Maria Abramowicz - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Maria Abramowicz
European Neuropsychopharmacology, Sep 1, 2015
Biblioteka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, 2014
Ocena wpływu długotrwałego podawania litu na czynność nerek u pacjentów z chorobą afektywną dwubi... more Ocena wpływu długotrwałego podawania litu na czynność nerek u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową Rozprawa doktorska Promotor: prof.dr hab. Janusz Rybakowski Klinika Psychiatrii Dorosłych w Poznaniu POZNAŃ 2014 Serdecznie dziękuję Panu Prof. dr. hab. Januszowi Rybakowskiemu za ukierunkowanie, motywację, wyrozumiałość i cenne wskazówki które pozwoliły nadać odpowiedni kształt mojej pracy. Dziękuję Pani dr Marii Chłopockiej-Woźniak za pomoc i życzliwość w trakcie prowadzenia badań. Podziękowania kieruję również dla moich Rodziców, Rodzeństwa i dla mojego przyjaciela, psychoonkologa Marcina Maćkowiaka, który uczy mnie doceniać tego co mam, zanim los sprawi że to stracę i powtarza: "Dum spiro spero" ("Dopóki oddycham, nie tracę nadziei"). 6.1. Porównanie wyników czynności nerek u pacjentów grupy eksperymentalnej i kontrolnej 45 6.1.1. Ciężar właściwy moczu (gęstość względna) 45 6.1.2. Kreatynina w surowicy 6.1.3. Oszacowany współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) 49 6.1.4. Stężenie kreatyniny w moczu, mikroalbuminuria i stosunek albumina/kreatynina w moczu (UACR) 52 6.1.5. Stężenie albumin w surowicy 52 6.1.6. Hiperkalcemia i stężenie parathormonu ( PTH) w surowicy 6.1.7. Nowe biomarkery uszkodzenia nerekbeta-2-mikroglobulina w moczu (uβ2-MG) oraz lipokalina neutrofilowa związana z żelatynazą w surowicy (sNGAL) 6.1.8. Odsetek pacjentów z grupy eksperymentalnej i kontrolnej z nieprawidłowymi wynikami bdań oceny funkcji nerek 6.2. Ocena zależności oznaczonych parametrów funkcji nerek u pacjentów z grupy eksperymetalnej 64 6.2.1. Zależność od wieku 64 6.2.2. Zależność od długości przyjmowania litu 64 6.2.3. Ocena zależności między oznaczonymi parametrami funkcji nerek uβ2-MG oraz sNGAL w surowicy 6.3. Porównanie parametrów funkcji nerek pacjentów z grupy eksperymentalnej w zależności od mono-lub politerapii, glikemii, wartości ciśnienia tętniczego krwi oraz funkcji tarczycy 6.4. Interpretacja wyników badania ultrasonograficznego nerek 77 7. OMÓWIENIE 78 7.1. Funkcja nerek u pacjentów długotrwale przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmującymi litu dobranymi względem płci i wieku 78 7.2. Ocena kalcemii i funkcji przytarczyc u pacjentów przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmmującymi litu dobranymi względem płci i wieku 5 7.3. Nowe markery funkcji nerek (2-MG, NGAL) w moczu i surowicy u pacjentów przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmmującymilitu dobranymi względem płci i wieku. 85 7.4. Ograniczenia dotyczące wyników uzyskanych w niniejszej pracy 87 8. PODSUMOWANIE 9. WNIOSKI 10. STRESZCZENIE 92 11. SUMMARY 12. PIŚMIENNICTWO 13. ZAŁĄCZNIKI 107 13.1. Informacja dla pacjenta otrzymującego węglan litu oraz formularz świadomej zgody na badanie 107 13.2. Informacja dla pacjenta, który nie otrzymywał węglanu litu oraz formularz świadomej zgody na badanie 108 13.3. Kwestionariusz dla pacjentów otrzymujących węglan litu 13.4. Kwestionariusz dla pacjentów nieotrzymujących węglanu litu 13.5. Wskazówki przygotowania do badania ultrasonograficznego jamy brzusznej z oceną morfologii nerek. 113 6 WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PRACY ADHhormon antydiuretyczny, wazopresyna Alb. -stężenie albumin w surowicy APA -Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, ang. American Psychiatric Association AQP 2akwaporyna 2 AVPreceptor dla wazopresyny BDNF -czynnik neurotrofowy pochodzenia mózgowego c.w.