrenunciation was the surrender of any and all further claims to the inheritance against the current owners of the family estate.

Oficyna Wydawnicza AFM, 2020

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, 2018, Tom 11, Zeszyt 2., 2018

Advitalitas simplex and advitalitas mutua in Polish Land Law The life estate agreementadvitalitas... more Advitalitas simplex and advitalitas mutua in Polish Land Law The life estate agreementadvitalitas inter coniuges-one of the most important private law institutions of the Polish-Lithuanian Commonwealth period has not been subjected to exhaustive research so far. In the historical and legal literature devoted to matrimonial property law, no consensus was reached regarding the nature of life contracts. While most authors raise doubts regarding the obligation to make reciprocal provisions by both spouses as a prerequisite for an effective conclusion of the contract, the source materials do not seem to confirm this thesis. The contract forms used in the land and town courts, the opinions of the authors of the compendia, and the studies of the old Polish law and practice form the basis for the assertion about admission to legal turnover of unilateral lifetime subscriptions.

Czasopismo Prawno-Historyczne, Dec 21, 2021

1 This fact is confirmed by the writings of diarists. Marcin Matuszewicz is one such example. He ... more 1 This fact is confirmed by the writings of diarists. Marcin Matuszewicz is one such example. He mentions an arbitral tribunal concerning his mother who was accused of being an accessory to the death of Łastowski, a nobleman (M. Matuszewicz, Diariusz życia mego [A diary of my life], vol. I, compiled by B. Królikowski, Z. Zielińska, Warsaw 1986, pp. 189-192). Another instance of such writing can be found in Adam Moszczeński's diary. He described the course of a compromise in a dispute between Kajetan Olizar, a royal pantler, and his sister's husband, named Borkowski, concerning the payment of a dowry (A. Moszczeński, Pamiętnik do historii polskiej [A diary accompanying the history of Poland], Warsaw 1905, pp. 37-41). 2 In the period prior to the partitioning of Poland, the topic of arbitral tribunals was written about, among others, by: S. Domino, Sądownictwo polubowne na Rusi w późniejszym średniowieczu [The arbitral tribunals in Ruthenia in the late Middle Ages], Warsaw 1938; A. Rosner, Tradycja staropolskiego sądownictwa polubownego-Próba zarysowania problemu [The tradition of old Polish arbitral tribunals-an attempt to outline the issue] [in:] M.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa, 2010

Interpretacja prawa w rezolucjach Rady Nieustającej Rechtsauslegung in den Resolutionen des Ständ... more Interpretacja prawa w rezolucjach Rady Nieustającej Rechtsauslegung in den Resolutionen des Ständigen Rates 1. Kontrowersje wokół zapisu ustawy z roku 1776; 2. Podmioty interweniujące w Radzie Nieustającej; 3. Procedura uchwalania rezolucji; 4. Źródła prawa; 5. Przedmiot rezolucji; 6. Najczęściej zgłaszane proble my; 7. Odpowiedzi Rady; 8. Kontrola i uchylanie rezolucji; 9. Ocena działalności Rady w zakresie tłumacze nia prawa. 1. Kontroversen um die Gesetzesbestimmung von 1776; 2. Die beim Ständigen Rat Einspruch erhebende Einheiten; 3. Verfahren der Resolutionsverabschiedung; 4. Rechtsquellen; 5. Gegenstand der Resolutionen; 6. Die meist erhobenen Probleme; 7. Antworten des Rates; 8. Kontrolle und Aufhebung der Resolutionen; 9. Bewertung von Handlungen des Ständigen Rates in der Rechtsauslegung.

Part I: General Characteristics Universals (pol. uniwersały)-normative acts of an executive or in... more Part I: General Characteristics Universals (pol. uniwersały)-normative acts of an executive or information nature adopted by the Permanent Council (pol. Rada Nieustająca) in 1775-1788-constitute an important, though not yet widely discussed in the literature, aspect of its activity. Th ey were addressed to the indicated group of entities: central and local offi ces, courts, civil and military authorities, magistrates or residents of specifi c lands and voivodships. Universals, issued between the sessions of the Sejm, enabled the Council to systematically organize and regulate matters not reserved for the legislative authority. Th e general scope of the universals included, among others, the problems of the court system, substantive and procedural law, economy, social and educational policy, and border issues.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa, 2009

M arcin Głuszak (Łódź) O rdynacja w R a d zie N ieu sta ją cej1 Ordnung des Ständigen Rates 1. Us... more M arcin Głuszak (Łódź) O rdynacja w R a d zie N ieu sta ją cej1 Ordnung des Ständigen Rates 1. Ustawy sejmowe o Radzie Nieustającej. 2. Uchwalenie ordynacji. 3. Analiza tekstu ordynacji. 4. Podsu mowanie. 1. Sejm-Gesetze über den Ständigen Rat; 2. Verabschiedung der Ordnung des Ständigen Rates; 3. Textana lyse der Ordnung; 4. Zusammenfassung.