-ciężar właściwy moczu, zwany również gęstością względną Ca 2+ -stężenie wapnia całkowitego w surowicy cAMP -cykliczny adenozynomonofosforan CaSR -receptor wrażliwy na wapń, ang. calciumsensing receptor ChADchoroba afektywna dwubiegunowa COX -2cyklooksygenaza 2 Crea -stężenie kreatyniny w surowicy CreaM -stężenie kreatyniny w moczu CTIN -przewlekła nefropatia cewkowo-śródmiąższowa, ang. chronic tubulointerstitial nephropathy dDAVPdesmopresyna, syntetyczny analog wazopresyny DSM-IV -Klasyfikacja Chorób Psychicznych APA IV ECLIAmetoda elektrochemiluminescencji, ang electro-chemiluminescence immunoassay eGFRoszacowany współczynnik przesączania kłebuszkowego ELISAtest immunoenzymatyczny (ang. enzyme-linked immunosorbent assay) ENaC -nabłonkowy kanał sodowy (ang. epithelial sodium channel) FHHrodzinna hiperkalcemia hipokalciuretyczna ang. familiar hypocalciuric hypercalcaemia FSGS -segmentalne stwardnienie kłębuszków nerkowych ang. focal segmental glomerulosclerosis fT3 -trójjodotyronia fT4tyroksyna GFR -współczynnik przesączania kłębuszkowego, wskaźnik filtracji kłębuszkowej GGSglobalne stwardnienie kłębuszków nerkowych (ang. global glomerulosclerosis) GSK-3kinaza syntazy glikogenu 3 HPT -nadczynność przytarczyc ang. hyperparathyroidism
Journal of Psychiatric Research
Psychiatria Polska, 2014
Począwszy od roku 1963 stosowanie litu stanowi najbardziej udokumentowany sposób postępowania dłu... more Począwszy od roku 1963 stosowanie litu stanowi najbardziej udokumentowany sposób postępowania długoterminowego w chorobie afektywnej dwubiegunowej (ChAD), zarówno dla zapobiegania epizodom depresyjnym, jak i maniakalnym, a także zmniejszania ryzyka samobójstwa. W ChAD czynność gruczołu tarczowego i osi podwzgórze-przysadka-tarczyca (PPT) ma istotne znaczenie dla patofizjologii, przebiegu klinicznego i leczenia tej choroby. Wpływ litu na gruczoł tarczowy stanowi jedno z najważniejszych działań niepożądanych długotrwałej terapii tym lekiem. Lit jest gromadzony w tarczycy w stężeniu 3 do 4 razy większym niż w osoczu, a w wyniku jego stosowania dochodzi do zmniejszenia produkcji i hamowania uwalniania hormonów tarczycy oraz zmian w procesach immunologicznych dotyczących tego gruczołu. Najczęstszymi objawami ubocznymi związanymi z działaniem długotrwałego stosowania litu na tarczycę jest wole i niedoczynność tarczycy. Rzadkim powikłaniem stosowania litu jest nadczynność tarczycy. Lit moż...
Psychiatria Polska, 2019
Cel pracyW odniesieniu do choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), dotychczasowe prace wskazują n... more Cel pracyW odniesieniu do choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), dotychczasowe prace wskazują na zaburzenia ruchów sakadycznych, głównie pod postacią wydłużenia czasu reakcji (latencji) w testach prosakad i antysakad. Dotychczas nie przeprowadzono oceny ruchów wergencyjnych gałek ocznych u osób z ChAD. Głównym celem naszego badania jest ocena parametrów konwergencji (zbieżne ruchy gałek ocznych) w tej grupie klinicznej.MetodaDo badania włączono 30 pacjentów z ChAD w stanie remisji objawowej i 23 zdrowych ochotników. Uczestników poddano badaniu optometrycznemu oceniającemu punkt bliski konwergencji przy użyciu pręta fiksacyjnego. Badanie okulometryczne przeprowadzono przy pomocy okulografu wykorzystującego promieniowanie podczerwone z dedykowanym stymulatorem wergencji.WynikiPacjenci z ChAD wykazali istotnie większy średni błąd pozycji konwergencji do celu oraz większą liczbę wtrąceń sakadycznych w porównaniu do grupy kontrolnej. Analiza składowych głównych przeprowadzona na zmienn...
Therapeutic Advances in Psychopharmacology, 2016
We present the cases of five patients (two men aged 64 years and 79 years) and three women (aged ... more We present the cases of five patients (two men aged 64 years and 79 years) and three women (aged 64 years, 65 years and 75 years) who have received lithium treatment for 40–45 years, with particular regard to kidney and thyroid functions, hypercalcaemia and cognition, in the context of disease course and overall functioning. Lithium was initiated in the early phase of the illness (in three patients within the first 2 years). In four patients, lithium concentration was between 0.60 and 0.65 mmol/l and in one patient, between 0.7 and 0.8 mmol/l. Four were very good lithium responders. One man had stage 3 chronic kidney disease, and the other stage 2/3 chronic kidney disease. All three women had asymptomatic stage 2 chronic kidney disease. One woman had severe thyroid dysfunction (Hashimoto’s disease) with extremely high levels of antithyroid peroxidase antibodies and antithyroglobulin antibodies and was receiving thyroxine. Serum calcium levels were normal or borderline in all five pa...
Journal of Clinical Ultrasound, 2016
The aim of the study was to analyze sonographic (US) renal findings in lithiumtreated bipolar pat... more The aim of the study was to analyze sonographic (US) renal findings in lithiumtreated bipolar patients and to correlate them with renal function. Methods. Renal US and renal function tests were performed on 120 patients with bipolar disorder. Ninety patients (30 males, 60 females), aged 36-82 years, had received lithium therapy for an average of 16 years, whereas 30 patients (10 males, 20 females), aged 35-85 years, who had never been exposed to lithium, served as controls. Results. In the lithium-treated group, patients with macrocysts (22%) had poorer renal function with higher creatinine serum concentrations, lower estimated glomerular filtration rates, and lower urine specific gravity, compared with the patients without macrocysts. The US changes characteristic for lithium nephropathy (punctate hyperechoic foci, microcysts < 2 mm, and increased echogenicity) were seen in three patients. These patients had been treated with lithium for more than 20 years and had impaired renal function. Sixteen percent of patients in the control group had macrocysts; however, no correlation between their presence and impaired renal function was found. Conclusions. The presence of macrocysts in the kidneys of lithium-treated bipolar patients is associated with impaired renal function. The US changes characteristic for lithium nephropathy are rare, and in our study, were only found in patients treated with lithium for 20 years or more. V
Psychiatria polska
Long-term mood instability and fluctuations in mood are quintessential features of bipolar disord... more Long-term mood instability and fluctuations in mood are quintessential features of bipolar disorder; however a great majority of of mood rating scales are cross-sectional and focused on acute symptoms. NIMH Life Chart Methodology (NIMH-LCM) and ChronoRecord program on the contrary record the severity, duration and frequency of mood swings. Many bipolar patients need combined treatment and take multiple medications, which is associated with better treatment outcome but also with the increased risk of side effects. Treatment with drug combination negatively impacts the compliance of the patients. Simultaneous assessment of daily mood fluctuations and monitoring of life events and medications may help to optimize treatment and to better detect nuances of partial response. TacyJakJa.pl an Internet site, in which patients keep on-line diaries concerning their course of disease and treatment, makes this tool available to a large number of patients. Not only does it enable the patients to ...
International Journal of Bipolar Disorders, 2013
Background: Most bipolar patients experience a reduction in urinary concentrating ability within ... more Background: Most bipolar patients experience a reduction in urinary concentrating ability within a few weeks of starting lithium treatment. This phenomenon may be connected with the effect of lithium on the glycogen synthase kinase-3beta (GSK-3β) present in the renal tubules. The GSK-3β gene is located on chromosome 3q13 and possesses a functional-50 C/T polymorphism. In the present study, we estimated this polymorphism in a group of long-term lithium-treated patients and assessed its association with various parameters of kidney function, including novel markers of kidney injury such as serum neutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL) and urinary beta2microglobulin (β2-MG). Methods: The study comprised 78 patients with bipolar mood disorder (25 males, 53 females), aged 36 to 82 (60 ± 11) years. The mean duration of bipolar illness was 6 to 50 (24 ± 10) years, and the patients have been receiving lithium for 5 to 38 (16 ± 9) years. All the patients had the following features, regarded as the phenotypes of kidney functions measured: urine examination for specific gravity evaluation, serum creatinine concentration, and estimated glomerular filtration rate (eGFR) evaluation, as well as the serum concentrations of NGAL and urinary β2-MG. Genotyping of GSK-3β gene-50 C/T polymorphism was done by polymerase chain reaction analysis. Results and discussion: Thirty-four patients (6 males, 28 females) had the T/T genotype, 37 patients (16 males, 21 females) had the T/C genotype, and 7 patients (3 males, 4 females) had the C/C genotype. Patients homozygous for C allele had significantly higher urine specific gravities (1.019 ± 0.008) compared to the remaining genotypes (1.013 ± 0.007) (p = 0.035), with no influence of the duration of lithium treatment. Other parameters of kidney function (serum creatinine, eGFR, serum NGAL, and urinary β2-MG levels) were not different between genotypes and, again, were not affected by the duration of lithium treatment. There was no correlation between urine specific gravity and other kidney function parameters. The results of our study indicate that the GSK-3β genotype may be connected with lithiuminduced impairment of renal concentrating ability in long-term lithium-treated bipolar patients. Limitations of the study include small size of the sample, small number of C/C genotype patients, and a lack of multiple testing analysis of genotypic differences in various measures of kidney function.