Zbior... obejmuje uchwalone w latach 1786–1788 rezolucje Rady Nieustającej poświecone tlumaczeniu... more Zbior... obejmuje uchwalone w latach 1786–1788 rezolucje Rady Nieustającej poświecone tlumaczeniu obowiązującego prawa. Zostal opracowany na podstawie zachowanych w formie rekopisow protokolow ekspedycji publicznych Rady i jest uzupelnieniem wydanych juz drukiem u schylku XVIII w. pieciu tomow zawierających rezolucje interpretacyjne z lat 1776–1786. Rezolucje przedstawiono w porządku chronologicznym. Dla szybszego i wygodniejszego poruszania sie po zbiorze date uchwalenia umieszczono na ich wstepie. Zrezygnowano z edycji lokacji i datacji. Tekst kazdej rezolucji zostal poprzedzony informacją o podmiocie skladającym memorial i przedmiocie sprawy analizowanej przez Rade Nieustającą. Pominieto stalą formule intytulacyjną. Zrezygnowano rowniez z niezmiennej formuly korroboracyjnej. W związku ze zmieniającymi sie sygnatariuszami uwzgledniono natomiast podpisy znajdujące sie pod tekstem kazdej rezolucji. Pominieto znajdującą sie na koncu dokumentu informacje o pochodzeniu (autorach) memorialu i departamencie. Zebrane orzecznictwo stanowi cenny material źrodlowy nie tylko w badaniach nad funkcjonowaniem Rady Nieustającej i prawem sądowym ostatnich lat I Rzeczypospolitej. To takze interesujący obraz postawy spoleczenstwa szlacheckiego wobec wątpliwości napotykanych w procesie stosowania prawa. Zbior adresowany jest przede wszystkim do historykow prawa i badaczy dziejow epoki stanislawowskiej. Moze stanowic rowniez uzupelniający material dydaktyczny dla studentow prawa i historii.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa, 2020

funkcjonowania sądów polubownych oraz postępowanie egzekucyjne, w tym udział wojska przy tzw. tra... more funkcjonowania sądów polubownych oraz postępowanie egzekucyjne, w tym udział wojska przy tzw. tradycji dóbr ziemskich.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa, 2015