Bipolar Disorders, 2014
Objectives: An important side effect of lithium therapy is an influence on thyroid function. It i... more Objectives: An important side effect of lithium therapy is an influence on thyroid function. It is unclear whether there is a significant association between thyroid function and duration of lithium administration. The aim of the present cross-sectional study was to measure levels of thyroid hormones and antibodies in patients with bipolar disorder receiving lithium for more than ten years. Methods: The study was performed in 66 patients (21 males, 45 females) with bipolar mood disorder, receiving lithium for 10-44 (21 AE 9; mean AE standard deviation) years. Thyroid-stimulating hormone (TSH), free thyroxine (fT3), and free triiodothyronine (fT4) were measured by the microparticle enzyme immunoassay. Thyroid peroxidase (TPO) antibodies, thyroglobulin (TG) antibodies, and TSH receptor (TSH-R) antibodies were measured by the radioimmunoassay. Results: Some features of hypothyroidism were found in ten (22%) female patients (seven received levothyroxine and three had increased TSH). No abnormality in thyroid hormones was found in male patients. A significant percentage of patients had abnormally high levels of anti-TPO, and anti-TG antibodies, which correlated with TSH and fT3 concentrations. There were no differences in thyroid function between patients receiving lithium for 10-20 years and those taking the drug for more than 20 years. Conclusions: These results confirm the greater susceptibility of female subjects for disturbances of thyroid hormones during lithium therapy, with one-fifth of them showing some features of hypothyroidism. Abnormally high levels of anti-TPO and anti-TG antibodies were shown in a significant proportion of patients. However, in contrast to the effect of lithium on kidney function, our results do not show an association between the duration of lithium therapy and thyroid dysfunction.
Medical Science Monitor, 2012
Background: Lithium is the most effective therapeutic modality for the prevention of recurrences ... more Background: Lithium is the most effective therapeutic modality for the prevention of recurrences in bipolar disorder. An important adverse effect of lithium, especially with long-term treatment, is a possibility of a toxic effect on kidney function. Therefore, the aim of the study was to assess kidney function in a group of long-term lithium-treated patients. Material/Methods: The study comprised 80 patients with bipolar mood disorder (26 male, 54 female), aged 60±11 years. They had been receiving lithium for 5-38 (16±9) years. Random urine sample was examined for albumin and creatinine excretion, and urinary albumin to creatinine ratio (UACR) was calculated. Specific gravity of the urine sample was recorded. Serum concentration of creatinine was measured and estimated glomerular filtration rate (eGFR) was calculated. Serum concentration of albumin was also measured. Results: Decreased eGFR values <60 ml/min/1.73 m 2 were found in 23% of patients, significantly more frequently in men that in women (38% vs. 16%, p=0.04). Elevated UACR values (>30 mg/g) were found in 25% of men and 12% of women, respectively. Serum albumin concentration >52 g/l was detected in 19% of patients (17% of men and 20% of women). Specific gravity of the urine, equal to or below 1.005, was recorded in 21% of men and 14% of women. Conclusions: The results confirm the opinion that screening for the markers of kidney damage should be performed in long-term lithium-treated patients for identification of persons with impaired kidney function. Male sex seems to be the risk factor for the development of kidney damage during longterm lithium treatment.
European Neuropsychopharmacology, 2012
Psychiatria polska
In 1963 it was first demonstrated that long-term lithium administration exerts a "mood-stabi... more In 1963 it was first demonstrated that long-term lithium administration exerts a "mood-stabilising" effect, preventing recurrences of mania and depression in bipolar affective disorder. Despite the introduction of many other drugs having mood-stabilising effect, lithium still remains the first choice drug for the prophylaxis of affective episodes in mood disorder. Lithium is eliminated nearly exclusively by the kidneys: lithium clearance is proportional to creatinine clearance and is influenced by natriuretic and antinatriuretic factors. Nowadays, nearly 40-year experience with long-term lithium treatment point to a possibility of nephrotoxic effects of this ion. Impaired urinary concentrating ability, which, in a few patients can reach an intensity of diabetes insipidus, can occur after several weeks of lithium administration. Favourable results in the treatment of diabetes insipidus have been obtained with amiloride, the drug which block epithelial sodium channel. Howeve...