Czasopismo Prawno-Historyczne, Oct 31, 2018

Rezolucje interpretacyjne Rady Nieustającej 1 W roku 1776 Sejm Rzeczypospolitej uchwalił konstytu... more Rezolucje interpretacyjne Rady Nieustającej 1 W roku 1776 Sejm Rzeczypospolitej uchwalił konstytucję nadającą Radzie Nieustającej kompetencję do tłumaczenia obowiązującego prawa 2. Decyzja ta była tyle nowatorska, ile kontrowersyjna. Już rok wcześniej przyjęta ustawa, przyznająca Radzie szereg uprawnień o charakterze wykonawczym, zakazywała jej, pod groźbą poważnych sankcji wobec konsyliarzy, wkraczania w obszar zarezerwowany dla władzy ustawodawczej i sądowniczej 3 , ale opozycja parlamentarna ostro sprzeciwiała się nowemu rozwiązaniu 4. W poszerzeniu praw Rady Nieustającej, oponenci reformy widzieli poważne zagrożenie zarówno 1 Podstawą źródłową badań nad orzecznictwem Rady były wydane w XVIII w. Zbiory rezolucji Rady Nieustającej, obejmujące starannie wyselekcjonowane, uchwalone w latach 1776-1786, rezolucje dotyczące interpretacji prawa. Ukazały się one nakładem warszawskiej Drukarni Korpusu Kadetów Piotra Dufour w pięciu tomach w latach 1780-1788. 2 Doświadczyliśmy [my król-M. G.] z niemałym powagi rządowej poniżeniem: że dla nieograniczonej wolności każdego tłumaczenia sobie i naciągania do swojej myśli prawa, rezolucje napominalne i rekwizycjonalne listy nasze, lubo na fundamencie jego i z okoliczności wypadłe nie tylko bezskutecznemi zostawały, lecz w zgorszenie, a przez to po prowincjach niechęć do tejże Rady kształtnie wprowadzać, więc żeby na przyszły czas nic podobnego trafi ć się nie mogło, i ta najwyższa po sejmującej z nami Rzplitej magistratura, na czele swoim Majestat Królewski zawsze mająca, czczą i bezskuteczną w czynnościach swoich nie zostawała (…) jeżeliby którakolwiek jurysdykcja, lub ktożkolwiek nieposłuszeństwo czynić, albo pretekstem obojętności prawa, tłumaczyć je ważył się, Rada Nasza Nieustająca zwierzchną nad innemi jurysdykcjami będąc, takowych tłumaczeń nie dozwolić, one rezolwować, et vim legis executivam mająca, do skutku prawa przywodzić ma, i powinna będzie, Volumina Legum [dalej VL] VIII, f. 850. 3 Nie mając najmniejszej mocy prawodawczej, ani sądzącej, [Rada-M. G.] ma moc nakazywać tam, gdzie będzie z prawa należało; Gdyby Rada przestąpiła granice swojej władzy, osoby radne sądzone będą na Sejmie przez Sądy Sejmowe, VL VIII, f. 98-99. 4 Marszałek wielki koronny Stanisław Lubomirski na sesji z dnia 6 września 1776 r. ostrzegał: Wlać na kogo tłumaczenie prawa, jest mu dozwolić mocą tłumaczenia móc wszystkie dowoli przeistaczać prawa (…) bliski krok od tłumaczenia prawa do stanowienia onego, cyt. za R. Łaszewski,

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego eBooks, 2016

Czasopismo Prawno-Historyczne, Jul 26, 2017

Problematyka sądownictwa polubownego w rezolucjach Rady Nieustającej (1776-1788) I. Pomimo znaczą... more Problematyka sądownictwa polubownego w rezolucjach Rady Nieustającej (1776-1788) I. Pomimo znaczącej roli, jaką w rozstrzyganiu sporów między szlachtą odgrywały w I Rzeczypospolitej sądy polubowne 1 , w literaturze historyczno-prawnej pisano o nich stosunkowo niewiele 2. Zasadne jest więc zwrócenie większej uwagi na podstawowe problemy związane z ich funkcjonowaniem, szczególnie w XVIII w., a więc w okresie wzrostu popularności tzw. kompromisów. Genezy sądów polubownych należy jednak szukać znacznie wcześniej, co było związane ze znanym już w wiekach średnich postępowaniem polubownym, tzw. jednaniem 3 , wykształconym jako odpowiedź na prowadzącą do 1 Fakt ten potwierdzają przekazy pamiętnikarzy. Przykładem jest Marcin Matuszewicz, który wspomina o sądzie polubownym w sprawie swojej matki oskarżonej o przyczynienie się do śmierci

Sammlungen der Beschlüsse des Ständigen Rates als Rechtsquelle in Polen in der 2. Hälfte des 18. ... more Sammlungen der Beschlüsse des Ständigen Rates als Rechtsquelle in Polen in der 2. Hälfte des 18. Jahrhunderts 1. Kompetencje Departamentu Sprawiedliwości Rady Nieustającej w świetle ustaw sejmowych z 1775 i 1776 r. oraz ordynacji z 1776 r.; 2. Archiwizacja czynności Rady Nieustającej; 3. Rękopisy rezolucji Rady Nieustającej; 4. Charakterystyka zbiorów drukowanych; 5. Przeznaczenie zbiorów drukowanych; 6. Przy kładowe kierunki analizy rezolucji Rady Nieustającej. 1. Zuständigkeiten des Justizdepartments des Ständigen Rates im Licht der Parlamentsgesetze aus den Jahren 1775 und 1776 und der Ordination von 1776; 2. Archivierung der Aktivitäten des Ständigen Rates; 3. Handschriften der Beschlüsse des Ständigen Rates; 4. Charakteristik der Drucksammlungen; 5. Bestim mung der Drucksammlungen; 6. Richtungen der Analyse der Beschlüsse des Ständigen Rates.