European Neuropsychopharmacology, Sep 1, 2015
Biblioteka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, 2014
Ocena wpływu długotrwałego podawania litu na czynność nerek u pacjentów z chorobą afektywną dwubi... more Ocena wpływu długotrwałego podawania litu na czynność nerek u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową Rozprawa doktorska Promotor: prof.dr hab. Janusz Rybakowski Klinika Psychiatrii Dorosłych w Poznaniu POZNAŃ 2014 Serdecznie dziękuję Panu Prof. dr. hab. Januszowi Rybakowskiemu za ukierunkowanie, motywację, wyrozumiałość i cenne wskazówki które pozwoliły nadać odpowiedni kształt mojej pracy. Dziękuję Pani dr Marii Chłopockiej-Woźniak za pomoc i życzliwość w trakcie prowadzenia badań. Podziękowania kieruję również dla moich Rodziców, Rodzeństwa i dla mojego przyjaciela, psychoonkologa Marcina Maćkowiaka, który uczy mnie doceniać tego co mam, zanim los sprawi że to stracę i powtarza: "Dum spiro spero" ("Dopóki oddycham, nie tracę nadziei"). 6.1. Porównanie wyników czynności nerek u pacjentów grupy eksperymentalnej i kontrolnej 45 6.1.1. Ciężar właściwy moczu (gęstość względna) 45 6.1.2. Kreatynina w surowicy 6.1.3. Oszacowany współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) 49 6.1.4. Stężenie kreatyniny w moczu, mikroalbuminuria i stosunek albumina/kreatynina w moczu (UACR) 52 6.1.5. Stężenie albumin w surowicy 52 6.1.6. Hiperkalcemia i stężenie parathormonu ( PTH) w surowicy 6.1.7. Nowe biomarkery uszkodzenia nerekbeta-2-mikroglobulina w moczu (uβ2-MG) oraz lipokalina neutrofilowa związana z żelatynazą w surowicy (sNGAL) 6.1.8. Odsetek pacjentów z grupy eksperymentalnej i kontrolnej z nieprawidłowymi wynikami bdań oceny funkcji nerek 6.2. Ocena zależności oznaczonych parametrów funkcji nerek u pacjentów z grupy eksperymetalnej 64 6.2.1. Zależność od wieku 64 6.2.2. Zależność od długości przyjmowania litu 64 6.2.3. Ocena zależności między oznaczonymi parametrami funkcji nerek uβ2-MG oraz sNGAL w surowicy 6.3. Porównanie parametrów funkcji nerek pacjentów z grupy eksperymentalnej w zależności od mono-lub politerapii, glikemii, wartości ciśnienia tętniczego krwi oraz funkcji tarczycy 6.4. Interpretacja wyników badania ultrasonograficznego nerek 77 7. OMÓWIENIE 78 7.1. Funkcja nerek u pacjentów długotrwale przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmującymi litu dobranymi względem płci i wieku 78 7.2. Ocena kalcemii i funkcji przytarczyc u pacjentów przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmmującymi litu dobranymi względem płci i wieku 5 7.3. Nowe markery funkcji nerek (2-MG, NGAL) w moczu i surowicy u pacjentów przyjmujących węglan litu w porównaniu z pacjentami z ChAD nie przyjmmującymilitu dobranymi względem płci i wieku. 85 7.4. Ograniczenia dotyczące wyników uzyskanych w niniejszej pracy 87 8. PODSUMOWANIE 9. WNIOSKI 10. STRESZCZENIE 92 11. SUMMARY 12. PIŚMIENNICTWO 13. ZAŁĄCZNIKI 107 13.1. Informacja dla pacjenta otrzymującego węglan litu oraz formularz świadomej zgody na badanie 107 13.2. Informacja dla pacjenta, który nie otrzymywał węglanu litu oraz formularz świadomej zgody na badanie 108 13.3. Kwestionariusz dla pacjentów otrzymujących węglan litu 13.4. Kwestionariusz dla pacjentów nieotrzymujących węglanu litu 13.5. Wskazówki przygotowania do badania ultrasonograficznego jamy brzusznej z oceną morfologii nerek. 113 6 WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PRACY ADHhormon antydiuretyczny, wazopresyna Alb. -stężenie albumin w surowicy APA -Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, ang. American Psychiatric Association AQP 2akwaporyna 2 AVPreceptor dla wazopresyny BDNF -czynnik neurotrofowy pochodzenia mózgowego c.w.-ciężar właściwy moczu, zwany również gęstością względną Ca 2+ -stężenie wapnia całkowitego w surowicy cAMP -cykliczny adenozynomonofosforan CaSR -receptor wrażliwy na wapń, ang. calciumsensing receptor ChADchoroba afektywna dwubiegunowa COX -2cyklooksygenaza 2 Crea -stężenie kreatyniny w surowicy CreaM -stężenie kreatyniny w moczu CTIN -przewlekła nefropatia cewkowo-śródmiąższowa, ang. chronic tubulointerstitial nephropathy dDAVPdesmopresyna, syntetyczny analog wazopresyny DSM-IV -Klasyfikacja Chorób Psychicznych APA IV ECLIAmetoda elektrochemiluminescencji, ang electro-chemiluminescence immunoassay eGFRoszacowany współczynnik przesączania kłebuszkowego ELISAtest immunoenzymatyczny (ang. enzyme-linked immunosorbent assay) ENaC -nabłonkowy kanał sodowy (ang. epithelial sodium channel) FHHrodzinna hiperkalcemia hipokalciuretyczna ang. familiar hypocalciuric hypercalcaemia FSGS -segmentalne stwardnienie kłębuszków nerkowych ang. focal segmental glomerulosclerosis fT3 -trójjodotyronia fT4tyroksyna GFR -współczynnik przesączania kłębuszkowego, wskaźnik filtracji kłębuszkowej GGSglobalne stwardnienie kłębuszków nerkowych (ang. global glomerulosclerosis) GSK-3kinaza syntazy glikogenu 3 HPT -nadczynność przytarczyc ang. hyperparathyroidism
Journal of Psychiatric Research
Psychiatria Polska, 2014
Począwszy od roku 1963 stosowanie litu stanowi najbardziej udokumentowany sposób postępowania dłu... more Począwszy od roku 1963 stosowanie litu stanowi najbardziej udokumentowany sposób postępowania długoterminowego w chorobie afektywnej dwubiegunowej (ChAD), zarówno dla zapobiegania epizodom depresyjnym, jak i maniakalnym, a także zmniejszania ryzyka samobójstwa. W ChAD czynność gruczołu tarczowego i osi podwzgórze-przysadka-tarczyca (PPT) ma istotne znaczenie dla patofizjologii, przebiegu klinicznego i leczenia tej choroby. Wpływ litu na gruczoł tarczowy stanowi jedno z najważniejszych działań niepożądanych długotrwałej terapii tym lekiem. Lit jest gromadzony w tarczycy w stężeniu 3 do 4 razy większym niż w osoczu, a w wyniku jego stosowania dochodzi do zmniejszenia produkcji i hamowania uwalniania hormonów tarczycy oraz zmian w procesach immunologicznych dotyczących tego gruczołu. Najczęstszymi objawami ubocznymi związanymi z działaniem długotrwałego stosowania litu na tarczycę jest wole i niedoczynność tarczycy. Rzadkim powikłaniem stosowania litu jest nadczynność tarczycy. Lit moż...
Psychiatria Polska, 2019
Cel pracyW odniesieniu do choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), dotychczasowe prace wskazują n... more Cel pracyW odniesieniu do choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), dotychczasowe prace wskazują na zaburzenia ruchów sakadycznych, głównie pod postacią wydłużenia czasu reakcji (latencji) w testach prosakad i antysakad. Dotychczas nie przeprowadzono oceny ruchów wergencyjnych gałek ocznych u osób z ChAD. Głównym celem naszego badania jest ocena parametrów konwergencji (zbieżne ruchy gałek ocznych) w tej grupie klinicznej.MetodaDo badania włączono 30 pacjentów z ChAD w stanie remisji objawowej i 23 zdrowych ochotników. Uczestników poddano badaniu optometrycznemu oceniającemu punkt bliski konwergencji przy użyciu pręta fiksacyjnego. Badanie okulometryczne przeprowadzono przy pomocy okulografu wykorzystującego promieniowanie podczerwone z dedykowanym stymulatorem wergencji.WynikiPacjenci z ChAD wykazali istotnie większy średni błąd pozycji konwergencji do celu oraz większą liczbę wtrąceń sakadycznych w porównaniu do grupy kontrolnej. Analiza składowych głównych przeprowadzona na zmienn...
Therapeutic Advances in Psychopharmacology, 2016
We present the cases of five patients (two men aged 64 years and 79 years) and three women (aged ... more We present the cases of five patients (two men aged 64 years and 79 years) and three women (aged 64 years, 65 years and 75 years) who have received lithium treatment for 40–45 years, with particular regard to kidney and thyroid functions, hypercalcaemia and cognition, in the context of disease course and overall functioning. Lithium was initiated in the early phase of the illness (in three patients within the first 2 years). In four patients, lithium concentration was between 0.60 and 0.65 mmol/l and in one patient, between 0.7 and 0.8 mmol/l. Four were very good lithium responders. One man had stage 3 chronic kidney disease, and the other stage 2/3 chronic kidney disease. All three women had asymptomatic stage 2 chronic kidney disease. One woman had severe thyroid dysfunction (Hashimoto’s disease) with extremely high levels of antithyroid peroxidase antibodies and antithyroglobulin antibodies and was receiving thyroxine. Serum calcium levels were normal or borderline in all five pa...
Journal of Clinical Ultrasound, 2016
The aim of the study was to analyze sonographic (US) renal findings in lithiumtreated bipolar pat... more The aim of the study was to analyze sonographic (US) renal findings in lithiumtreated bipolar patients and to correlate them with renal function. Methods. Renal US and renal function tests were performed on 120 patients with bipolar disorder. Ninety patients (30 males, 60 females), aged 36-82 years, had received lithium therapy for an average of 16 years, whereas 30 patients (10 males, 20 females), aged 35-85 years, who had never been exposed to lithium, served as controls. Results. In the lithium-treated group, patients with macrocysts (22%) had poorer renal function with higher creatinine serum concentrations, lower estimated glomerular filtration rates, and lower urine specific gravity, compared with the patients without macrocysts. The US changes characteristic for lithium nephropathy (punctate hyperechoic foci, microcysts < 2 mm, and increased echogenicity) were seen in three patients. These patients had been treated with lithium for more than 20 years and had impaired renal function. Sixteen percent of patients in the control group had macrocysts; however, no correlation between their presence and impaired renal function was found. Conclusions. The presence of macrocysts in the kidneys of lithium-treated bipolar patients is associated with impaired renal function. The US changes characteristic for lithium nephropathy are rare, and in our study, were only found in patients treated with lithium for 20 years or more. V
Psychiatria polska
Long-term mood instability and fluctuations in mood are quintessential features of bipolar disord... more Long-term mood instability and fluctuations in mood are quintessential features of bipolar disorder; however a great majority of of mood rating scales are cross-sectional and focused on acute symptoms. NIMH Life Chart Methodology (NIMH-LCM) and ChronoRecord program on the contrary record the severity, duration and frequency of mood swings. Many bipolar patients need combined treatment and take multiple medications, which is associated with better treatment outcome but also with the increased risk of side effects. Treatment with drug combination negatively impacts the compliance of the patients. Simultaneous assessment of daily mood fluctuations and monitoring of life events and medications may help to optimize treatment and to better detect nuances of partial response. TacyJakJa.pl an Internet site, in which patients keep on-line diaries concerning their course of disease and treatment, makes this tool available to a large number of patients. Not only does it enable the patients to ...
International Journal of Bipolar Disorders, 2013
Background: Most bipolar patients experience a reduction in urinary concentrating ability within ... more Background: Most bipolar patients experience a reduction in urinary concentrating ability within a few weeks of starting lithium treatment. This phenomenon may be connected with the effect of lithium on the glycogen synthase kinase-3beta (GSK-3β) present in the renal tubules. The GSK-3β gene is located on chromosome 3q13 and possesses a functional-50 C/T polymorphism. In the present study, we estimated this polymorphism in a group of long-term lithium-treated patients and assessed its association with various parameters of kidney function, including novel markers of kidney injury such as serum neutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL) and urinary beta2microglobulin (β2-MG). Methods: The study comprised 78 patients with bipolar mood disorder (25 males, 53 females), aged 36 to 82 (60 ± 11) years. The mean duration of bipolar illness was 6 to 50 (24 ± 10) years, and the patients have been receiving lithium for 5 to 38 (16 ± 9) years. All the patients had the following features, regarded as the phenotypes of kidney functions measured: urine examination for specific gravity evaluation, serum creatinine concentration, and estimated glomerular filtration rate (eGFR) evaluation, as well as the serum concentrations of NGAL and urinary β2-MG. Genotyping of GSK-3β gene-50 C/T polymorphism was done by polymerase chain reaction analysis. Results and discussion: Thirty-four patients (6 males, 28 females) had the T/T genotype, 37 patients (16 males, 21 females) had the T/C genotype, and 7 patients (3 males, 4 females) had the C/C genotype. Patients homozygous for C allele had significantly higher urine specific gravities (1.019 ± 0.008) compared to the remaining genotypes (1.013 ± 0.007) (p = 0.035), with no influence of the duration of lithium treatment. Other parameters of kidney function (serum creatinine, eGFR, serum NGAL, and urinary β2-MG levels) were not different between genotypes and, again, were not affected by the duration of lithium treatment. There was no correlation between urine specific gravity and other kidney function parameters. The results of our study indicate that the GSK-3β genotype may be connected with lithiuminduced impairment of renal concentrating ability in long-term lithium-treated bipolar patients. Limitations of the study include small size of the sample, small number of C/C genotype patients, and a lack of multiple testing analysis of genotypic differences in various measures of kidney function.
Bipolar Disorders, 2014
Objectives: An important side effect of lithium therapy is an influence on thyroid function. It i... more Objectives: An important side effect of lithium therapy is an influence on thyroid function. It is unclear whether there is a significant association between thyroid function and duration of lithium administration. The aim of the present cross-sectional study was to measure levels of thyroid hormones and antibodies in patients with bipolar disorder receiving lithium for more than ten years. Methods: The study was performed in 66 patients (21 males, 45 females) with bipolar mood disorder, receiving lithium for 10-44 (21 AE 9; mean AE standard deviation) years. Thyroid-stimulating hormone (TSH), free thyroxine (fT3), and free triiodothyronine (fT4) were measured by the microparticle enzyme immunoassay. Thyroid peroxidase (TPO) antibodies, thyroglobulin (TG) antibodies, and TSH receptor (TSH-R) antibodies were measured by the radioimmunoassay. Results: Some features of hypothyroidism were found in ten (22%) female patients (seven received levothyroxine and three had increased TSH). No abnormality in thyroid hormones was found in male patients. A significant percentage of patients had abnormally high levels of anti-TPO, and anti-TG antibodies, which correlated with TSH and fT3 concentrations. There were no differences in thyroid function between patients receiving lithium for 10-20 years and those taking the drug for more than 20 years. Conclusions: These results confirm the greater susceptibility of female subjects for disturbances of thyroid hormones during lithium therapy, with one-fifth of them showing some features of hypothyroidism. Abnormally high levels of anti-TPO and anti-TG antibodies were shown in a significant proportion of patients. However, in contrast to the effect of lithium on kidney function, our results do not show an association between the duration of lithium therapy and thyroid dysfunction.
Medical Science Monitor, 2012
Background: Lithium is the most effective therapeutic modality for the prevention of recurrences ... more Background: Lithium is the most effective therapeutic modality for the prevention of recurrences in bipolar disorder. An important adverse effect of lithium, especially with long-term treatment, is a possibility of a toxic effect on kidney function. Therefore, the aim of the study was to assess kidney function in a group of long-term lithium-treated patients. Material/Methods: The study comprised 80 patients with bipolar mood disorder (26 male, 54 female), aged 60±11 years. They had been receiving lithium for 5-38 (16±9) years. Random urine sample was examined for albumin and creatinine excretion, and urinary albumin to creatinine ratio (UACR) was calculated. Specific gravity of the urine sample was recorded. Serum concentration of creatinine was measured and estimated glomerular filtration rate (eGFR) was calculated. Serum concentration of albumin was also measured. Results: Decreased eGFR values <60 ml/min/1.73 m 2 were found in 23% of patients, significantly more frequently in men that in women (38% vs. 16%, p=0.04). Elevated UACR values (>30 mg/g) were found in 25% of men and 12% of women, respectively. Serum albumin concentration >52 g/l was detected in 19% of patients (17% of men and 20% of women). Specific gravity of the urine, equal to or below 1.005, was recorded in 21% of men and 14% of women. Conclusions: The results confirm the opinion that screening for the markers of kidney damage should be performed in long-term lithium-treated patients for identification of persons with impaired kidney function. Male sex seems to be the risk factor for the development of kidney damage during longterm lithium treatment.
European Neuropsychopharmacology, 2012
Psychiatria polska
In 1963 it was first demonstrated that long-term lithium administration exerts a "mood-stabi... more In 1963 it was first demonstrated that long-term lithium administration exerts a "mood-stabilising" effect, preventing recurrences of mania and depression in bipolar affective disorder. Despite the introduction of many other drugs having mood-stabilising effect, lithium still remains the first choice drug for the prophylaxis of affective episodes in mood disorder. Lithium is eliminated nearly exclusively by the kidneys: lithium clearance is proportional to creatinine clearance and is influenced by natriuretic and antinatriuretic factors. Nowadays, nearly 40-year experience with long-term lithium treatment point to a possibility of nephrotoxic effects of this ion. Impaired urinary concentrating ability, which, in a few patients can reach an intensity of diabetes insipidus, can occur after several weeks of lithium administration. Favourable results in the treatment of diabetes insipidus have been obtained with amiloride, the drug which block epithelial sodium channel. Howeve...